... فاتح دست خدا...

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا در دانشگاه شعر ناب نقدی بنویسم

شعری پیش رو داریم از جناب آقای علی نظری که به درخواست خود شاعر ان شاء الله چند سطری در خصوص آن خواهم نوشت.


🔷🔶اسلام و شعر

رفتار اسلام با شعر و شاعری و خصوصا شعرا از جهات زیادی قابل بحث است
نخستین واکنش اسلام در مقابل برخی شعرا
اسلوب (رد و حذف بود) شعر هایی که درون‌مایه ی لهو و لعب داشتند و نقشی در اعتلای انسان و جامعه بازی نمی‌کردند
(والشعرا یتبعهم الغاوون)

گام دوم اسلام حمایت از شاعرانی بود که خط مشی خود را اصلاح و از انسان و هستی به جای خزعبلات شعر می سرودند مانند حمایت پیامبر از شاعری به نام کعب بن زهیر

گام سوم اسلام که استارت اشعار آیینی از این گام شروع شده حمایت و بال و پر دادن به شاعرانی بود که با اشعار خودشان تحولی در بطن جامعه آفریدند و نقش سیاسی و اجتماعی خاصی در جامعه ی زیست خود داشته اند.

شاعرانی مانند دعبل و کمیت که از حق امامت و ولایت تا پای جان دفاع کردند و این شد آغاز گر اشعار آیینی


🔷🔶 منقبت سرایی در شعر فارسی

با بررسی اشعار فارسی در طول زمان، شعرای فارسی زبان همچنان که در توحید و عدل و عرفان و اخلاق و حکمت شعر می‌سرودند برای مناقب معصومین و اهل بیت عصمت و طهارت اشعار فوق العاده زیبایی سروده اند
به طوری که برخی از این اشعار هنوز با گذشت سال ها همچنان سربلند هستند

عده ای از شعرایی که از این گونه اشعار سروده اند به روایت عبدالجلیل قزوینی رازی
به قرار زیر است

فردوسی، فخری جرجانی، کسایی، عبدالملک بنان، ظفر همدانی، اسعدی قمی، خواجه علی متکلم رازی، امیر اقبالی، عنصری، خواجه ناصحی، سنایی غزنوی


🔷🔶 المان های شعر جناب نظری

👈 پربسامدی شعر به علت وزن انتخابی شاعر که یکی از شاخص های مهم این شعر بود و رکن مفتعلن باعث می‌شود
هر هجا syllable به طرز هارمونیک مرتعش شود بر اساس علم چامه شناسی همه ی
هجا ها ( بلند و کوتاه و کشیده) نقش بسزایی در ایجاد کلام موسیقایی شعر داشته اند و فراز و فرود ها مناسب کلام این شعر بوده است


👈 ذکر درست فضائل امام علی ع به جای درشت نمایی بی خودی از دیگر شاخصه های شعر جناب نظری است
مظهر آینه گی، عشق و عدالت، دم عیسایی و ید بیضا، حق مداری، اشاره به غدیر و آیه ی اکمال،

گاهی دوستان نادان چنان بزرگنمایی می‌کنند که مقام امامت را از مقام توحید هم بالاتر می‌برند که متاسفانه در بین برخی فرقه ها بیشتر نمود دارد و این آفتی است برای دین و ولایت و امامت
قوت شعر به توانایی شاعر بستگی دارد.اینکه چقدر می تواند از عناصر شعری با توجه به توان فرهنگی و شاعرانگی خود بهره ببرد از جمله موضوعات مهمی است که خوشبختانه شعر آیینی این پتانسیل را در اختیار شاعر قرار می‌دهد.


👈 پشت شعر جناب نظری مطالعه پنهان است و این همان چیزی است که شعر آئینی امروز ما به آن سخت نیازمند است اینگونه اشعار راوی حقیقت و تاریخ به زبان شاعرانه است و حق نداریم تاریخ و حقیقت را تحریف کنیم و از خودمان المان های جدید برای جذب بیشتر مخاطب وارد جریان سیال شعر نماییم.
شاعر آئینی حتما و قطعا باید با سیره ی اهل بیت آشنا باشد بتواند زندگی آنان را آنالیز کند و تفکرات آنان را بشناسد که خدای ناکرده دچار خرافه پرستی نشود.
چرا که شعر آئینی نماد تاریخ و هویت یک ملت است و اگر شاعری به این مهم توجه نکند در حق شعر آئینی ظلم کرده است.




برای جناب نظری آرزوی موفقیت دارم

یا حسین بن علی

سید هادی محمدی

اگر علی را همان گونه که در روایات وصفش آمده، ببینیم، با انسانی طرف هستیم که برای تمنیات مادی خویش ارزش چندانی قائل نیست و برای مقاصد معنوی به راحتی از مال، وقت، عیش و حتا جان خود می گذرد. مشهور است که ایشان هرگز نان گندم نخورد و هرگز جامه ی گرانبها و لطیف نپوشید . هرگز یک شکم سیر غذا نخورد و آنچه داشت به نیازمندان می بخشید. و بارها برای پیشرفت کار دین و عدل، جانش را به خطر می انداخت و باکی از مرگ نداشت. این رفتارها ما را در مورد ایشان به یک نتیجه می رساند که در دستگاه فکری علی، تنها یک چیز مهم بود و آن معنویت. او همه کار کرد تا از آیینی که پسرعمویش آورده بود، پاسداری کند. بنابراین در دستگاه اندیشه ی علی، تنها راه سعادت یک انسان، ایمان و عمل مومنانه است. او ثروت، قدرت، شهوت، و دیگر مولفه های مادی را برای آرامش بشر کافی نمی دانست.

از طرفی علی را هم در حوزه ی اجتماع و هم در حوزه ی اقتصاد به عدالت می شناسند.
او بیت المال را چنان تقسیم می کرد که سهم بردگان و اربابشان به یکسان بود و همین هم باعث جبهه گیری اشراف بر علیه اش می شد. علی در میان فلسفه و مذهب هردو غریب بود. از آن جهت که تنها کسی بود که برای پادشاهان و امیران نیز وظایفی قائل بود که در تاریخ کمتر دیده شده. او هرگز امارت را یک مقام نمی دانست بلکه نوعی مسئولیت می پنداشت. و معتقد بود اگر یک جامعه دچار فقر شود، در درجه ی اول حاکمیت مقصر است .
...
همیشه برایم عجیب بود که چرا از زمان صفویه به این طرف، مداحان بیشتر به جنبه های قدسی و اساطیری امام اول شیعیان پرداختند و او را به صورت \" رستمی مسلمان \" و \" هرکولی موحد \" معرفی نمودند؟ جای سوال و حیرت بود برام که مهمترین شغلی که به او دادند ، آبرسانی در روز محشر و پیمانه گردانی بر لب حوض کوثر بود !! و به جای پرداختن به شخصیت اجتماعی و مردمی او و نوع مواجهه اش با سیاست و عدالت و اجتماع، گریه های او را در چاه و رقص شمشیرش در مصاف اجنه و اشباح به تصویر کشیده شد ! غدیر همیشه برایم نقطه ی عطفی در تاریخ ادیان بوده ، و مفهوم ولایت را ( که میراث میترا و ابراهیم است و در تشیع به اعتلای کامل می رسد ) همواره پاسخ گوی بسیاری از پرسش های فلسفی ام بوده . هرچند این مفهوم را نیز مانند بسیاری مفاهیم دیگر لوث نمودند .

بعدها که کمی دقیق تر شدم ، فهمیدم این تصویر دقیقا همان چیزی ست که در طول تاریخ برای بقای حکومتهای ظالم و جنایت کار و غیر مسئول، لازم می نمود. زیرا مداحان را از ابعاد شخصیتی پسر عم پیامبر غافل می ساخت. برای همین هیچ کسی از خود نپرسید چرا امام نخست شیعیان که هم در دستگاه خلافت نفوذ داشت و هم خود چندسالی خلیفه بود، هرگز بر مزار پیامبر و دخترش ( که همسر ایشان بود ) بارگاهی شاهانه نساخت؟ چرا علی هیچ گاه از خطای اطرافیانش به خاطر حفظ مصلحت نظام، چشم پوشی ننمود؟ چنان که گردن بند بیت المال را از گردن سکینه باز کرد و به برادرش عقیل هیچ رانتی نپرداخت. چرا علی برای خودش بادیگارد تعیین نکرد و بر درب خانه اش نگهبانی نگمارد؟ و در حصارها از ترس جانش پنهان نشد؟ چرا پهلوان خیبر و خندق، هیچ وقت به کسی فخری نفروخت و سابقه ی انقلابی اش را به رخ رقیبان نکشید؟ چرا سربازان شاه دین، دختران و زنان بی حجاب را روی زمین نمی کشیدند و در زمان حکومتش حاضر نشد تعدی به زنی یهودی را نیز تاب آورد و بر متعدی سخت گرفت؟ چرا خانواده ی خود را از خط مقدم نبردها دور نکرد و حسن و حسینش همواره در رکابش حاضر بودند؟ چرا از اینکه کارگزاران ایشان در مجلسی اعیانی شرکت کنند، چنین سخت می گرفت و در عزل آنها ذره ای گذشت نداشت؟ چرا وضعیت مالی اش، پس از خلافت تغییر نکرد؟ و چرا دشمنان خود را \" عنصر خودفروخته \" ننامید و تا آخرین لحظه از نصیحت و مدارای با آنها ناامید نشد؟ چرا اگر او را دشنام می دادند، برافروخته نمی شد و دشنام فروش را چنان می نواخت که شرمسار می گشت ؟ چرا علی این سان کریم و فروتن و شجاع و مومن و زاهد و عادل و سخی بود ؟ و با این که بهشت را به او وعده داده بودند و ثواب همان ضربت روز خندقش از عبادت جن و انس افضل بود، اما باز از خوف خداوند و احتمال غفلت از مسئولیت بر خود می لرزید؟ و چگونه برای گرسنگی یتیمان خواب و خوراکش مشوش می شد و خود را ملامت می نمود ؟؟؟ چرا علی هیچ دگراندیشی را زندانی نکرد و هیچ زندانی را شکنجه ننمود؟ و در بازار و برزن بی هیچ واسطه ای راه می رفت؟ و زمانی که با کسی اختلافی داشت، از پارتی اش استفاده نمی کرد؟ چرا کسی از خانواده و یاران او نمی توانستند امتیازی مافیایی به دست بیاورند؟ چرا در زمان خلافتش ، نقد نظامش را خط قرمز نمی دانست و کسی را به خاطر ابراز عقیده بلاک و دلیت نمی کرد؟

می گویند آدم وعده کرد گندم نخورد ، اما خورد
و این علی بود که تا روزی که زنده بود از نان گندم دوری می جست :

مرید پیر مغانم ز من مرنج ای شیخ
چرا که وعده تو کردی و او به جا آورد.


عید غدیر مبارک بر کسانی که غدیرانه فکر می کنند و پشت غدیر سنگر نمی گیرند و از کیسه ی غدیر خرج نمی کنند .
غدیر مبارک مردمانی که به وعده وفا می کنند و زهد و شجاعت و مدارا و معرفت علی را الگو قرار می دهند و می دانند که صف ده کیلومتری کوبیده و قیمه نثار ( آن هم از جانب بنی امیه ) مردم را به فضل او ، آشنا نخواهد کرد .


مانا