شرافت عشق

عزیز دل برادر محسن عزیز سلام .... سینه ای که نفس به عشق می کشد اینطور زیبا می نگارد .. ببین داداش گلم احساس زیباترین و وزلال ترین حقیقت بشر است که اندام اندیشه را می لرزاند . به حقیقت کی و چه هستیم در برابر خدا و خود و دیگران .. بدان و اگاه باش چه بسیار اندیشه های بشر بوی تعفن می دهد و داده است در طول تاریخ اگر ،تابع احساس ناب بشری نباشد هرگاه اندیشه به تنهایی پا به عرصه میدان بگذارد خون به پا می کند چون قابل درک برای همگان نیست عکس احساس زلال خالص از سینه به سینه بدون رقابت و حسادت و هر گونه پلشتی انتقال پیدا می کند . اینان را گفتم که بدانی و اگاه باشی خاصی و احساست بی نظیر است خداوند حافظت باشد

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا بنویسم

شعری پیش رو داریم از جناب آقای محسن ابراهیمی که چند سطری در خصوص آن خواهم نوشت.

♦️ شعر رستنگاه احساس است و هر نوشته ای که حتی اگر شعرِ شعر هم باشد و احساس نداشته باشد و به قولی با روح و روان آدم بازی نکند نتوانسته رسالت خود را به درستی انجام دهد
شعر گاهی سکوی پرتاب خیلی از امور در دنیا شده حتی برخی انقلاب ها مدیون کلام شاعرانه هستند.
شعر زندگی ساز است و مردگی سوز
شعر نهایت هنر انسان است که با تلمذ از اسماء الله توانسته کلمات را در بند خود به شعر تبدیل کند.

با این مقدمه می‌رویم سراغ شعر


📌شاید مرا نکشته ای و زنده ام ولی
آدم بدونِ عشق که آدم نمی شود
راهی که رفته و نفسی را که می کشم
با داغِ بر دل است و منظم نمی شود📌

شاعر با وزن
مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
( مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)

_ _ ل / _ ل _ ل/ ل _ _ل/ _ ل_


این چهار پاره ی زیبا را سروده است
این بحر یکی از زیباترین و پرکاربردترین بحور در عروض است که دوستم آقای مهدی محمدی در مطالب و درس های وزن توضیح داده اند که ان شاء الله با رجوع و یادگیری آنها مشکل وزن دوستان در موزون سرایی مرتفع گردد.

⛔ (در این بند در مصراع اول رکن سوم شاهد دست انداز هستیم که محسوس است شاید عده ای بر اختیاری قائل باشند در کوتاه گرفتن مصوت بلند و تبدیل مفاعیل به فاعلات اما دست انداز در خوانش وجود دارد
می‌شد به راحتی این مصراع را چنین گفت

شاید نکشته ای و کمی زنده ام هنوز)

گفتنی است این وزن در انتقال بهتر عاطفه و احساس و غنی تر کردن فضای لاجوردی شعر کمک شایانی می‌کند
بسامدهای آن همه و همه تحت لوای چنگ و دولا چنگ های موسیقی است و علیرغم ارکان متفاوت آن حس موسیقی قوی دارد.
پیوت ها در این بحر هم ماژور است هم مینور و تغییر جهت ها و چرخش ها از چند جهت مستولی است.



📌حتما صدایِ قهقه ام را شنیده ای
*از دورها صدایِ دهل خوب می رسد
این خنده هایِ توامِ با گریه یِ من از
قلبی شکسته درهم و محجوب می رسد📌


♦️ چون محسن شاعر نوپایی نیست کمی مته را روی خشخاش جولان میدهم

قبلا در خصوص تنافر حروف گفته ام
دو کلمه ای که پشت سر هم می آیند
مانند (درهم و محبوب) تلاقی دو میم باهم کمی نازیباست و باید به آن بیشتر توجه می‌شد.


♦️ قهقهه یعنی بلند خندیدن

به حال سعدی بیچاره قهقهه چه زنی؟
که چاره از غم تو های های می داند


مصراع اول شاعر اشاره به قهقهه دارد
مصراع بعدی همان قهقهه را خنده ی با گریه ی دلشکستگی می‌خواند
به زعم من قهقهه نمی‌تواند برای خنده ی با دلشکستگی مناسب باشد
قهقهه از روی شادی صرف است
و نمی‌تواند زایشگاه مناسبی برای دلمردگی باشد.


📌آفت به جانِ من زده و رفته ای وباز
از سویِ من شکستنِ حرمت ندیده ای
حتی گذشتم از تو و از انتقامِ خود
عاشق نبوده ای و حماقت ندیده ای📌


♦️ تکرار دو (من) در این بند از ظرافت شعر کاسته است و پیشنهادم به شاعر این است که در مصراع دوم این بند ( از سوی من) را استفاده نکند.


می‌شود نوشت

✔️ از شاهِ غم شکستن حرمت ندیده ای


♦️ محسن غریب با به کار بردن کلمه ی قهقهه مرا یاد قاعده ای انداخت که خالی از لطف نیست برایتان بگویم
(و آن قاعده ی عو عو است)

می دانیم که آواهای زبان به تنهایی هیج معنایی و مفهومی ندارند مثلا آوای
(آ) فاقد هرگونه معنی است و رابطه ی میان آوا و معنی یا دال و مدلول قراردادی است.
اما کلماتی مانند خش خش، جیک جیک، عو عو، وز وز، قار قار یک استثنا از قراردادی بودن زبان است.
این کلمات که در اصطلاح (نام آوا) نامیده می‌شوند بر اساس نظر خیلی از زبان شناسان آنها را منشأ زبان دانسته و به آن (تئوری عوعو) گویند.



📌از تو نمانده باشد اگر ردپایِ عشق
از من هنوز ردِ شرافت که مانده است
هر بار می زنی تبرت را ببین چه تلخ
کَشتیِ مرا عشقِ تو در گل نشانده است📌


متاسفانه و شوربختانه (چون محسن عالی است در شعر) مصراع آخر این بند هم دست انداز دارد

در رکن دوم فاعلات تبدیل به مفاعیل شده است که باز همان دست انداز احساس می‌شود و گوش ریتم دیگری نسبت به سایر مصاریع احساس می‌کند
البته و صد البته باید توجه داشت که قلب یکی از اختیارات شاعری است که به دلیل نپرداختن دقیق عروضیان، باعث بدخوانی ابیات مزاحف به قلب و یا دستبرد مصححین به منظور اصلاح وزن شده‌است.
عروض‌دانان جایگاه رخداد قلب را منحصر به (مفتعلن) و قالب رباعی (مستفعلُ) می‌دانند. علاوه بر دو وزن مذکور که از نظر کیفیت و کمیت مشابه یکدیگرند و در یک دایره ی عروضی به نام
(مجتلبه زائده مزاحفه) جای گرفته‌اند، دو بحر دیگر (فعلاتن و مفاعیلُ) در همین دایره وجود دارند که امکان رخداد قلب در آن دو نیز هست و شاعران گذشته در آثار خویش از این امکان عروضی استفاده کرده‌اند.
به جرات می گویم قلب مبنایی ریاضی‌وار دارد و در هر وزن که چهار هجایی و متفق‌الارکان باشد، ممکن ا‌ست؛ به شرط آنکه هر رکن مشتمل بر دو‌ هجای کوتاه و دو هجای بلند باشد و دست‌کم یک جفت از هجاهای هم‌کمیت، در جوار هم قرار گرفته باشند. به دیگر سخن، قلب در تمامی بحرهای موجود در دایره ی
(مجتلبه زائده مزاحفه) ممکن است؛ یعنی وقوع آن علاوه بر دو بحر رجز‌ مطوی (مفتعلن) و هزج‌ اخرب (رباعی)، که پیش از این مدّ نظر عروضیان بوده‌ است، در دو بحر رمل‌مخبون (فعلاتن) و هزج‌مکفوف (مفاعیلُ) نیز در هجاهایی مشخص و از پیش تعیین شده‌ امکان‌ دارد.
اما اختیار شاعری آنجا مجاز است که دست انداز در خوانش ایجاد نکند و خود شاعر تشخیص دهد که این اختیار آیا کمکی به موسیقی شعر می‌کند یا نه؟


برای محسن جان غریب رفیق عزیزم آرزوی بهترین ها را دارم و سپاس که این شعر پر احساس را برای ما ارمغان آورده و آنچه گفته شد سختگیری زیاده بود وگرنه محسن جان غریب شاعری است زیبا نگار و انسانی فرهیخته


یا حسین بن علی

سید هادی محمدی


منبع :

🔰 خودم