سلام بر جناب آقای جمعی بزرگوار
امیدوارم همیشه تندرست باشید همراه با شاعرانگیهای فراوان.
پیشتر هم عرض کردم که شاعر شعرِ خود را "نیمایی" ندانسته است. پس از بنیاد، این شعر را با موازین و معاییرِ شعر آزادِ نیمایی سنجیدن، ستمی است که بر شعر و شاعر روا داشتهایم. بنابراین، من به سهمِ خود از شاعر پوزش میخواهم.
غیر از همان مواردی که در یادداشتِ پیشینم عرض کردم، هیچ مصراعِ دیگر از این شعرِ بلند، لغزشِ وزنی ندارد.
از همان هشت مصراع که برشمردهام، در پنج مورد، یک هجا در میانههایِ مصراع، و در یک مورد، یک هجا از آغازِ مصراع حذف شده است. در همینجا نکتهای را اضافه کنم که این هردو نوعِ حذف، اگرچه امروزه متداول نیست، قرنها در شعرِ فارسی مجاز بود.
جز آنها، در دو مصراع از حدود پنجاه مصراع، یک هجا در میانههایِ مصراع اضافه آمده است.
و امّا دربارۀ یادداشت شما دو نکته عرض میکنم:
1ـ این دو مورد که شما فرمودهاید، از نظرِ وزن لغزش ندارد:
الف) شما در یادداشتتان نوشتهاید:
"...
(من در این کوچهی بی بن بست)
در فراز بالا یکمرتبه نیمایی ما سپید میگردد..." (نقل از یادداشت شما جناب جمعی).
این مصراع نیمایی است و سپید نگردیده است:
ـ U ـ ـ / UU ـ ـ / ـ U || فاعلاتن / فعلاتن / فاع (= فا = فع) || من (فا) دَ (عـِ) رین (ـلا) کو (تن) [فاعلاتن] / چِیِ (فعـ) بیبُن (ـلاتن) [فعلاتن] / بَست [فاع = فع].
ب) باز شما نوشتهاید:
"... و یا در عبارت زیر:
نیست در این آبادی بجز از فهم سکوت باران
میشود (در این) را حذف کرد. تا در موسیقی شعر هم سکتهای وجود نداشته باشد." (از یادداشت جناب جمعی).
در این مصراع اگرچه وزن تغییراتی داشته، امّا این تغییرات در محدودۀ اختیارات بوده است و هیچ سکتهای در آن وجود ندارد. هم در شعر کلاسیک و هم در اشعارِ به شیوۀ نیمایی این تغییرات متداول و مجاز است:
نیست در این آبادی بجز از فهمِ سکوتِ باران || ـ U ـ ـ / ـ ـ ـ / UU ـ ـ / UU ـ ـ / ـ ـ || فاعلاتن / مستفعل (یا: مفعولن، یا تنتنتن...)؛ در این رکن بجایِ دو هجایِ کوتاه، یک هجایِ بلند بهدرستی آمده است / فعلاتن / فعلاتن / فعلن (فعلان) || نیـ (فا) س۫ت۫ (عـ) دَر۫ (ـلا) این (تن) [فاعلاتن] / آ (مسـ) با (ـتفـ) دی (ـعل) [مستفعل = مفعولن...] / بِـ (فـ) جُـ (ـعـ) زَز۫ (ـلا) فهـ (تن) [فعلاتن] / مِ (فـ) سُـ (ـعـ) ـکو (ـلا) تِ (تن؛ کسرۀ کشیده) [فعلاتن] / با (فع) ران (لان = لن) [فعلن]؛
با اینهمه، میشد گوشنوازترش کرد.
علاوه بر این، اگر به فرمودۀ شما "در این" از این مصراع حذف شود، وزن یا موسیقیِ بهتری بهدست نمیآید زیرا پس از حذفِ "در این"، از مصراع باقی میماند این:
نیست آبادی بجز از فهم سکوت باران
الف) ـ U ـ ـ / ـ U ـ ـ / ـ UU ـ / ـ ـ ـ
ب) ـ U ـ ـ / ـ UU ـ / ـ UU ـ / ـ ـ ـ
و...
گمان نمیکنم که این از نظرِ شما بهتر از آن باشد.
خورشیدِ مهر و دانشتان همیشه سایهگستر.
بسیار زیبا و حکیمانه سود
دستمریزاد