گفتم که نه! نه!

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا در دانشگاه شعر ناب نقدی بنویسم

در نظرات شعر جناب صادقی، مطلبی از سوی ادیب گرامی جناب حسام رجبی گرانمهر که از سوی استادشان مطلبی را نقل کرده بودند درج شده بود که خواستم ان شاء الله چند سطری در خصوص آن بنویسم تا بلکه راهگشای دیگر دوستان باشد هرچند برخی از این مطالب را مکررا در نقد های قبلی خاطر نشان کرده ام


🔶🔷🔰 شعر مانند سایر هنر ها مانند موسیقی و نقاشی و عکاسی و فیلم و غیره و غیره برای مخاطب ساخته و پرداخته می‌شود، واگر شعری در منظر مخاطب قرار نگیرد و خوانده نشود کار شاعر ابتر باقی خواهد ماند.
اما مخاطب محوری به معنای آن نیست که ما شعر مان را آنقدر در درجه ی پایین بسراییم که شاطر محل هم بتواند از همه ی ابعاد شعر بهره گیرد.
هرچند آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید و اگر همه ی مکنونات شعر فاخر را شاطر محل درک نکند خرده ای بر او نیست که وی نیز به قدر وسع می‌تواند از شعر فاخر بهره گیرد.
هر چند سخن جناب استاد دانشگاه مشهد از یک زاویه ای مورد قبول من است اما نه برای شاطر بلکه برای مقبول افتادن عاطر
شعر انواعی دارد و اقسامی ژانرهای مختلف دربرگیرنده ی اشعار هستند برخی ساده اند و بعضی سهل و ممتنع و برخی سخت و دشوار
برخی حماسی اند و برخی عاشقانه و برخی سیاسی و برخی فکاهی ولی میزان درک عامه از انواع و اقسام این اشعار به یک اندازه نیست که ما نسخه بپیچیم که همه ی اشعار حتما و قطعا باید جوری نوشته شوند که شاطر محل و قصاب کوچه بغلی در آن مکاشفه و مداقه کنند.
حتی در بین اشعاری که ما به نام اشعار سهل و ممتنع می‌شناسیم مانند شعرهای حضرات حافظ و سعدی دسترسی کامل و فهم مطلق وجود ندارد که اگر بود صد ها جلد شرح و تفسیر برای این اشعار نوشته نمی‌شد .
شعری که صرفا و قطعا و حتما همه ی جوانب آن از سمت شاطر محل فهمیده شود شاید شعر (آهویی دارم خوشگله) باشد و از همین منوال وگرنه هر چه شعر سهل باشد به دلیل وجود صور خیال و ترکیب آفرینی توسط شاعر چه در حیطه ی منظوم چه غیر منظوم نمی‌تواند خاستگاه مطلق فهم مخاطب باشد.

🔶🔷🔰 در تایید بخشی از فرمایش جناب رجبی آن روی سکه را هم عرض میکنم.
شعر متفاوت است با چیستان نویسی، شاعر اگر کد هایی را در نوشتار خود برای کشف مخاطب فعال نکند و اگر مخاطب نتواند به ریشه ی شعر دست یازد شعر ما قطعا به سمت دادائیسم و هذیان گرایی سوق پیدا کرده که این سبک برای خود طرفدارانی دارد و مخاطبانی که من ریشه ی این نوع شعر را در آب می دانم.

مطلب بعدی در این مقوله که در نقدی به آن اشاره کردم زبان شعر ما باید به روز باشد استفاده از لغات قرون گذشته و سبک زندگی سده های قبل شعر ما را وارد مبحث آرکائیسم می‌کند که این امر نیز یک بحث تخصصی است و از دسترس عموم خارج است

🔶🔷🔰 پس نتیجه گیری میکنم شعر هم باید مخاطب فهم باشد و هم از لحاظ فنی عدول نکند.
هم باید سهل باشد و هم سخنی نو برای مخاطب داشته باشد وگرنه تکرار تصاویر شعرای گذشته و گیر کردن در شمع و گل و پروانه نه دردی از شاعر درمان می‌کند نه جامعه
شعر باید هدفمند در خدمت جامعه و یا حداقل بخشی از جامعه باشد البته هدفمندی صرفا پرداخت مسائل سیاسی و اجتماعی اقتصادی نیست و شاعر نوگرا می‌تواند حتی در حوزه ی احساس هم از این المان ها استفاده کند.

شعر رستنگاه شعور و شور است و تا این دو جناح هماهنگ عمل نکنند شعری متولد نمی‌شود هرچند صدها بیت و خط بر نخ افاعیل ردیف شود.

برای صاحب صفحه و جناب حسام رجبی آرزوی موفقیت دارم

یا حسین بن علی

سید هادی محمدی