قمارباخدا

سلام به همگی
و مهدی جان حسنلو

یچاره من!خودم پیراهن پاییز را 
 روی کولم، رد می کنم از زمستان! 
«ها» می کنم گرم می کنم
 دوباره به تنش برگ  می کنم 

تقابل پاییز و زمستان:
بیچاره من یا بیچاره ما، این (من) میتواند نشانگر توده مردم باشد که باغ بی برگی یا برگریزان و دلمردگی را به امید رویش سبز بهار و تولدی دیگر تحمل میکنند... اما در این میان زمستان و سرمای استخوان سوزی قرار دارد که نیازمند گرماست.(عصر یخبندان) شاعرِ دلسوز برگهای ریخته را جمع میکند تا شاخه های خشک را از عریانی نجات دهد. به دوش کشیدن غمی که دل شاعر را به درد آورده، سنگین است. بشخصه وظیفه ی خود میداند تا برای نجات و رهایی مردم از این زمستان سرد کاری کند. تلنگر جالبی میزند و خود را مسئول پیراهن یا (درد مشترک) میداند...ای کاش همه ی ما اینگونه دغدغه مند رفتار کنیم.
سالهاست ندیدم بیدی به خواب این باد بیاید (واج آرایی)
مجنون و ایوب= بید مجنون و صبر، رابطه ی (عشق و صبوری) را نشان میدهد.
زمستان و برف نماد فضای تاریک و دلهره‌ آور سیاسی و اجتماعی میتواند باشد. فضایی که شاعر سعی دارد آن را با قلم بیدارکننده‌ ی خود به بهار، فصل تجدید رنگ‌ِ زندگی، وصل کند.

شب را با دستهای خودم روی تخت  می برم
از  آیات آسمانی ات ستاره  می چینم
برای گریه هایش
با آیات شیطانی ات ماه را  پایین می آورم
برای خندهایش! 
پیغام فرستاده... :
به ماه بگو دیگر تمامش  کند
این جزر و مد لعنتی اش را! 
ما نه کشتی تفریحی داریم نه خانه ساحلی ! 
اما لجم بگو اگر که گُر بگیرد! 
تو را چون خائنی در میانه ی میدان به دار می آویزم! 
و دیگر دوستانت را که موج، موج، از دریاها
عازم طوافت می شوند  به پایشان  گودالی عمیق می بندم!

باز هم تقابل های دوگانه و ترکیب سازی:
شب با سکوت و سیاهی بی‌ پایان و روز با روشنایی نور، صدا و حرکت، حیات و زندگی انسان را به دو بخش تقسیم کرده‌اند. هر آن چیزی که روز به نمایش میگذارد، در سیاهی شب پنهان شده و با رمز و راز همراه میگردد. شاعرِ مطالبه گر شب را به زیر کشیده و به تخت می آورد تا با کورسوی امید، روز و شبی که به یکدیگر پیوند خوردند را به حقیقت روشنایی برساند. (تقابل خنده و گریه و چیدن ستاره، ابهام خوبی دارد)
آیات آسمانی= گریه
آیات شیطانی= خنده
میتوان گفت رئالیسم جادویی تاحدودی در این شعر نقش دارد. البته از جنبه ی تضاد و پارادوکس نیز قابل بحث میباشد که بماند.
شب نماد ظلم و تاریکی و ماه مظهر فروغ و زیبایی در شب است و اگر نبود شبهای زمین بسیار تاریک و مخوف میشد. شب که کارش مشخص است اما تکلیف روز چیست! اصلا این روز کجاست؟! شاعر بدون آنکه اشاره کند مفهوم (گرگ و میش) و (امید و ناامیدی) را به ذهن من مخاطب میرساند.
ای ماه تمامش کن، ما رفاه و آسایش نداریم و صبرمان
سر آمده است. شاعر انعکاس تصویر ماه در دریا و بازی امواج را به مخاطب نشان میدهد.
دوستانت، موج موج، از دریا، طواف (کنایه و ایهام)
اگر کارد به استخوانم برسد از سر لج، روز و شب را به آتش میکشم. اعدام ماه میتواند پایان کار زمین باشد(سقوط در گودالی ژرف)
نیروی گرانشی بین ماه و زمین در مدار باعث حرکت اقیانوس ها و ایجاد (جزر و مد) میشود. بالا آمدن سطح آب باعث کاهش سرعت چرخشی زمین شده و به عبارتی حرکت آن کندتر میشود و نیروی گریز از مرکزی بر ماه اعمال میگردد. پس برای جبران این تغییر، ماه شروع به چرخیدن در یک مدار بزرگتر میکند.
(شاعر بسیار مفهومی و فلسفی رفتار کرده است.
از زمستان و برف تا شب و ماه: من این را رمانتیسم سیاه سفید و رادیکالیسم ادبی میدانم)
در نبود ماه جزر و مد اقیانوسها سه برابر شده و ارتفاعشان نیز تغییر میکند. خورشید هم بر روی جزر و مد تاثیر دارد اما اثر آن با ماه قابل مقایسه نیست. کشش گرانشی این قمر باعث برآمدگی آب در بخشهای استوایی زمین میشود اما اگر این نیروی کششی وجود نداشته باشد آب اقیانوسها به سمت قطبها رفته و یخهای قطب آب میشوند که این موضوع موجب برهم زدن تعادل دمایی زمین و (تغییرات شدید) آب و هوایی میشود.
ناگفته نماند در میانه شعر قرینگی و موازنه معنایی قابل توجهی وجود دارد که مفهوم دور و نزدیک را میرساند.
سمبولیسم و تنوع عناصر تصویرساز که اغلب حسی اند و با عناصر طبیعی ساخته شده بسیار خوب در دل شعر قرار گرفته اند. دغدغه ی اجتماعی و اعتراض، ناتورالیسم (طبیعت گرایی) و تخیل آزاد و سیالِ شاعر مشهود است. اما درکنار زیبایی‌ های خیال‌ انگیز این اثر، رعایت دو نکته میتوانست منجر به خلق اثری موفق‌تر شود. یک: رعایت ایجاز و حذف برخی از عناصر بیکار و حشویات در شعر. دو: توجه بیشتر به برخی از ظرایف تصویری شعر که اگر رعایت شود نشانگر نگاه بکر و دقیق و عمیق شاعر به محیط پیرامون است. در جاهایی حضور نابهنگام برخی کلمات که احتمالن شاعر فکر کرده به کیفیت ادبی متن می افزاید باعث ایجاد پارازیت در روال منطقی شعر شده است. اگر شاعر خود را در جایگاه مخاطب یا منتقد قرار دهد به راحتی متوجه اینگونه مسائل میشود و میتواند با کمی ویرایش، حذف و یا جایگزینی به هارمونی و سلامت زبان شعرش کمک کند.
به عنوان مثال اگر این دو سطر را اینگونه مینوشتی خوانش بهتر و روانتری داشت:
به ماه بگو تمام کند
این جزر و مد لعنتی را... لعنتی اش را
یا: تمامش کند... لعنتی را

هر صبح خودم راهی جاده می شوم 
برای آوردن روز به خانه! 
(اصطلاح رزق و روزی آوردن، کسب و کار، تلاش انسان برای امرار معاش از صبح تا شب)
از شهرهای دور که پشت کوه هاست
و گاه پیش آمده تا برگردم شب آغاز شده! 
چه باید بکنم؟ 
نردبام را آرام می گیرم میروم پشت بام 
راستی چرا نمی پرم؟ !  فقط  تکه ای از  آسمان  بی صدا  می کَنم
 و پایین می آورم درون خانه
 پرهای گنجشک  را با تکه ی رهایی آشنا می کنم
 و نگاه بی قرارش را هم با آبی 
 وقتی که میله ها بافتند قفس را     
 افسوس، آزادی را به درها نیآموختند!     
 
وقتی اندیشه قدرت پرواز ندارد و روح و جسم آدمی اسیر است، درها قفل میمانند و کلیدها پنهان! به راستی آزادی در قفس که اسمش رهایی نیست... آفرین مهدی جان.
(اندیشیدن فرایندی درونی و رمزی است که منجر به یک قلمرو شناختی میگردد و نظام شناختی شخص متفکر را تغییر میدهد.
آزادی اندیشه، نردبانی برای رسیدن به کمال است.
آزادی یعنی: رهایی از قفسِ جبر و سپس پر گشودن در آسمان اختیار... البته بشرط آگاهی.
شـاعر برای انتقال پیامهای شعر، با توجه به اندیشه و توانایی خود از واژگانی استفاده کرده که هم معنایی مفید و هم قدرت القا و تصویرسازی بـالایی دارند.)
مثال: شب، گنجشک، رهایی، خانه، قفس و میله، آزادی و...

زنان کودکیم هنوز که هنوز هست 
چشمه را با ناله می برند 
سطل سطل سر ظرفها و رخت ها  
سطل سطل به اندیشه بیمار پدران بزرگم
با گریه می برند.... 
اندیشه بیمار پدران بزرگ(جهل و نادانی) که مشخص است و نیازی به توضیح ندارد. دلسوزی شاعر برای (جامعه زنان) و ظلمی که به آنان میرود نیز ارزشمند است و شاعر این معنا مفهوم را با (چشمه و ناله) و (سطل سطل گریه) مشخص میکند.
قمار خدا با شیطان:
نام شعر بسیار جالب است و رابطه ی خوبی با صبر ایوب دارد.
بنظرم میتواند نشانگر صبر انسان یا از زاویه ای دیگر صبر همه ی ما باشد. وجدانن مردم نجیب و صبوری داریم!

و اما در آخر:
توجه به تنوع لحن و چندصدایی در شعر، همچنین ساختار و قواعد زبانی و رعایت ایجاز و پرهیز از اطناب میتواند به قدرت قلم و شاعرانگی هرچه بیشتر مهدی جان کمک کند. انصافن لایه های زیرین شعر بسیار تاویل پذیر است و کشف و شهود خوبی دارد.
درباره ی قمار خدا بیشتر از اینها میشود حرف زد، به هرحال من فقط بخشهایی از شعر را با برداشت شخصی خود تحلیل و تفسیر کردم تا لذت کشف برای دیگر مخاطبان از دست نرود.
مهدی جان عزیزم با شعرت ارتباط خوبی برقرار کردم
قلمت سبز، موفق باشی 👍

سلام مهدی جان دوست خوب ونازنیم سلام

الوعده وفا
قول داده بودم که باردیگر پای شعرت حاضرشوم وتحلیل شخصی خودم را ارائه بدهم
اولین نکته ای که توجه ام راجلب کرد عنوان شعراست:قمارِخدا
این عنوان حاکی از یک شعر کوبنده و شاید اعتراضی از وضع موجود دارد آن هم از دیگاهی جامع وکلی اعتراض از وضع موجود حیات و جهان و جهان بینی
واما شعر
من از بعد مضامین ومفاهیم شعر وارد میشوم و درصددم در حدتوانم لایه های پنهان شعررا ازدید خودم باز کنم
قبل از آن باید جمله ای در خصوص نقدبیان کنم از دیگاه ادبیات جهانی نقد یعنی استخراج محسنات یک اثر ودر پایان معایب پس نقد لزوما به معنای بیان معایب نیست...
این سپید ،قبل از هر چیز یک نجوای درونی است اول خود شاعر بعد تحریک وجدان مخاطب .شعری بیدار گرایانه که رسالت اصلی شاعررا نشان میدهد انسجام مضامین به خوبی تا آخر شعر رعایت شده است و در حقیقت دوستانی که معتقدند در شعر پراکنده گویی دیده اند مخالفم اگر این شعربادقت خوانده شود قطعا به این مو ضوع پی خواهند برد
کلمات کلیدی شعر:
خدا-ایوب-باد-قلعه

شعر بایک مطلع غم انگیز شروع شده است برف کنایه از غم واندوه ،اندوه شاعر اندوه مردمان،وخدا از آن بالا شاهد وناظر است اما از پشت هزارتن پنجره قلعه ای در شانه کوهها که آن قلعه سرش با ابرها سرگرم است اینجا دیدگاه شاعر درباره تاثیر خدا در امور ی که همچنان سالها لاینحل مانده و روزبه روز بدتر میشود مگر تنها امید خدانیست؟البته شاید اشتباه میکنم ...
شاعر در مقطع بعدی ،استعاره ایوب را به میان میاورد که در برخی جاهای شعر مترادف باد وبادسرگردان بیان شده است که به جذابیت شعر می افزاید ونیز نوع هنجارشکنی ادبی درج شده است :این باد است که دنبال بید مجنون میگردد که دربخشهای انتهایی شعر نقش این دو جابجا میشود:باد مجنون و بیدسکوت.
درادامه ایوب کنایه از خود شاعراست که آمیزش بسیاراستادانه وزیبایی با باد مجنون به دست سحرآمیز شاعر با تصاویر پیراهن پاییز انجام شده و گذراززمستان .تکراری رنجور واجباری
تناسب بین تصاویر به قدری محکم است که به هیچ وجه عمود شعربه هم نخورده است واین نکته بزرگترین مزیت اثرحاضراست و وسعت خیال شاعر:گذراز پاییز و زمستان وشب و چیدن ستاره ها از آیات آسمانی شب برای گریه ها و آوردن ماه از آیات شیطانی برای خنده ها البته نکته قابلدتوجه دیگر ضمایر غایب این شعرهست که هر مجعی که برایشان در نظر گرفته شود بیشتر لایه های عمقی شعر را آشکار میکند.

در مقطعی دیگر از شعر دغه دغه های شاعر با نگاهی نقادانه به تصویر کشیده شده است در همینجا نیز انسجام تصاویر و مفاهیم به خوبی رعایت شده است که با استفهام های درونی شاعر همراه است آوردن تکه ای از آسمان برای تکه های پرهای گنجشک تا با تکه ای از رهایی آشنا شود در حقیقت این شاعر است که آرزوی آشنا شدن وآشنا کردن دیگران اعم از تمام پدیده های اطراف خود با آزادی را در سر می پروراندآما بلافاصله حقیقت قفس به یاد می آید وتا زمانی که میله ها قفس می بافند آسمان و پرواز و آزادی وگنجشک ،جز تکه هایی از پازل به هم ریخته نخواهد بود.
بعداز این ناامیدی از ورود به مرزهای بیکران آزادی به اجبار شاعر به خاطرات کودکی برمیگردد آنجا نیز چیزی جز غم واندوه مادرانمان که با گریه از چشمه بر میگردند و ظلم سنت های خرافی پدرانمان روزنه امیدی مشاهده نمیشود شاعر همچنان فریادگر است و حاضر به فدا نمودن خود دراین رسالت متعالی خود است سلام بی جواب همسایه ها لقمه گرفتن برای سگهای محل همدردی با پنجره تنها در تمام طول روز .
بند پایانی اوج شعراست بازگشت دوباره مفاهیم ایوب-باد مجنون-بید سکوت که همانطوری که در ابتدای تحلیل بیان کردم هر کدام از این مفاهیم درپایان شعر نقش خود را با دیگری عوض کرده است وتشبیه تمثیلی بسیارزیبا وبکر:تشبیه باد به گله ای از گرگها در مهی سپید یعنی همین شعر که از جنگل از میان شکوفه ها عبور میکند و خانه های اطراف رود را از جا میکند و آما قلعه پایانی شعر که تنها نقطه ضعف این شعراست که به نظر در وسط رود خانه دیده میشود که غیر ممکن به نظر میرسد و در پایان...
بازگشت به ایوب و سوال از ماهیت ودلیل حضورش در این شعر همچنان مخاطب را در اندیشه و تفکر نگه میدارد....


مهدی جان عزیز دلم عفوم کن این تنها گوشه ای از زیباییهای بی حد وحصر اثر بی نظیرت بود که با زبان الکنم توانستم درک کنم و از قلم بیان کنم قطعا حرفهای زیادی وجود دارد که زمان میطلبد و قلم متخصص.


دوستت دارم رفیق

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ بَارِئِ الْخَلَائِقِ أَجْمَعِینَ بَاعِثِ الأنبِیَاءِ وَ المُرسَلینَ ثُمَّ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ عَلَى سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا حَبیبِ إلَهِ العَالَمینَ أبِی القَاسِمِ مُحَمَّدٍ ثُمَّ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ عَلَى أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرینَ المَعصُومینَ المُقَرَّبینَ المُنتَجَبین وَ لَا سِیَّمَا بَقیَّهِ الله فِی الأرَضین فَااللَّعْنَهُ اللَّهِ ‏ْعَلَى أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ إلَی یَومِ الدِّینَ آمینَ رَبَّ العَالَمینَ‏

سلام علیکم
اثری اگر با صیقل خیال توانسته باشد مرآت شود آنگاه قاعدتا باید توانست عکس مهرویان بستان خدا را اندرو افکند و در این آینه آن جمال را نظاره گر بود و تجربه این کمترین حلاوت فزون تری درین سلوک یابد تامل کنیم در این اثر چه توان یافت یا برو بافت

برف سنگینی می بارد، مانده اند
در شروع فضا را سنگین جلوه گر کند لغت ابتدایی اثر گاه سخن ها در خویش نهفته است برف فضای زمستانانه اخوانانه را در همین قدم اول هویدا کند مانده اند حسب سطربندی در سطر بعد بایست می آمد لیک در سطر اول آید تا هم وجود برف بر زمین را نشان دهد و هم تعلیقی پدید آورد که چه مانده است در ادب عرب تقدم بعضا نشانگر تاکید است درینجا تاخر تاکید را نشان دهد تاکید بر ماندگی
دو فعل یک مفرد و دیگر جمع و استناد او به واحد و یا واحد پس از بارش به کثرت رسد

مسافران، همان ابتدای جاده
درینجا تاملی در شطرنج که حسب فرمایش استاد فردوسی قدوسی از دیار هند است و هند دیار وحدت و نیز کثرت است داشته باشیم
شاه پس از آنکه جمیع رعایای مابین خویش و قلعه را از ردیف واحد به سوی ردیف های بعد که بوی کثرت دارند و منجر به تزاحم می گردند راند حال خویش به قلعه می رود و این مهم از دو سو ممکنست سمت بی فرزین و سمتی که با فرزین و بگو خلیفه (و نکته اینست که خلیفه در معیت شاه وجود دارد) اگر فرزین را پیش رانده باشد خود برای قلعه رفتن گام های فزونتری برمی دارد مسافران گرچه از شاه دور شده اند لیک هویت تعلقی شان همچنان برقرار است و میبینیم که بقای آنها به بقای شاه وابسته است و تمام مهره ها قابل حذف اند و شاه ولو در حالت مات و تو بگو غلبه اسمی بر اسمی دیگر همچنان پابرجاست و فقط در حالت مات از حرکت می ایستد و به سکون می افتد
حسب وحدت مسافران و شاه به جای شاه تعبیر مسافران آمده و در استتار مطلق تا انتهای اثر شاه باقی می ماند

از پشت هزار پنجره
نگاه می کنند همیشه از قلعه
هزار پنجره و یک قلعه کثرات همیشه از دریچه وحدت می نگرند

و قلعه بی خیال نشسته روی شانه ی کوه ها
روی شانه کوه نفرمودند ،کوه ها، استیلای وحدت بر کثرت
حال شاه در قلعه نشسته خود قلعه است

سرش گرم است میان ابرها و ستاره !
پا روی کوه است که سرد است ولی سر چون میان ابرها و ستاره است گرم است سرد و گرم دو صفت متضاد که وحدت یابند در واحد هرچه میل کند به سوی خاک سرد و هر چه به طرف اعلی گرم
درینجا ابرها که کثیر است آمده ولی ستارگان نیامده چرا ستاره؟
سخن از ابر شد مطلبی را علی ما نقل بیاوریم
روی فی حدیث أبی رزین العقیلی بروایة حمّاد بن سلمة، أنّه سأله صلی الله علیه و آله أین کان ربّنا قبل خلق السماوات و الأرض؟ فقال صلی الله علیه و آله: کان فی عماء؛ ما فوقه هواء و ما تحته هواء؛
در حدیث ابی رزین عقیلی که حمّاد بن سلمه آن را نقل کرده، آمده است که از پیامبر صلی الله علیه و آله پرسید: پروردگار ما پیش از آفرینش آسمان ها و زمین در کجا بود؟ حضرت فرمود: در عماء؛ نه فراتر از آن هوایی بود و نه در زیر آن.
واژۀ «عماء» در لغت به معنای ابر باران زا یا ابر مرتفع است.

سال هاست ندیدم بیدی به خواب این باد بیاید!
واج آرایی با ب، ا، د و بگو باد
باد که نماد حرکت است چنان در سکون خویش مستغرق است که حتی در خواب نیز در اندیشه لرزاندن بید نیست

ایوب! مجنون هم به گرد پایت نمی رسد
به گرد پا نرسیدن اشاره دارد به شتاب ولی صبر اشاره دارد به سکون
به گرد پا نرسیدن در صبر
حرکت باد امری بیرونی است ولی صبر امری درونی است

تا کی به نام صبر، این شعر را سکوت میکنی!
این شعر اگر اشاره به همین شعر قمار خدا داشته باشد که گفته شده است و اگر سکوت بود که ما چیزی نمی خواندیم

بیچاره منم که خود، پیراهن پاییز را
روی کولم، رد می کنم از زمستان!
«ها» می کنم گرم می کنم
دوباره به تنش برگ می کنم
جان بخشی و احیاء پاییز
پاییز خود میل به موت دارد ولی میل او سوی فنا و میل ما سوی بقا
اگر از زمستان عبور کند که بهار می شود ولی او پاییز است در جایگاه بهار حال پاییز و بهار یکی است بهار رویش است و پاییز ریزش وحدت رویش و ریزش

شب را با دستهای خودم روی تخت می برم
از آیات آسمانی ات ستاره می چینم
نمی دانم درین جا به جای آسمانی می توان رحمانی نهاد؟ آسمانی تناسب با ستاره دارد ولی رحمانی از لحاظ لفظ و معنا تناسب بیشتری با شیطانی دارد

برای گریه هایش
با آیات شیطانی ات ماه را پایین می آورم
برای خندهایش!
تضاد گریه و خنده

پیغام فرستاده:
(به ماه بگو دیگر تمام کند
این جزر و مد لعنتی را!
تضاد جزر با مد

ما نه کشتی تفریحی داریم نه خانه ساحلی!
کشتی تفریحی حرکت خانه ساحلی سکون

اما لجم بگو اگر که گُر بگیرد
واج آرایی گ ، ر یعنی گر

تو را چون خائنی! میانه ی ساحل به آتش میآویزم!
تضاد آب و آتش

و دوستانت را که موج موج
عازم طوافت اند به پایشان گودالی عمیق می بندم!)
نسبت موج دریا با موج موج
حرکت را به سکون می کشانم
درینجا الفاظ قدری خشن می شود که در تقابل با آرامش بعض قسمت های دیگر اثر است

هر صبح خودم را راهی می کنم
که روز را بیآورد به خانه!
روز خود به خود می آید از سویی اگر صبح شده پس روزست و نیز هر روز صبح را شنیده ایم ولی روز درینجا نیست
\\"خودم را\\" فاعل و مفعول گرچه یکی است ولی ثنویتی بین آنها قائل شده است و میبینیم فعل در سطر اول متکلم وحده است و در سطر دوم غایب مفرد

از کوه های دور که پشت درختان است
از اینجا احساس میشود خورشید همان روز است آیا مقصود از آن ستاره مفرد اثر همین خورشید است؟ خورشید در سکون است ولی روز و شب که حاصل از اوست در حرکت از سویی در واقع خورشید ثابت (البته کار به حرکت کلی همه ستارگان ندارم در نسبت به زمین ثابت گفتم) ولی در منظر ما در حرکت است و عزیزی دیدم که قائل به جمع بین خورشید محوری و زمین محوری بود ثبات خورشید حاکی از مرکز بودن حق و حرکت خورشید حاکی از محیط بودن او
تناقض دیگر پنهان شدن کوه در پشت درختان است بزرگی و کوچکی گویا از حیز انتفاع افتاده اند

و خیلی پیش آمده تا برگشتم شب بیدار شده!
اگر روزی در کار نیست و شب است پس شب در سراسر شبانه روز بیدار است تعبیر بیداری شب در حالیکه شب موقع خواب است نیک تعبیری است

چه باید بکنم!
از اینجا به بعد داستان سرقت روز شروع میشود
ولی سیاوش چون خفاش است روزها خاموش است

نردبام را آرام.... میروم پشت بام
تکه ای از آسمان را دزدکی! می آورم
درون قفس میان پرنده ها قسمت می کنم
لعنت به میله ها، وقتی که قفس را بافتند
آزادی را به درها نیآموختند!
چه کنم!
با اینکه جوابی نیست
باز هم به همسایه ها سلام می دهم
حتی حالشان را می پرسم!
گفتن ندارد برای سگهای محل
با دستهای خودم لقمه می گیرم!
گاه پیش آمده روز را
مانده ام پیش خانه، که احساس تنهایی نکند
مثل امروز که شبیه دیگر روزهاست!

گویا، بادِ مجنون بیدِ سکوت از دستش افتاده
و دل شکسته اش، دوباره به تپش افتاده!
زوزه کشان می وزند
چون گله ی گرگی از هر پنجره
و می درند گلوی هر باد را!
اگر بجنبد به هر شاخه ی بید،شکوفه ی بارانی
فضای روز در تضاد با شب است مقایسه شود باد بید در خواب نبین و این باد وحشی

_ به هر کجای این قلعه ، نگاه که می کنی
در هر پنجره ساعتی نعره می کشد:
در فضای روز نیز سخن از زوزه، گرگ نعره کلماتی خشن به راستی چرا؟

هیس! تاک! هیس! تاک! هیس! تاک!
یکی از زیباترین فراز ها ادغام سخن و سکوت با حرکت و سکون

به ریزش بهمن نزدیک می شوید
بهمن سرازیری سردی از اعلی به اسفل است

در هر کجای بهار که هستید بر گردید!
حال سخن از بازگشت مسافران است که دیگر درینجا خود لفظ مسافر به استتار رفته است
بازگشت از بهار به زمستان چرا؟ آیا این بهار همان پاییز در لباس بهار رفته نیست ؟ بهار خیالی و وقتی سخن از برگشت است آیا مقصود رفتن از پاییز به زمستان نیست؟

در اثر نه سخن از پیاده رفت و نه سخن از شاه شطرنج عرصه سکون و حرکت شب و روز مرگ و زندگی و گر چه در بیرون سکوت است ولی در درون غوغاست و نیز وحدت و کثرت
تمام مهره در شاه وحدت یابند و گر چه در ظاهر با دو سپاه سپید و سیاه روبرو هستیم ولی این همگی مهره های یک شطرنج هستند و تمام حرکت ها بر صفحه ای ساکن برقرار است و آن شاه حقیقی شطرنج که جمیع مهره ها و صفحه است و نیست در مکمن غیب است و نامی ازو نیست
و ما در این مطالب که نگاشتیم در عرصه شطرنج قماری با خدا کردیم و رفتیم

.....

سیاوش آزاد
بهار یک