کاش اینگونه بمیرم

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا بنویسم

شعری پیش رو داریم با نام (کاش اینگونه بمیرم) از شاعر جوان ما جناب آقای سعادت نژاد که چند سطری در خصوص آن خواهم نوشت.
شعر، ناگهانی با خبری فوری که با استعاره ی زیبایی استتار شده شروع میشود، پنجره ای که رو به دشت است. شاعر دیدگاه خود را در این شعر با پنهان کردن
شخصیت خود و دید از بالا به صورت کواد کوپتری به شعرش و ماوقع آن نگاه می‌کند.
قبل از ورود به جزئیات در خصوص کلیات شعر باید بگویم، این شعر از دوبحش فرضیه و استنتاج تشکیل شده که بخش فرضیه با استنتاج معادل و یک سو نیستند، صغری راه دیگر میرود و کبری راهی دیگر
جنایت و وحشی گری در خصوص غرائز سندیت ندارد
یوز را برای شکار آهو نمیتوان وحشی گری قلمداد کرد و آن را هم رده ی صدام که سمبل جنایت است قرار داد
هارمونی طبیعت از شکار و شکارچی به یک اندازه زیبایی می‌پذیرند، و  آنچه مذموم است شکار مفرح و ایجاد تفریح گاه شکاری برای انسان است وگرنه قیاس شکار یوز و دریدن آهو با جنایات بشری قیاس مع الفارق است. پس با این دیدگاه شاکله ی فرضی شعر به لحاظ مولفه های ساختاری و معنایی از هم گسسته است. وقتی مغالطه ی تمثیل در جریان حکم شعر حکومت میکند سایر ارکان نیز متزلزل و ناپایدار است
برویم بر سر جزئیات

در بند اول کاربردهایی حتی نابکر اما زیبا شعر را جلا داده مانند وجود آهو درقاب سبز و ختم اودر تخت خواب مرگ،
نکته ای که در اول شعر باید بگویم اینکه، شعر با موسیقی درونی روی کلید سُل از خط حامل شروع میشود اما ناگهان مثل نواری که یک دفعه در دستگاه گیر میکند رو به فالش گذاشته و حتی موسیقی خود را از دست می‌دهد و شنونده و مخاطب گوشش از خوانش آن آزرده میگردد.
سوال؟
آیا شخصیت مستند ساز و دکتر مصدق (اگر منظور شاعر دکتر محمد مصدق باشد) با هم یکی است و یا دوشخصیت جداگانه دارد؟
اگر یکی است چرا مصدق؟ چه چیز از بیوگرافی دکتر محمد مصدق با مستند ساز قصه ی ما همخوانی دارد؟
که خون سیاه آهو که به زعم من اشاره به نفت دارد
را به دلار می‌فروشد مگر مصدق نفت را ملی نکرد مگر از دست استعمار نفت ایران را بیرون نکشید؟
در ثانی اگر این دو شخصیت های متمایز باشند به جای اینکه مصدق را ناجی معرفی کند چرا همدست و همداستان مستند ساز قرار داده؟
و در ادامه ورود شخصیت شاعر به قصه لزومی دارد یا نه؟ و کیست و چه میخواهد؟
هرگاه مخاطب منظور شاعر را درک نکرد و معنای شعر را آن‌گونه که مد نظر سراینده بوده، دریافت نکرد، بی‌شک ایراد از سراینده است، چرا که ذهنیتی که داشته را نتوانسته به درستی در شعر اجرا کند و همین سبب تفاوت دید شاعر است با خواننده‌ی شعر
ایرادی که به شاعر این شعر باید گرفت نگاشت شعر با سکسکه است پرشهایی ناجور از موضوعی به موضوع دیگر، چه خط و ربطی از شکار آهو با خلیج فارس میتوان در نظر گرفت جز منگنه کردن اجباری؟

استفاده ی کم و در برخی جاها غلط از آرایه های ادبی شعر را کمی مخدوش کرده است چرا که «نشناختن و نابلدی آرایه‌های ادبی» از مصادیق بارز ضعف محتوا در شعر شاعران نوپاست، آن‌ها اگر می‌دانستند تشبیه، استعاره، تلمیح، کنایه، ایجاز و سایر آرایه‌ها کی و چگونه می‌تواند در خدمت شاعر قرار بگیرد، حتماً تحولی جدی در نوشتن‌شان حاصل می‌شد.
سطور در این شعر باید بالانس میشد که نشده است
گاهی سخن‌های فراوانی در مخیله برای نوشتن آماده می‌شوند، اما به دلیل تشتت ذهنی و عدم تمرکز، شاعر نمی‌تواند آنچه که منظورش است را، به درستی بیان کند و کلامش در نهایت ملغمه‌‌ای می‌شود از کلماتی که کمترین ارتباط را به یکدیگر دارند و جمع شدن آنها به صورت یک جمله، به سختی اتفاق می‌افتد، در حقیقت مجموعه‌ای از جملات ناقص را به مخاطب عرضه کرده‌ایم و مفاهیمی که اصلاً آفریده نشده‌اند، این سرانجامِ محتوم، نتیجه‌ی از این شاخه به آن شاخه پریدن در نوشتاری سپیدگونه است، وقتی می‌گوییم «سپیدگونه» یعنی نویسنده فقط و فقط ادای چیدمان شعر سپید را در آورده است، زیرا متن ما به معنای شعر واقعی نزدیک نشده، پس هرگز به سمت شعریت بنیادین و یا حتی نمادین نرفته است.
المان‌های مختلفی میتوانست در این شعر به کار آید و حتی استفاده از کاریکلماتورهای گاه زننده و گاه جهنده به شعریت شعر کمک می‌کرد شاید شاعر و خیلی از دوستان عنوان کنند که شعرایی مانند علی باباچاهی و یا مرحوم براهنی هم در حوزه ی اشعار
«پست مدرن/ آوانگارد/ موج نو/ حجم و انواع دیگر»
شعر سروده‌اند و مخاطبان خاص میتوانند به چیستی و چگونگی آنها پی ببرند اما این به معنای ناشعری آنها نیست، چرا که اگر کلیدواژه ورود به این متن‌ها را بیابید، به سرمنزل مقصود و یافتن مفاهیم، دست پیدا می‌کنید.
برجسته‌ترین آرایه‌های ادبی که توانسته خیل کثیری از شعرهای سپید را به نسل امروز معرفی کند و باعث شده سپیدنویسی در میان امروزی‌ها بیشتر خواهان داشته باشد، این چندتاست،
بازی‌های زبانی
واج‌آرایی و موسیقی حروف
ایهام و استعاره‌ی نو
متناقض‌نمایی و شخصیت‌بخشی
که در شعر جناب سعادت نژاد کمتر به آنها توجه شده است.
در آخر باید بگویم برای نگاشتن شعری که ماندگار باشد باید پشتوانه ی عظیم مطالعه داشته باشد و شاعر برای خلق آثار زیباتر نیاز دارد در میادین حضوری اجتماع، دیدگاه هایی را برای خود خلق کند که از چشم دیگران پنهان مانده است.

از نکات قوت شعر جناب سعادت نژاد دغدغه مندی برای اجتماع و نسل بشر و حتی حیات وحش و محیط زیست است که قطعا قابل تقدیر است

ایام عزت مستدام


سید هادی محمدی


🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷

سلام به همگی
و رضا جان سعادت نژاد

ذهن شاعر باید پیرو یک نظام منطقی و اصولی و البته (خاص) باشد و این ذهنیت به مدد خیال انگیزی و شگردهای آفرینش ادبی قابل انتقال است. بنابراین باید در خلقِ سطر به سطر شعر خود به ویژه در سطور آغازین این وسواس را داشته باشی که کلمات در همنشینی با یکدیگر چه سرنوشتی پیدا میکنند و چه اتفاقی را رقم میزنند. هر چند این رویه در ادامه ی راه قطعا ملکه ی ذهن و زبانت خواهد شد.
شروع کار خوب است اما ادامه پیدا نمیکند! در میانه راه اتفاق و اتصال مناسب قطع میشود.
فرم مجموعه ای پیوسته از زبان، تصویر، موسیقی و محتواست. به بیانی دیگر فرم تناسب و هماهنگی میان اجزای سازنده­ ی صورت (ساختار) یعنی خیال، زبان و موسیقی است.
پس میتوان گفت: شعر سازش و هماهنگی میان صورت و معناست.

از ایده تا اجرا
دوباره مجبورم تکرار کنم که ایده های اشعارت نیاز به اجرایی بهتر و مستحکم دارند. ایده، فقط بخشی از ساختمان شعر است. مفهوم نسبتا خوبی ارائه دادی اما فرم،تکنیک، نوع روایت و تغییر لحن، در کنار زبان مناسب، هنوز جای کار دارد.
شعریت یک اثر را در وجه درونی آن باید یافت. ساختار شعر همان کیفیت ترکیب و هماهنگی عناصر تشکیل دهنده یک شعر است که در آغاز و پایان و کیفیت ارتباط تصاویر و مفاهیم و هماهنگی اشیا با تصاویر، آشکار میگردد.
شعر سپید یا آزاد، از نظر منطق و مکانیسم های شعری و شگردهای زبانی، تخیل و ادراک هنری آهنگ و تناسب درونی، باید کامل باشد و از نثر و متن فاصله بگیرد.

حالا برویم سراغ شعر و اتفاق خوب...
محدوده ی معنایی آهو:
مظلومیت و نجابت، دشت، چشم، صیاد، شکار و شکارچی، امام رضا و... شاعر رویارویی آهو با یوزهای وحشی(خیر و شر) را به تصویر کشیده که چند مفهوم را میرساند. شاید منظور از آهو خودِ شاعر و در کل جوانان هم سن و سال رضا باشد و یوزهای وحشی بیانگر رابطه مردم جامعه با یکدیگر و دریدن مظلوم توسط ظالم.
از زاویه ای دیگر میتوان گفت آهو، ایران است و یوزهای وحشی استعاره ای از دشمنان ایران و ملت. چراکه یوز آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی از نمادهای ایران است.
اما نکته در اینجاست: تخت خواب مرگ! ظرافت جالبی دارد چرا که در کنار مرگ، تختخواب را آورده و بنظرم این بیانگر همان مرده ی متحرک است. جسمی که روح ندارد و این کالبد تکه تکه شده را میکشاند تا... حالا با توجه به توضیحاتی که درباره محدوده ی معنایی آهو دادم، میتوان تفسیر دیگری نیز داشت:
دختر و دخترانی که مورد تجاوز جنسی قرار میگیرند!
توسط (شکارچیان روح) که به جسم و روان همزمان آسیب میرسانند.
این بند همان اتفاق خوب متن است رضا جان، ای کاش ادامه پیدا میکرد.

محدوده ی معنایی کلاغ:
یک کلاغ چهل کلاغ، سیاهی، زیست پر رمز و راز، قارقار و هوچی گری، شرارت، پیچدگی شخصیت و...
پس میتوان گفت: جنازه ی آهو و کلاغ، یعنی قیل و قال و شلوغی.
وقتی همه به جان هم بیفتند نتیجه‌اش میشود: تفرقه بینداز و حکومت کن. 
در واقع فرصت طلبی و سو استفاده مستند سازی را به تصویر میکشد که سوژه خود را پیدا کرده و از این اتفاقات فیلم میگیرد. این مستند ساز هر کسی میتواند باشد. این استعاره با توجه به توضیحاتی که دادم تاحدودی مشخص است. شاید باید گفت؛ حال کره زمین خرابه و جهان به تباهی کشیده شده است.

حیات وحش و جنگل آسفالت؛
چیزی که من دریافت کردم یا دوست داشتم دریافت کنم این است که ما با باغ وحشی به اسم زندگی روبرو هستیم و جامعه ای به شدت از هم گسیخته.
تاویل و تفاسیر متفاوت است رضا جان، هدفم این بود که نشانت بدهم تا متوجه بشوی برداشت و (زاویه دید)هرکسی متفاوت است.
عدم توضیح واضحات باعث میشود که وزن شعرت بالا برود و ادراک و دریافت‌های متنوع جاری باشد.

شاید زندگی
(ترکیدن) نارنجکی زیر تانک
یا یتیم شدن بچه اهویی
در دل بیرحمیست
بنظرم ترکیدن اضافه است، زیرا تبدیل به جمله‌‌ی تعریفی و گزارشی شده، اما در اینجا احساس و شاعرانگی خوب بود.
(ویرایش در چند سطر نیاز است)
انصافا نقد سیدهادی عزیر خوب بود، به نکاتی که گفت دقت کن.
در کل، عدم انسجام اتفاق افتاده و روایت ضعف دارد (خط و ربط باید چفت و بست محکمی داشته باشد.) یادت باشد بین ابهام و گنگی مرز باریکی وجود دارد. حتما درباره روایت خطی و غیرخطی مطالعه کن و همیشه دنبال سوژه های بکر و کمتر پرداخته شده باش.
دلار،مصدق،فهمیده،جنگ،صدام،خلیج فارس،نارنجک،تانک... (تقابل ملی‌گرایان و دوستداران امت) ارتباطات مشخص است و نیازی به توضیح ندارد.
هرچند خودت توضیح دادی و کالبد شکافی کردی😅
چه خوب که تا این اندازه انرژی داری و تشنه ی یادگیری هستی آفرین. قلمت سبز موفق باشی