رفیق

درود خدمت همه دوستان و اساتید
به شخصه از تعدد قالب ها دلخوشی چندانی ندارم
به درون این جدید ها که مینگرم
تفاوت معنی داری مشهود نیست
و لزومشان را برایم توجیه نمیکند
شاید از تعلق کمترین به قرن گذشته باشد
شاید هم هنوز نتوانسته قانع شود
البته که فرهنگ پویاست و در گذشته توقف نمیکند
ولی نو آوری ها هم بای حد و حدود داشته
مبتنی بر نیاز ها، خواسته ها، سلیقه های فرهنگی
و غیره از این قبیل باشند
از جمله است این چهار پاره
که در قدیم به نوعی فشنگ شکاری اطلاق میشد
و بعد ها به گونه ای ابزار جنگی
وای نهایتا در خدمت ادب قرار گرفته مجموعه ای
از دوبیتیها را مصادره نمود
و دچار تغییرانی شد
بگذریم و به این چهار پاره به پردازیم
که مفهوم قدیم آنرا در ذهن تداعی میکند
شاعر غزل سرا بوده و مدتی است
به چهارپاره می پردازد
و الحق پیش رفت زیادی در این زمینه داشته است
از رفیق میگوید
که قبلا کمیاب بود
و حالا نایاب شده
و بسی جوانها که طعم خوش رقافت را نچشیدند
و تعدادی از آنها در آرزوی یافتنش به بیراهه رفتند
و گروهی این واژه را سیاسی نمودند
و خدا را شاکرم که در گذشته طعم و لذت خوش رفاقت
را چشیده ام و بهایش را شخصا پرداخته و برایم پرداخته اند
یادش بخیر
ولذا در این سروده واژه رفیق بسیار خوب بکار رفته و بعنوان ردیف بند اول کاملا جا افتاده است
گفته میشود یکی از وظایف ردیف کامل کردن آهنگ قافیه است
که در این بند «رفیق» به وظیفه اش عمل نموده:
شده ام پیر ِ خَمی خاطره اندوز، رفیق
خجلم بر رخ ِ من شمع نیافروز رفیق
بِگُذار این شبح ِ زنده بخوابد تا مرگ
خسته ام خسته و بی حوصله امروز رفیق
سراینده در اولین بند آرایه های بسیار زیبا ی
«پیر خمی» و « خاطره اندوز»را معرفی میکند
و آنها را به کمک قافیه می فرستد
تا آهنگ زیبایی برای سر آغاز چهار پاره بنوازند
و آهنگ را به کمک تصویر سازی های بعدی
در تمامی بند ابتدایی به صدا در آورند
منظور کمترین آن استکه سروده با هنرمندی آغاز شده
و تا پایان به این امر مهم پرداخته است
که شرح آن باشد تا خدا توفیق دهد
و السلام

سلام بر جناب عزیزیان

مطالبی علی رغم قصور اندیشه سیاهه شود امید که متکلمان را بکار آید و مترسلان را بلاغت بیفزاید.

بند اول
عامیانه بودن رفیق و امکان جایگزینی آن با کلمه ای دیگر در حالیکه کلمات شعر میبایست زنجیر وار در هم تنیده شده باشند.
خمی لزوما نشان کبر سن نیست در کریمه آمده است وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ ۚ وَمِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلَىٰ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لَا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ پس تاکید بر فراموشی دارد که مرتبط با قوای مجرده است لکن شما بر جسم. و با خاطره اندوزی صحت روان او را تایید میکنید.
شمع اشاره به تاریکی دارد لکن در ادامه سخن از روز به میان آمده است

بند دوم
با مفادش آنطور که درک میکنم مخالفم والله عالم

بند سوم
فکر کنم ماقبل النقد باشد والله اعلم

بند چهارم
را جناب خوشرو اشاره فرمودند مرحوم جامی فرمودند
نسبتی دارد به حال من قوی
این دو بیت از مثنوی مولوی
«کیف یأتی النظم لی و القافیه
بعد ما ضاعت اصول العافیه
قافیه اندیشم و دلدار من
گویدم مندیش جز دیدار من »

بند پنجم
استفاده از لغت بیگانه
اما نقد کلی
1 تکرار مطالب مرتبط با شعر مثل غزل، قافیه و ... اثر را مملو از این واژه ها نمودید تا کی؟ چندین اثر را فکر کنم از همین شیوه استفاده کردید
2 صور خیال بیشتر کلمه ای هستند و ما بدنبال جمله ای، بیتی، بندی و کل اثری هستیم
3 احساس میشود درین اثر جناب عزیزیان به تکرار افتاده اند گویا فرمولی دارند که طبق آن میسرایند خوب پس از چندی مخاطب پی میبرد مثلا شیوه ی تکراری بازگشت انتها به ابتدا

4 تکلف وقتی دو قافیه کافیست چه لزومی به سه قافیه ای کردنست این تکلفها در شعر امروز گره گشا نیست حقیر حتی التزام بزرگان را به آوردن قافیه های میانی هیچ وقت کامل پسندم نشد حتی این دو اثر فاخر و اعلی و بر اوج مولانا روحی له الفدا و سعدی رضوان الله تعالی علیه که حسن ختام این مطالب است که صرفا طرح مسئله است و نه نقد و خامی آن را مطلعم

5 اما نقد اساسی حقیر بنظرم اینست که به چرایی در گورخوابی شاعر و هاشور اگر توجه کنیم پی به کل تکاپوها میبریم و من مخالف نگاه ایشانم حسب آنچه درک میکنم امید که به خطا رفته باشم والسلام علی من اتبع الهدی

یار مرا غار مرا عشق جگرخوار مرا

یار تویی غار تویی خواجه نگهدار مرا

نوح تویی روح تویی فاتح و مفتوح تویی

سینه مشروح تویی بر در اسرار مرا

نور تویی سور تویی دولت منصور تویی

مرغ که طور تویی خسته به منقار مرا

قطره تویی بحر تویی لطف تویی قهر تویی

قند تویی زهر تویی بیش میازار مرا

حجره خورشید تویی خانه ناهید تویی

روضهٔ امید تویی راه ده ای یار مرا

روز تویی روزه تویی حاصل دریوزه تویی

آب تویی کوزه تویی آب ده این بار مرا

دانه تویی دام تویی باده تویی جام تویی

پخته تویی خام تویی خام بمگذار مرا

این تن اگر کم تندی راه دلم کم زندی

راه شدی تا نبدی این همه گفتار مرا


ای ساربان آهسته رو کآرام جانم می‌رود

وآن دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

من مانده‌ام مهجور از او بیچاره و رنجور از او

گویی که نیشی دور از او در استخوانم می‌رود

گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون

پنهان نمی‌ماند که خون بر آستانم می‌رود

محمل بدار ای ساروان تندی مکن با کاروان

کز عشق آن سرو روان گویی روانم می‌رود

او می‌رود دامن کشان من زهر تنهایی چشان

دیگر مپرس از من نشان کز دل نشانم می‌رود

برگشت یار سرکشم بگذاشت عیش ناخوشم

چون مجمری پرآتشم کز سر دخانم می‌رود

با آن همه بیداد او وین عهد بی‌بنیاد او

در سینه دارم یاد او یا بر زبانم می‌رود

بازآی و بر چشمم نشین ای دلستان نازنین

کآشوب و فریاد از زمین بر آسمانم می‌رود

شب تا سحر می‌نغنوم و اندرز کس می‌نشنوم

وین ره نه قاصد می‌روم کز کف عنانم می‌رود

گفتم بگریم تا ابل چون خر فروماند به گل

وین نیز نتوانم که دل با کاروانم می‌رود

صبر از وصال یار من برگشتن از دلدار من

گر چه نباشد کار من هم کار از آنم می‌رود

در رفتن جان از بدن گویند هر نوعی سخن

من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم می‌رود

سعدی فغان از دست ما لایق نبود ای بی‌وفا

طاقت نمی‌آرم جفا کار از فغانم می‌رود