خاطره ی خاکستری

با درود بی مرز و عرض ادب و احترام ...

مانای شاعر دوست عزیز و مهربان

...

گلاله ام .. همسر مهجور هزار بادیه ی بلا ..
این فقط مشتی از خروار خاطرات منست
درین قرون بی چراغ ،
که ردپای ترا _ زنی که از مشک اشکش ، نهال واژه ام به شکوفه بنشیند _ در شعرهایم میجستم
زنهار از این هروله ی هراس و کنارم بنشین
به خدا زمزم از زمزمه ی شعر مانا میجوشد ....

...

در این قرون بی چراغ که خورشید را از کله ی کوه می رباید
چشم بر کدامین یوسف گمگشته می توان بست که او را خود
اگر چشمی بود و چراغی گم نمی شد تنها شاید گلدان های کاغذی
در گرمای نور لوسترها گل های سایه می آفرینند .
در روزگاری که رمه ها نه تنها رم نمی کنند بلکه هاری دندان به گونه های
عصمت کودکان نشان می دهند مگر دریایی هم می توان یافت که دامان
دلی از آن بخیسد اگرچه خوب می دانم که یافتن دل از یافتن دریا هم
صعب تر است .
از همان روز که به جرم خوردن سیب آدمی را به ناکجا فرستادی و لوسیفر
را به گناه عاشقانه دوست داشتن ات به قهقرای خشم سیاه ات تبعید کردی
گرد این جزیره ی بی جنم باید حصاری از فرشتگان عذاب ات می کشیدی
تا این نجیب زادگان را هوای ساحل در سر نمی افتاد تا جمهور جنبندگان
هر سنگ گران را در رودخانه ی عافیت ، جزایر اعتکاف پری ها می پنداشتند
و بی خیال جزیره ی بی جنم ات می شدند .
مانای شاعر چه رازی در ستون های این شعر پنهان کرده ای که هر دادگاه بیداد
حکم تخریب برای اش می برد غافل از آن که خشت خشت واژه ها و سنگ های
پر هیبت فریادها را بیل و کلنگ نانجیبان کار گر نخواهد شد و باروت خیس از خون
برای تیرباران کردن اش ثمری نخواهد داشت ...

بگذار از سیاهی این همه هیاهو و همهمه بگریزیم و پای شعرهای گلاله و شکوفه ی
گونه های اش نفس تازه کنیم به زمزمی از زمزمه ی شعر مانا و دل در عظمت بی انتهای
خورشیدهای همیشه ی چشم دل دادگان ببندیم تا مگر راه روشن را بازیابیم در سیاهی
این قرون بی چراغ ...

اگرچه هیچ سپاسی سزاوار صداقت بی انتهای لحن شاعر نخواهد شد که جمله دوستان
را با سخاوت و گشاده قلبی در گل خانه ی گلاله و خویش میهمان کرده است اما ادب حکم می کند
که بی اندازه و بی پایان شکر گزار این همه مهربانی باشم و آرزوی جبران اش را نه به
شعر بلکه با واژه های دیوانه بپرورم ...

سلام ....
بحثی هست در جامعه شناسی و فلسفه و روانشناسی به عنوان \" الیناسیون \" یا از خود بیگانگی که البته تعاریف متفاوتی از آن موجودست . مانا انسان را موجودی اجتماعی ، بیش فعال ، معترض ، و کنجکاو و جستجوگر میداند ، و قطعا الیناسیون را هم بر مبنای همین دیدگاهم تعریف میکنم . و اگر انسانی از این تعریف فاصله بگیرد او را دچار از خود بیگانگی و الیناسیون میدانم . و جوامع اینچنین اخته و بی تفاوت به پیرامون را عنصر پایداری ظالمین تاریخ میدانم . زیرا چنین جوامعی که به خلسه و خلوت روی میآورند ، هیچ نقشی در تاریخ تحرکات اجتماعی ایفا نمیکنند .

مورد دوم تاثیری بود کز داستان مسخ کافکا و طاعون آلبرکامو گرفتم . در مسخ انسانی را میبینیم که در خود ذوب میشود و تمام علائم حیاتی و حرکتی اش به مرور از دست میرود . من آنرا با همان دیدگاه شخصی که به انسان داشتم تعبیر کردم . که وقتی انسان لمس میشود چه اتفاقی میفتد ؟ و در رمان طاعون شخصیتهایی بودند که از صبح تا شب بر مدار یک عادت میچرخیدند . و غیر از آن هیچ اتفاق تازه ای در زندگیشان نمیافتاد . در واقع باب اتفاق را بر روی خود بسته بودند .

اما موضوع از چه قرار بود ؟ :
خودش ذاتا پرخاشگر ، بدبین ، بدباور و دمدمی مزاج بود . جوری که حتا یکساعت نمیتوانستم رویش حساب کنم که مثلا بریم کوه و برگردیم و بدون دعوا از هم جدا شویم . از طرفی خواهرش با اینکه ادبیات خوانده بود هیچ رفتار و کنش فطری را برنمیتابید و همیشه از جامعه کناره میگرفت . و برادرهایش هم جامعه را گرگ‌ میدانستند . مادرشان هم مرتب شاکی بود که اون مرحوم زندگیشو به تاراج داد . اما اون مرحوم یکی از سخی ترین و مهمان نوازترین مردهای زمانه اش بود که لوطی مسلک و بامعرفت بود و هرگز به مال دنیا اعتنایی نمیکرد . از اینرو خانه اش پاتق دوستدارانش بود و همیشه مهمان بود و مهمانی ... اما پس از رفتن او آن ایوان مداین و آن سفره ی سخی به ناگهان راکد شد . و آن چراغ فروزان خاموش !!
نقد مانا درین شعر ، با چاشنی طنزی تلخ و در قالب یک دلنوشته که برای گلاله گفتم ، نقد تمام جوامع و انسانهای منزوی و قالبی ست که تا پایان عمر بر یک‌صراطند که آهسته بیایند و بروند که گربه شاخشان را نزنند . نقد کسانی که از مهمان میترسند ، از عشق حذر میکنند ، هزار کیلومتر راه میروی برای دیدنشان بعد در خانه را به رویت باز نمیکنند ( اتفاقی که همین چند روز پیش در بافق برایم افتاد ) چون میترسند و احتیاط اوجب را در ندیدن و نشناختن و نگفتن میدانند . نقد مانا دهن کجی به اخته های تاریخ است . و آن خانواده را هم بعنوان ماکت چنین جامعه ای برگزیدم نه متهم اصلی پرونده ی سازش و سوزش !! وگرنه خیلی هم دوست داشتنی بودند ، نان حلال میخوردند و بیشرفی و حرامزادگی نمیدانستند . آرام و صبور بودند و پشت سر کسی شایعه نمیساختند و به کسی حسودی نمیکردند و ظالم و طاعن و هتاک و فحاش نبودند . از پدری پاک نهاد و مادری پاکدامن بدنیا آمده بودند و هرگز چشم طمع به مال و ناموس کسی ندوختند .... لنگه کفششان میارزید به تمام بیشرفهایی که مهر داغ روی پیشانی داشتند ولی از خدا خجالت نکشیدند و کاری کردند که ملت از معنویت ناامید و دلزده شدند . از دست اندرکاران حفظ \" برهه ی حساس کنونی \" تا همین نخودی باشی هایی که چون تاب برابری با قلمهای برهنه را نداشتند ، از طریق تخریب و تکفیر و پرونده سازی وارد شدند .

ولی مژده به دگرباشان ، ما هستیم و خواهیم بود . تنها ممکنست از سرایی به سرایی کوچ کنیم . این غمگینترین باری بود که تیک نقد را در سال جاری زدم ، و اینبار برای خودم بود که از همه غریبه ترم حتا در بین شعرها و نوشته هام هم احساس غریبی میکردم . و او که حس غربت مانا را تسلا میداد و آواز تنهایی اش را میشنید ، کجاااااااسسسسستتتتتتت ؟؟؟

سلام

و

پیش و بیش از هر سخنی بر خود فرض اولیٰ می دانم که از مانای شاعر رفیق ترین کسی که شناخته ام به پاس این همه مهربانی و دوستی که همچون خورشید بر دوست و دشمن یکسان می تابد ، سپاس گزاری های بی انتها نمایم و بودن اش را شکر بی اندازه به جای آورم در ساحت الهه ی ...

اما در باره ی این سروده ی نازنین باید بگویم که یکی از خاص ترین پرداخته های ذهن مانا ست که به صورتی منحصر به خویش دارای چند لایه ی بیرونی و درونی ست و بسیاری فریاد را در درون لفافه های ابریشمین شعر پنهان کرده است و برای اثبات این ادعا به یکی دو نمونه اشاره می کنم ؛

رمه های مرموز :
همواره عادت بر این است که رمه را برای گروهی از حیوانات اهلی به کار می برند که با گله مترادف است ولی گله احاطه ی بیشتری دارد و برای حیوانات وحشی نیز به کار می رود و در اکثر لغت نامه ها رمه به دسته ای از احشام و اغنام اهلی اشاره دارد و در لغت نامه استاد معین به دسته ای از مردم نیز گفته شده است که جالب می نماید .
اما مانا از رمه برای گروهی حیوان مرموز که خوی درندگی شان از دندان هار ایشان پیداست ، سود جسته است و زیباترین رمز نهفته در این کاربرد این است که به مخاطب القا می شود که این گروه درنده پیش تر ها رمه بودند اهلی بودند آشنا بودند و امروز نیز به ظاهر اهلی اند اما دندان هاری در آورده اند درست چون گرگی در لباس میش و این که آدمی تکلیف اش را گله ی گرگ مشخص است اما با رمه ی گوسفندان هار شده نمی دانی که چگونه باید به سر کنی !!
مانا در همان آغاز شعر بر این معنا تاکید دارد که چرا که فرد بی نقاب را بهتر از کسی می داند که احساس خویش را پنهان می کند ، اگر چه همان فرد بی نقاب هم نمی تواند یوسفی جمیل باشد که گم کرده ی این روزهای شاعر است اما چون روراست است و بی نقاب نفاق ، بهتر از منافقان دوستی نمای نقاب دار است .
خشم منجمد ، غار اعتکاف :
اشارت به کینه ها و خشم ها و فریادهایی که در طول تاریخ در سینه های انزوا و ترس و تدین یخ بسته اند و هرگز به کار نرفته اند توسط نیاکان شاعر و نیاکان قهرمان شعر .
اعتکاف ، واژه ای است که گره از کار این بند می گشاید و شاعر به رندی آن را در خوش ترین جای ممکن گذاشته است ، در شباهت با غار که خود مکانی تاریک است و تا مشخص که البته می تواند حکم مأمن و پناهگاهی ایمن نیز داشته باشد اما انتهای آن شاید خرسی خفته باشد .
به دلیل بار آیینی واژه ی اعتکاف می توان به دلیلی که شاعر برای انجماد خشم پیشینیان در ذهن خود داشته است پی برد و این جمود را ناشی از تسلیم شدن در برابر تقدیر بر اساس درک نادرست آموزه های دینی دانست و مقام رضا را با محاق ظلم پذیری و انفعال یکی گرفت که اشتباهی بسیار فاحش است اما در تاریخ سوگوار ما کم اتفاق نیفتاده است .

از بازنمایی این شعر لذت می برم و قلم ام گرم می شود اما ترس آن دارم که کار به جاهای باریک بکشد و بوی باتوم در فضا بپیچد پس به همین قلیل بسنده می کنم که اگر در خانه کس است یک حرف بس است ...

سلام و عرض ادب قبل از هرچیزی عذرخواهی کنم که به عنوان کوچک این محفل گزینه نقد رو زدم قصد فقط درس پس دادن است بی شک همیشه در محضرتان می آموزم🌸
من بعد از شناخت مانا متوجه شدم که شعرهای مانا برگرفته از وجود خودش و احساسیه که لمس کرده حالا اینکه منظورم چیه رو در ادامه توضیح میدم
ذهنيت شاعرانه به همون سبك و سياقي بوجود میاد که در تكوين تاريخي هنر نزد انسان اوليه ديديم که جلوتر میگم یعنی چی اما درکل انسان دو ساحت وجودي داره
۱. ساحت عقل كه سخنگوي آن علم و دانششه
۲. ساحت عاطفه كه زبان هنرهاست مثل همین شعر
 شاعري، جور ديگر ديدنه ارتباط عاطفي و عاشقانه با جهان برقرار كردن و ديدن جهان به چشم دل
مثلا این قسمت از شعرو ببینید:

/ بی آنکه دامن دلت خیس شود

به بوی دریا مومن شو !!

خواهرش زیبا بود

مثل نگاه آمرانه ی لوسترها به گلدان کاغذی کوچکی بر روی میز و زیبایی را دوست داشت/
کاملا یک نگاه جدید گویاست

در واقع در هر پديده اي رو دو صورت ميشه نگاه کرد🤔

۱.نگاه علمي و تحليل گر

۲.نگاه عاطفي و حسي

که ثمر اولی دانشه و دومی بینش محصول اولی علمه و دومی هنر اولی میفهمه دومی با تمام وجود حس میکنه...

منطق یه عامل بیرونیه و احساس درونی ....و هنر میخواد که ما مساعل بیرونی رو بصورت درونی ببینیم یعنی بسیار لطیف و عاشقانه😊👌🌸

نگاه مانا حتی به تاریخ هم جور دیگریست و اینکه بخوایم مسائل خشک تاریخی رو شعر کنیم همه میدونیم که کار هرکسی نیست و من این توانایی رو در مانا یا هرشاعر دیگه ای که موفق بود در یک چیز میبینم

همونطور که بالا عرض کردم ذهنیت شاعر به ساحتی وصله که به قول روانشانسا همون ضمیر ناخودآگاه که تنها راه وصل شدن شاعر به الهامات شاعرانست و مانا کسیه که  از سلطه و حيطه ذهن و زبان معتاد، خارج شده به سرچشمه ي الهامات شاعرانه و عارفانه وصل شده

كلمات مانا معهود و معتاد نیستند و رهان و ایشون از حوزه شعور به شهود  رسیدن یعنی این که من شعرای مانا رو به یک رود تشبیه میکنم یعنی كلمه تكرار نمي شود كلمه اي هم كه تكرار مي شود ، همان كلمه اول نيست درست مثل رودي كه نميشه دو بار ازش گذر و شنا كرد به آقای صالحی یه جایی گفت  زبان بايد از شر و قيدِ ديكتاتوري آزاد شود، تا به حوزه شعريت و شاعري نزديك شود تا جایی هم که من فهمیدم باید ذهنو سپرد به اون ضمیر ناخواداگاه محترم تا خودش کار خودشو بکنه مگه مانا وقتی ترانه توحیدو نوشت کسی بهش از ارایه و شعر چیزی یاد داده بود؟؟😊

به قول یه نفر شعر بيانيه ي صداقتِ انسانهاست مثلا به این بند نگاه کنید

گله گذار همه ی گلها بود

و در صحرای دلش دادگاهی یکطرفه برپا

که رویای ناتمام همسرش را حکم تیرباران صادر میکرد

و دو برادرش _ شناگران رود عافیت _

به خواهرزاده ی نجیبشان که به پاکی سیب بود ،

میگفتند : به این رمه ی مرموز نگاه نکن

دندان هار هرکدامشان برای جویدن عصمت تو کافی ست

و پدرش که دیگر نبود تا بگوید :

هان ای ساحلیان سکون !!

من کجای قصه گفتم که لنگر درین جزیره ی بی جنم اندازید ؟؟ و اما خودش که خشمی منجمد بود

 _ قندیل بسته در غار اعتکاف _

که هر زمان به مزامیر من میرسید آب میشد ...

اینجا مانا داره با گلاله خیلی صادقانه دردو دل میکنه و اتفاقی که براش افتاده رو شعر کرده


واما این بند از شعر :
گلاله ام .. همسر مهجور هزار بادیه ی بلا ..

این فقط مشتی از خروار خاطرات منست

درین قرون بی چراغ ،

که ردپای ترا _ زنی که از مشک اشکش ، نهال واژه ام به شکوفه بنشیند  _ در شعرهایم میجستم

زنهار از این هروله ی هراس و کنارم بنشین

به خدا زمزم از زمزمه ی شعر مانا میجوشد ....


این بند گویای این مطلبه که

 در فرهنگ نامه یا اسمشو بزاریم احساسنامه  ی مانا قشنگتره 😁، معانيِ ضمني و هاله های معنایی گرداگردِ واژه گلاله به گستره وسيعی از عواطف و احساساتي معطوفند كه با شنيدنِ اسم گلاله  به ذهنِمانا متبادر مي شه در واقع، شاعر از كلمات، نه استفاده ي ابزاري بله كه استفاده حسي مي كنه😍  و این به تمامِ تجارب حسی و عاطفی مانا، پيوند مي خوره😊


ببخشید پر حرفی کردم
تقصیر خودِ جناب ماناست که این تلکیفو به من دادند😁🌻


و اینکه مانا جان هرجا بری آسمون یه رنگه همه جا آدم وجود داره پس امکان نداره جایی بری و دلت دوباره نگیره
ایکاش مکانی وجود داشت خالی از بشر مطمعن باش برای رفتن به اونجا پرواز میکردم...
خلاصه که هرجا که هستی و قراره باشی امیدوارم دلت خوش باشه🌻🌻🌻🌻🌻

سلام... بر ماناي اگاه و دغدغه مندم
از زاويه اي ديگر به شعرت ميپردازم، گفتني ها را دوستان گفتند و قواعد و ساختار سپيد را هم كه مجبد به خوبي توضيح داد، و اما مانا: شاعري كه تاثير بوم گردي،اقوام شناسي، و زيست در فرهنگنهاي مختلف ايران در اشعارش كاملا مشهود است،
اگر ذهنم ياري كند چنين خصلتي در شعر استاد
منوچهر آتشي هم انكار ناپذيرست،
هرچند بسيار زيادند چنين شاعراني اما من به ويژه بخاطر علاقه اي كه به شاعر نام برده دارم اسمش را آوردم، مانا راه و تكليف خودش را با سبك سپيد مشخص كرده و در راستاي انديشه اي كه دارد ميسرايد، روايي و اساطيري بودن...تا نقب هايي كه
از دل تاريخ به جامعه كنوني ميزند، كه به عنوان يك رفيق و برادر كوچكتر عرض ميكنم البته من ميفهمم ميدانم چرا ولي ممكن است خيلي ها ندانند
برجسته كردن نام خودش و سوار بر شعر،چرا ميشود:
اين موضوع در همه جاي شعرش نيست، عده اي منتظر الحاشيه
يك وقت كج متوجه نشوند، مانا و قلمش
در راستاي فرزند زمان ابن الوقت بودن همان كه نيما گفت حركت ميكند، ولي چون دوست دارم جنس دغدغه و اهدافش را كه غم خلق است، اميدوارم عميقا در قلب و قلمش هروز بيشتر شود و كمتر نشود،ميگويم تا زواياي ديگري باز كرده باشم،( چون جربزه و جنمش را در تو ديدم) در راستاي جريان اگاهي سازي و پرداختن زواياي پنهان مشكلات كنوني جامعه بيشتر فعاليت كن،
دردها را بايد فرياد زد،حالا هركس به طريقي و فراخور احوالاتش، البته نظر شخصيمه و اساساً اهل مانيفست و بيانيه نيستم.
فرق مانا با مثلا يكي مثل من نوعيي در همين است: كه مانا ميگويد اول من را خوب بشناسيد
زيست پر ماجرا،پويايي جسم و روحش،مطالعه و سطح اگاهي و سوادم را لمس كنيد و بعد جنس شعرم حرف دلم را گوش دهيد، زمينه سازي كه خوب هم هست منكر نميشوم،
به قل فوتبالي ها: مربي گري
سليقه است، و در شعر هم صدق ميكند،اما يكي مثل من خوب كسي دانشم زيستم سرگذشتم را
نداند مهم نيست،اصلا امير اعتراض را نفهمند مهم نيست و نشناسند هم فرقي به حالم ندارد،
همين كه شعر و جنس دغدغه ام حرف دلم را لمس كنند بفهمند كافيست، من ميتوانم بشينم و سيگاري در كنار مانا دود كنم و باهم بحث كنيم و راجبش حرف بزنيم، اما كساني شايد برچسب غرور زياد و تاييد طلبي به مانا بزنند،كه خيلي انصاف نيست،اگر جنس رفاقت و دلِ زخمي اش ادراك شود متوجه خواهيد شد كه تا به ان اندازه كه در اشعارش به چشم ميخورد نيست، پيشنهاد اعتراض به مانا همينه: يكجاهايي فداي افكار و انديشه ات (شعرت)شوي جاي دوري نميرود،
چون سبز و جاري هستي، خيلي حرافي كردم شرمنده، ميداني حرفها دارم كه بعدها شايد وقتي رودرو باهم ساعتها گپ زديم، اما شعر روايت چيست و چرا مانا اين سبك را ميپسندد.
شعر روایی،شعری است که در آن قصه،رویدادی تاریخی،سرگذشت یا حکایتی بازگو می شود.در شعر روایی،ساختار اصلی شعر،قصه و روایت است و آن چه صرفا آن را در حوزه ی شعر وارد میيكند،بیان منظوم و ترفندهای شاعرانه ای است که به اصل روایت افزوده می شود.یعنی شاعر،قصه ی اصلی را با آرایه های شعری شاخ و برگ می دهد و آن را تاثیرگذارتر می کند.
اصطلاحا جاي مانور زياد داره، استعاره هاي چشمگير تشبيهات بكر قلمبه ميزند بيرون،
روایت به شکل های گوناگونی در شعر به کار می رود.روایت گاه ساخته ی ذهن خود شاعر است.گاه شاعر روایتی کهن يا (سرگذشت و زيست ميان اقوام مختلف) كه خاصه كليدواژه ي شاعريه مانا همين قوم شناسي و بوم گرديست، را به شعر در می آورد.هدف از روایت،گاه تنها نقل روایتی سرگرم کننده است و گاه بیانی نمادین و استعاری دارد و پشت آن قصه هدفی است.چنین روایت های نمادینی،شاعر را بر آن میدارد که از داستان منظوم خود نتیجه ای بگیرد
و در پایان آن نقل کند.
ویژگی های شعر روایی از نظر من:
فضای داستان:عنصر اساسی شعر فضای داستانی است.فضایی که سبب می شود همه ی عناصر دیگر برای القای آن به کار گرفته شود.(همان مانوري كه عرض كردم)
حرکت در سطح:یعنی نگاه شاعر در این گونه سروده ها،در جهت های طولی و عرضی حرکت می کند و جز در مواردی برای نمودن حالات روحی و اندیشه های اشخاص داستان،به عمق نمیرود در واقع،حرکت شعر در جهت افقی است،نه عمودی،
بازگو کردن از دید راوی:بدین معنا است که همه چیز از دیدگاه راوی نقل می شود و هرجور بخواهد پيش ميبرد و حقيقت ماجرا در دست شاعر بوده و در آخر قضاوت با مخاطب است.
و در نتیجه راوی كه اغلب از خود شاعر جدایی ناپذیر است می تواند در داستان نظر خود را هم تلویحا و هم به صراحت بیان کند.راوی در شعر روایی اغلب سوم شخص و دانای کل است.
توصيف و تصاوير دقیق: در اين سبك هرچه تصویرها و توصیف ها کامل تر و روشن تر باشد،تاثیر آن در خواننده بیشتر و بهتر است.
منطقي بودن نگاه شاعر:در شعر روایی لازم است تا نگاه شاعر حرکتی منطقی از نظر سیر حوادث و جزئی نگر باشد تا قصه را به بهترین و جامع ترین شکل بیان کند.
( و چرا ميپسندي هم بگويم شايد،البته نظر شخصيمه كه در اين سبك توانايي ات بيشتر
نمايان ميشود و تسلط بهتري داري، همان مانور،توجه و كنجكاوي مخاطب)

ودر آخر: شعر شاعر را داراي تكنيك هاي اصولي و سعي در بكارگيري تمام قواعد ديدم
البت كه در اكثر اشعارش هم ديده ميشود، كه از ديد من شاعر يكسري بايدها نبايدها و اصولهايي
دارد كه در آن چارچوب پيش ميرود.
با تشكر از انتشار اين شعر و روايت زيبا، و سپاس از تمام دوستان و مبارك همه عزيزان باشد

درود
در نقد شعر استاد مهرداد مانا:

نکته ی اول آرایه ها:
چشمان کور من یوسفش میپنداشت(تلمیح داستان یوسف و یعقوب ع)
جمال بی نقطه(کنایه)
سوز سرودی را حس کنی(واژ آرایی)
دامن دل (اضافه ی تشبیهی)
نگاه آمرانه ی لوسترها(تشخیص)
جمهور جنبندگان(واژ آرایی)
کله ی کوه(تشخیص،واژ آرایی)
گله گزار گلها(واژ آرایی)
صحرای دل،رود عافیت(اضافات تشبیهی)
ساحلیان سکون،جزیره ی بی جنم(واژ آرایی و کنایه)
منجمد،قندیل،غار،آب،(مراعات نظیر)
غار اعتکاف(اضافه تشبیهی)
قندیل بسته در غار اعتکاف(کنایه از انزوا)
همسر مهجور هزار بادیه ی بلا(واژ آرایی،تلمیح داستان هاجر)
خروار خاطرات(ترکیب تشبیهی که به کمیت اشاره کرده)
قرون بی چراغ، مشک اشک،نهال واژه،هروله ی هراس،زمزمه ی شعر مانا(اضافه ی تشبیهی هستند که در این شعر همه با واژه آرایی مزین شده اند)
زمزم از زمزمه ی شعر مانا (واژ آرایی و تلمیح داستان اسمائیل و هاجر)


نکته ی دوم: لحن شعر روایی هست که شاعر خیلی آرام با همسرش از سختی هایی سخن میگوید تا به او برسد و چیدمان عمودی بدون فالش چینی و بی قوارگی پیش رفته است...
البته به شخص این حقیر از دیدگاه هایی که تغیر نمیکردن در خانواده ای که در شعر به تمثیل گرفته شد و انزوای اونها در غار و قندیل و ...به یاد کتاب طاعون از کامو افتادم که فکر میکنم در ذهن شاعر این فضای اگزیستانسیالیسم از همان عقاید تشکل داشته است....

نکته ی سوم:

در شعر سپید هرگز جایز نیست که بندی بلاتکیف و و نیمه تمام داشته باشیم مگر آنکه پیش زمینه ای باشد برای بند بعد یا به تکمیل بندی دیگر در جایی دیگر از شعر مجبورا بی آرایه یا شعریت آمده باشد که بتوان مسئولیتی بر دوشش نهاد.
عده ای ایراد میگیرند بر من که آخر نمیشود هر بند را آرایه سرایی کرد و من همیشه پاسخ دادم پس دست از سپید سرایی بکشید چون برخلاف آنچه فکر میکنید شعر سپید سرودن بسیار دشوار و بسیار با ارزش است.

نکته ی چهارم:
عده ای را میشناسم که از این زبان شعری مانا بسیار تاثیر گرفتند و سپس به این زبان کافر شدند
اینطور فکر میکنم که بهتر است منکر نشویم در یک دوران و قسمت تاریخی از هنر ممکن است از یکدیگر تاثیر بپذیریم و انکار آن چیزی را عوض نمیکند...

نکته ی پنجم:
انتخاب نام شعر، انتخاب شعر،انتخاب نام شعر،
نکته ای که همیشه بر آن تاکید دارم.
واقعا این خاطره را جز به رنگ خاکستری ندیدم و نمیتوان دید

در نهایت یک پکیج کامل از نام تا محتوا و ارتباط ها و پایان بندی دیدم و جالب که با تقدیم شدن به اخلاق هم ختم شد
دستمریزاد و به دوستان مانا هم تبریک عرض میکنم

سلام و درود ها به مانای نازنین

با اجازه شما به واکاوی دل نوشته ی سپیدتان بپردازم

مانای ما به دنیای خود توجه و تمرکز دارد
و تلاش میکند با ارتباط آفرینی
میان درون و برون تراوشات ذهنی
خود را به نمایش بگذارد

این شعر را میتوان از ابعاد گوناگون

بررسی کرد چون از هر نگاهی برجسته است

هنر در هنر آمیختن هنر ماناست
وبه خوبی از پسش بر آمده است

و این شعر ارتباط عمودی خود را حفظ کرده است
و درون‌ مایه ی اجتماعی دارد در کنار عاشقانه ها...

شعر باید خود زندگی باشد که با تخیل
ترکیب و الهام مخلوط شود
فرق بین شعری که روح داره و شعری که
صنعتی ست همین می‌باشد

‌و شعر مانا بازخورد و تکرار قسمتی از زندگیش است که برای گلاله اش این مشتی از خروار خاطرات را تعریف میکند
و این رخ داد ها در جامعه ی ما
پیش می آید و آن را لمس میکنیم

ارتباط این خانواده با کتاب طاعون

اثری از آلبر کامو ستودنی ست ...

و تحسین میکنم مانای دو جهان را


\"و در صحرای دلش دادگاهی یکطرفه برپا

که رویای ناتمام همسرش را حکم تیرباران صادر میکرد\"


همدیگر را قضاوت نکنیم
نه پنجره مقصر است
و نه حنجره
عامل این مشکلات سرد شدن ها
دور شدن ها همین
شتاب قضاوت هاست
همان طور که مانا گفت حکم تیر باران دارد ...


\"و دو برادرش _ شناگران رود عافیت _

به خواهرزاده ی نجیبشان که به پاکی سیب بود ،

میگفتند : به این رمه ی مرموز نگاه نکن

دندان هار هرکدامشان برای جویدن عصمت تو کافی ست\"

اما این بند ؛

اما این بند

ما را اشتباه آموزش دادند

که دختران طعمه و پسران گرگ می باشند
با این آموزش غلط سیستم ما
هم دختران هم پسران قربانی شدند
و زیر سایه همین سیستم
آسیب دیدند...
هیچ دختری طعمه نیست و هیچ پسری
گرگ نیست ...
نجابت و عصمت هم
مختص دختر نیست ...



\"گلاله ام .. همسر مهجور هزار بادیه ی بلا ..

این فقط مشتی از خروار خاطرات منست

درین قرون بی چراغ ،

که ردپای ترا _ زنی که از مشک اشکش ، نهال واژه ام به شکوفه بنشیند  _ در شعرهایم میجستم

زنهار از این هروله ی هراس و کنارم بنشین

به خدا زمزم از زمزمه ی شعر مانا میجوشد ...\"

این تلمیحی از داستان هاجر است

همسر مهجور هزار بادیه بلا
زمزم

همان طور که قبلا هم اشاره کردم

زبان تاریخی و نمادین باعث برجستگی شعر ‌ماندگاری و غنای آن می‌شود و به اثر هنری ابعادی مضاعف میدهد و فرصتی برای شاعر ایجاد میکند
که دل مشغولی ها و خواسته های خود را
به جامعه انتقال دهد
بیشتر اشعار مانا برگرفته از ‌زبان تاریخی ست...

بند پایانی زیبایی ست...

و به راستی شعر
خاطره ای خاکستری ست
آن هم از نوع تیره اش


و سپاس گزارم و قدردان شما
که برای من استادی صبور دلسوز
و مهربان بودید و هستید
و ما همگی‌تورا دوست می داریم

و قول من هم چنان پابرجاست
من
آخرین شاگردت
روزی از روزگار
از‌گلاله و شوهرش که تباری از باران است
خواهم نوشت ...

\"\"میدانم بر می گردی
بنفشه ها رفتن ما را باور نمیکنند
برمیگردی و قندیل هراس
از هرم بوسه هایمان آب خواهد شد ...\"\"

سایه تا مستدام 🌹