اینک ابراهیم

سلام

و

فارغ از این که شعر مانا چقدر می تواند زیبا باشد و دل و دین مخاطب اش را از هر قماشی باشد برباید و آتش در خرمن افکارش زند می خواهم در این مجال به موضوعی اشاره کنم که به گمان خودم می تواند در استفاده از اساطیر بسیار راهگشا باشد ؛
اساطیر بی گمان در طول تاریخ دست مایه ی بسیاری از شاهکارهای ادبی بوده اند چرا که هر اسطوره آیینه تمام نمای آرزوهای ملتی ست که آن اسطوره را آفریده اند و در سینه حفظ کرده و همچون رنگ چشم و صورت به فرزندان خویش به ارث نهاده اند چرا که برای شکل گیری اسطوره تعدادی بسیار از آدم های بزرگ و دارای قدرتی نادر که مردم به چشم قهرمان در آن ها می نگرند با هم جمع شده و از هر کدام شان آن قدرت و ویژگی خاص گرفته شده و به اسطوره اضافه می شود تا در نهایت قهرمانی اَبَر انسان آفریده می شود ، قهرمانی که می تواند در هر بحرانی و مشکلی سرمشق مردم اش باشد اگر چه خود هیچ گاه وجود نداشته است ،
اما در شعر امروز و به کار گیری اسطوره ها در آن نکته در این جاست که باید بدانیم اسطوره را چگونه و با چه روایتی از تاریخ و افسانه در شعر قرار دهیم ، اگر صورت مسموع و تکراری آن که همه در داستان های مادربزرگ شان شنیده اند حتی اگر کتابی در خصوص او نخوانده باشند ، به کار رود سرانجام شعر یا تقلید است و یا تکرار پس شاعر باید به زیرکی و بدان گونه که ذهن مخاطب را از بی احترامی به اسطوره اش برنیاشوبد بتواند تغییر ی در افسانه ی اساطیر ایجاد کند در همان گونه که از زاویه ای نو به هر چیز می نگرد این حا نیز باید از زاویه ای نو وارد شود و یا از ترکیب اسطوره ها تصویری جدید خلق کند و این درست اتفاقی ست که در نیمه ی دوم شعر مانا روی داده است آن جا زبان به گلایه از ابراهیم می گشاید و یا شرح حال دیکر اسطوره ها ی داستان سعی می کند از منظر خویش ابراهیم را در جایگاه متهم بنشاند و درست این جاست که شعر اتفاق می افتد ، شعر در معنای کامل که شامل ساختار نوین باشد و معنای نوین و گریز از هنجارهای مرسوم ...

با سپاس بی شمار ...

سلام خدمت اعضای سایت ناب
فارغ ازین نکته که شعر مانا بر دل بنشیند یا ننشیند ، اما هرگز نبوده که بدون ارجاع لفظی یا معنایی از کلمه ای استفاده کنم . مثلا همینجا که نوشتم : " از فرات افترا گذشتی و به کنعان کلامش پناه بردی ،" فرات افترا و کنعان کلام هردو واج ارایی و هردو ترکیب تازه و هردو تلمیحند . چون ابراهیم نبی از رود فرات عبور کرده و به کنعان رفت به همین جهت به عبرانی یعنی عبور کرده مشهور شد و حتا دین و فرهنگ و خط اولاد بنی اسراییل به " عبری " مشهور است . یا مثلا رقص "شیوا" علاوه بر زیبایی و دلنشینی خود رقص به رقص ایینی هندوان که برای شیوا ( یکی از سه خدای هندو ) اشاره دارد .
اما صحبت اینها نیست هرگز از هیچ شعری دفاع نکردم چرا که معتقدم شعر باید خود توان دفاع از حیثیت و شعریت خود را داشته باشد . و گارد شاعر باعث محرومیت او از سمع نظرات واقعی مخاطبان میگردد . و البته این روال منست و نسخه اجرا برای کسی نمیپیچم .
در هرکجا که هستم عادتم ایجاد میزگرد و اشتراک دانسته هاست . چه در جمع فامیل و چه در میان همکاران و دوستان . در فضای مجازی هم چه در گروههای تلگرام و واتساپ و چه در سایت های ادبی ، هم همیشه به جای تبریک و استیکر و کپی متن های کوتاه پیش ساخته برای مثلا اعلام حضور و رفع تکلیف ، به سراغ ایجاد بحث رفتم اما ...
درین سایت متوجه جریان ویترین کوچک نقد نشدم و اینکه نقد جدید ، باعث به محاق رفتن نقد قدیم میشود . من حتا وقتی متوجه شدم که نقدهامو نمایش میدن فکر میکردم مثلا قلمم برگزیده شده !!!!!!!! بعدش نیش و کنایه ها شروع شد و صفحه ام متاسفانه به حواشی ناخواسته کشیده شد . بعضی از عزیزان بی انکه به آنها توهینی کرده باشم بنده را مسدود کردند . و زانوی غم بغل گرفتند که وامصیبتا مانا امد و سایت الوده شد . ولی هیچکدام نیامدند در یک کامنت خصوصی بنده ی ساده لوح را توجیه کنند که اینچنین ملعون منابر و منفور مجالس نشوم .
راستش را بخواهید کمی دلخورم ولی باز هم گردنم از مو باریکتر است . آنها که ناخواسته باعث رنج شان شدم مرا به سادگی کوهی ام ببخشند . مانا هرگز در دشمنی پیشدستی نکرده و همیشه طالب دوستی و تعامل بوده ست .


اینهم گل نثار وجودتان

درود جناب مانای عزیز سروده زیبایتان را خواندم جولان واژه ها بود در بزم طرب انگیز ساز قلم.در این چند سالی که عضوسایت هستم اولین باری است که اجازه نقد به خود می دهم .و اما بعد نمی خواهم شما یا کسی را مقایسه کنم اما چه تنهایند شاعران در میان ازدحام شاعران،چه تنهاست کسی که جماعتی را به فکر کردن وامی دارد. عزیزی از هنرمندان سایت نوشتند که شعرت با عقایدشان ناسازگار است ، اندیشیدم که چه سخت گذشت بر مولانا و حافظ و ... که خلاف موج به سمت سرچشمه شنا کردند.ما شاعریم و شعر ابزار بیان افکارمان و کنایات و استعاره ها ملات ساخت بناهای رفیعی برای تکان دادن اندیشه های بشری ، منِ کمترین، در سروده شما فقط عشق دیدم . که حضرت مولانا فرمود:دانه معنی بگیرد مرد عقل ....
شاید هم از بیسوادی من است

سلام
قطعا نمیشود از آشنازدایی عجیب و جسور مانا براحتی عبور کرد . همه جا تعابیر و تفاسیر تازه ممکنست دلچسب باشد اما وقتی مانا به سراغ تابوهای هزاران ساله میرود و نقشی جدید به آنها میدهد و انها را از عرش به فرش میاورد و در زمین نوازش و نکوهششان میکند باید توقع چنین بازتابهای دگم و رادیکالی را هم داشته باشد . مانا عادت دارد مثل اسلافش آب در لانه مورچه ها بریزه . و دست در لانه زنبور
تا حالا ابراهیم قهرمان توحید بود اما مانا او را بخاطر تنها گذاشتن هاجر شماتت میکند . اشنازدایی به این شکل ؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!

دیوانه گی خداوند در واقع در نقد عقل محض است دیوانه در معارف ما مقامی ست رفیع

شعر در هجاها و معناهایش غرقست و شاعر با چربدستی از نتایج ازمونهای سخت ابراهیم اعلام نارۻایتی میکند چرا که خانه ای که ساخت بتخانه آل نسیان شد و مسلخ حاجیان و صد البته محلی برای کسب اعتبار بازاریان
مانا ابراهیم را نقد نمیکند بلکه احوال حاجیان و متولیان و دولتمردان زمانه را زیر سوال میبرد . به در میزند تا دیوار بفهمد .

و دو جناس شعر
عمران ‌/ پدر ابراهیم و ابادانی
سودا / حجرالاسود و خیال


بعد سوم این سروده را فکر کنم الان کشف کردم اینجا که هوای دیده هاجر را ابری میکند خود ماناست که پشت ابراهیم پنهان شده

ولی مانا اسطوره ها را براشفتی و از خواب هزاران ساله بیدار کردی ـ به کجا میخواهی برسی و چرا اینهمه درگیر ارکاییک هستی ؟ ایا نمیترسی از اسطوره شناسی به اسطوره زدگی برسی ؟

سلام
دوست من نمیدانم پریشانی ذهن یا شتاب رسیدن و ...باعث شده اکثر حرفها را با چشم جسم بخوانی نظری که من برایت نوشتم بندی از شعر بود .نه محکوم کردن شما که مرا قطعه قطعه میکنی چرا اینقدر شتابزده ..... خود میدانی که به شعرم نیامدی هرگز جسارت دوباره گفتگو و ارتباط شعری نمیکردم و نمیخواهم به گذشته برگردم .فقط بدان نه تو نه هیچ کس دیگری نمی تواند فلسفه ادراکی خود را در یک شعر بگنجاند و انتظار داشته باشد همه مخاطبین حتی نانوشته های او راد پس زمین شعر درک کنند .گاه شعر قربانی فلسفه‌ای میشود که تفسیر خود شخص است .اینگونه دریافتم که یا باید آنقدر تبحر به خرج داد تا حریم کلمات و اسم و مقدسات را حفظ کرد یا یک کتاب فلسفه و عرفان را در یک بند شعر نگنجاند .بلاخره شاعر به شعرش سنجاق نمیشود تا هر لحظه آماده تفهیم خواننده گردد .حرف زیاد دارم خیلی زیاد اما انگار سکوت شیوه خداست .سکوت میکنم زیرا احساس میکنم زیاد خالصانه نیست فروتنی و قبول کردند نقد ها پس بگذار بماند .
........جام بلا بیشترش میدهند .به درود

با احترام به ساحت بلند شعر و ادب ایران زمین
"اینک ابراهیم" عنوان اثر جناب مانا جمشیدی(مهرداد) است که در این صفحه رقم خورده است.
بخاطر ضیق وقت خیلی کوتاه و بطور خلاصه می نویسم.
و
حرف آخر را همین ابتدای عرایضم عرض میکنم؛ مفهوم اثر و یا جانمایه ی کلام بر ساختار اثر می چَربد!
"اینک ابراهیم" از همان آغاز چنان به حروف متنوع واج آرایی شده که انتظار می رود چشم و گوش هر مخاطبی را تا انتها - به یک ساختار منسجم و یک ملودی گوش نواز، بنوازد. اما به زعم حقیر و مشخصا" در محدوده ی آغازینِ خود، گویی از ریتم می افتد و در امواج سپید و نیمایی و نثر سرگردان است و دست و پا می زند تا فرجام خود را خیلی زود در آغوش سپید بیابد!
کلام با واج آرایی و آهنگی ملموس آغاز می شود اما بلادرنگ و در حالیکه مخاطب خیالِ سپید می پَزد؛ با عباراتی نظیر "دگر بارت خواهد گفت"- که هیچ اجباری برای نوشتنش با این فرم (آغاز عصر نیمایی سرایی) در کار نبوده - ذهنِ مخاطب را همسفر این امواج میکند.
و در عبارتِ "ای بنده ی بندی ام به بلایی دیگرت بیازمایم" باز توجه مخاطب را به هنر واج آرایی و فرم نیماییِ عبارت معطوف میسازد تا عبارتی دیگر را داستان وار و به صورت نثر؛ که بی شباهت به عبارات و جملات عهد عتیق نیست، بنگارد:
"همسرت را ببر و در لخت ترین صحرای برهوت رها کن ...."!!!
گمان میرود در عبارت نثرگونه ی فوق شاعر سعی داشته تا بین "همسر" و "لخت ترین" و "صحرای برهوت" تضاد، یا تناسبی جذاب و یا مراعات نظیری خاص و یا تصویری بکر از داستان به نمایش بگذارد که امّا چنگی به دلی نزده و به نظر می رسد توجه بیش از حد به خلق آرایه های اثر داشته است.
و اما رخصت تا در شرح ساختار اثر به همین مقدار بسنده کرده و بگذرم، چرا که آنچه بنده را به نوشتن وا داشت، ساختار اثر نه - که مفهوم و محتوای تامل و تعقل آمیزِ آن است که رندانه و جسورانه رقم خورده و البته در این خصوص نیز به دلایلی محدود و معذور و خلاصه می نویسد.
شاعر تلمیحن، از مضامین عتیق و به عبارتی مضامین تاریخی وام میگیرد تا ایدئولوژی و جهان بینی خود را رقم زده و به تصویر بکشد که در این خصوص موفق عمل می کند.
و به ضرس قاطع اوج تفکر و جهان بینی شاعر را می توان در عبارات چشم نواز و خوش ترکیب و بدیعِ "چاقوی بی چرا به چخماخ اجل تیز کردن" و نیز به تبع آن، در عبارتِ خوش نوا و تعجب آمیزِ "چه خدای دیوانه ای داری ابراهیم !!!... یافت.
در نیمه ی دوم این اثر؛ به اشاره و رندانه، پای "ابلیس" و "اسماعیل" به میان می آید تا تصویرِ اِنگارگان شاعر در سایه بماند و مخاطب لُب مطلب را از زبان اسماعیل بشنود.
که "ابراهیم" رمی جمره می کند و "ابلیس" می راند و "اسماعیل" ناکام نعش آرزوهایش را بدوش می کشد.
"کشتن پرنده ی بی پروا"
"معجزه ی مرغان مرده"
"رقص شیوا در میان شعله"
"سرودن ترانه ی توحید در گوش شرک"
تصاویر تلمیحی- فانتزی و گویایی هستند که شاعر به طرح این تصاویر با تاسف و افسوس اثر را به پرده ی آخر می رساند و به ملامت و نصیحتِ شخصیت داستان می پردازد و قربانی کردن اسماعیل را در این اثر؛ به رغم آنچه که تا بحال دیده و شنیده ایم، رنگ و بوی درام می بخشد و با طرح پرسشی تامل آمیز، آن را به هر دلیلی بی ثمر و بی نتیجه برای اسماعیل و حتی ابراهیم میداند. فی الواقع واژه ی "قربانی" یک صفت و مشخصه ی بارز امّا ناخواسته و ناخوشایندیست که به اسماعیل ها تعلق می گیرد...!
مع الاوصاف این اثر موجب شد تا بنده بیشتر با نوع نگرش صاحب اثر که به تعبیری آمیخته با رنگ و بوی خرد است، آشنا شده و از این بابت خرسندم.

با احترام
ابراهیم هداوند
۱۲مرداد۱۳۹۹

سلام
بنظرم مانا یک شاعر نظام ناپذیرست و در اکثر شعرهایی که از او دیدیم بشدت غیرمسکون و بی ثبات است . و در هیچ سبک و محتوا و تصویری قرار ندارد . در سبک سرودن نیمایی و سپید و شعرگفتار را همزمان ناخنک میزند و در محتوا ممکنست چندین بار و بدون خبر و اخطار قبلی پرده و تصویر را عوض کند . بهمین جهت توقع ثبات و قرار از ایشان نداشته باشید که مرد مسافر و همیشه آواره و در حال کوچ قطعا شعرش هم با یکجا نشینی و یکنواختی بیگانه است . البته در این شعر بزعم من که کمترین ادعایی در نقد و تحلیل ندارم ، اتفاقا موضوع یکنواخت است . و اتفاقات شعری هم زیاد افتاده مثل /هوای دیده ی هاجر را به سحر ساره ابری نکن / و تصاویر تلمیحی و استعاری فراوان ازیندست . برخلاف برداشتهای تکفیری کز شعر مانا میشود نگارنده معتقدست مانا شاعری دیندار و مومنست و شطحیات او را باید با دیده ایهام و استعاره و اشارات کنایی نگاه کرد . در هیچ خطی از کار او نمیتوان خللی مشاهده کرد و جملات او برغم تکثر و تعدد محتوا و ساختار ، جملاتی استوارند .
با اینهمه اطناب کلام او هرچند که از پتانسیل و انرژی اش خبر میدهد ، ممکنست با حوصله ی برخی مخاطبان سازگار نباشد . ضمن پوزش از خوانندگان بابت زدن تیک نقد