گفتی که روی آینه ها رد پای من است

سلام
از اینکه مدبرانه و زیبا و در کمال ادب و احترام متقابل نقد می کنید و نقد پذیر هستید..
که این خود به تنهایی نشانه فرهیختگی و پختگی شما سروران عزیز است کمال تشکر و قدر دانی را دارم و از راه دور دست تان پر مهر تانرا بوسه می زنم .
خادم شما مدیریت سایت ادبی شعرناب

درودها
سودابه بانوی عزیز
-------------------------

واقعا دستمریزاد
درنهایت بلاغت و بلوغ شعری

خیلی عالی دود این عمیق سرایش از کنه ده دل آمده بر زبا ن

رنگ آفتاب داشت و روز می پراکند بر مرده های ارواح شب

و در گلگونی می نشست بر بلندای نام زندگی
تکه تکه های خورشیدش رفته در شفق

همه و همه نشانه های صبحی سر بلند است که زمین و زمان گرفته روی دست

و این سرایش عالی تلفیقی از محبت و عشق بود که در روشنان چشم چنان عطر امید می افزود که دل بر هر راست قامتی نماز می بر د

و شکوه همین جاست که تو ! نفست بر پای قیام ستون آسمان خواهد ماند

و این بلیغ ؛ ابلاغ رسالتیست که می باید که چشم همیشه ی زمان
خیره بماند براو

و این سروده ه ی فخیم بسا جای سخن دارد که درمجال اندک میسر نیست و حقش در فرصتی مغتنم بایدش ادا شود
و سیر آهنگین و روان رودش به نهایت خوبی می رسید

از زبان یکدست و موسیقی خوب و وزن بر خور دار بود و بر خلاف اطنابش انگیزه ی خوانش به خواننده می داد

واینست که جسارت باهمه ی خون و خستگی بر پای می ایستد هر حباب بی رمق می رود در جوف خود
و این تعهدیست که بر دوش باید می بود و قلم بی \" آن \"
رقاص روز خواهد بود

و احساس در این سرود ه گره خورده با تعهد و پیام

و تعالی اندیشه که بس به بلندا می کشد نگاه نگرانی راکه دل در پایبندی به رادی داده و بسی این مغتنم بود

و شعر اندیشه ورز با اسکلت و بیس قوی و بقولی جاندار که می رود در رگ رویای روز

و این جای تبریک بود و مضامین و تصاویر آرایش داده بود بیت به بیت این کلام موزون را

و این شعری بود با همه ی لوازم و پارامتر های شعری و بس زیبنده و در خور ستودنست

منسجم و دارای تنیدگیهای لفظ و معنا وموزون و مقفی روی ریل فکری در غنا و جای تحسین دارد
به فرموده جناب استاد اکبر رشنو
درودتان باد و دستمریزاد پیروز و موفق باشید بانوی گرامی
------------------------

سلام و درود
به همه استادانی که قدم رنجه فرموده ناقابل غزلم را خواندند،
از همه ی ایشان سپاسگزارم
قصد اسائه ادب ندارم اما در پاسخ به شاعران ارجمندی که به وزن شعر حساسیت نشان داده اند
سروده ای از حضرت مولانا را یاد آور میشوم :
----------
رستم از این نفس و هوا زنده بلا مرده بلا
زنده و مرده وطنم نیست به جز فضل خدا

رستم از این بیت و غزل ای شه و سلطان ازل
مفتعلن مفتعلن مفتعلن کشت مرا

قافیه و مغلطه را گو همه سیلاب ببر
پوست بود پوست بود درخور مغز شعرا

بر ده ویران نبود عشر زمین کوچ و قلان
مست و خرابم ، مطلب در سخنم نقد و خطا

آینه‌ام آینه‌ام مرد مقالات نه‌ام
دیده شود حال من ار چشم شود گوش شما

من خمشم خسته گلو عارف گوینده بگو
چرخ من از رنگ زمین پاکتر از چرخ سما

عارف گوینده بگو تا که دعای تو کنم
زانک تو داود دمی من چو کهم رفته ز جا
------------
مفتعلن مفتعلن مفتعلن
مجاز از عروض است. ذکر جزء و اراده ی کُل : جزئیّه
به نظر من این غزل به نفی سخن پردازی اشاره داره.
در واقع حرف اصلی غزل اینه که من سخن پردازی نمی کنم،
بلکه همه این اشعار، شرح احوال من هست
که لاجرم در قالب کلمات و مصراع ها و بیت ها ارائه میشه.
مولوی معتقده همونطور که جان در قفس تن اسیر شده،
معانی متعالی هم در قفس تنگ کلمات و اوزان عروضی اسیر هستن.
به قول امروزی ها محتوا اسیر فرم شده.
در بیتی هم «خمشی» ستوده شده و مرد سخن بودن نکوهیده.
منظور مولوی هم از مرد سخن، همون افرادی هستن که در هوشیاری،
با سنجیدن کلمات شعر میگن
و احتمالا هم بعضی اوقات معنی رو فدای لفظ می کنن.
مولوی میگه من از اون دسته نیستم،
من شاعر نیستم، بلکه از فرط مستی نمی فهمم دارم چی میگم:
«مست و خرابم مطلب در سخنم نقد و خطا».
امیدوارم منظورم را رسانده باشم
با احترام .

درود بر شما
بانوی ادیب و فرهیخته سرکار خانم طماسبی عزیز
اول اینکه : غرق زیبایی های این غزل نابم
وبه قول استادم جناب محمد رضا زارع عزیز :

(شعری به معنای واقعی کلمه شعر... سرشار از احساس ناب و... دلنشین
اصالت در شعر با احساس و اندیشه ست نه با قوالب و قواعد نهادینه شده، زیرا شعر هنر است و هنر مثل پرنده ای رهاست...)

دوم اینکه : میستایم حضور اساتید فرهیخته ای که با نقد ادیبانه خود
سایت شعر ناب را مزین فرموده جایی برای آموزش و ارتقای سطح معلومات شعری نو پاهایی مثل این حقیر فراهم کرده اند .

سوم : اشاره میکنم به مثال زیبایی که از حضرت مولانا آورده اید
مرحبا به گستردگی و فراخنای اندیشه تان .

در باره این غزل مولانا که بی ارتباط با غزل زیبای شما نیست ،
دکتر علیرضا محجوبیان لنگرودی مطلبی نوشته اند بدین مضمون :
مولانا آدمی را آینه ای می داند که احوال جهان برون و درون را
در خود می نمایاند
هر چند این آینگی به مرور ایام با جیفه ها و تعلقات دنیوی
شفافیت خویش را از دست می دهد و کدر می شود
ولی ذات آینگی خویش را حفظ میکند
و قادر است دوباره ویژگی های فطری خویش را بازبیابد
ولی چگونه می توانیم آینه شویم ؟
پاسخ مولانا به این سوال به ظاهرخیلی شفاف نیست:
« دیده شود حال من ار چشم شود گوش شما»
هر چند این هردو ابزارهای حسی و ادراکی ما هستند
ولی مولانا بارها گوش را نفی و چشم را حقیقی میشناسد:
« گوش را بگرفت و گفت این باطل است /
چشم حق است و یقینش حاصل است»
ولی آیا آدمی می تواند به درجه ای برسد که تمامی ابزارهای ادراکی او به چشم تبدیل شود؟
چشم تنها حسی است که قادر به درک انوار الهی است ،
هرچند مفهوم این واژه لزوما با چشم سر یکی نیست
ولی با آن بی ارتباط هم نمی تواند باشد
روزنه های چشم دل چشم سر است:
«هر آنچه دیده بیند دل کند یاد»
یعنی اطلاعات خام از طریق چشم سر به چشم دل هدایت می شود
تا دل با تحلیل خورشید حضرت حق،
تمامی وجود را نورانی کند
البته قبل از او باید ذکات این ادراک نورانی و معنوی را بپردازد
و آنرا با هرکس که می داند شریک شود:
« وآنک زسلطان رسدم نیم مرا نیم تو را»
این بذل و بخشش عارفانه برای گدایانی که از آبشخور خورشید الهی سیراب می شوند از اوجب واجبات است.
ولی ادای این فریضه واجب از طریق سخن و کلام انجام نمی پذیرد؛
اساسا کلام محمل مناسبی برای این ادای دین معنوی محسوب نمی شود
انجا که در بیان آن مولانا نیز از کلید واژه هایی چون :
« ترلللا ترلللا » استفاده می کند
ما اساسا مرد سخن هستیم و همیشه از مجرای سخن با جهان بیرون
و گاهی درون ارتباط برقرار می کنیم و از زیبایی های شکرین انتقال پیام در خموشی بی بهره ایم ،
فلذا ورود به جهان مولانا برایمان بسیار سخت و حتی ناممکن است
از کویریان نمیتوان توصیف اقیانوس را پرسید هر چند
تشنه سوخته در آب ببیند که همی /
به لب دجله و پیرامن کوثرگردد :
« مرد سخن را چه خبر از خمشی همچو شکر/
خشم چه داند چه بود ترلللا ترلللا»
به نظر می آید «ترلللا » کسی است که مستغرق اقیانوس عشق است؛
واژه های عادی قادر به بیان و توصیف ویژگی های او نیستند
شاید فرسوده شده اند و این واژه می خواهد خون تازه ای به مفاهیم واژگان تزریق کند
مولوی عارفان را به دو گروه تقسیم می کند
۱- عارفان خسته گلو که نایی برای رازفشانی ندارند یا شاید تمایلی به این کار ندارند و حتی ممکن است مجوز این کار را نداشته باشند
۲- عارف گوینده که قادر است مانند داوود سخن بگوید و مفاهیم را تشریح کند:
« من خمشم خسته گلو عارف گوینده بگو /
زانک تو داود دمی من چو کهم رفته زجا »
مولوی به جبران این بیان زیبای عارفانه سحرگاهان سرخوش و سرمست برای عارف گوینده دعا می کند عارفی که مولانا را از بند بیت و غزل می رهاند واو را از محدودیت های بیانی و وزنی نجات می دهد
با وجودیکه شعر عالی ترین لسان است آرزو می کند :
قافیه و مغلطه را سیلاب با خود ببرد ......
چون این ابزارها پوست هایی در خور مغز شاعران سطحی گراست.
او مست و خراب است چون می داند تا خراب نشود دروازه گنج های معنوی بر او باز نمی شود
تا به ویرانگری سیل سپرده نشود مجوز ورود در اقیانوس بخشش های الهی را نمی یابد
سیلی که نفس و هواهای نفسانی را با خود می برد تا فقط به فضل الهی تکیه کند.
بهرحال فرار از نفس و رهایی از سلطنت او چنان وجدی در درون شاعر ایجاد کرده است که تارو پود این غزل از آن متاثر است.

یاحق .

با احترام به ساحت بلند شعر و ادب ایران زمین
و با درود و احترام به اساتید ارجمند
و درود بر شما بانو طهماسبی گرامی
شعر شما خیلی با احساس و لطیف است اما با اجازه ی شما و دوست عزیزم جناب زارع، کلامم را ابتدا بطور مختصر با جملاتی از ایشان، تنها به عنوان فتح باب و مقدمه شروع، و در ادامه، عرایضم را به طور کلی و همه گیر عنوان میکنم و امیدوارم که برداشت سوءی از جانب ایشان، شما و عزیزی صورت نگیرد.
"شعر اصیل با احساس و با اندیشه است."
این ابتدایی ترین تعریفی است که از واژه ی "شعر" داریم.
"هنر یعنی رهایی از قید و بند! اگر غیر از این بود به اینجا نمیرسیدیم!"
درست است اما به کجا رسیدیم دوستان؟!
و چه تعریفی از رهایی داریم؟!
ما از کدام هنر حرف می زنیم؟! هنر امروز یا هنر قرن ها پیش؟!
و الان با این تفاسیر و با آنکه با کثرت نقد و نطراتِ موافقِ این سروده روبرو هستیم چکار کنیم؟! تکلیف چیست؟! آیا باید بپذیریم که سروده ی بانو طهماسبی گرامی هیچ ایرادی ندارد، چون سرشار از احساسِ رهایی و پرواز است؟!
آیا باید علیه جناب سلیمانی مقدم که بدرستی به ایراد سروده اشاره کرده، جبهه ی انکار بگیریم؟!
و یا گاهی برای برائت خودمان و توجیه دیگران دست به دامان مغلطه و قیاس مع الفارق بشویم؟!.
اینجا هم رجوع می کنیم به غزل و بیت مشهور مولوی و شروع میکنیم پیرامون این غزل مطلب می نویسیم بدون آنکه هیچ ربطی به موصوع اصلی پیدا کنیم!
و هیچ نمیدانم چه منطقی داریم که فکر میکنیم فلسفه و مفهوم بیت و غزل مولوی در منطقِ ماست! خود را با مولوی مقایسه میکنیم و میگوییم که جناب مولوی هم اینجا از قید و بند قواعد گریخته و یا راه پرواز را در عدول از قواعد به ما آموخته اند...! در حالیکه بر عکسِ این تصور، زیبایی را در تنگنا و در قید و بند قواعد به رخ ما(مدعیان پرواز) کشیده اند. و اگر نیک بنگریم می بینیم که در قید و بند همین قواعد، چقدر به زیبایی از پس بیان مطلب برآمده اند. آنقدر زیبا که ما رجوع میکنیم و لذت میبریم. هنر یعنی همین! هنر یعنی خلقِ مرجع. هنر یعنی ما به عزل مولوی رجوع کنیم و درس بگیریم نه اینکه مغلطه یاد بگیریم!
مولوی در حالیکه از قید و بند قواعد به تنگ آمده اما اوج زیبایی را توام با شکوه و گلایه رقم می زند. یعنی با همه ی محدودیت ها حتی یک هجا از قواعد عدول نکرده و هنر واقعی را نشانمان می دهند. هنر پرواز کردن را...
تاسف بار است ما در قالبی که قواعد و مقررات خاص خود را دارد، هرجور دلمان میخواهد شعر میگوییم تا پرواز کنیم...! این کارها نه معنی پرواز میدهد نه معنی رهایی بلکه معنی درجا زدن می دهد.
این هنر و این قواعد متعلق به قرن ها پیش است. زمانی که قالب غزل شکل گرفت. در حال حاضر ما فقط امانت داریم. اما تا در مضیقه قرار میگیریم سرخود هرجور دلمان خواست می سراییم.
ما فقط بهانه میگیریم. به قواعد و مقررات میگوییم قید و بند...! اینها قید و بند نیست دوستان. اینها علائم و نشانه های پرواز در قرن ها پیش است. یک عده ای خلاق غزل و قالب غزل را بوجود آوردند و یک عده ای خوش ذوق هم به کمک همین قواعد پرواز میکردند. نمونه اش همین مولوی و یا حافظ.
بنده مخالف پرواز نبوده و نیستم. این گوی و این میدان! بسم الله...
حال که از قواعد و مقررات الحذر میکنیم راه و رسم تازه ای برای پرواز خودمان بیاوریم. آنطور که دلمان میخواهد...! از راهی برویم که دست و بالمان را برای پرواز نبندد تا بتوانیم هرجور که دلمان خواست پرواز کنیم..!.
و اما مادامیکه قادر نیستیم باید به قواعد و مقرراتی که هست احترام بگزاریم ولاغیر....چون هنوز در گذشته سیر می کنیم و مرهون و مدیون گذشتگانیم...! وانگهی ما که برای پرواز و فرار از دست قواعدِ عروض به شعر نو و سپید روی آوردیم. پس چرا آنجا پرواز نمیکنیم...؟!!
زیاده عرضی نیست.
ارادتمندم

با درود خدمت همهء دوستانی که "دلنوشتهء" موضوع این بحث ها را خواندند و هر کس با توجه به برداشت خود، اظهار نظری در مورد آن داشتند.
🙏🙏🙏
من مدت زیادی نیست که وارد دیار شعر و شاعری شده ام. بنا بر این نه می توانم و نه این جسارت را به خودم می دهم که سروده ای را نقد کنم.
⚘اما آنچه که در مورد وزن، گفتم، امری بدیهی و لازم در سرودن "غزل" است.⚘
🙏🙏🙏
یکی از نعمت هایی که خداوند ارزانیم داشت، این بود که افتخار عضویت در سایت "شعر ناب" را پیدا کردم.⚘⚘
در اینجا و در کنار دوستان عزیزی که تعدای از این خوبان حق استادی بر گردنم دارند، بیشتر با شعر آشنا شدم.
دوستانی که لطف کردند و برای خواندن آنچه که به عنوان دل سروده هایم پست می کردم، وقت گذاشتند.
تنی چند از آنان (که جایشان این روزها شدیداً خالیست) صمیمانه و سخاوتمندانه ایرادهایم را به من گوشزد کردند و "دستم را گرفتند و پا به پایم بردند" تا یاد بگیرم بازی با "الفاظ" را،
تا بتوانم آنچه که در دلم می گذرد را بهتر در قالب واژگان بیان کنم.
🙏🙏
پس از پنج شش سال کلنجار رفتن با کلمات _بدون تظاهر به فروتنی_عرض می کنم، "هنوز اندر خم یک کوچهء بن بست از کوچکترین شهر شعر هم نیستم، که عرصهء سیمرغ، نه جولانگاه امثال من است"!
⚘اما در همین مدت آموخته ام که نمی توان به چنین نوشته، سروده، یا هر اسم دیگری که روی آن می گذارید، علی رغم سرشار بودن از احساسات و دیگر ویژگی هایی که بعضی دوستان فرمودند، نام "غزل" گذاشت!⚘
🙏🙏🙏
در اساسنامهء یکی از گروه هایی که عضو بودم، بخشی با این مضمون آمده است: "لطفا از لایک کردن و تعریف کردن از سروده های ضعیف خود داری کنید، چرا که این امر، باعث ایجاد اعتماد به نفس کاذب می شود"
در آن سایت (و خیلی جاهای دیگر) به کرّات ایرادهایم گرفته شد!
حتی گاهی احساس می کردم در حقم کم لطفی می شود! ( که نمی شد!)
اما استقبال کردم و تلاشم این بود که در مورد تمام آنچه که در مورد سروده هایم گفته می شود را پس از مطالعهء منابع موثق، به کار ببندم.
بالاخره هم شاعر نشدم! اما می توانم چند کلمه سر هم کنم.
به لطف همهء نقدهایی که شد و هر کدام کلاس درسی بود، برایم.
🙏🙏🙏
تعجب می کنم!
وقتی خمیر مایهء سرودن در وجود کسی هست، چرا نباید با نقد منطبق بر قواعد، باعث پیشرفت روز افزون ایشان نشد؟
⚘⚘
البته وقتی کسی نپذیرد، ایراد کار خود را و از جانب عده ای (اهل فن هم) با هر دلیل و نیتی، فقط مورد تشویق قرار گیرد، یقین خواهد کرد که کامل است و با اطمینان عرض می کنم، متاسفانه در جا خواهد زد! چرا که نیاز به بهتر شدن از "بهترینی که هست"، در او وجود نخواهد داشت.
🙏🙏🙏🙏
ببخشید، قلم به راه خود رفت و سخن به درازا کشید!
🙏🙏🙏🙏
از جناب "احمدی زاده" ارجمند تقاضا دارم، چنانچه عرایض بنده منطبق با شرایط و سیاست های"شعر ناب" نیستند، آنها را حذف بفرمایند.
🙏🌺🌺🌺🌺🙏

سلام
حضرت استاد ابراهیم هداوند بزرگمهر
عرض ادب دارم به محضر مبارکتان و احترام زیادی قائلم برای نقدهای ادیبانه و منصفانه ی شما پای اشعار بعض شاعران سایت که همه را خوانده و بهره مند شده ام ،
اما برایم بسیار عجیب بود از این اظهار نظر غیر منصفانه وبر داشت اشتباه از نظر بنده و دیگر اساتیدی که نظر بلند به صورت نقد داده اند و گاها تحریف آن .
عین فرمایش شما :
««««««««(و الان با این تفاسیر و با آنکه با کثرت نقد و نطراتِ موافقِ این سروده روبرو هستیم چکار کنیم؟! تکلیف چیست؟! آیا باید بپذیریم که سروده ی بانو طهماسبی گرامی هیچ ایرادی ندارد، چون سرشار از احساسِ رهایی و پرواز است؟!
آیا باید علیه جناب سلیمانی مقدم که بدرستی به ایراد سروده اشاره کرده، جبهه ی انکار بگیریم؟!
و یا گاهی برای برائت خودمان و توجیه دیگران دست به دامان مغلطه و قیاس مع الفارق بشویم؟!.
اینجا هم رجوع می کنیم به غزل و بیت مشهور مولوی و شروع میکنیم پیرامون این غزل مطلب می نویسیم بدون آنکه هیچ ربطی به موصوع اصلی پیدا کنیم!
و هیچ نمیدانم چه منطقی داریم که فکر میکنیم فلسفه و مفهوم بیت و غزل مولوی در منطقِ ماست! خود را با مولوی مقایسه میکنیم و میگوییم که جناب مولوی هم اینجا از قید و بند قواعد گریخته و یا راه پرواز را در عدول از قواعد به ما آموخته اند...!)»»»»»»»»»»
که اگر دوباره بخوانید پی به مغرضانه بودن آن میبرید
چه کسی بر علیه اظهار نظر درست جناب سلیمانی مقدم جبهه گرفته است ؟! بنده که از ایشان سپاسگزاری هم کرده ام ...
نه این بنده کمترین ونه دیگر اساتید به درست بودن قائده عروض شعر اشاره نکرده اند
که حتی ادیب گرانقدر جناب استاد زارع تلویحا به خارج بودن وزن شعر از قائده عروض اشاره فرموده اند .
اما اگر من شعری از حضرت مولانا را آورده ام منظورم واضح است که ایشان از قید و بند عروض دلگیر بوده اند نه اینکه از آن تخطی کرده باشند .
جناب مولانا هم از چارچوب عروض و قافیه رنج میکشیده
و هم چاره ای جز از استفاده از عروض و قافیه نداشته است!”
البته بسیاری از بزرگان و اساتید ادبیات ما نیز به آن اشاره داشته اند، بنا به گفته خودشان (مولانا) :
این فقط عروض و قافیه نیست که ایشان را رنج میداده که بلکه اصلا خود شعر است که ایشان ازش بینهایت بیزار بوده اند و اگر به اختیار ایشان میبود هیچگاه شعری نمیگفته اند.
برای استدلال این اندیشه نظرتان را جلب میکنم به قسمتی از گفته ایشان در این ضمینه در کتاب “فیه مافیه” (انتشارات امیر کبیر، چاپ هشتم، ۱۳۸۰، تصحیح فروزانفر، صفحه ۷۴)
“. . . این یاران که بنزد من میآیند، از بیم آنکه ملول نشوند شعری میگویم تا به آن مشغول شوند، و اگر نه من از کجا شعر از کجا. والله که من از شعر بیزارم و پیش من از این بتر چیزی نیست . . . ”

بنده خیلی کمتر از آنم که خودرا حتی با شاعران درجه هزارم مقایسه کنم چه برسد به خداوندگار شعر و ادب پارسی حضرت مولانا.
خودرا شاعر نمیدانم گهگاهی به تشویق همسر عزیز شاعرم که در این سایت نیز گاهی شعر به اشتراک میگذارند جسته گریخته دلنوشته ای مینویسم البته با تشویق دوستان سعی میکنم عروض قافیه را نیز کامل بیاموزم
زیاده گویی ام را به بزرگواری خود ببخشید .