از جبینش می چکید خونی سپید

به نام یزدان پاک
خدا را سپاس که فرصتی عطا فرموده تا بنویسیم و بسراییم
جناب آقای نیما ابراهیمی شعری سرودند با عنوان « از جبینش می چکید خونی سپید » که می خواهم نقدی کوتاه بر آن بنویسم .
شعر در قالب مثنوی و در وزن "فاعلاتن فاعلاتن فاعلن" در بحر " رمل مسدس محذوف "سروده شده است .
مضمون این شعر حکایت ملاقاتی است میان شخصی زحمتکش ، که برای امرار معاش زحمت زیادی را متحمل می‌شود و اهریمن که قصد فریب او را دارد . داستان شروع خوبی دارد و چگونگی زندگی در فقر و زحمت را بیان می‌کند ولی پایان و نتیجه‌گیری خوبی ندارد:
سالها رفتند و آمد عاقبت
او نرفت جنت و دوزخ هم نرفت
وزن :
در اغلب مصاریع وزن لغزش داشته که می توان گفت که تقطیع و ویرایش نهایی انجام نشده است. بطورر مثال :
«از جبینش می چکید خونی سپید »
تقطیع هجایی این مصرع با توجه به وزن شعر بصورت زیر است:
از٫ج٫بی٫نش٫می٫چ٫کید٫خو٫نی٫س٫پید
_/0/_/ _ /_/0/_0/_ / _/ 0/_
همانطور که مشاهده می‌کنید «کید» دارای هجای کشیده است که شامل یک هجای بلند و یک هجای کوتاه است که در نهایت به وزن این. مصرع یک هجای کوتاه اضافه گردیده که باعث به هم ریختن وزن شده است .در این شعر از این مثال زیاد است .
قافیه
شاعر در بیت پایانی «عاقبت» را با «نرفت» هم قافیه قرار داده که با نگاه به روی قافیه این واژه ها که ( َ ت) و ( َ فت) میباشد نشان می دهد که این دو واژه با هم هم قافیه نیستند . در سایر موارد قافیه هاصحیح و بی اشکال هستند.
ایطا ( از عیوب قافیه)
در پایان می خواهم موردی از عیوب قافیه را که اکثرا این اشکال را دارند بیان کنم که آن "ایطا" بوده و آن عیبی است که در قافیه ساختن کلمات مرکب پیش می آید بدین معنی که جزء دوم کلمه مرکب در مقام قافیه تکرار می شود و بر دو قسم است:
۱_ ایطا جلی یا آشکار: که تکرار جزء دوم کلمه آشکار است مثل هم قافیه قرار دادن حاجتمند با دانشمند و یا فسونگر با ستمگر
۲ _ایطای خفی یا پنهان: و آن وقتی است که تکرار جزء دوم کلمه که که معمولا پسوند است چندان آشکار نباشد مثل هم قافیه کردن رنجور و مزدور یا گلاب و غرقاب یا سیمین و شیرین( نقل از کتاب عروض و قافیه دکتر شمیسا)
سپاسگزارم

به نام یزدان پاک
خدا را سپاس که فرصتی عطا فرموده تا بنویسیم و بسراییم
جناب آقای نیما ابراهیمی شعری سرودند با عنوان « از جبینش می چکید خونی سپید » که می خواهم نقدی کوتاه بر آن بنویسم .
شعر در قالب مثنوی و در وزن "فاعلاتن فاعلاتن فاعلن" در بحر " رمل مسدس محذوف "سروده شده است .
مضمون این شعر حکایت ملاقاتی است میان شخصی زحمتکش ، که برای امرار معاش زحمت زیادی را متحمل می‌شود و اهریمن که قصد فریب او را دارد . داستان شروع خوبی دارد و چگونگی زندگی در فقر و زحمت را بیان می‌کند ولی پایان و نتیجه‌گیری خوبی ندارد:
سالها رفتند و آمد عاقبت
او نرفت جنت و دوزخ هم نرفت
وزن :
در اغلب مصاریع وزن لغزش داشته که می توان گفت که تقطیع و ویرایش نهایی انجام نشده است. بطورر مثال :
«از جبینش می چکید خونی سپید »
تقطیع هجایی این مصرع با توجه به وزن شعر بصورت زیر است:
از٫ج٫بی٫نش٫می٫چ٫کید٫خو٫نی٫س٫پید
_/0/_/ _ /_/0/_0/_ / _/ 0/_
همانطور که مشاهده می‌کنید «کید» دارای هجای کشیده است که شامل یک هجای بلند و یک هجای کوتاه است که در نهایت به وزن این. مصرع یک هجای کوتاه اضافه گردیده که باعث به هم ریختن وزن شده است .در این شعر از این مثال زیاد است .
قافیه
شاعر در بیت پایانی «عاقبت» را با «نرفت» هم قافیه قرار داده که با نگاه به روی قافیه این واژه ها که ( َ ت) و ( َ فت) میباشد نشان می دهد که این دو واژه با هم هم قافیه نیستند . در سایر موارد قافیه هاصحیح و بی اشکال هستند.
ایطا ( از عیوب قافیه)
در پایان می خواهم موردی از عیوب قافیه را که اکثرا این اشکال را دارند بیان کنم که آن "ایطا" بوده و آن عیبی است که در قافیه ساختن کلمات مرکب پیش می آید بدین معنی که جزء دوم کلمه مرکب در مقام قافیه تکرار می شود و بر دو قسم است:
۱_ ایطا جلی یا آشکار: که تکرار جزء دوم کلمه آشکار است مثل هم قافیه قرار دادن حاجتمند با دانشمند و یا فسونگر با ستمگر
۲ _ایطای خفی یا پنهان: و آن وقتی است که تکرار جزء دوم کلمه که که معمولا پسوند است چندان آشکار نباشد مثل هم قافیه کردن رنجور و مزدور یا گلاب و غرقاب یا سیمین و شیرین( نقل از کتاب عروض و قافیه دکتر شمیسا)
سپاسگزارم