سلام بر جناب سیاوش آزاد بزرگوار و درود بر شما که همیشه با سوالاتتان ذهنم را به چالش میکشید
ترکیب واژه ی پیاله روشنی را خیلی دوست داشتم .
من پاسخ سوالتان را با اندک معلوماتم ومدد از مطالبی که میخوانم سعی میکنم بگویم اگر جایی ایرادی داشت یا مفهوم را نرساند عذر مرا بپذیرید .
فرموده بودین چرا ترکیب سازی و پوشیده گویی؟
پرداختن به این سوالات زمان میخواهد و وقت فراوان که مفصل از آن بنویسی ،که متاسفانه من از هر دو بی بهره ام و آن اندک زمان را سعی میکنم به درستی بنگارم .
ترکیب سازی بخش مهم کار یک شاعر است که از کنار هم چیدن دو واژه مستقل به وجود میاید برای خلق عبارتی جدید با معنا و مفهوم جدید .گاهی کلمات در شعر به تنهایی معنا ندارند ولی وقتی ترکیب میشوند خیال انگیز و زیبا میشوند .
در مثال خود شما پیاله روشنی .
پیاله و روشنی هر کدام با معنای عمومی دارای کاربردی هستند ولی پیاله روشنی بکر است .
این که فرمودین میشود گفت یک لیوان اب بدهید .بسیار اسان است اما این که یک پیاله روشنی ذهن مخاطب را به سمت نور و دوست داشتن هدایت میکند تا در نهایت به آب برسد .
نخستین بهره تركیب سازی، افزایش امكانات زبان است; یعنی زبانی كه تعدادی واژه برای بیان مفاهیم خاصی داشته، اكنون تركیبهای بسیاری هموجود دارد كه مفاهیم دیگری را منتقل می كنند و بدیهی است كه هر چه امكانات زبان بیشتر باشد، انتقال مفاهیم ساده تر خواهد بود و دست شاعر برای انتخاب، بازتر.
شاعر می كوشد زبان شعرش را از حد اولیه پذیرش كه همان رعایت درستی زبان باشد، فراتر برد به گونه ای كه خواننده در این زبان، احساس برتری كند. امّا این برتری الزاماً با اتخاذ زبانی فاخر و سنگین به دست نمی آید.مثلا این در این شعر
خواب دریچه ها را
با نعره ْسنگ بشكن
بار دگر به شادی
دروازه های شب را،
رو بر سپیده
وا كن
شفیعی كدكنی
نعره و سنگ هر دو واژه هایی مستقل هستند که شاعر با ترکیب آنها معنایی جدید به آنها داده است .
نمیگویم زبان را سخت کنیم اما میشو با ترکیب واژه ها زبان شعر را پیراست.
و همین خود وجه امتیاز(نه فخر فروشی ) شاعر است نسبت به عموم افراد .
شاعر با ترکیب سازی دست مخاطب را برای برداشت باز میگذارد و به او اجازه میدهد تعبیری به دلخواه از شعر در ذهن خود بگنجاند که این نیز میتواند هنری باشد برای شاعر و فرارذهن مخاطب از هر آنچه مرسوم و عموم است در معنی کلمات .
خلاصه که اساتیداین شاگرد را ببخشند .اگر نتوانستم کامل و درست پاسخ گو باشم .
بسیار زیبا و سرشار از احساس بود