خسته ام

سلام

و

فارغ از شعر و قافیه های اش که تیرگی با چیرگی و هرزه گی و تازه گی درست هم قافیه شده اند و باقی تنها در حروف اضافی شبیه هم هستند و نه در حروف اصلی هم قافیه خسته ، هرزه ، افسرده در حالت بسیط هیچ ارتباطی از نوع قافیه با یکدیگر ندارند و گی یا همان یای نسبت افزوده شده به پایان کلمه توان ساختن قافیه را ندارد چرا که خود حرفی عارضی ست و نه اصلی .
اما گفتم فارغ از قافیه چرا که این علم را به راحتی می توان در کتاب ها و سایت های گوناگون یافت و آموخت اگر کسی خواهان اش باشد پس نیاز چندانی به کاوش و چند و چون ندارد اما آن چه که دست به قلم ام کرد اصطلاح دست و پا گیری های بیهوده بود .
بماند که با اصل ادبیات این ترکیب مشکل دارم اما آن چه را که بیدل عزیز بیهوده خوانده است و دست و پاگیر همان عنصری ست که می توان گفت از عوامل اساسی زنده ماندن زبان و انتقال آن به نسل های بعدی بوده است اگر دایره دیدمان را به آخر مصراع و بیت محدود نکنیم و قصاید و مثنوی را همچون منظومه های پر از ستاره های قافیه و ردیف ببینیم در خواهیم یافت که در سال های آغازین پس از هجوم اعراب فردوسی تنها با داستان سرایی و اسطوره سازی زبان فارسی زنده نگه نداشت چرا که همین امور نیاز به ابزار داشتند و بی شک کلمات ابزار او بوده اند و قافیه سازی یکی از بهترین روش های توسعه ی زبان و در ذهن ماندن اش .
دو دیگر آن که هر چارچوبی که در جهان می بینیم از بدن انسان گرفته تا کلونی مورچه ها و زنبورها دارای قواعدی برای خویش هستند که این قواعد برای بقای این چارچوب ها اساسی هستند و زیر پا گذاشتن شان نابخشودنی پس اگر من از بدن انسان آگاهی کافی ندارم یا قوانین پیاده روی در قضا بلد نیستم دلیلی نمی شود برای آن که این موارد بیهوده و دست و پاگیر بنام م .
سه دیگر آن که به اندازه ای گوناگونی قالب علاوه بر شعر امروز ، در اشعار کلاسیک داریم که هر شاعری می تواند بسته به توانایی ها و علاقه های خود در قالبی که می پسندد و از عهده اش بر می آید ، شعرآزمایی کند و برای راحت شدن کار در قوافی غزل ، مثنوی بنویسد و یا برای راحت شدن از هم تراز بودن دو مصراع ، مستزاد بنویسد یا نه شیوه دیگرگون کند نثری به قاعده ی مناجات نامه خواجه یا فیه ما فیه یا مکاتیب ، که کم از شعر ندارند ، برگزیند .
نکته ی دیگر اما آن که هر چه ب میزان محدودیت بیشتر باشد بی تردید قدرت خلاقیت نیز بالاتر می رود به دیگر سخن این سخت گیری در قافیه خود عاملی اساسی در باریک اندیشی و خیال پردازی های شاعرانه بوده است و تنها کسانی که به این علم محاط نیستند یا آگاهی درستی از آن ندارند آن را سخت ، دست و پاگیر و بیهوده می توانند بگویند که بیدل عزیز نیز بنا به اقرار خود از این دسته است و چه خوب که کامی تشنه دارد برای آموختن و فرا گرفتن ، در خصوص رابطه ی محدودیت و خلاقیت اگر بخواهم مثالی از درون ادبیات بیاورم می توان به شکوفایی حافظ در اوج حملات مغول و آشفتگی های پس از آن و تعصب های بی حاصل دینی ، شکوفایی فردوسی در زمانی که همگان کمر به نابودی زبان و آداب ایرانی بسته بودند و در این راه که خشنودی خلیفه ی بغداد را در پی داشت از هیچ جنایتی فروگذار نمی کردند و یا شکوفایی شاعران معاصر ی چون اخوان ثالث بزرگ و شاملوی همواره جاویدان که درست بازخوردی از اختناق حاصل شده در مرداد ۳۲ و اتفاقات پس از آن است .
اما نکته ی پایانی ؛ اگر‌چه من به چارچوب های اشعار کلاسیک همواره به دیده ی احترام و تسلیم نگریسته ام اما تجربه ی نوشتن چندین غزل بی قافیه را نیز دارم و یا هنجارشکنی هایی از این دست را چرا که همواره گفته و دیگر بار نیز می گویم که هنجار گریزی دارای شرطی اساسی است و آن تسلط و آگاهی کامل شاعر نسبت به اصل هنجار و نتیجه شکستن آن به دیگر سخن تسلط بر اصل هنجار را می توان توانایی شاعر در برقراری آن هنجار به بهترین شکل دانست پس گریز از هنجارها به دلیل جهل به آن ها و یا نداشتن قدرت رعایت شان نه تنها امتیاز محسوب نمی شوند بلکه از ایرادات اساسی یک متن می تواند باشد .
آخر سخن هم سوالی ست از بیدل عزیز که آیا امکان دارد به دلیل دشوار بودن خاکبرداری ، تسطیح و بتون ریزی ، در هنگام ساختن ساختمان ، این مرحله را حذف کنیم ؟؟