حنجره ی فقر

درود جناب آزادبخت. شعریست در خور ستایش. قبل از بررسی محاسن آن چند سوال داشتم:
(۱) در مصراع «کدام مسیح در فقر تو باید صلیب شود» نمیدانم آیا منظورتان «...باید مصلوب شود» بوده (اسم مفعول) یا اینکه نه، میخواستید بگویید مسیح خودش تبدیل به صلیب شود؟ (صرفا از این جهت گفتم که اگر مقصود اولی بوده مصلوب بهتر است اما دومی هم خیلی خوب است هر چند بیان آن غریب است؛ جالب است که «مسیح» در دهه های اول بعد از غیبتش «صلیب» نبود اما به مرور مسیح تبدیل به خود نماد صلیب شد و صلیب و رستاخیز مسیح به دو اصل جدایی ناپذیر مسیحیت بدل شدند).
(۲) جاه و جلال کدام ملکوت سپیده خواهد بود؟
آیا با توجه به جمله ندایی قبل، (جاه و «جلالت» کدام ملکوت سپیده خواهد بود؟) مناسب نیست؟ البته ممکن است خدای فقر منادا نباشد که در آن صورت خوانش فرق می کند. راستی به تبدیل «سپیده» به «سپیده دم» شاید فکر کردید ولی نمیدانم مناسب تر باشه یا نه.
امابرخی محاسن و زیبایی های شعر
در قسمت
ای بی باورتر از مرگِ اندیشه
«خدای فقر »
«جاه و جلال» کدام «ملکوت» سپیده خواهد بود؟
ای «برخاسته» از« ثروت» «شکنجه» ها
کدام «مسیح» در «فقر» تو باید «صلیب» شود ؟
تمام کلماتی که در گیومه قرار دادم به شکلی استوار به هم وصل شده اند و برای توضیح اتصال آنها ابتدا مقدمه کوتاهی عرض می کنم:
مسیح در دید مسیحیان فرزند خدا و یکی اقنوم های سه گانه الهی است و در الهیات مسیحی (۱) پدر، (۲) پسر و (۳) روح القدس هر سه در ذات «خدا» و برابر هستند. علاوه بر این دو اصل مهم دیگر در الهیات مسیحی هست:
الف. اصل فدا: مسیح - به عنوان ناجی «فقیر»ان و درماندگان (همانکه میگوید ورود شخصی «ثروتمند» به «ملکوت» از عبور شتر از نوک سوزن دشوار تر است!) برای گناهان بشر «شکنجه» شد و به «صلیب» کشیده شد.
ب. بعد از مصلوب شدن، مسیح پس از سه روز از مرگ «برخاسته» و بعد ها صعود کرد و از نظرها غایب شد.
فکر میکنم ارتباط کلمات به کاربرده شده اکنون واضح باشد.
یکی از جلوه‌های جالب این شعر اهتمام به ایجاد پارادوکس های متعدد و گاهی زنجیروار است:
«خدای فقر» خود پارادوکسیکال است. و زمانی که جاه و جلال هم به او نسبت داده می شود خواننده احتمالا شگفت زده خواهد شد و وقتی برخاسته از «ثروت» باشد آنهم ثروتی از شکنجه اوضاع بی ریخت تر (در معنی مثبت آن) می شود و بعد میگوید کدام مسیح باید در فقر تو صلیب/مصلوب شود که رستگاری (!) مربوطه را به انجام برساند.
رذالت گندم در مرداب هم از آن موارد عجیب است کما اینکه خواننده انتظار دارد رذالت به مرداب نسبت داده شود اما شاعر او را غافلگیر میکند.
تناسب پرواز حیا و پیله بسیار زیباست. پیله نماد حجب و در پرده بودن است. و شکافتن آن و پرواز پروانه از آن به پرده دری و پرواز حیا اشاره دارد.البته مقصود شاعر احتمالا پیچیده است اما حس می کنم این تا حدی طعنه هم هست. چون پرواز پروانه از پیله ظاهرا نمودی از تکامل است و ممکن است خواننده ای برداشت کند که «پرواز حیا» آنقدرها هم چیز بدی نیست و با «آزادی» مرتبط است هر چند ممکن است این آزادی مذموم باشد.
البته در اینگونه شعر ها از نشانه ها استفاده می شود که این خود بحث دیگری‌ست و مطالعات من در این زمینه اندک بوده و از محدوده کوچک اطلاعات من خارج است.
نقد در خوری نبود اما با پررویی تمام صفحه را سبز می کنم😁