وقتی کلیسا در تجاوزهای جنسی بود
وقتی زمان در بمب های فسفری میسوخت
تاریخ را تا مسلخ دیوانگی بردند
وقتی جهان در منتهای قلدری میسوخت
وقتی رونالدو جشن آقای گلی برداشت
وقتی مسی با هشتمین توپ طلا خوش بود
شاید گزارشگر سیاست را نمیفهمید
وقتی که دنیا گوشه ای غرق توحش بود
شاید تقاص پِرل هاربِر بمب دیگر بود
وقتی هیروشیما درون غزه جولان داد
اف شانزده ها آسمانی را خفه میکرد
وقتی زمین بر نقش انسان خط پایان داد
بالفور وقتی قاضی ارض مقدس شد
دیگر صلاح الدین ایوبی یهودی بود
اعراب بی جنگی صلیبی میشکستند
وقتی که پرچم های چشمک زن عمودی بود
وقتی که نُرماندی به سود متفق ها شد
ماشین کشتار اروپا شد مهاجر خیز
بیت المقدس بار کشتی های جنگی شد
وقتی که آتیلا مسافر میشد و چنگیز
وقتی که هیتلر روی کلتش خودکشی میکرد
افسانهٔ کشتار نازی ها رقم میخورد
باید لهستان در اتاق گاز مصنوعی
بر کوره سوزی های آلمان ها قسم میخورد
دیگر برای قطعنامه ارج و قربی نیست
وقتی ملل در دست لابی هاش هو میشد
شورای امنیت درون تانک هایش بود
حق بشر وقتی که در دستش وتو میشد
دنیا برای عاشقی از خود خبر دارد
وقتی که بی بی سی فقط در نقش مانکن بود
چرچیل هم در خاطراتش دفن خواهد شد
وقتی فلسطین در خیابان های لندن بود
سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا در دانشگاه ناب نقدی بنویسم.
قبل از شروع تحلیل و نقد، جنایات
ددمنشانه ی رژیم جعلی و کودک کش اسرائیل را محکوم و از خداوند متعال نابودی این سگ نگهبان آمریکا را خواستاریم.
شعری پیش رو داریم از جناب آقای احسان فلاح رمضانی که ان شاء الله چند سطری در خصوص آن خواهم نوشت.
🔴 دوبیتی های پیوسته و یا قالب چهار پاره که از دهه ی بیست وارد صحنه ی شعر و شاعری و ادبیات فارسی ما شده است
علیرغم اینکه آن زمان رمانتیسم آبکی را حمل میکردند اما به علت فضای باز قالب در انتخاب قوافی مورد توجه شاعران قرار گرفته است مخصوصا در اشعار روایی مانند مثنوی کاربرد داشته است.
🔴 جناب احسان فلاح رمضانی یکی از شعرای ممتاز و خوش قریحه ی سایت هستند که آمار و کیفیت اشعارشان نشان میدهد ایشان تسلط بر شعر و شاعری دارند و علم شاعری را بلد هستند.
در این شعر هم انتخاب قالب (چهار پاره) و هم رکن مستفعلن به خوبی توانسته اند
جریان روایی شعر را پیش ببرند.
🔴 از نقاط قوت شعر این شاعر ارتباط عمودی درست بین پاره هاست این ارتباط و وحدت، تجربه ی زیستمانی شاعر و گاهی وحدت بن مایه و موتیف های آن است.
شاعر در این شعر از طلوع تا غروب از روند طبیعی خود خارج نمی شود و در همان دایره ی موضوعی خود گردش میکند.
قصه ی پرغصه ی مردم مظلوم فلسطین که الحق جناب رمضانی به خوبی تصویر کرده است.
🔴 تناسب ها و مراعات النظیر هایی که شاعر به درستی در این شعر از آنها استفاده کرده است
🚩 رونالدو، مسی، توپ طلا، گزارشگر
🚩 پرل هاربر، بمب، هیروشیما، اف شانزده
🚩 بالفور، ارض مقدس، یهودی، صلاح الدین ایوبی، اعراب، جنگ صلیبی
🚩 نرماندی، متفق ها، اروپا
🚩 هیتلر، خودکشی، کلت، نازی، اتاق گاز، کوره آدم سوزی
🚩 سازمان ملل، قطعنامه، شورای امنیت، حقوق بشر
🚩 چرچیل، بی بی سی، لندن
🔴 جناب رمضانی در این شعر توانسته اند فضا و حال و هوای نوین را در قالب چهار پاره ساری و جاری کنند .
این شاعر توانسته است به خوبی مرکزیت اصلی و فونداسیون خلاقیت خودرا در شعری آوانگارد به نمایش بگذارد.
این شاعر از ابزار و عناصر جهان معاصر استفاده کرده تا مضمونی را در ذهن مخاطب جا افتاده کند.
شاعر فرماسیون های اجتماعی را در این شعر نادیده نمی گیرد و با ژست ها و شگردهای زبانی از کلیسا شروع و به خیابان لندن ختم میکند.
یکی از شاخصه های اصلی این شعر مانوس بودن شگردهای زبانی با عینیت گرایی مضامین است.
شاعر با پردازش مسائل سیاسی جهان با تعبیرات معمول و عامه پسند شاخصه ی دیگر گونه ای به شعر خود بخشیده است.
🔴 موتیف های نو در این شعر
شاعر در این شعر، سویه های اجتماعی و سیاسی را به هم پیوند داده و مضمون ها و استعاره ها، اکثرا نو است و غیر دستمالی شده هرچند روایت آشنایی از مسائل باشد.
ترکیب های نو مانند
سوختن زمان در بمب های فسفری، هیروشیما درون غزه، خفه کردن آسمان توسط اف شانزده ها، عمودی بودن پرچم چشمک زن، مهاجر خیز شدن ماشین کشتار اروپا، بار شدن بیت المقدس درون کشتی، خودکشی روی کلت، بودن فلسطین در خیابان های لندن
اوج خلاقیت شاعر را میرساند و از این بابت به شاعر این شعر تبریک عرض میکنم.
🔴 ترکیبات تصویری که شامل
🔷 اضافه های تشبیهی
🔷 اضافه های استعاری
🔷 اضافه های توصیفی
میباشد در این شعر باعث افزایش موسیقی کلام شده است.
همانگونه که در نقد قبلی عنوان داشتم هر نوشته ی زیر هم درج شده شعر سپید نیست در باب نوشتار موزون هم عرض میکنم هر نوشته ای که بر نخ افاعیل چیده شده و دارای وزن و قافیه و قالب است شعر نیست و تا همه ی شاخصه های شعر بودن در ماتریسی کنار هم چفت نشود نمیشود آن را شعر نامید.
همچنین این ترکیبات باعث آشنا زدایی معنایی شده و گاه دیدگاه رئالیستی و یا سورئالیستی را نشان میدهند.
🔴 وجود کرشمه سازی های شاعرانه در این شعر در جذب مخاطب تاثیر فراوان دارد و جرقه های ملموس بصری در جریان روایت شعر را از جمود نجات داده است.
🔴 از نقاط ضعف این شعر وجود برخی شکست های وزنی است که با عنایت بر درستی وزن در جریان روایی شعر و سابقه ی شاعر در دیگر اشعار شان نشان از عجله در ارسال و عدم سمباده کاری شعر است. چیزی که بر آن همیشه تاکید دارم.
برای جناب رمضانی آروزی توفیق و موفقیت دارم
یا حسین بن علی
سید هادی محمدی