پری

درود/ سروده ی شما من را به یادِ دو شعر انداخت یکی از شهریارِ بزرگ که احتمالا اوایلِ سالهایِ دهه یِ بیست یعنی حدود هفتاد هشتاد سال پیش سروده و آن یکی از حقیر است که فروردین ماهِ سالِ ۹۷ منتشر گردیده که در زیر هر دو را می آورم و بعد توضیحاتی میدهم و به شعر شما گریزی خواهم زد.


شهریار:


پیر اگر باشم چه غم، عشقم جوان است ای پری
وین جوانی هم هنوزش عنفوان است ای پری

هر چه عاشق پیر تر عشقش جوانتر ای عجب
دل دهد تاوان اگر تن ناتوان است ای پری

پیل مــاه و سال را پهلو نمی کردم تهی
با غمت پهلو زدم، غم پهلوان است ای پری

هر کتاب تازه ای کز ناز داری خود بخوان
من حریفی کهنه ام درسم روان است ای پری

یاد ایامی که دل ها بود لبریز امید
آن اوان هم عمر بود این هم اوان است ای پری

روح سهراب جوان از آسمان ها هم گذشت
نوشدارویش، هنوز از پی دوان است ای پری

با نواهــای جـــرس گاهی به فریادم برس
کین ز راه افــتاده هم از کاروان است ای پری

کام درویشان نداده خـدمت پیران چه سود
پیر را گو شهریار از شبروان است ای پری



و شعری از خودم:



یاد داری صحبتِ یکشنبه را ؟
هان، گو بر من تو در تیره شبی
گَر که من چهره نَهَم بر خاک ِ سرد
تو نمی آیی به دیدارم، پری ؟
با
گلِ
زرد و سپیدِ دیگری؟
دستِ خود بالا زدی
گفتی به من:
اِ ..... مگر میخواهی از دنیا رَوی؟
رَخْت بربندی زِ شهرِ خاطره
یاد داری صحبتت؟گو، ای پری :
رویِ مهتابم خراش افتاده است
من نمی آیم به دیدارِ دلِ افسونگری
رفت اینک
چند سالی میشَوَد
آری گذشت
مثلِ شمعِ خفته یِ افسانه ای
مردِ ما مغمومِ عشقِ دیگری
گاهگاهی خیره بر یک گورِ سرد
همچو یک کاشانه یِ بی پیکری
تو
نمی آیی به دیدارم، پری؟
با گلِ زردِ سپیدِ دیگری؟
یاد داری
صحبتِ یکشنبه را ؟

______________________________

دو شعری که در دو قالب و سبک متفاوت سروده شده اند.وقتی آن را سرودم اصلا شعرِ پریِ شهریار را نشنیده بودم.بعدها دوستی به من گفت که شعرتان من را به یادِ شهریار انداخته.و پرسید که آیا آن شعر را شنیده ام؟آیا شهریار بر روی من در این باب، اثر گذاشته است؟ که پاسخم منفی بود.هرچند شاید در وهله ی نخست،از صُوَری یا بهتر بگویم در خصوص بارِ معنایی و شِکوِه ها، بی شباهت نباشند.

سروده ی شما را که دیدم این موضوع در نظرم آمد و اینبار پرسش دوستم بر من مستولی گشت؟ اینکه آیا آن شعر معروف شهریار در خلق این شعر زیبایتان تأثیر داشته است جناب خزایی؟ یا خیر؟


اصلا عادت ندارم شعر کسی را بستایم ( مگر به ضرورت و موقعیت،گاهی برای تشویق نوآموزان،البته می طلبد ستایشی لحاظ گردد ) لیکِن شعر شما و قصه ی ِ پریِ تان قابل برجسته سازیست و این خصیصه را داراست که بهتان بگویم: احساسی و واسوخت گونه و زیبا بود

* فقط دو نکته در نظرم آمد،مصاریعِ دوازدهم و سیزدهم در وهله ی اول.

مصرع دوازدهم:


هم  نزن  تو  با  نگاهت  بر  دلم  تیپا پری.

کُلیتِ این مصرع به شعر درخورِ شما آسیب زده است

شروع کردنش، با واژگانِ هم نزن به دل نمیشیند و خواننده را از زیباییِ ابیات گذشته کمی، سرد میکند و واژه ی بعدی تیپاست که نموری ( نموره ای، اصطلاحی عامیانه، تیکه ای) به مصرع ایراد وارد کرده است میتوانید از کلمه یا واژه یِ دیگری به تناسب بهره ببرید. ( تیپا را اخوان ثالث همان یکبار و به آن زیبایی، منم آن سنگِ تیپا خورده یِ..... استفاده نموده که نوع شعر و حالات و دیگر خصائصش طلبیده بود و دیگر ندیده ام که تیپا در شعرهای بعدی، خوش نقش باشد).



* من  اسیر  مردمان  لشکر  چشمت  شدم!!!

باید بر این مصرع، ریز بود و موشکافی اش نمود، تصور کنید که در برابرِ معشوق، فوج فوج نرینه یِ دلباخته یا اناثِ عاشق ردیف شده اند که بازخورد و عکسشان در چشمِ معشوق هویداست و نشانگرِ اعتبار و زیبایی و دلرباییِ بی وصفیست که حالا مردِ غمگین و عاشقِ راوی، بایست ضمنِ رقابت با آنان نهایتا از چنگِ اسارتِ ناخواسته یِ مردمکانِ ظاهربین و احیانا با نفوذ و عشوه گرِ هیز، خود را برهانَد، مردمکانی ( کاف، کِ، کوچک کننده و مرتبهْ تنزل دهنده) آری مردمکانی که پگاهان، عروسِ زیبایِ بی سرخاب و سپیدآبِ بخت برگشته را از بسترِ سردِ نمورش، می ربایند و عصرگاهان، بدون اینکه انگار اتفاقی افتاده باشد، زندگی شان را میکنند ( آنها راحت، سرِ پا بول میکنند و جماعشان را کتمان نمیکنند، باید همواره از این قماش ترسید).
مردمکان بر حسب اتفاق، با چشم و مردمک تناسب واژگان را تشکیل داده است. مصرعی قابل ستایش بود و بار معنایی و صورخیالش بینظیر.


دوم_ شعرتان بود که حرفی برای گفتن داشت. با همان دلایل و اشارات.( البته دوست داشتم با اقتدار و مخاطب پذیری بهتری، پایان می یافت) بیت پایانی را با پتکِ آهنینی بر سر مخاطب بکوبید و به سرانجامش رسانید.


موفق باشید
عیسی نصراللهی ( سپیدار)