موسیقی عشق

با سلام و عرض ادب و احترام خدمت شعرای شعرناب بخصوص جناب آقای زارع( فریاد ) که بنده از خوانش این شعر زیبای ایشان لذت بردم، لازم دیدم برای یاد آوری و آشنایی قالب « چارپاره » مطالبی در این مورد عرض کنم.
«چهار پاره ،یا دوبیتی نو » از قالبهای شعر فارسی است که از چهار مصراع تشکیل شده است و در آن مصراعهای زوج با هم همقافیه هستند .
و در وزنهای مختلف سروده می شود و چون دوبیتی ها در محتوا و مضمون به هم وابسته هستند,« به آنها دوبیتی پیوسته» نیز می گویند.
«دوبیتی نو یا پیوسته» در زمان مشروطیت رواج پیدا کرد و مناسب اشعار طولانی و داستانی با مضامین سیاسی،اجتماعی، عاشقانه،ادبی و... است.
فریدون مشیری، فروغ فرخ زاد ، فریدون توللی از چهارپاره سرایان مشهور شعر فارسی هستند.
دکتر حمیدی داستان مقاومت سلطان جلالدین را در مقابل چنگیز خان مغول با چارپاره ای زیبا به تصویر کشیده است.
نمونه ی چهارپاره از فریدون توللی:

بلم آرام چون قویی سبکبار
به نرمی بر سر کارون همی رفت
به نخلستان ساحل قرص خورشید
ز دامان افق بیرون همی رفت

شفق بازیکنان در جنبش باد
شکوه دیگر و راز دگر داشت
به دشت پر شقایق باد سرمست
تو پنداری که پاورچین گذر داشت

جوان پارو زنان بر سینهٔ موج
بلم می‌راند و جانش در بلم بود
صدا سر داده مسکین در ره باد
گرفتار دل و بیمار غم بود

در این نمونه وحدت محتوا و مضمون به خوبی نمایان است.
شعر آقای فریاد نیز مضمون عاشقانه دارد برای ایشان آرزوی تندرستی و موفقیت دارم.

سلام و عرض ادب دارم خدمت شما جناب فریاد
جسارت می کنم و نظر خودم را می نویسم.
من در شعر به دنبال صداقت و اصالت هستم. یعنی این که شاعر به واقع از درون و از دل بگوید. مهم نیست از احساسات خود بگوید، از شهودش بسراید یا تصویری ذهنی را بیان کند. چیزی که مهم است این است که منبع اصلی از ناخودآگاه شاعر باشد. و نمود این موضوع در چند گانه بودن و چند بعدی بودن شعر است. نه این که شعر در ظاهر چندگانه بنماید بلکه وقتی شعر خوانده شود نه فقط همان وجهی که سراینده در نظر داشته بلکه وجوه دیگر نیز با هم هماهنگی داشته باشند. مثلن نمادهای درون شعر با یکدیگر توازن و هم جهتی داشته باشند. احساس هایی که در شعر بیان می شوند وجه های مختلف یک احساس را نشان دهند و خیلی چیزهای دیگر که در این مختصر نمیگنجد ولی بنده در مورد شعر شما تا حد ممکن بیان می کنم.



غزلها می چکند از چشم من باز
به روی دفتری از عشق لبریز
نت لبخند او قلب مرا بُرد
به اوج نغمه ای در گام پاییز

ترکیب های بسیار ضعیفی و نخ نمایی به کار رفته اند:
چکیدن غزل از چشم: این یک استعاره ی بسیار مستقیم و ناهمخوان با احساس عاشقانه ی شعر شماست. وقتی احساس عاشقانه واقعن جریان داشته باشد شاهد جریان آن در الفاظ، معانی نسبت معانی باهم، ترکیب های بدیع کلمات ، موسیقی کلام و حتی هجاهای به کار رفته در یک کلام هستیم. شما این ترکیب را به این صورت آورده اید تا با سه مصراع دیگر مراعات نظیر بسازید. این مهندسی است نه شعر نوشتن.
دفتر لبریز از عشق:
ترکیبی ضعیف با استعاره ای مستقیم و بدون بار عاشقانه ی واقعی.

گام پاییز: دوباره مواجه می شویم با یک استعاره ی مستقیم و بسیار بیجا. اصلن مگر در این قسمت از فصل ها یا باران حرف می زنیم؟ به خصوص این که این کلمه قافیه است نشان می دهد که هیچ احساس واقعی در این ابیات جریان ندارد.



ببخشید باقی ابیات را به دلیل طولانی شدن نمی نویسم، این نظر من بود و با تعظیم خدمت شما تقدیم می کنم. دو موضوع را لازم تر از ادامه دادن نوشتن نقد می بینم:
اول : من قصد جسارت به شخصیت شما را ندارم. من نمی گویم که شما اشعارتان زیبا نیست. اتفاقن مشخص است که هم توانایی هنری بالا و هم هوش سرشاری دارید و هم خودآگاهی و احساسات را خوب می فهمید و از آنها برخوردارید. من عرض می کنم که نحوه ی نوشتن شما باعث شده این شعر تصنعی باشد (به نظر من) وگرنه توانایی نوشتن شما شایسته ی تقدیر است.

دوم: این که من می گویم مهم است که شعر از ناخودآگاه شاعر آمده باشد دلیلش این است که شعری که اینگونه نباشد پیام های مختلفی در لایه های مختلفش دارد و خواننده وقتی آن را بخواند دچار شکلی از اعوجاج غیر طبیعی در احساس خودش می شود. مثل این که یک صندلی بد برای نشستن فردی بگذاریم و او بعد از نشستن بدنش دچار عوارض اسکلتی شود.

با عشق