وجنات آفتاب

درود بر شما. چیزی که اکنون می‌نویسم نظرات شخصی‌ست نه حرف تخصصی چون حرف تخصصی را باید متخصص بزند که من نیستم. به عنوان یک عامی می‌خواهم از یک دریچه شاید تا حدی متفاوت برخی نکات را درباره شعر شما به صورت پراکنده بنویسم.
شعر شما را بارها خواندم تا بیش از پیش زیبایی‌ها و ظرافت‌های آن را درک کنم.
مثلا «ابروان ابر» تصویر جالبی است می‌تواند ابروی چشم آسمان یعنی خورشید باشد خصوصا برای ابر‌هایی که قسمت زیرین مواج دارند در عین حال «ابروان» با «ابر» تناسب حروفی زیبایی دارد. و اینکه باران و ابر «ریاضت» دریا را به دوش می‌کشند آنقدر زیبا بود که مرا از جایم بلند کرد. این قسمت:
....آفتاب چشم پنهان شده را
پیش چراغ های خاموش خواهد برد
آیا کسی شبیه چراغ ها خاموش
وجنات آفتاب را آشکار خواهد کرد
یا خواهد ستود
مرا به یاد رباعی زیبایی از «نجم الدین رازی (دایه)» انداخت که
عشاق که آفتابِ عالم‌تابند
در دیده کِشند خاکِ من، گر یابند!
شد دشمن من ز جهل آن مشتی دون
««««چون شپّرگان که دشمن اَفتابند»»»
راستش من سعی میکنم شعر شما را مثل یک فیلم جلوی چشم خودم «پلی» کنم. داشتم خورشید را میان ابر‌های مواج میدیدم. ناگهان ابر، دود غلیظ سیگار شد و خورشید چشم شد. حالا من برای پلی کردن این فیلم دو راه دارم: چند خط داستانی «ظاهرا مستقل» را بگیرم و بعد آن‌ها را متحد کنم. یا تصاویر آنقدر به هم «نرم» تبدیل شوند که من به راحتی آن را تصویر کنم(این تبدیل یا از نظر معنوی نرم است یا از نظر صوتی یا هر دو): ابری و بارانی و خورشیدی به دودی و اشکی و چشمی. تاریکی چاه را به تاریکی شب. البته من نمیگویم حتما باید اینطور باشد ابدا. اما به ذهن خواننده کمک می‌کند. یک نقدِ من به آقای آزادبخت احتمالا استفاده زیاد از نقش‌نمای اضافه و ترکیبات اضافی طولانی‌ست (احتمالا خیلی ها با من مخالفند...اما من معتقدم استفاده از چهار یا پنج نقش‌نمای اضافه آن هم زمانی «آشنایی زدایی» در حال رخ دادن است خواننده را اذیت می‌کند. مثلا مورد فوق العادهٔ «دوشیزه نامحرم پر دلهره لبخند تو ». حالا وقتی تناسب موسیقی صوتی هم نباشد ذهن بیشتر درگیر می‌شود (به معنی منفی کلمه).
مثلا این قسمت را ببینید:
(باران فروتنانه در خود
میان ابروان ابرها
کمابیش ریاضت دریا را به دوش خواهد کشید )
اینجا باران، میان، ابروان، ابرها چه هارمونی زیبایی دارند هم معنوی و هم صوتی: «ریاضت دریا را» (رقص «ر») ، «دریا را به دوش» (رقص «ر» و «د» )، «به دوش خواهد کشید» (د و ش). اگر مثلا شاعر میگفت «درد» آشنایی زدایی‌اش کمتر بود اما موسیقی درونی شاهکار میشد:
میان ابروان ابرها
کمابیش درد دریا را به دوش خواهد کشید
البته این برای مثال بود همان ریاضت دریا فوق العاده است.
حالا دقت کنید کنید. شما وقتی جمله «کمابیش ریاضت دریا را به دوش خواهد کشید» می‌خوانید کجاها یک توقف آهسته دارید:
کمابیش[این قسمت را میکشید]/ ریاضت دریا را/ به دوش[این قسمت را میکشید]/ خواهد کشید[باز این قسمت را می‌کشید]
سه قطعه از چهارتای بالا به یک هجای کشیده با حاوی حرف «ش» مختوم می‌شوند‌. و خدا می‌داند این چه اثر جالبی بر ذهن خواننده دارد و اصلا به نظرم هجاهای کشیده حاوی صدای «ش» نوعی حماسه را القا می‌کنند.
اگر سخنانم خیلی بی‌ربط به نظر می‌رسد عذر می‌خواهم. اما با وجود کم سوادی‌ام، معتقدم باید دیالکتیک در شعر برقرار باشد. ضمنا دوست دارم هر حرف من که فکر می‌کنید اشکال دارد را به من یادآوری کنید چون من این نوشته ها فقط برای نظر دادن نمی‌نویسم بلکه برای بازخورد و یادگیری نیز هم!