سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

اعضای آنلاین

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

جمعه 10 فروردين 1403
  • همه پرسي تغيير نظام شاهنشاهي به نظام جمهوري اسلامي ايران، 1358 هـ‌.ش
20 رمضان 1445
  • شب قدر
Friday 29 Mar 2024
    به سکوی پرتاب شهرت و افتخار ،نجابت و اقتدار ... سایت ادبی شعرناب خوش آمدید مقدمتان گلباران🌹🌹

    جمعه ۱۰ فروردين

    افسانه ی جهان

    شعری از

    محمد اکرمی (خسرو)

    از دفتر دوبیت ها نوع شعر دوبیتی

    ارسال شده در تاریخ يکشنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ ۱۴:۲۵ شماره ثبت ۱۱۸۰۹۷
      بازدید : ۵۱۱   |    نظرات : ۶۱

    رنگ شــعــر
    رنگ زمینه
    دفاتر شعر محمد اکرمی (خسرو)

    روزی منو تو زخواب بیدار شویم
                    زین فسانه ی جهان و دنیا برهیم 
    آن دم چو به عمر رفته خود نگریم
                    بینیم فسانه ای شد و بی خبریم


    وزن:مفعول مفاعلن فعولن فعلن
    ۷
    اشتراک گذاری این شعر

    نقدها و نظرات
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۰:۳۶
    خندانک
    درودبرشماجناب اکرمی عزیز خندانک
    دوبیت شعرخواندم که اندیشه وبارمعنایی خوبی دارد امادچارضعفهایی است
    دوبیتی نیست فقط دوبیت شعراست البته چون درقالبهای سایت دوبیت نیست مجبورمیشویم قالب رادوبیتی بزنیم وشایدعلت اینکه شماهم انتخاب کردید قالب رادوبیتی همین باشد..
    دوبیتی با هجای کوتاه آغازمی شود وزن شعرتان باتوجه به مصراع اولش به رباعی بیشترمی خورد گرچه مختل است ولی مثل رباعی باهجای بلندشروع شده واگرکمی برروی وزنش کارکنید می توانید تبدیلش کنید به رباعی
    حتما تعریف دوبیتی ورباعی وفرق بین این دوراخودتان می دانید
    رباعی شعری چهارمصراعی است که مصراع سوم آن معمولا قافیه ندارد.درون مایه رباعی بیشتر عاشقانه یا فلسفی است واین نوع شعربمناسب ترین قالب برای ثبت لحظه های کوتاه شاعرانه است
    رباعی وزن خاصی دارد
    مستفعل مستفعل مستفعل فع یاهمان لا حول ولا قوه الا بالله
    مثل این رباعی عطار
    وقت است که دربرآشنایی بزنیم
    تابرگل وسبزه تکیه جایی بزنیم
    زان پیش که دست وپافروبنددمرگ
    اخرکم ازآن که دست وپایی بزنیم

    ودوبیتی هم شعری است مشتمل بردوبیت که باهجای کوتاه شروع میشود که مصراع سوم آن قافیه ندارد ورایج ترین قالب درمیان روستاییان است باباطاهردوبیتی هایش معروف است پدربزرگ خودمن همیشه دوبیتی زمزمه می کرد باهمان زبان محلی روستای خودمان اینم دونمونه اش:
    سر راهت نشینوم خسته خسته
    گل ریحون بچینوم دسته دسته
    گل ریحون چیه بویی نداره
    دل مو طاقت دوری نداره
    🌹🌹🌹🌹
    سرم درد ميكنه از درد منديل
    تو بي دردي كه بر دردم مخندي
    الهي بر سرت دردي بگيره
    كه ديگر بر سر مو بنخندي

    واینم دوبیتی باباطاهرکه معروفه
    به دریابنگروم دریاته وینم
    به صحرابنگروم دریاته وینم
    به هرجا بنگروم کوا ودرودشت
    نشان ازقامت رعناته وینم

    ((تفاوت بین دوبیتی و رباعی در این موارد خلاصه می شود:
    تفاوت بین دوبیتی و رباعی در نوع وزن : رباعی دارای وزن خاصی است . این وزن خاص لا حول و لاقوه الا بالله و وزن عروضی مفعول، مفاعلن ، مفاعلین یا با اختلاف جزئی است. همان طور که گفتیم از نظر شکل و قرارگیری قافیه ها این دو با هم تفاوتی ندارند.
    راه تشخیص دوبیتی از رباعی
    برای این که بتوانیم تشخیص دهیم که شعری دوبیتی است یا رباعی باید به هجای اول هر مصراع توجه کنیم. بدین صورت که اگر اولین هجای هر مصراع بلند باشد، آن شعر رباعی و اگر اولین هجای هر مصراع کوتاه باشد ،آن شعر دو بیتی است.

    هجای بلند = صامت + مصوت بلند ( با ،می ،سو )

    هجای بلند= صامت+ مصوت کوتاه+ صامت(بر: ب،ــَـ ، ر

    ؛دل:د، ــِـ ، ل ؛ مُر : م، ـــُــ، ر )

    هجای کوتاه = صامت + مصوت کوتاه : که : ک ، ــِــ ؛

    پَ : پ، ــَـ ؛ .

    تفاوت دوبیتی و رباعی در مضامین
    به طور کلی مضمون دوبیتی و رباعی را این گونه می توان دسته بندی کرد که بیش تر موارد دوبیتی ها شامل مضامین غنایی هستند مانند داغ دل، عشق، عرفان، گریه، یاد دوست سوز جدایی، درماندگی و... ولی رباعی اکثرا با مضامینی هم چون فلسفه ،چون و چرا و در برخی مواقع شک فلسفی همراه است. ‌هم چنین عده ای از افراد به اشعار رباعیاتی که در آواز و موسیقی به کار برده می شود ترانه و به موارد غیر از این دوبیتی می گویند. علاوه بر این چنان چه رباعی به همراه موسیقی و به زبان عربی باشد، «قول» و به زبان فارسی غزل نامیده می شود.

    فرق قول و غزل در بیت زیر از حافظ :
    بلبل از فیض گل آموخت سخن ورنه نبود

    این همه قول و غزل تعبیه در منقارش))
    بنابراین تعاریفی که کردم وقسمتی ازآن هم به دلیل کمبودوقت کپی کردم این شعربیشترشبیه رباعی است اما وزنش کمی مختل است ودرست میشود
    ومی شود رویش کارکرد مشخصه که استعدادکلاسیک سرایی دارید وذهنتون موسیقیایی است
    زیادشعربخوانید رباعی بخوانید تاهم وزن بهتردستتون بیاد وهم دامنه ی لغاتتون بیشترشه
    درضمن دررباعی باید درمصراع آخر ضربه ی نهایی زده شود ولی مصراع آخرشما اینگونه نیست وکلمه ی فسانه هم دوبارتکرارشده وبارمعنایی شعرکم شده وضعف دارد
    جسارتم راببخشیدبزرگوار چون درخواست نقد داشتید کمی فضولی کردم درشعرهمه ی ماومن نوعی هم درابتدای سرایش ازاین مشکلات بوده وهنوزهم هست
    تیک نقد رافعال می کنم برای استفاده ی دیگردوستان نو آموز
    وان شاالله که راهگشا خواهدبود ...
    موفق باشید همیشه خندانک
    خندانک خندانک
    بتول رجائی علیشاهدانی(افاق)
    بتول رجائی علیشاهدانی(افاق)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۰:۴۶
    درود و عرض ادب و ارادت سرکار خانم عجم عزیزم استاد دلسوز و مهربان خندانک
    سپاس بابت توضیحات نابتون در زمینه رباعی و دو بیتی
    از اموزه های ادبی شما بهرهمند شدم
    خداقوت خندانک

    بابت حضور ارشمند و دلسوزانه شما و دیگر اساتیدی که راهنما ی نوآموزانی چون من هستند ،خدا را شاکریم .

    موفق باشید خندانک
    سایه پر مهرتون مستدام خندانک
    ارسال پاسخ
    سیاوش آزاد
    سیاوش آزاد
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۰:۵۰
    سلام سوالی داشتم دلیل انتخاب این اوزان برای دوبیتی و رباعی چه بوده است؟
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۰۷
    خندانک
    ممنونم ازتوجه شما بانورجایی عزیزم خندانک خندانک
    شاگردی می کنم درکنارتان استادبانوی عزیزم خندانک خندانک خندانک
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۰۹
    سلام جناب آزادعزیز خندانک
    ممنونم از توجه شما بزرگوار خندانک
    ولا چی بگم اینو دیگه باید از عالمان وپایه گذاران اولیه ی علم عروض وقافیه پرسید!
    منم اوایل خیلی ازاین سوالات میکردم اما دیگه میگن همینی که هست خندانک خندانک
    عباسعلی استکی(چشمه)
    عباسعلی استکی(چشمه)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۵۶
    درود جناب آزاد
    دوبیتی میراث نیاکان ماست
    قبل ار حمله عرب بر فرهنگ و موسیقی این مرز و بوم تسلط داشته
    ساز و آهنگش بر اساس آوا ها و نوا های بومی محلی کوک ومعمولا با نی نواخته میشود
    و عواطف و احساسات عمیق آدمی را بیان میکند
    گاهی از بی مهری یار زمانی از جدایی و مرگ و غیره از این قبیل سخن میگوید
    شایان ذکر است که قدما رباعی را نوعی دوبیتی می پنداشته اند
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۵۶
    درودها شاعر فرهیخته و ادیب جناب سیاوش آزاد خندانک
    البته هر چند احساس می کنم خودتان نسبت به مسئله واقف باشید ولی چند خط می نویسم امید که مقبول نظرتان افتد.
    هر موضوعی که به شعر در می آید، قالب و وزن خاص خود را دارد، وزن، قالب، قافیه، واژگان، و غیره، احساس و معانی متفاوتی می سازند. چرا ما بعضی از رنگ ها را شاد و بعضی از رنگ ها را غمگین می دانیم، چون هر رنگی فلسفه خود را دارد. و اینجا هر شعر زبان خاص خود را می طلبد. اشعار دوبیتی موضوع شان، عشق، فراق، بی وفایی است، زبان شان ساده و عامیانه است وزن شعر نیز با موضوع همخوانی دارد و با چندین دوبیتی پشت سر هم نیز می توان احساس پایدارتری ایجاد کرد. اما رباعی موضوعات فلسفی را در خودش می گنجاند برای همین وزنش بر وزن لاحول ولاقوه اله بالله است. طول مصراع بلندتر و اختیارات شاعرانه بیشتر نسبت به قالب دوبیتی، به شاعر اجازه بیشتر به پرداختن به موضوعات متفکرانه می دهد و برای مخاطب نیز قالب به گونه ای است که بیشتر به تفکر فرو رود تا در احساس غرق شود.

    متشکرم
    تابنده باشید به مهر خندانک خندانک
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۳:۱۶
    استاداستکی واستاد محمدی بزرگوار ممنونم ازلطف شما ووقتی که گذاشتید خندانک خندانک
    ممنونم کارمنوراحت کردیدونجاتم دادید ازدست این سوال سخت خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    سیاوش آزاد
    سیاوش آزاد
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۳:۲۵
    سلام
    سپاس از تشریحی که سرورانم فرمودند
    سیاوش آزاد
    سیاوش آزاد
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۳:۲۷
    این که سوال آسان بود امید که بتوانم سوالات صعب و مستصعبی از محضر شریف بپرسم و مستفیض شویم
    مریم کاسیانی
    مریم کاسیانی
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۰:۴۹
    درود بر شما بانو عجم عزیزم
    بهره بردم از کلاس درستان
    برای آوردن اوزان رباعی هم خیلی ممنون سیوشون کردم خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۶:۴۲
    خندانک
    سلام بانوکاسیانی عزیزم خندانک
    ممنونم ازتوجه شما خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۷:۲۰
    خندانک
    وای نه جناب آزاد
    سوالای سخت سخت نپرسید من بلدنیستم خندانک
    شاهزاده خانوم
    شاهزاده خانوم
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۸:۲۳
    درود استاد صلح خندانک
    خیلی خوب بود خندانک مخصوصا برای من که دوست دارم رباعی زیاد بگم خندانک خندانک
    شاد باشید خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۴۱
    ای جانم ساهزاده خانم رباعی سرایمان
    ان شاالله که موفق باشی عزیزم ماشاالله زرنگید خندانک خندانک
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۳:۴۳
    ممنون از راهنمایی های گرانبهاتون
    امیدوارم بتونم استفاده کنم و این مشکلات رو حل کنم
    خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۴:۴۵
    خواهش می کنم بزرگوارممنون ازسعه ی صدرشما خندانک
    من تیک نقدرابیشتربه خاطر آموزش قالبها برای دوستان آماتورفعال کردم بازم عذرخواهم اگرجسارتی شد... خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۷:۲۲
    درودها بانوی فرهیخته و ارجمند جمیله عجم خندانک
    متشکرم خندانک

    درودها شاعر ادیب سیاوش آزاد متشکرم خندانک
    عباسعلی استکی(چشمه)
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۴
    درود بزرگوار
    آموزنده و زیباست خندانک
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۰۷:۳۷
    خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۹
    خندانک
    ارسال پاسخ
    عباسعلی استکی(چشمه)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۱۲:۴۹
    درود شاعر گرامی
    میلاد باسعادت قطب عالم امکان
    امام زمان
    منجی موعود
    حضرت حجت ابن الحسن
    عجل الله تعالی فرجه الشریف
    بر همه شیعیان ومنتظران ایشان
    مبارک باد خندانک خندانک خندانک خندانک
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۹
    خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۲:۰۴
    در فرهنگ عامه وزن رباعی را هم وزنِ عبارت لا حَولَ و لا قُوَّةَ اِلاّ بِالله دانسته‌اند اما عروض‌دانان، برای رباعی یک یا دو وزن اصلی قائل‌اند. عروض‌دانان قدیم، وزن رباعی را در دو شجره اخرب و اخرم قرار داده‌اند که از آن ۲۴ وزن منشعب می‌شود. دکتر شمیسا، برای رباعی یک‌وزن برشمرده و معتقد است از آن یازده وزن فرعی به‌دست می‌آید.[۱۹] برابر عروض علمی، اساس وزن رباعی بر «مستفعل مستفعل مستفعل فع» نهاده شده‌است، که با توجیه دو قانون اختیارات وزنی شاعری، به ۱۲ وزن تبدیل می‌شود:[۲۰]

    ابدال= که از مستفعل (– – ᴗ ᴗ)، مفعولن (– – –) حاصل می‌شود.
    قلب= که از مستفعل (– – ᴗ ᴗ)، فاعلات (– ᴗ – ᴗ) به دست می‌آید.
    مفعولن را می‌توان در هر سه رکن به کار برد. اما فاعلات فقط در رکن دوم می‌تواند به کار رود.

    به این ترتیب در ۱۲ وزن می‌توان رباعی سرود؛ که چنین‌اند:

    مستفعل مستفعل مستفعل فع: (- – ل ل/_ _ ل ل/_ _ ل ل/_ ) … مثال: تقدیر که بر کشتنت آزرم نداشت
    مفعولن مستفعل مستفعل فع: (_ _ _ / _ _ ل ل/ _ _ ل ل/ _ ) … مثال: خاقانی را طعنه زنی چون دم تیغ
    مستفعل مفعولن مستفعل فع: ( _ _ ل ل/ _ _ _/ _ _ ل ل/ _ ) … مثال: خرسند همی بودم در دام تو من
    مستفعل مستفعل مفعولن فع: ( _ _ ل ل/ _ _ ل ل/ _ _ _ / _ ) … مثال: امروز تو را دسترس فردا نیست
    مفعولن مفعولن مستفعل فع: (_ _ _ / _ _ _ / _ _ ل ل / _ ) … مثال: با یارم می‌گفتم در خشم مرو
    مستفعل مفعولن مفعولن فع: ( _ _ ل ل/_ _ _ / _ _ _ / _ ) … مثال: گفتم که سرانجامت معلومم نیست
    مفعولن مستفعل مفعولن فع: ( _ _ _ / _ – ل ل/ _ _ _ / _ ) … مثال: تا بتوانی خدمت رندان می‌کن
    مفعولن مفعولن مفعولن فع: ( _ _ _ / _ _ _/ _ _ _ / _ ) … مثال: گفتا دارم گفتم کو؟ گفت اینک
    مستفعل فاعلات مستفعل فع: ( _ _ ل ل/ _ ل _ ل / _ _ ل ل / _ ) … مثال: هنگام سپیده دم خروس سحری (گونه اصلی رباعی)
    مفعولن فاعلات مستفعل فع: (_ _ _ / _ ل _ ل/ _ _ ل ل/ _ ) … مثال: عمرت تا کی به خودپرستی گذرد
    مستفعل فاعلات مفعولن فع: ( _ _ ل ل/ _ ل _ ل/ _ _ _/ _ ) … مثال: راز از همه ناکسان نهان باید داشت
    مفعولن فاعلات مفعولن فع: ( _ _ _ / _ ل _ ل/ _ _ _ / _ ) … مثال: تا با من از دلت سخن می‌گویی
    از این گونه‌های دوازده‌گانه رباعی، همه به یک سان کاربرد ندارند:
    اوزان ۳ – ۲ – ۷ – ۶ کم کاربردترین هستند.
    اوزان ۵ – ۸ عملاً کاربردی ندارند!
    اوزان ۹ – ۱۱ – ۱ – ۴ – ۱۰ – ۱۲ به ترتیب پر کاربردترین اوزان رباعی هستند.
    اما طبق عروض سنتی دوازده شکل دیگر نیز با افزودن یک حرف صامت به آخر هر یک از این انواع به دست می‌آید.
    شاهزاده خانوم
    شاهزاده خانوم
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۸:۲۲
    ممنونات مولکولی استاد واژه‌ها خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۵۱
    خندانک
    قربونت بانو خندانک خندانک
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۵۳
    نمی دونم صاحب این شعرخودشون کجایند
    بیان ببینه من اینجا شیطونی کردم اینقد
    بیرونم می اندازه خندانک
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۱:۳۵
    دوردبرشما استاد عزیز بانو عجم بسیار آموزنده بود 🌻🌺🌻🌺🌻🌺🌻
    🌹⚘️🪻🌹🌸🌸
    🪻🪻🪻🌹🌹
    ⚘️⚘️⚘️⚘️
    🌺🌺🌺
    🌻🌻
    ❤️
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۲:۴۸
    خندانک
    ممنونم جناب کاظمی عزیز خندانک
    خندانک خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک
    شاهزاده خانوم
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۸:۲۳
    درودتان خندانک
    معنای زیبایی داشت خندانک خندانک
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۶:۰۹
    خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    اميرحسين علاميان(اعتراض)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۳:۲۹
    درود
    رباعی یا دوبیتی! دوستان گفتنی‌ها را گفتند...
    و اما بعد:
    یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی دوبیتی یا رباعی (بیشتر دوبیتی) این است که براحتی قابلیت ضرب‌المثل (زبان‌مثل) شدن را دارد. این موضوع بیانگر این‌ است که در قالب دوبیتی مقوله‌ی سادگی زبان و سلاست ذهن به مقوله‌ی شعریت و تکنیکِ دولایه برتری دارد.
    دوبیتی معمولا از تشبیهات ملموس تشکیل شده و خبری از استعاره‌های پیچیده‌ و سنگین‌ نیست؛ سادگی موضوعی‌ست که شما نیز آنرا رعایت کردید. (فقط یادتان باشد سادگی با سطحی فرق دارد) شاید به همین دلیل بعضی از دوبیتی‌های صاحب‌ نام یا بعضی از مصراع‌های آن سالهاست که در بین مردم کوچه‌‌بازار (بخصوص قدیمیا) کم و بیش زمزمه میشود... مثل دوبیتی‌های باباطاهر. بنابراین اگر مرغ خیالتان ویار این قالب یا رباعی را دارد، این وجه را همواره پررنگ‌تر نشان دهید. خدا را چه دیدید شاید فردا دوبیتی‌های شما سر زبان‌ها افتاد و در کوی‌برزن زمزمه یا زبان‌مثل شد... البته بشرطی که زبان اثارتان بوی کوچه‌-پس‌کوچه‌های امروز را بدهد.
    (راستی، تا جایی که امکان دارد از ارائه‌‌ی حداقل یک تصویر یا یک نماد غافل نشوید)
    قلمتان سبز خندانک
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۰۶:۵۱
    ممنون
    تمام تلاشم رو می کنم خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۱:۳۵
    دورد برشما امیر جان عزیز 🌻🌺🌻🌺🌻🌺🌻
    🌹⚘️🪻🌹🌸🌸
    🪻🪻🪻🌹🌹
    ⚘️⚘️⚘️⚘️
    🌺🌺🌺
    🌻🌻
    ❤️
    ارسال پاسخ
    بهروز عسکرزاده
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۱:۱۰
    با درود به جناب آقای اکرمی گرامی
    روزی من و تو ز خواب بیدار شویم
    زین فسانۀ جهان و دنیا برهیم
    آن دم چو به عمر رفتۀ خود نگریم
    بینیم فسانه‌ای شد و بی‌خبریم.

    این شعر یک رباعی است و وزن اساسی آن مفعول/ مفاعیل/ مفاعیل/ فعول [ـ ـ ^/ ^ ـ ـ ^/ ^ ـ ـ ^/ ^ ـ ^] است با این تفاوت که فقط در رکن آغازینِ مصراع دومِ بیتِ اوّل از اختیار قلب (تغییر جای هجاها بدون تغییر در کمیّت آنها؛ جزو اختیارات شاعری) بهره برده، یعنی یک هجای بلند و یک هجای کوتاه را (در رکن اوّل) جابجا کرده است. به این ترتیب که بجای مفعول [ـ ـ ^] آورده است: فاعلن [ـ ^ ـ = زین فِ سا]. اگرچه استفاده از این اختیار در رباعی بسیار متداول است امّا در رکن آغازین مصراعها جایز نیست.
    جز این استفادۀ نامتداول در رکن نخست از بیت دوم، وزن این شعر هیچ ایراد دیگر ندارد. با این توضیحات:
    1. در مصراع اوّل: الف) در رکن دوم، شاعر "تو" را به ضرورت در فضای یک هجای بلند نشانده است. ب) در همان رکن دوم، یک جابجایی هجای کوتاه با بلند داشته است: /ن‌و(نُ) ^ تو ـ ز ^ خوا ـ / = مفاعلن [^ ـ ^ ـ]. یعنی مفاعلن را با این جابجایی بجای مفاعیل [^ ـ ـ ^] آورده است.
    2. در مصراع دوم: از رکن اوّل می‌گذریم چون درباره‌اش گفته شد؛ و دنباله: الف) در رکن دوم، یایِ «فسانه‌یِ» را به ضرورت کشیده خوانده و در فضای یک هجای بلند نشانیده است. ب) بازهم در همین رکن دوم، مانند رکن دومِ مصراعِ نخست، یک جابجایی هجای کوتاه با بلند داشته است یعنی باز بجای مفاعیل آورده است مفاعلن.
    3. در مصراع سوم، رکن اوّل همان مفعول [ـ ـ ^] (= آن دم چو) آمده است. و باز هم مانند دو مصراع پیشین، در رکن دوم این مصراع هم یک جابجایی هجای کوتاه با بلند داشته است: بِه عُم رِ رَف (= مفاعلن) [^ ـ ^ ـ].
    4. در مصراع پایانی، رکن اوّل درست همان مفعول [ـ ـ ^ = بی نی م = بینیمْ] است امّا الف) بازهم در رکن دوم، درست مانند مصراعهای پیشین، یک جابجایی هجای کوتاه با بلند داشته است: فِ (^) سا (ـ) نِ (^) ای (ـ) = مفاعلن [^ ـ ^ ـ] بجای مفاعیل. ب) در رکن سوم هم یک هجای کوتاه را، به ضرورت در فضای هجایی بلند نشانیده است یعنی دُو [do] (در «شد و») را که هجایی کوتاه است کشیده [dô] خوانده است.
    همۀ این تغییرات مجاز بوده است مگر همان یک مورد که عرض شد.
    رکن پایانی همۀ مصراعها همان فعول است.
    دقّت شود که رکن آغازین هر مصراعِ رباعی یا با مفعول [ـ ـ ^] است یا با مفعولن [ـ ـ ـ]؛ هرچند که با تغییر ارکان می‌توان طوری دیگر هم تقطیع کرد؛ مثلاً همین وزن (مفعول/ مفاعیل/ مفاعیل/ فعول) را می‌توان مستفعل/ مستفعل/ مستفعل/ مست(فاع) [ـ ـ ^ ^/ ـ ـ ^ ^/ ـ ـ ^ ^/ ـ ^] هم خواند ولی درست همان است که (در این وزن و در اینجا) با مفعول خوانده شود. در هر صورت، همانطور که در یادداشت بانو عجم ارجمند هم آمده است، رباعی همیشه با هجای بلند آغاز می‌شود نه هجای کوتاه.
    پیشنهاد می‌کنم که شاعر همراه با تصحیح وزن در مصراع دوم، از آوردن دو واژۀ مترادف «جهان» و «دنیا» هم پرهیز کند و با یک تیر دو نشان بزند؛ مگر آنکه از جهان چیزی جز مترادفِ دنیا اراده کرده باشد.
    موفق‌تر باشید.
    خندانک
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۶:۴۰
    خندانک
    دروداستادعسکرزاده ی عزیز خندانک
    ممنونم ازنقدخوب استادانه وفنی شماووقتی که گذاشتیدبزرگوار خندانک
    شاگردی می کنم مثل همیشه خندانک
    خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    شاهزاده خانوم
    شاهزاده خانوم
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۰۸:۲۲
    صبح بخیر استاد بزرگوار خندانک
    خیلی خوب بود خندانک
    استفاده بردیم خندانک خندانک
    شاد باشید خندانک
    ارسال پاسخ
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۱۳:۵۱
    ممنون از راهنمایی هاتون
    خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    فرشید ربانی (این بشر)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۰:۵۳
    درودها خدمت اساتید بزرگوار سایت شعر ناب، به عنوان عضو کوچکی از جامعه‌ی شاعران این سایت می‌خواهم نتیجه‌ی مطالعاتم در مورد تفاوت بین دوبیتی و رباعی و دو بیت را این‌جا به اشتراک بگذارم.

    همان طور که مستحضر هستید، وزن اصلی رباعی بر وزن مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (مستفعل فاعلات مستفعل فع) هست که از آن وزن‌های فرعی دیگری مشتق می‌شود که چون بانو عجم آن‌ها را برشمردند از تکرار آن‌ها پرهیز می‌کنم.

    دوبیتی یا فهلوی، نوعی شعر است که بازمانده‌ی اشعار ۱۱ هجایی دوران ساسانی است که با تغییر و تحوّلاتی و در طی قرن‌ها وزن عروضی آن قوام یافته و به صورت مفاعیلن مفاعیلن فعولن در آمده است، به همین دلیل آن را فهلویات یا پهلویات هم می‌نامند. از ویژگی‌های بارز این نوع شعر، بر خلاف رباعی که معمولاً از زبان معیار استفاده می‌کند، استفاده از گویش‌ها و لهجه‌های محلّی است؛ بدین صورت که بابا طاهر از لهجه‌ی محلّی همدانی برای سرودن اشعارش استفاده کرده است. یک دوبیتی به لهجه‌ی اصفهانی برایتان این‌جا می‌نویسم:

    دلم گیرِت شدِس، ریحانه جونم!
    دلم می‌خواد واسِت شِرام بخونم!

    یه ماچی بِم بده آروم بگیرم!
    اِزون ماچا که گرمِس مثل خونم!

    ۱۴۰۱/۱۲/۱۷ - ۲۰:۴۸

    و امّا دو بیت، دو بیت در واقع قطعه‌ای از یک چهارپاره یا مطلع یک غزل یا قصیده هست که جدا شده و وزن خاصّی مثل رباعی یا دوبیتی ندارد. برای همین بهتر است که آن را در دسته بندی قطعه یا نهایت چهارپاره قرار دهیم تا از آشفتگی قالب‌ها جلوگیری شود (توصیه‌ی من قرار دادن در دسته بندی قطعه است).

    پاینده باشید خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    شاهزاده خانوم
    شاهزاده خانوم
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۰:۵۶
    درود جناب ربانی بزرگوار خندانک
    خیلی مرسی خندانک خندانک خوب بود خندانک خندانک
    دوبیتی لهجه اصفهونی‌تونم قشنگ بود خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    سیاوش آزاد
    سیاوش آزاد
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۰۳
    سلام سخن از ماچ شد بالاخره مراعات حال ما مجردان نیز بفرمایید موجب امتنان است
    ارسال پاسخ
    سیاوش آزاد
    سیاوش آزاد
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۰۶
    دوبیتی مستزاد اگر بخواهیم داشته باشیم مصرع آخرش مثلا این طوری شاید باشد
    اِزون ماچا که گرمِس مثل خونم! ای جونم
    ارسال پاسخ
    فرشید ربانی (این بشر)
    فرشید ربانی (این بشر)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۲:۵۶
    درود مجدد، منم و دندونای لمینیت شده توسط دندونپزشک خندانک خندانک خندانک خندانک

    جالبه بدونید ما خودمون نمیگیم اصفهونی، میگیم اصوانی
    فرشید ربانی (این بشر)
    فرشید ربانی (این بشر)
    چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ ۲۳:۰۴
    درودها خدمت شما خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک

    والا منم مثل شمام، فقط ۱۰ سال کوچیک تر 😂😂😂😂
    نهایت چیزی که میتونم بگم اینه که در نهایت سینگل به گور میشم 😂😂😂

    موفق باشید خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۰۶:۵۲
    ممنون خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۱:۳۴
    دوردبرشما جناب ربانی عزیز بسیار آموزنده بود 🌼🌼🌼🌼🌼
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۲:۴۸
    خندانک
    درودبرشما جناب ربانی عزیز خندانک
    ممنونم خندانک
    درپستهای وبلاگی مطلبی قراردادم باعنوان دنیای قشنگ دوبیتی ها شمامی توانید دوبیتی های زیبای محلی منطقه خودتان را درآنجا هم قراردهید وبه اشتراک بگذارید خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    فرشید ربانی (این بشر)
    فرشید ربانی (این بشر)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۴:۲۶
    سلام و درود
    خواهش می کنم خندانک خندانک خندانک خندانک
    فرشید ربانی (این بشر)
    فرشید ربانی (این بشر)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۴:۲۷
    درودها فراوان خدمت شما گرامی خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    فرشید ربانی (این بشر)
    فرشید ربانی (این بشر)
    پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ ۱۴:۳۱
    درودها خدمت شما بانو عجم عزیز خندانک خندانک خندانک خندانک

    حقیقتا من از بزرگترهایم دوبیتی به لهجه اصفهانی نشنیدم و این دو بیتی سروده خودم بود، ولی کتابی به دستم رسیده که اشعاری به این لهجه در اون موجوده. اگه دوبیتی هایی در اون موجود بود حتما به اشتراک میذارم.

    ممنون از توجهتون خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    تکتم حسین زاده
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۰۶:۵۶
    خندانک خندانک
    درود جناب اکرمی
    دوبیتیِ زیبایی بود
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۲۸
    ممنون
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۹
    خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۲۳
    دوردبرشما زیبابود جناب اکرمی بزرگوار 🌻🌺🌻🌺🌻🌺🌻
    🌹⚘️🪻🌹🌸🌸
    🪻🪻🪻🌹🌹
    ⚘️⚘️⚘️⚘️
    🌺🌺🌺
    🌻🌻
    ❤️
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۹
    خندانک
    ارسال پاسخ
    محمد اکرمی (خسرو)
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۲۸
    ممنون
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۱۰:۲۹
    🌹🌹🌸
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۹
    خندانک
    ارسال پاسخ
    ابوالحسن انصاری (الف رها)
    دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ ۲۳:۴۳
    درود بر شما خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    محمد اکرمی (خسرو)
    محمد اکرمی (خسرو)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۰۷:۳۷
    خندانک
    ارسال پاسخ
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    سه شنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ ۲۱:۳۹
    خندانک
    ارسال پاسخ
    تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.


    (متن های کوتاه و غیر مرتبط با نقد، با صلاحدید مدیران حذف خواهند شد)
    ارسال پیام خصوصی

    نقد و آموزش

    نظرات

    مشاعره

    کاربران اشتراک دار

    محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
    کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
    استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
    0