جنايت و مكافات

با سلام

فضاے سپید جناب امیرحسین علامیان
ما را به ورق ورق هاے رستگارے مے رساند شاعر در در دنیاے روان شناختے سیر و مخاطب را با خود همراه میکند

از ترکیبات و تشبیهات بگذریم محتوا و فضای شعر بسیار چشم گیر است

\\"ذهنِ پارادوكسيكالم
ميبافت به ابعادِ پرواز 
بالهاي خيال را
تا...
اما هواي پريدن نداشت!
وقتي دستِ راستم 
سرطان گرفته بود و
دست چپم 
در سن پترزبورگ قدم ميزد\\"


ذهن رفتار و شخصیت پارادوکسیکال به صورت ناخودآگاه در درون همه ی ما وجود دارد
کتاب جنایت و مکافات درون مایه روانشناسی و تقابل شر و خیر
جبر و اختیار و شرارت و نیکی ست
شخصیت بسیار باهوش قهرمان و کارآگاهی که فضای روانی را ایجاد میکند در محور داستان مارا به عمقی فرو می برد که بیرون آمدن از آن بسیار سخت است

ابعاد پرواز / بال خیال / قدم زدن دست
تشبیهات بدیعی هستند

بند بعدی

\\"انگيزه ي جنايت شتابان
روبروي پلكهاي سنگينم ظاهر شد
كنارِ چهره اي چروكيده 
داشت رژه ميرفت كه ناگهان
تبرِمكافات خورد به چشمانم و
حواسِ پرت شده
باز كرد پنجره ي اتاق را 
نگاهم در سيبري 
با ورق خوردنِ خيابانهاي شهر
به رستگاري كه رسيد\\"

اگر رمان جنایات و مکافات را خوانده باشید بیشتر با این شعر انس می گیرید
جنایت برای قهرمان عدالت خواه داستان وحشتناک است در شعر جناب علامیان بعد از انگیزه ی جنایت تیر مکافات زده می شود (هر آدم جنایت کار با مکافاتی که می‌کشد جنایت اش محو خواهد شد )

حواسِ پرت شده ترکیب شاعرانه ست که با دستان خود پنجره با باز میکند
(سیبری) یک منطقه ای در روسیه و زندانی که هم قهرمان داستان هم نویسنده اش در آن اسیر بودند

اما شاعر رستگاری را در ورق ورق های خیابان شهر ‌پیدا میکند آن هم در اسارت و مکافات در تک تک آدم هایی که گذرشان به خیابان میخورد
آدم های گناهکار / آدم های عدالتخواه/ آدم های رنج دیده / آدم های بیخیال
آدم های دچار جنون / آدم هایی با شخصیت های پارانویا و پروتاکونیست
و.......

\\"از سر و كولم بالا رفتند واژه ها
و خيال در اوج پرواز  
فرود آورد شاعرانگي هايم را\\"

در اوج / فرود آوردن (پارادوکس)
این بند را دوست داشتم و از نظر من
ِآنقدر شاعر در خیال سیر و خیال در اوج پرواز است همین خیال شاعرانگی های شاعر است
هرچقدر خیال اوج بگیرد همان قدر شاعرانگی های شاعر در اوج است
فرود آوردن در اینجا نقض می‌شود
و نکته مهم این است جنایات و مکافات به طور وحشتناکی دیدگاه واقع گرا دارد


\\"سپس روي پلِ خواب 
مردي از جنسِ شبهاي روشن
با يك مشت يادداشتِ زيرزميني
از پله هاي آسمان پايين آمد و
اقيانوسي كاشت\\"

اینجا شاعر گریزی میزند به آثار دیگر نویسنده و فیلم که بر اساس آن رمان نوشته شده است

آثار : شب های روشن / یادداشت زیر زمینی
فیلم؛ پل خواب
و همه این ها کنار هم تصویر زیبایی ‌را خلق کرده اند آفرین ...

\\"انتهاي اين جاده ي خاكستري
كه قطره قطره زمزمه ميكرد:
\\"كدام بهتر است
خوشبختيِ ارزان يا رنجِ متعالي؟\\"\\"

بند آخر گریزی به بند اول میزند در بند اول شاعر اشاره کرد به ذهن پارادوکسیکال
در بند آخر با آوردن جمله ای از کتاب یادداشت های زیر زمینی (مردی که تمام رفتار/حرکت/ شخصیت اش ضد و نقیض است مرد پارادوکسالیت که در رنج های خود غرق است )
ضربه ی آخر را زد

این سوال فلسفی (خوشبختی ارزان یا رنج متعالی ) همه ی آدم ها را به چالش می کشد

از نظر من خوشبختی که ارزان به دست بیاد نمی ارزد خوشبختی در کنار رنج متعالی شکل و شخصیت می‌ گیرد و ارزشمند می‌شود


سپاس از جناب علامیان برای سپید

بسیار زیبا و سرشار از اندیشه اش


قلم تان سبز

سلام .... اتفاقا من فکر می کنم در این شعر هرچند به تعالی قبلی نرسیدی ، و یکجور ایده آلیسم محض هم شاید خواننده را در همراهی با سرودت مردد کند ، اما در پرداخت تصاویر و انتقال معنا کاملا پخته عمل کردی و پازلی که چیدی با سوال آخرت به کمال رسید و چیزی ناتمام نمانده . و توضیحات را حدیث خانم نوشتند این وسط بنده چهار نکته اضافه کنم :


۱- اول در مورد رفتار پارادوکس است . یک رمانی بود از دافنه دوموریه به نام " کنت شقه شده " که خان یک منطقه ای به جنگ عثمانی میره اما از وسط نصفش می کنند .و هر نیمه اش یک جا میافته . از قضا پزشکان سمت دیگر نیمه ها را با چوب درست می کنند و ابتدا نیمه ی شر برمی گرده آبادی و کلی به مردم ستم می کنه . و مدتی بعد نیمه ی خیر برمیگرده و جبران می کنه . مردم آبادی از رفتار کنت تعجب می کنند . تا آنکه متوجه حضور دو کنت می شوند و آنها به دوئل پرداخته و سرانجام یکی می شوند . رمان جالب و پر مفهومی بود که انسان را جامع و میزبان مشترک خیر و شر می دانست و آنرا دو مفهوم نسبی معرفی می کرد که نمی توان صورت اطلاق برای هیچ کدامشان ترسیم نمود


نکته ی دوم : فضای عقیدتی که امیرحسین در شعرش ترسیم می نماید نئو سوسیال است . چرا که در بینش رادیکال این عقیده ما چندان با تخیل و فانتزی و مفاهیم انتزاعی سر و کار نداشتیم . و مفاهیم رنج / سرمایه / توده / انقلاب و ... همانها بودند که بخصوص در دهه های سی و چهل میلادی به خورد ما می دادند . اما در ورژن جدید این بینش ، هنر و اخلاق و کلا مفاهیم متافیزیکی نمود بیشتری دارند و این بازخورد را می توان در شعر سنجیده و پخته ی امیر مشاهده کرد

نکته ی سوم بحث رنج است و تعالی .. اساسا ما از دیرباز با باورهای متعددی روبرو هستیم که رنج را راهی برای رسیدن به تعالی معرفی کردند و داستانها و مثل های زیادی در کتب اخلاقی و آموزشی تاریخ جهان در اثبات این مدعا نوشته شده اند . و خود بنده در تبیین و تعریف رنج و تعالی و نسبت دیالکتیک این دو از دیدگاه مولوی و بودا و کاتولیکها و کمونیستها و ... در همین سایت کم ننوشته ام . و تکرار آنها را چندان جالب نمی دانم . همینقدر بگویم شاعر با آوردن سوالش در مورد رنج و تعالی می خواهد کدام دیدگاه را به باد نقد بگیرد ؟؟ راجع به این فکر کنید


و نکته ی چهارم ... ما که تا نجوشد شعر نمی شویم ، دوستانی که توانایی سرودن کوششی دارند ، منتظر چه هستند ؟؟خوزستان قلم های شما را می بوسد ...


و اما تشکر می کنم از تو امیرجان .. من بخصوص با دو دست جدایت که در دو دنیا / دو ایده / دو مکان و دو زمان جدا سیر می کردند ، حال کردم

و یاد قسمتی از " نوبت اول مطب " افتادم :


آه دکتر
نبضم اینجا میان دست تو می تپد
یا سنگری در سارایوو ؟؟
نمی دانم
نمی دانم و هنوز این هنگ خسته از جنگ
غریق اشک کودکان کوبانی ست
بچکان ماشه را لعنتی
من سوگوار آن سرباز بی پوتینم
در کوههای بازی دراز
و در این کافه ی بوسه و لاس
آرام و قرارم نیست ....




مانا
بافت کرمان . ۲۸ تیر ۱۴۰۰