تو بگو من چه کنم

دَر بلند، بِه کوتاه، دَر بلند، گَش بلند، تَم بلند، تُو کوتاه، را بلند، پی بلند، دا بلند، کُ کوتاه، نَم که چون آخرین هجاست بر رسم قواعد عروضی بلند یا کشیده مختارید.

فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلن

پس چه میشود؟ وزنِ ضربآهنگونِ زیبایی که دائم پیش خودت تکرارش کن... وقتی راه میروی، وقتی فکر میکنی و وقتی حتی غذا میخوری
فاعلاتن فاعلاتن فاعلن.... هی پیش خودت زمزمه اش کن تا بقولی ملکه ی ذهنت گردد
چون مصرع اول بر این روال شروع گردیده است فلذا تکلیفا بایستی وزن را بر همین پیشه تداوم بخشیده و در تک تک مصاریع بکارگیرید، البته یکسری اختیارات هم هستند که میتوانی از آنها نیز بهره بجویید، کتاب دکتر سیروس شمیسا در این مقال میتواند یاریگرتان باشد، وقت کردی آن را جستجو و مطالعه کن....
این از وزن که زیاد نخواستم ذهنتان را درگیر نمایم چون احتمالا در اول این راه هستید.
به دیگر شاکله ی شعری هم سری بزنیم. خب وقتی شعرتان را غزل میدانید به اجبار بایستی ردیفش تا انتهای مصاریعِ بدوا اول و دوم و بعدا، زوج، یکی باشند وقتی شما در مطلع یعنی مصرع نخست آورده ای... کنم دیگر نمیتوانی به ردیف تو بگو چه... اضافه نمایی بایستی همان واژه ی کنم تا انتها آورده شود.. لیکن مطلع شعر با ردیف کنم آغاز شده ولی مابقی مصاریع یعنی مصرع دوم و مصاریع زوج را با تو بگو چه کنم آغاز و به پایان رسانیده اید... فلذا یا به کنم اکتفا نما و یا واژگانِ تو بگو چه کنم... نمیتوانی یک مصرع کنم باشد و مابقی تو بگو چه کنم... این از ردیف.
اما نکته ی مهم در قوافی یعنی قافیه ها روی داده است.
روّی یا آخرین حرفی که قافیه ی شما بر آن تکیه نموده... مثلا پیدا که روّی اش الف میباشد.. این الف را بایستی تکلیفا تا انتهای قوافی سرایشی لحاظ نمایید، دیگر نمی توانی یک قافیه پیدا باشد یکی تار، بعد گشتم و فلان.
اگر هم ردیفتان تو بگو چه کنم است که دیگر مسئولیتت سنگینتر هم شده. قبل از تو بگو چه کنم باید روّی با توضیحاتی که دادم یعنی آخرین حرف اصلی قافیه در تمامی مصاریع زوج و همچنین مطلع متناسب و همگون باشد و نه افتراقِ حروف.
نکته ی دیگر حروف اصلی قافیه است، که ضمایر و حروف متصله و علامات جمع و ربط و غیره در مدارِ حروف اصلی نیستند و در شمارِ روّی لحاظ نمیگردند... مثلا ماران... مار... که علامت جمع یعنی آن جزو روّی در حساب نیست و نمیتوان در قافیه آورد.
سعی کردم کوتاه و با بیانی ساده اینجا توضیح دهم، شما به خوانشِ وافر بحور و اوزان و قواعد عروضی و غیره نیاز دارید. از دکتر شمیسا بخوانید.

تقریبا بیشتر قافیه های لحاظ شده تان دارای ایراد است.
مصرع اول شعر بدون کاستی و با زیبایی خاصی سروده شده اما کافی نیست و در دیگر موارد پریشیده، ناهماهنگ و شدیدا خروج وزنی و قواعدی داشته است.
مانند قافیه پیدا که همسانش یعنی دنیا،لیلا،شیدا و الی آخر بیاورید و نه کلمات دیگه که در قوافی نیستند.
به نوع و شاکله ی قالبهای غزل، چهارپاره، مثنوی و غیره بدوا، نگاهی بینداز، مشابه معروف آنها را بخوان، ببین، تکرار کن و با علاقه اوزان را بیاموز.

استعداد خوبی هستید، اما بیشتر بخوانید و بیاموزید..