خواهرخوانده یِ شهری بهشتی

درود بر همیشه استاد مهربان
در این ایام مرا هم دعا کنید.

یعنی دست از سر این حجاب بر نمی داریا؟!
در زمان سرودن تنها چیزی که در ذهنم نبود همین حجاب بود.

درود بر شاهزاده خانوم تیزاندیش و ژرف اندیش
خوش آمدید و سپاس
این دفعه می ذارم کدها را خودتان باز کنید.
حالا بعضیاش باز هم نشد زیاد مهم نیست. امیدوارم از موسیقی و احیانا زیبایی زبان و تخیل شعر لذت ببرید.
خوب شد به «خاطره گاهی» اشاره کردید و ممنون. یک ویرگول نقطه کم دارد. اینگونه بخوانید:
زنی را می شناسم در غبار دوردست خاطره؛ گاهی
بازم سر بزنید به این صفحه. شاید برخی دوستان کدها را باز کردند.
در پناه خدای مهربان، شادکام و تندرست و رستگار باشید.

درود بر استاد استکی گرانقدر
خوش آمدید و سپاس
به مهر یزدان بمانید پاینده و بالنده

درود بیکران
زیبانگاهید بزرگوار
در پناه خدای مهربان باشید.

درود بر جناب نجفی نیک اندیش و شوریده دل
سپاس که زیبا می خوانید.
به مهر یزدان بمانید پاینده و بالنده

درود بر جناب بذلی حق اندیش و زرنگار
سپاس از حضور سبزتان
قلمتان سبز

درود بر خانم دکتر طالب زاده ژرف اندیش
سپاس که بسیار زیبا می خوانید.
کمی به شعر و مخاطب فرصت می دهم تا کدها را باز کند. اکثر کدها را بازشدنی می دانم.
به مهر یزدان بمانید با قلمی درخشان و ذهنی جوشان

درود مجدد بزرگوار گرامی
نظر شخصی بنده البته چنینست که بستر ادبیات و خصوصا هنر شعر، باید مبتنی بر اصول استیتکسی باشد، چرا که وظیفه ی هنر نخست رقیق نمودن روح است، انگاهست که اندیشه قابل انتقال خواهد بود، کد و کدنویسی را باید به مهندسین فنی سپرد، البته بنده اگاهم در ایران کشور ما، هیچ چیزی و کسی در جایگاه خودش نیست، لذا این امکان وجود دارد که مثالا شخصی بسیار ذکاوتمند و متفکر از دیدگاه اجتماع نفهمد و یا اندیشه های التقاطی به صورتی طراحی شود که، القای یکجانبه و توتیلاتر داشتهدباشد و... ازین دست.
باری به هر ترتیب نظر هر فردی در جایگاه خود مهم است، بنده هم با توجه به ارادت و احترامی که برای شخصیت و قلم پژوهنده حضرت عالی و حسن خلق فوق العاده تان قائلم، به اتفاق شعرای نازنین و اندیشنده این محفل زیبا منتظر رمزگشایی سروده ی نابتان خواهم بود.
برفراز و شادزی
با احترام

درود مجدد و صبح بخیر خانم دکتر طالب زاده ارجمند
از اینکه دوباره میهمان صفحه ام هستید سپاسگزارم.
و اما بعد
در دو پاراگرافی که مرقوم فرمودید گزاره هایی را مطرح نموده اید و به هم ربط داده اید که لازم می دانم چند نکته را در مورد آنها گوشزد نمایم:
1 ـ اشاره داشته اید: «نظر شخصی بنده البته چنینست که بستر ادبیات و خصوصا هنر شعر، باید مبتنی بر اصول استیتکسی باشد، چرا که وظیفه ی هنر نخست رقیق نمودن روح است، انگاهست که اندیشه قابل انتقال خواهد بود...»
این که بدیهی ست. هر کس می خواهد بدون ارتباط احساسی و برانگیختن احساس مخاطب، معنایی را در قالب شعر (یا هر اثر هنری) تولید کند بهتر است برود مقاله یا کتاب بنویسد. قطعا آنچه فرمودید ربطی به این شعر خاص ندارد. تحلیل محتوای کامنت های متعدد این صفحه، علیرغم تفاوت در ترکیب جملات، نشان می دهد اثر توانسته است رابطه احساسی با مخاطب برقرار کند.
2 ـ اصطلاح «کد» ابداع پیش کسوت های مورد وثوق شعر ناب است که نام آنان را ذکر نمی کنم. از منظر این عزیزان، کد هیچ ربطی به رشته مهندسی ندارد. شاید به بیان ساده، کد کلمه یا تعبیری ست که مخاطب در خوانش اول متوجه منظور آن نمی شود و باید تعمق و تفکر کند تا معنا در ذهنش شکل بگیرد.
3 ـ «کد» و «کدنویسی» در شعر، دو مقوله کاملا مجزا هستند.
با همان برداشتی که نابی ها از کد دارند شاعر دنبال کدنویسی نیست. شاعر شعرش را می گوید و گاهی شعرش دارای کد است یا کددار می شود. کدام شاعری با هدف کدنویسی شعر می گوید؟! اینجور شعر گفتن (کدنویسی عمدی) مربوط به برخی شاعران چپ مارکسیستی بعد از کودتای 28 مرداد 32 است و دیگر دوره اش به سر آمده است...
4 ـ جملاتی مانند:
«البته بنده اگاهم در ایران کشور ما، هیچ چیزی و کسی در جایگاه خودش نیست»
«این امکان وجود دارد که مثالا شخصی بسیار ذکاوتمند و متفکر از دیدگاه اجتماع نفهمد و یا اندیشه های التقاطی به صورتی طراحی شود که، القای یکجانبه و توتیلاتر داشته باشد و... ازین دست.»
قطعا «تیکه» و «متلک» و «انگ» است و پاسخش را نمی دهم.
علیرغم اختلاف عقیده شدید، بهتر است روی فنی شعر همدیگر نظر بدهیم و قضاوت در مورد محتوا و پیام را به مخاطبان در گذر زمان موکول کنیم و همزمان روی آفرینش خودمان متمرکز شویم. زمان نشان خواهد کدام آثار ماندگاری و اثربخشی بیشتری دارد و کدام رویکرد به جهان و کدام گفتمان، ماندگار خواهد شد.
یک مطلبی هم در مورد کامنت نویسی به ذهنم خطور کرد که کمی بعد در ادامه این پاسخ خواهم گذاشت. شاید برای شما و برخی مخاطبان جالب و مفید باشد.
در پناه خدای مهربان باشید.

پرسید:
شعر چیست؟!
گفتمش:
شرح دستپاچه احوال حیرانی
در پسِ رخدادِ شگفتِ ناگهانی
زایشی از تجربه درونی یا بیرونی
به بیانی متمایز از متون علمی و گفتار خیابانی
نوشتنی و خواندنی
هنوز شعر نباشد تا خوانندگانی
بخوانند و در لحظه بگردند شوریده و هیجانی
صبرکن!
همواره هست ویرایش‌کردنی

ما آدم ها در مورد هر چیزی می توانیم «نگرش» داشته باشیم. از نخود فرنگی داخل سالاد اولویه گرفته تا شامپویی که سرمان را با آن می شوریم و رجال سیاسی و شعر...

نگرش سه بُعد اساسی دارد:
1 ـ بعد شناختی
2 ـ بعد احساسی
3 ـ بعد تمایل به عمل

مثلا وقتی یک شعر را می خوانیم و کامنت می گذاریم می توانیم هر سه بُعد را به صاحب اثر بازخورد بدهیم:

بعد شناختی می تواند شامل جملاتی از این قبیل باشد:
نکته آموز و حکمت آموز است.
بسیار مفید و روشنگر بود.
به رویکردی که در این شعر داشتید مخالفم.
از محضرتان آموختم.
نگاه شما به موضوع در این شعر سطحی است.
رابطه بین ... و ... را به خوبی بیان کردید.
....

بعد احساسی می تواند شامل چنین جملاتی باشد:
لذت بردم از خوانش اثرتان
اعجاز کردید استاد
اصلا کارتان را دوست نداشتم.
قشنگ بود.
خیلی دوست داشتم شعرتان را
احساس خاصی نداشتم در خوانش شعرتان
صبحم را ساختید با شعرتان
...

بعد تمایل به عمل هم می تواند با اینگونه جملات بیان شود:
قطعا دوباره برای خواندن مراجعه خواهم کرد.
این شعر را برای همسرم خواهم خواند...
شعرتان را می نویسم و روی درب یخچال می زنم.
از آن شعرهایی است که مایل نیستی به خاطر بسپاری...
خیلی مایلم با شما ملاقاتی داشته باشم.
پاسخ توهین در این شعر را با شعر خواهم داد.
به عنوان یک کار آموزشی می خواهم روی وزن شعرتان کار کنم.
...

دست مخاطب باز است برای بیان گزاره هایی از بین هزاران ترکیب مختلف از جملات که سه بُعد نگرشی خود را نشان دهد.
ارادتمند همه دوستان و عزیزان نابی هستم.

درود مجدد جناب رضایی گرانمایه
انچه که به عنوان سروده طراحی شده و به صورت کدگزاره بیان میشود و سپس البسه ای از اصول زیباشناختی بر ان پوشانده می شود، با آن اثر هنری که از مجرای زیباشناسی روح جاری شده و خواه ناخواه حامل کد و سمبولهای فکری فرد است، متفاوت خواهد بود.. بنده از سابقه ی استعمال واژه ی کد که فرمودید مطلع نیستم به عنوان یکی از قدیمی ترین اعضای این محفل ارجمند،
و نیز وجوه معنوی و زیبایی ادبی اثار جناب عالی را انکار نمیکنم، بنده به دلیل فعالیت های روزمره در حوزه های فنی و کدنویسی و..، تنها نگاه متفاوتی به واژه ی کد دارم که فکر نمیکنم جای انتقاد داشته باشد.
و کاملا بر فرمایشات متین حضرت عالی صحه میگذارم که شعر کدگزاری شده مارکسیستی دچار انقضا است، چرا که امروز دیگر مانند دهه ی شصت، فشار، زندان و شکنجه و تبعیض و تبعید در خصوص شیفتگان چپ گرا اعمال نمیشود، بلکه منافع و منابع کشور دودستی به ان سمت اهدا شده است.
در خصوص بند چهارمی که مندرج فرمودید،
فکر نمیکنم، در بین چندده میلیون ایرانی، جز عده ی بسیار قلیل با عرض بنده مبتنی بر جای و جایگاه ها در این کشور مخالف باشند، و اندیشه های التقاطی صرفا یک سویگیری فلسفی می تواند باشد، بنده برداشت را بر عهده ی مخاطب تیزهوش گذاشتم و اصلا هم وجهه ی انتقادی نداشت بدان مفهوم که امروزه به صورت انتسارات کثیر مناسبتی و مثلا مذهبی در کشور رواج بیش دارد و قابل دسترس همگان هم هست.

شایان ذکر است، بنده بنا بر شاکله ی شخصیتی و نوع نظام اندیشگانی، هرگز در لفافه و به قولی متلک وار وارد مکاتبه یا مکالمه نمیشوم، این را دور از ارج خودم و مخاطب می دانم و این رویه مختص افراد ریاکار و فرصت طلب است عموما، و اصولا اگر کمترین فردی را شایسته ی مباحثه ندانم از هر جنبه، علمی، تفکر، اخلاقی و..، در پیج ایشان حضور به عمل نمیاورم، لذا اگر پای اثر شاعری عرض ادبیست و سخنی و بحثی، لزوما برای این جانب به منزله ی احترام وافی برای ایشان و یکدلی و ابرازات شایسته است و طرف مقابل برایم ماهیتا و حقیقتا دارای شان بسیارست، از حضرت عالی به عنوان سیاست دان، پژوهشگر و ادیب انتظار بیشتری میرود که وقتی اجازه بحث و فراخوان ان را صادر میفرمایید، سعه ی صدر کافی ابراز دارید.
به هر ترتیب از اینکه اجازه دادید بخوانم، بنگارم و همراه دوستان بینداشیم در صفحه ی عالمانه تان خوشوقت شدم.
با مهر

درود بر خانم دکتر طالب زاده گرانقدر
کاملا موافقم که شاعری می تواند کدهایی را انتخاب کند و بعد لباس شعر بر روی آن بپوشاند. مثال مارکسیست ها را هم که برایتان زدم. اما در گفت و شنود قبلی به صراحت گفتم که در مورد این شعر اینگونه نیست و به صورت کاملا تصادفی کددار شده است. شما هم زیاد نسبت به کلمه کد حساس نباشید. سپیدسرایان شعر ناب، قریب به اتفاق شعر کددار می سرایند و بعضا خودشان هم نمی توانند کدهایشان را باز کنند.
البته شما به عنوان مخاطب می توانید بگویید ناخودآگاه شاعر اینکار را انجام داده است. محال نیست. آن وقت من روی ناخودآگاهم تمرکز می کنم که آیا چنین است یا خیر.
در مورد سابقه بکارگیری مفهوم و منظور کد در شعر ناب هم در خصوصی برایتان یکی از پیشکسوتانی که این کلمه را رواج داده، چه کسی بوده است. البته قبل از آمدن ما به سایت، افراد زیادی این اصطلاح را به کار برده اند.
بقیه موارد هم انشاءالله سوءتفاهم بوده است. شما حلال کنید. به هر حال میهمان عزیز صفحه ام هستید و من غالبا نسبت به میهمانان صبور و مهربان هستم.
از حضور سبزتان مجددا سپاسگزارم.
به مهر یزدان بمانید تا همواره ناب بنگارید.

درود جناب نظری ارجمند
زیبانگاهید بزرگوار
نه. واقعا سخت نیست. در مقایسه با شعر فیله زبان که 21 کد داشت و یک هفته طول کشید تا با کمک دوستان، کاملا بازش کنیم خیلی هم راحت است. تازگی ها دوستان عزیز یک مقدار کم حوصله شده اند. قبول ندارید؟
به نظرم باید بیشتر با اشعاری که لایه های پیچیده و معماگونه دارند کار کنیم. به امید خدا، بعدها و در مجال مناسب، در مورد ضرورت این قضیه صحبت خواهم کرد.
به مهر یزدان بمانید با قلمی درخشان و ذهنی جوشان

درود جناب کریمی ارجمند
سپاس که زیبا می خوانید.
قلمتان سبز

درود بر جناب میرزادوست اندیشمند و ژرف اندیش
خوش آمدید و سپاس
این بار فرصت می دهم به شعر و مخاطب تا کدها باز شود. باز هم نشد خیالی نیست. امیدوارم از موسیقی و شاید تخیل متفاوت خود شعر لذت برده باشید.
در پناه خدای مهربان، شادکام و تندرست و رستگار باشید.

درود بیکران
قلمتان سبز

درود بر جناب دکتر مدهوش فرهیخته و هنرمند
سپاس از حضور و نظر سبزتان
من امید دارم زن قصه ما، از سرگردانی بیرون بیاید. خیلی امیدوارم.
عجب گزاره تفکربرانگیزی در مورد کودک درون فرموده اید. قبلا نشنیده بودم.
پاینده و بالنده بمانید با قلمی درخشان و ذهنی جوشان

درود جناب عبداله پور نیک سرشت و شوریده دل
سپاس از حضور و نظر سبزتان
به مهر یزدان بمانید پاینده و بالنده

درود بر بانو ولی زاده نیک اندیش و زیباقلم
خوش آمدید و ممنون
خوشحالم همراهی با جریان این اثر برایتان جذاب بوده است.
من هم اشعاری که رازگونه و معماگونه باشد دوست دارم. خود این زن که اصلا مهم نیست معلوم شود چه کسی است. یک تیپ اجتماعی است. شاید در ذهن من مصداق داشته باشد اما برای خواننده فرقی نمی کند چه کسی باشد. اما بقیه کدهای شعر با کمی تعمق و تفکر باز می شود...
در پناه خدای مهربان، شادکام و تندرست و رستگار باشید.

درود بر جناب هداوند ارجمند
سپاس از حضور و نظر سبزتان
با بخش عمده نظرات خانم دکتر طالب زاده گرانقدر که گویا نظر شما هم هست مخالفم. پاسخ هر دو عزیز را در ذیل کامنت ایشان نوشته ام. می توانید به آنجا مراجعه کنید و بخوانید.
خیلی خوشحالم برای اولین بار میهمان صفحه ام هستید.
به امید دیدار مجدد
در پناه خدای مهربان باشید.

درود بزرگوار
خوش آمدید وسپاس
پاینده و بالنده بمانید به مهر یزدان

درود بر جناب اکرمی عزیز
زیبانگاهید بزرگوار
وزن را دوباره چک کردم. ظاهرا ایراد وزنی ندارد. اگر مورد هست ممنون می شوم توضیح دهید.
این شعر بر پایه رکن «مفاعیلن» سروده شده است.
در مورد قافیه هم متوجه سوالتان نشدم. اگر کسی در نیمایی بتواند قافیه بدهد برخی مواقع کار را زیبا می کند. نظرم این است (اصراری روی آن ندارم) که در اشعار نیمایی کوتاه، گاهی قافیه جواب می دهد و در نیمایی های بلند، اثر را خراب می کند...
به مهر یزدان بمانید تا همواره ناب بنگارید.

درود مجدد
در یک تقسیم‌بندی کلی به ترتیب شکل‌گیری، انواع شعر نو را می‌توان به سه دستهٔ کلی تقسیم کرد:

شعر نیمایی (شعر نو مصطلح): وزن عروضی دارد اما جای قافیه‌ها مشخص نیست مثل اشعار اخوان ثالث، فروغ فرخ‌زاد و سهراب سپهری.
سپید (شعر آزاد): هر چند آهنگین است اما وزن عروضی ندارد و جای قافیه‌ها در آن مشخص نیست مثل برخی اشعار احمد شاملو.
موج نو (شعر منثور): نه قافیه دارد و نه وزن عروضی و فرق آن با نثر در تخیل شعری است. موج نو به پیچیدگی معروف است مثل برخی اشعار احمدرضا احمدی.
(ویکی پدیا)
به قول نیما یوشیج بنیان گذار سبک نیمایی :قافیه زنگ کلام است

درود مجدد
بله. کاملا موافقم. قافیه در نیمایی به عنوان زنگ کلام استفاده می شود و غالبا بین هر چند بند یا لخت استفاده می شود. اما در مورد همه بندها کمتر استفاده می شود. توضیحی که در پاسخ قبلی دادم برای بکارگیری قافیه در همه بندها بود.
با کمی تسامح، «گاهی»، «بهشتی» و «نورانی» را هم قافیه یا بهتر بگویم شبه قافیه گرفته ام. خود نیما هم اگر بود زیاد سخت نمی گرفت. اما باز هم بیشتر کنکاش می کنم و در صورت ضرورت ویرایش خواهم کرد.
دو نمونه از قافیه های مشابه شعر خودم در اشعار نیما برایتان ذکر می کنم:

شعر «سایه ی خود»:
...
«انگیخته از نهادش
رگ‌های صدا
یک خنده نه از لبانش
...

شعر «بازگرداندن تن سرگشته»:
...
ای رفیقِ روزِ رنجِ بینوایی
از کدامین راه بر سوی فضای تیرگان این راه را دادی درازی؟
...

در هر دو مورد از شبه قافیه به عنوان زنگ کلام استفاده کرده است که از نظر قواعد قافیه ایراد دارد.
باز هم ممنون که تذکر دادید.
در پناه خدای مهربان باشید.

بله قبول دارم که قوافی در نیمایی کاملا از قواعد کلاسیک پیروی نمی کنه