چه خَم که

ما مَهی دَریا بوده بی اَو چِه خَم کِه
بی گَرمویِ خورشید و بی اِفتو چِه خَم کِه

روزونِ ما اودَم که مِثلِ نِصفِ شو شَه
بی ماه و بی اِستَاره و مَهتو چِه خَم کِه

هَی کَم مَشه اِستارَه وونِ آسِمومه
آخِر سَرِش خوی اِی هَمه رو رو چِه خَم کِه

هَر روزَ  یَک پیره  مَرَه اَز دومَنِ ما
خوی قافِله و اِی هَمه اِشتو چِه خَم کِه

وَر رویِ خو دُنیایِم و مار خو بُبرُده  
ما وَر زَمونه کِرده عُمره خو چِه خَم کِه

بی اَو تَمومِ حَصِلومَه اَو به خَه بو
اودَم که پَل بِشکَست خوی غَرقو ، چِه خَم کِه

دِه کورَه وونِ مُردِه جو وَر لَو به خَه مون
اَز سَر گُدارِ کاخک تا روزگو، چِه خَم کِه

سَه سَورِ  سَوزهِ سینه مُزداوا  مَبینه
ما خوی چِنارِ زِندهِ سَر اَو چِه خَم کِه

بَیَد دَ بَندِم دو دِگه پَیتَوَوون خا 
بَیَد که اونو بینه ما اَز نو  چه خَم که

صَد چَش وَ پَی سَر ما دِلَندَروایه اِمروز 
ما خوی تُفَنگِ کُهنهِ بَرنو چِه خَم کِه

توکلی کارشک تیر 1396

چِه خَم کِه = چه کاری خواهیم کرد
مَهی = ماهی
اِفتو= آفتاب
اِشتو = عجله ، شتاب
خوبَست = داربست
خو بُبرُده  = به خواب رفته
خو کرده= اعتماد کردن
اَو به خَه بو= آب بردن ، به هدر رفتن
سَه سَورِ  = سه درخت سرو
پَیتَوَه = نوار پارچه ای نسبتا پهنی که برای محافظت مچ پا می بندند.
دِلَندَروا= نگران
ده کوره =دهات کوچک مانند کوره راه و در اینجا جمع بسته شده است.
روز گو =نام یک آبادی در منتهی الیه جنوب منطقه مورد نظر و کاخک در منتهی الیه شمال منطقه.
مزداوا=مزداباد نام روستا است .سه درخت سرو سبز که خود داستانها دارد در کنار این روستا و یک چنار بسیار بزرگ در میان روستا و در کنار جوی آب قرار دارد. 
وَر رویِ خوبَستِم و مارَم خو بُبرُده  
ما وَر زَمونه کِرده عُمره خو چِه خَم کِه
کلمه خو را به سه معنی خو(داربست)(خوابیدن)(اعتماد کردن)بکار برده ام.