...رنگین کمان عشق...

درود با رخصت دیگر از ساحت مقدس حضرت استاد احمدی زاده
در مورد شعر رنگین کمان عشق استاد نظری
زردی زنگار گرفته
زردی جلا یافته
به نظرم زنگار همان رنگ زرد است اما شاعر برای قوت جان زردی پاییز زنگار را به آن اضافه کرده است که در جای سطر خود خوش نشسته است
استاد نظری که همیشه دوستش دارم لبریز از مهر می شود تا به آبان مروت این رنگ جلا یافته را سپرده باشد
چرا باید به آبان بسپارد چه پیغامی دارد چه آرمانی در وجود شاعر نهفته شده است که می خواهد آمال و آرزو هایش را به دست آذر برساند
از مهر ومهربانی سپردن به آب
تا آب پیغامش را به آتش برساند آب و آتشی که متضادهم هستند در رنگین کمان شاعر نقش دارند
آیااین رنگین کمان عمقی وسیع دارد؟
در انحنای دار چنار
جایگزین دال جدید بر ای معرفی چنار
درخت که همان دار به نظرم در زبان لری ولکی وکردی است
آیا این گونه جایگزین کردن دال ها ما را به بیداری بهار می رساند
بی دار بدون دار
بدون درخت
آیا این شیوه نگارش هوشمندانه در شعر استاد نظری قابل تحسین نیست
جای شکر است در محضرشان می آموزم وخدارا شاکرم در شعر ناب در محضر استادان شعر ناب می آموزم
اگر نقصانی بود به بزرگی خود ببخشایید
با احترام کوچک تمام نابیان محمدرضا آزادبخت

سلام .........  آنچه شعر سپید را شعریت می بخشد، نخست تصاویر تازه است. یعنی شعر باید هم از لحاظ معنایی و هم از حیث ظاهر، حرفی تازه برای گفتن داشته باشد. یکی از مواردی که به شعر سپید می تواند _ به خصوص در بحث ریتم و نواخت _ کمک کند، آرایش واج ها و ایجاد سجع است:

زردی ام
زنگار گرفته است ( زردی و زنگار )

از سر و کولم پاییز می ریزد ( پاییز ، می ریزد )

لبریز از مهرم را
به آبان مروت می سپارم
شاید
به دست آذر آرزوها برساند ( آذر آرزوها )
و
به طعم انار آغشته شود ( انار/ آغشته)
عمق رنگین کمان عشق
در انحنای دار چناری که( دار ، چنار )
به بیداری بهار ( بیدار ، بهار )
لبخند می زند...

اما مطلبی کلی هم هست که در صفحه ی جناب نظری و صد البته با اجازه ی ایشان در اینجا برای دوستان می نویسم. مطلبی که قبلا هم در موردش صحبت کردم:


آنتروپی شاعرانه

در مورد آندروپی نظریه ی معروفی ست که توضیح می دهد، جهان برخلاف آنچه می گویند، به سمت بی نظمی و اضمحلال در حرکت است. و هرچیزی که در این دنیاست آنقدر انرژی اش را آزاد می کند که متلاشی شده و به ثبات برسد. اما این پدیده چه ارتباطی به شعر دارد؟ و چگونه می توان از بحث آنتروپی به نتایج شاعرانه رسید؟

ببینید دوستان، همانطور که پیشتر گفتم شعر شرح اتفاقاتی ست که نه با معرفت عقلانی مطابق هستند و نه با معرفت تجربی. ما هرچیزی را در این جهان بر اساس تحلیل های استنتاجی یا استقرایی می شناسیم. اما شعر بیرون از این هاست. شعر در واقع از اِعمال آنتروپی در منطق علمی به دست می آید.

مثال :

وقتی بگوییم:

ماه در آسمان معلوم است

در واقع کلمات را مطابق منطقی علمی و منظوم کنار هم چیده ایم و جمله ای کاملا منطبق با تجربه و عقل ساخته ایم. حالا این جمله اگر دچار آنتروپی شود اینگونه خواهد شد:

معلوم است در ماه آسمان

که نوعی آشنازدایی ست و برای رعایت وزن در شعر کلاسیک می توان از آن مدد جست. اما اگر شدت آنتروپی ( تخریب نظم ) بیشتر شود ممکن ست به این شکل هم در بیاید:

است آسمان ماه در معلوم

اما آیا این آنتروپی به زیبایی رسیده است؟ جواب منفی ست . ما در شعر هدفمان خلق زیبایی ست. بنابراین در یک آنتروپی شاعرانه تنها آن بی نظمی و آن تخریب منطق علمی مورد قبول و نیاز است که به زیبایی برسد و موجب التذاذ شود:

چراغ ماه از طاقچه ی آسمان آویزان بود

ماه در گلوی شب گیر کرده بود

ماه مشتی بود بر گونه ی شب

ماه روی تشک آسمان خوابیده بود

ماه …….

مثالی دیگر می زنم:

وقتی بگوییم: دریا مواج است و ساحل امن نیست.
در واقع به نظم گفتاری و نحوی پایبند بوده ایم. اما اگر این جمله دچار آنتروپی شاعرانه شود به اشکال زیر در خواهد آمد:

دریا به صورت ساحل سیلی می زند

دریا همه ی رازهایش را بالا آورد و بر سفره ی ساحل ریخت.

دریا و ساحل دست در کمرگاه هم می رقصیدند

دریا خودش را به ساحل می کوبید

دریا بر سر ساحل نعره می زد

و ….

دوستان قطعا پیش از بنده به این نتیجه رسیده اند که آنچه ما با عنوان صور تخیل معنوی در شعر می شناسیم، چیزی نیست جز ایجاد آنتروپی در جملات عادی:

برای ما که لبخندِ خورشید را
پشتِ چراغ قرمز جا می گذاریم و
ویترینِ مغازه های لعنتی
هر روز زبان درازی می کنند
دیدنت چه فایده دارد ؟
تو که با خشکیِ فرمانت
پدال را می فشاری
از هال به پذیرایی
از تهران تا واشینگتن
ویراژ می دهی و
استخوانِ جیبمان را می لرزانی
تو که…

” توجه توجه :
هم اکنون
موشک های بالستیکِ شبه نظامیان
به نقاط حساسی از شعر
اصابت کردند”
امواجِ بی ساحل
به حافظه پنهانِ خانه رسیدند

امیرحسین علامیان( اعتراض)

امیدوارم جان مطلب را گرفته باشید. و امیدوارتر اینکه جناب نظری عزیز، به شعرش نگاه کند و ببیند چقدر توانسته در ایجاد آنتروپی شاعرانه، موفق عمل کند؟ و چگونه می تواند موفق تر باشد؟


دوستدار دوستان
مانا