غیرِ مجاز

سلام ... نوشتن و نقد نمودن در فضاهای رسمی ، همیشه برایم عذابی اکبر بوده ، چه آنکه قطعا به هزار و یک هراس و پرهیز و مبادا ، سرعت و صداقت و لطف کار گرفته می شود . برای اینکه نشان دهم یک فضای بسته چقدر آسیب در پی دارد ، بایستی ساعتها حرف بزنم و مثال و مصداق بیاورم . وقتی ما به هر دلیلی نتوانیم حرف دلمان را بگوییم ، ریا و دروغ گسترده میشود ، استعدادها سرکوب خواهند شد و عقده ها متورم . بحث فقط موانع قانونی نیست ، بلکه موانع عرفی و شرعی و شخصیتی هم در این مشکل سهیم ند . انباشت این عقده ها باعث فوران خشم می شود ، راستی ما فقط در صدسال اخیر چندبار به خیابان ریخته ایم ؟؟ و مثلا چرا در اتریش اینگونه نمی شود ؟؟
دو هفته در جزیره ی کیش بودم ( البته برای کار ) امنیت و آسایش و آزادی در آنجا نسبت به باقی مملکت بهتر بود . و نتیجه اش آرامش افراد . با خودم می گفتم حالا حساب کن در دبی و ترکیه و ارمنستان مردم چقدر شادتر هستند ؟ ( دیگر مخم جرات تصور سوئد و سوئیس و کانادا را نداشت ) ... اما شعر حضرت پژمان ، خوب سراسر قابلیت خواندن و تشریح داشت . پژمان با مصالح دم دست ، سازه های زیبا می سازد . در این شعر قرینه ها با شدت و حدت در نقش خود ظاهر شده اند . مثلا همان خط اول :


وای فای تاریکی
همه جا روشن بود

بین روشن و تاریک ارتباط فوق ظریف است . چرا فوق ظریف ؟ چون روشن و تاریک متضاد همند و اینجا جمع شدند . از طرفی این جمعیت اجتناب ناپذیرست . چون وای فای بالاخره باید روشن شود . حتا اگر وای فای تاریکی باشد . بعد سوم این ماجرا هم لطیف است ، چرا که روشن شدن این نوع از وای فای در واقع پیامی جز خاموشی ندارد . ( راستی یادتونه سه روز وای فای تاریکی همه جا روشن بود ؟ )

مورد دوم خطوط عمودی در شعر است که به موازات هم پیش رفتند :

خط اول : وای فای _ آنلاین - دایرکت - انلاین - پست - کامنت - لایک


خط دوم : آفریقا _ خاورمیانه - کارگر - وطن - فقیر - گرسنه

خط سوم : دوربین - تاریک خانه - نگاتیو - ظاهر

خط چهارم : دردپا - ستون فقرات - کلنگ و بیل

خط پنجم : تسلیت _ دندان بر جگر - غمباد -

همینطور باقی کلمات را هم می توان در خطوط دیگری جا نمود . و برآورد بنده اینست دستکم ۱۲ خط عمودی را می توان در این شعر کشف و ضبط کرد .

چیدن این پازل ، که استحکام آن از ابنیه ی ساروجی هم بیشتر است بی تردید ذهنی پویا و تلاشی مستمر می طلبد . ما وقتی می گوییم حضرات عالی و علیه ، سرودن سپید واقعا مفت نیست و تسلطی بی مانند می خواهد ، و صد البته باید با سابقه و عقبه ی زبان و سنت هم آشنا بود ، منظورمان همین شعرهاست . ممکنست یکی بیاید و بگوید : کلمات و جملات را همینجور مقطع می نویسند و اسمشو شعر سپید میذارن !!! ( بارها شنیده و دیده ایم ) اما واقعا اینگونه نیست . شعر سپید چون از وزن و قافیه محرومست باید خیلی چفت و بست محکمی داشته باشد که از متن ادبی فاصله بگیرد .
البته یک اشکال هم در کار پژمان هست و اگر نگویم در حقش مهربانی نکردم ، و آن شعریت غیرمجاز در اشعار اوست . مثلا مقدار شکر یا اسید یا هر چیزی دیگر در یک غذا بیش از حد استاندارد باشد و همین باعث شود که طعم غالب شکل بگیرد و باقی خوراک در نظر نیاید . من به زحمت و فراست توانستم از ساختار زیبا و مدرن شعر ایشان عبور کرده و مثلا ردی از " مغضوبین زمین " فرانتس فانون را بیابم . یعنی ساختار در شعر پژمان بر محتوا غلبه دارد و توجهات را از بطن به عین معطوف و منحرف می کند .


و کماکان متشکرم که با اثرات خوبت ، بهانه ای برای وراجی ام جور می کنی