سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

تقویم روز

دوشنبه 3 مهر 1402
    12 ربيع الأول 1445
    • ميلاد حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله به روايت اهل سنت - آغاز هفتة وحدت
    Monday 25 Sep 2023

      پر نشاط ترین اشعار

      کانال تلگرام شعرناب

      حمایت از شعرناب

      شعرناب

      با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

      بنویس تا زنده بمانی ،هر که نوشت پادشاه می شود. فکری احمدی زاده(ملحق)

      دوشنبه ۳ مهر

      پست های وبلاگ

      شعرناب
      مراعات النظیر(تناسب)
      ارسال شده توسط

      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)

      در تاریخ : شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۰۷:۲۹
      موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۳۱۶ | نظرات : ۲۷

      بسم الله الرّحمن الرّحیم
      آموزش آرایه های معنوی را با «مراعات النظیر» یا «تناسب» آغاز می کنیم.
      آنچه در کتب آمده، این است که در مصراع یا بیتی، از واژگانی استفاده شود که به سببی، با هم ارتباط دارند. این ارتباط می تواند به لحاظ جنسی، زمانی، مکانی، حالت و ... باشد.
      برای مثال در مصراع معروف:
      ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
      تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری
      پر واضح است که در مصراع اول «ابر، باد، مه، خورشید و فلک» تناسب داشته و مراعات النظیر هستند.
      یا در بیت:
      بسی تیر و دی ماه و اردیبهشت
      بر آید که ما خاک باشیم و خشت
      باز هم به وضوح مراعات النظیر را در «تیر، دی و اردیبهشت» و همچنین در «خاک و خشت» می بینیم.
      تا اینجای مطلب را احتمالاً تمام دوستان آشنایی داشتند.
       
      اما مطلبی که شاید کمتر به آن توجه شده باشد این است که گاهی ارتباط واژگان مانند ابیات فوق اینقدر واضح نیست. برای مثال:
      زخمی زدی به من که زمان مرهمش نشد
      باقی ست تا ابد اثرِ ماندگارِ دل
      در این بیت 1-«زمان، باقی و ماندگار» و 2-«زخم، مرهم و اثر» مراعات النظیر هستند. در گروه اول، چون تمامی واژگان مرتبط با مفهوم زمان هستند، مراعات النظیر هستند. در گروه دوم هم زخم و اثر ناشی از آن و مرهم ارتباط واضحی دارند.
      همچنین در بیت زیبای حضرت حافظ:
      درویش نمی‌پرسی و ترسم که نباشد
      اندیشه ی آمرزش و پروای ثوابت
      «ترس، اندیشه و پروا» نمایانگر حالات انسانی بوده و مراعات النظیر هستند. نیز چنین است «آمرزش و ثواب» که هر دو جزء موهبت های الهی ست.
       
      آنچه سبب تمایز قدرت شاعران می شود، توانایی ایشان در به کار بردن چنین تناسب هایی ست.
      در هر بیتی ممکن است یک سری واژگان مؤثر وجود داشته باشد. برای مثال در مصراع:
      درختِ تو گر بارِ دانش بگیرد
      "درخت" واژه ای مؤثر است که اگر برای آن زمینه ای در قبل یا تشریحی در بعد آورده نشود، به اصطلاح «ابتر» مانده و موجب ضعف شعر می شود. بنابراین «بار ِ دانش» در مصراع به کار رفته و آن را ممتاز نموده است.
       
      به جرأت می توان گفت که پر کاربردترین آرایه ادبی در اشعار، همین مراعات النظیر است؛ به شکلی که اگر تناسب(به معنای اعم) نباشد، بیتی سروده نخواهد شد!
      بنابراین اگر دوستان در این مورد سؤالی دارند، مطرح بفرمایند.
       
       

      ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
      این پست با شماره ۱۲۴۸۴ در تاریخ شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۰۷:۲۹ در سایت شعر ناب ثبت گردید

      نقدها و نظرات
      شاهزاده خانوم
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۲:۳۵
      سلام بر معلم پرتلاش و اهل جد و جهد خندانک
      باز هم مبحث شیرین آرایه خندانک خندانک
      از نظمی که برای آموزش دارید، لذت می‌برم خندانک
      ذهن منسجم و منظمی دارید خندانک خندانک خندانک
      قدردان زحمات بی‌دریغ شما هستیم خندانک خندانک
      عالی بود و مثال‌ها گویای این آرایه خندانک خندانک خندانک
      در پناه خدای مهربان سلامت و ثروتمند باشید خندانک خندانک
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۴:۳۹
      سلام و عرض ادب شاهزاده خانومِ انرژی های مثبت
      این بار به اوصاف جدید مرا خواندید!
      چه صفت سخت کوشی و سخت گیری، چه اهل جد و جهد بودن، چه هرچیزی شبیه اینها، همگی ناشی از یک صفت در شماست و آن لطف مدام است.
      امیدوارم بتوانم این مسیر آموختنم! را به انتها برسانم.
      سپاسگزارم از حضور همیشه انرژی بخش شما خندانک
      ارسال پاسخ
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۷
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک

      خواهش می‌کنم 😊 حقیقت وجودی شما را در قالب یک کلمه عنوان کردم خندانک خندانک
      ارسال پاسخ
      مریم کاسیانی
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۰۸:۴۱
      درود بر شما
      سپاس که در جهت ارتقای کیفی دانش و اندیشه مان می کوشید
      پاینده باشید
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۴:۳۴
      سلام و عرض ادب سرکار خانم کاسیانی بزرگوار
      انجام وظیفه می کنم.
      ان شاء الله بتوانم مفید باشم.
      سپاس از حضور ارزشمندتان خندانک
      ارسال پاسخ
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۶
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      ارسال پاسخ
      علیرضا شفیعی
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۳:۳۸
      درود بر استاد عزیز جناب احسانی فر گرانقدر خندانک
      سپاس از ارائه پست های آموزشی خندانک خندانک
      آن هم به شیوه ای زیبا که جمعه ها نیز پای گریز را به دل بسته نگه می دارد خندانک خندانک
      موفق و مؤید باشید خندانک خندانک خندانک خندانک

      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۴:۴۱
      سلام و عرض ادب اخلاقی مرد بزرگ شعر ناب
      چه تلمیح زیبایی و چه کاربرد هنرمندانه ای!
      خود می دانید که بسیار دوستتان دارم.
      سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
      ارسال پاسخ
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۷
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      ارسال پاسخ
      احسان فلاح رمضانی
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۵:۴۰
      درود بر شما ادیب توانمند خندانک خندانک
      عالی بود خندانک
      سپاس از زحمات شما خندانک خندانک
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۷
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      ارسال پاسخ
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۰۷:۱۶
      سلام و عرض ادب احسان جانم
      سپاسگزارم از حضور ارزشمند و نگاه پر مهرتون خندانک
      ارسال پاسخ
      م فریاد(محمدرضا زارع)
      شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱ ۲۰:۱۴
      (به جرأت می توان گفت که پر کاربردترین آرایه ادبی در اشعار، همین مراعات النظیر است؛ به شکلی که اگر تناسب(به معنای اعم) نباشد، بیتی سروده نخواهد شد!)
      خندانک خندانک خندانک
      سلام استاد منتظر عزیز🌹
      این ناچیز به نوبه ی خود ممنونم از زحمتی که برای آموزش ساده و روشن و قابل فهم ادبیات در سایت می کشید🌹

      آیا این تناسب و ارتباط لزوماً باید در یک مصرع یا یک بیت باشد؟
      یا می تواند بین دو بیت هم وجود داشته باشد؟
      در اشعار غیر کلاسیک مثل نیمایی و سپید چطور؟
      سوال این است که آیا واژه هایی که با هم ایجاد آرایه ی مراعات النظیر می کنند، می توانند با فاصله ی چند بیت یا چند سطر از یکدیگر هم قرار داشته باشند؟

      باز هم ممنونم که علاوه بر آموزش، زمینه ای برای تفکر و بازآموزی هم می گشایید 🌹

      خسته نباشید استاد🌹
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۰۷:۲۱
      سلام و عرض ادب برادر مفضالم استاد فریاد
      بنده در مقابل شما درس پس می دهم.
      در خصوص سوالاتی که پرسیدید، ابتدا باید تشکر فراوان کنم. پر واضح است که آگاهانه پرسیده شده است.
      راستش ابتدا خواستم ذیل نظر مبارکتان پاسخ دهم، بعد دیدم مطالب به گونه ای است که ارزش دارد در پستی جداگانه به عنوان تکمله مراعات النظیر تقدیم نگاه عزیزان کنم.
      بنابراین از حضورتان رخصت می طلبم تا در پست بعدی عرائضی را تقدیم کنم.
      سپاسگزارم از حضور ارزشمندت برادر جانم خندانک
      ارسال پاسخ
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۰۷:۲۹
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک

      چه جالب خندانک چه خوب خندانک
      منتظر می‌مانیم خندانک خندانک
      سپاس از هر دو بزرگوار خندانک خندانک
      ارسال پاسخ
      م فریاد(محمدرضا زارع)
      م فریاد(محمدرضا زارع)
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۱۰:۲۴
      سلام و عرض ادب استاد منتظر عزیز خندانک
      ممنونم از لطفتون خندانک
      بدون تعارف میگم مشتاقم از دانش و تجربه ی شما استفاده کنم.
      ممنونم از حضور خالصانه تون در سایت خندانک
      زنده باشید برادر عزیزم خندانک
      م فریاد(محمدرضا زارع)
      م فریاد(محمدرضا زارع)
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۱۰:۲۴
      زنده باشید بانو انرژی گرامی خندانک
      روح اله سلیمی ناحیه
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۱۲:۴۲
      درودجناب احسانی عزیز و ادیب
      برای بنده اموزنده بود و جالب
      دست و قلمتان سلامت باد
      سربلند باشید 🌹🌹🌹🌹🌹🙏🙏
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۰۹
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      ارسال پاسخ
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      دوشنبه ۴ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۵۳
      درود بر جناب سلیمی بزرگوار
      نظر لطف از ناحیه شما را قدردانم.
      سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
      ارسال پاسخ
      آرزو عباسی ( پاییزه)
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۱۲:۴۸
      سلام و عرض ادب و احترام خندانک
      سپاس از لطف و زحمات شما خندانک
      سپاس بابت صرف وقت و دانش ارزشمندتون استاد گرامی 🙏 خندانک
      پاینده باشید و برقرار خندانک
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۰۹
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      ارسال پاسخ
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      دوشنبه ۴ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۵۴
      سلام و عرض ادب سرکار خانم عباسی بزرگوار
      انجام وظیفه می کنم.
      سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
      ارسال پاسخ
      محمد رضا خوشرو (مریخ)
      دوشنبه ۴ مهر ۱۴۰۱ ۲۳:۵۷
      آموزنده و مفید بود
      جناب احسانی فر
      موفق باشید .
      خندانک
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۱۲:۳۶
      سلام استاد بزرگوار
      ممنونم از انتشار مطالب آموزنده
      استفاده می بریم از گوهر وجودی شما🙏
      شاهزاده خانوم
      شاهزاده خانوم
      يکشنبه ۳ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۰۹
      خندانک خندانک خندانک
      خندانک خندانک
      خندانک
      ارسال پاسخ
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
      دوشنبه ۴ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۵۱
      سلام بر محمدحسن جانم
      عزیزمی برادر
      سپاسگزارم از حضور ارزشمندت خندانک
      ارسال پاسخ
      تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.



      ارسال پیام خصوصی

      نقد و آموزش

      نظرات

      مشاعره

      جواد کاظمی نیک

      تابهشت را نزدیکی است جهنم را فراموش نکنید
      احسان فلاح رمضانی

      من آدمی به جمالت نه دیدم و نه شنیدم ااا اگر گلی به حقیقت عجین آب حیاتی ااا شبان تیره امیدم به صبح روی تو باشد ااا و قد تفتّش عین الحیوه فی الظلمات ااا فکم تمرّر عیشی و انت حامل شهد ااا جواب تلخ بدیع است از آن دهان نباتی ااا نه پنج روزه عمر است عشق روی تو ما را ااا وجدت رائحه الود ان شممت رفاتی ااا وصفت کل ملیح کما یحب و یرضی ااا محامد تو چه گویم که ماورای صفاتی ااا اخاف منک و ارجو و استغیث و ادنو ااا که هم کمند بلایی و هم کلید نجاتی ااا ز چشم دوست فتادم به کامه دل دشمن ااا احبتی هجرونی کما تشا عداتی ااا فراقنامه سعدی عجب که در تو نگیرد ااا و ان شکوت الی الطیر نحن فی الوکنات
      ساسان نجفی

      می سپارم دل خویش به درگاه حضرت عشق آرام جانم
      محمد حسنی

      یا رحمن یا رحیم ااا اسم اعظم پیش ما باشد قدیم یعنی بسم الله الرحمن الرحیم
      منیژه قشقایی

      تو را سپاس ای مهربانترین مهربانان درهرنفس با هرنفس و برای هرنفس درود برنابیان عزیز امروزتان لبریز از عشق ونور و زیبایی الهیییییی

      کاربران اشتراک دار

      محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
      کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
      استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
      0