دقایق

سلام


در واقع این شعر سه بخش است . بخش اول آن ترسیم‌ فضا و چیدن دکوراسیون است . که به شکل و شمایل پژمانی آراسته شده اند و خط به خط آن اگر بدیع هم نباشند ، دستکم نادرند :

خورشید غمگین
بر تراس صبح نشست

خورشید غمگین = تشخیص ( و البته کمتر پیش آمده که شاعران صبح را پکر نشان دهند . )
تراس صبح ( فک کنم فقط از پژمان برمیاید چنین ترکیبهای خوش ساختی .


فهمیدم ابرها
دودِ سیگار آفتاب اند ( و یک فضاسازی موفق و شاعرانه که همزمان تشخیص و تشبیه و تصویری بی نظیر است . در واقع شاعرانگی کار هم به خلق همین بدعتهاست ( و از علل علاقه ام به شعرهای مجید و سلمان و سمیه و منیژه و آرزو در قلمرو سپید .. و همینطور کارهای اخیر حدیث و سحر )
در واقع و بی تعارف عرض کنم از نظر حقیر چنانچه شعر در خلق تصاویر و ترکیبهای تازه کاری از پیش نبرد نمیتوانم به آن امتیاز بدهم .

مثلا اینجا :

شاید کسی
جلوی چشمانِ آسمان
پیاز رنده کرد
که باران گرفت


البته در بدعت این تصویر نمیتوان شک کرد و شاید حتا منتظر بودم به پیوست همین اتفاق ، بوی پیاز هم در فضای خیس شعر بپیچد


وقتی از پنجره ی دقایق
بیرون را به تماشا نشستم
انگار معترض تاکسیِ خالی نشسته
از کم خونی؛رنگ اش زرد شده
خیابان عطر تلخِ غریبگی زده بود و
من غبطه ی ایستگاهی را می خوردم
که می خواست با اتوبوس
به هدف "کافه مقصد"
آنجا را ترک کند


این قسمت فوق نسبت به باقی شعر ضعیف بود . پنجره ی دقایق تازگی نداشت و غریبگی هم در شعر دندان نشان میداد و خوش ننشسته بود . و تنها ساختارشکنی و آشنازدایی در حرکت ایستگاه با اتوبوس به نوعی بار حسی و انتزاعی این بند را تضمین کرده و از سقوط آن به متن جلوگیری کرده بود


شعر در اینجا وارد قسمت دومش میشود . جایی که پس از خلق تصاویر ، خود شاعر بعنوان راوی این حکایات ظاهر میشود :

همه چیز
عجیب،عجیب است
هوا روشن و
پشت سرم
شب به اتاق تابیده
ناهارخوری می لرزد
سرما به ریشِ شومینه
می خندد
از فریزر
اسکیموها برای شکار
به این قطبِ غصه آمده اند
نه اینجا جای ماندن نیست


ازین دست تصاویر ملیح در شعر پژمان کم نیستند . قبلا هم از داخل شومینه یا تابلوی عصر عاشورای فرشچیان ، شاهد خروج و معاد آدمکهای مذکور بوده ایم . در واقع این نوع از سرایش را میتوان هیچکاکیات پژمان نامید . چون تولید استرس میکنند . حالا وقتی سرما و شومینه هم در هیات های انسانی ظاهر شده و چیزی فراتر از تشخیص های کلاسیک رقم میزنند ، ارزش کار این لعنتی بیشتر نمایان میشوند و مخاطب تقلا میکند جلوی سگ لرزه اش را بگیرد که این سرما از نوع اخوانی نیست که " برون صحبت سرما و دندان " باشد ، بلکه سرما از نوع پژمانی است که به درون خزیده و شومینه را مورد تمسخر قرار داده است .

در قسمت سوم شعر ، تعامل شاعر با فضا و تصاویر را شاهدیم . و باید ارتشای شاعرانه ای را گزارش کنیم :

سیبیلِ فضا_زمان را
چرب کردم
به ساعت
باتری اتمی زیر میزی دادم
تا سوار بر عقربه ها
به عقب برگردم


جدای از ساختار بدیع این تصاویر ، باید به فکاهی و لهجه ی رند این خطوط هم توجه کرد که بنوعی " مبین مشکلات جامعه " ( البته با کسب مجوز از جناب استکی دوست داشتنی ) است که بعله حتا میتوان گذشت زمان را هم با پول خرید و اغفال نمود . جالبتر اینکه این ارتشا چندان هم هزینه ای نداشته و با یک زیرمیزی ساده و باتری اتمی کار انجام شده چون زمان در اینجا خود از عدم بلوغ و هوشیاری رنج میبرد . در واقع برخورد شاعر با زمان در این شعر برخوردی ست که با کودکان میکنند وقتی با خوراکی انها را پی نخود سیاه میفرستند .. پژمان زمان را کودک و خام دانسته ، چرا ؟؟؟ ( الله اعلم )


و این جمله که هرچند خود به تنهایی شعریت ندارد اما در واقع نقطه ی اتصال ان سه حلقه است :

تو بودی
دنیا رنگ و عطرِ دیگری داشت!!



ممنون پژمان جان

سلام شاعر خوش‌کلک، پژمان عزیز

"خورشید غمگین
بر تراس صبح نشست".

خورشید چرا غمگین است؟
خورشید صبح برمی‌خیزد؛ چرا شاعر گفته: ... نشست؟
اینها، و مانند اینها چیزهایی هستند که خواننده باید دقت کند و اگر متوجه نشد، تأمل کند و... تا متوجه شود.

"اعضای پاییزیِ" درخت، زیباست ـ که برگها باشند ـ در اینجا هم خواننده باید بیندیشد که: چطور، و چرا درختی اعضای پاییزی‌اش را / از روی زمین جارو می‌زد؟

اینکه "ابرها، دودِ سیگارِ آفتابند" تصویری زیبا و تخیّلی زیباتر است.
و نیز همین‌طور است اینکه شاید (نه، حتماً) "کسی جلوی چشمانِ آسمان / پیاز رنده کرد / که باران گرفت"
...
شعر این است
حال اگر من مسائل اجتماعی را، دیگری عاشقانه‌هایش را، و آن دیگری چیزهای دیگرش و دغدغه‌های دیگرش را، و دیگرانی عزیز، چیزهای دیگرِ عزیزشان را چاشنی‌اش می‌کنند، حکایتی افزوده است و حکم تنقلات شب یلدای زندگی ما را دارد در شعر...

بهره و لذت بردم عزیز
باش و هیمۀ ترِ ما را بیفروز
قربانت