چارپاره اصل مطلب از صادق عماری

دفتر پند و داستان

چارپاره

اصل مطلب

عارفی می شنید    ،         از بهلول

خواست وی را ببیند          از نزدیک

گفته شد  در سخن چه استاد است

در عمل او خرد ندارد   ،          لیک

=

جستجو کرد          تا که او را یافت

صحبتی گشت       بینشان اینسان

ابتدا              پرسشی نمود از او

تو که هستی    که شغل تو عرفان

=

گفت   ،    من شیخ عارفی هستم

کار ارشاد    ،            بهترین کارم

عابدم     ،   زاهدم  ،    پر از دانش

گنج پندم     ،         و معرفت دارم

=

گفت بهلول   ،       پس بگو عارف!

تو غذایت           چگونه می داری؟

چون شروعش      بنام یزدان است

انتهایش      ،      به شکر آن باری

=

لقمه را کوچک و ز     پیش خودم

من بگیرم   ،          و می جوم آنرا

گفت بهلول   ،             عارفی اما

علم تو               نیست قابل اجرا

=

دور شد        بی درنگ وبا اصرار

خنده کردند همرهان            بر او

گفته اند        او بدون عقل و خرد

     انتظار ی              نباشد از هالو   

    =

عارف ما   کنون         به یاد آورد

"راست گفتن        ز بی خرد آید"

شیخ دنبال او           دوان گردید

حکمتی عایدش شود    ،    شاید

=

باز پرسید ،   تو که هستی ، مرد؟

گفت   ،     من عارفی گدا هستم

کو نداند          چگونه لقمه خورد

در کلافم   ،     چو گمره و مستم

=

حال پرسید این چنین  ،    بهلول

گفت عارف! سخن تو می دانی؟

گر بدانی به من بگو   ،         آیا

تو سخن را    چگونه می رانی؟

=

گفت   ،    گویم سخن به اندازه

با حساب و خلاصه     می گویم

درخور   فهم مستمع       باشد

خلق را     دعوتی به حق جویم

=

گفت بهلول      ،   باز ای عارف!

ادعا می کنی          سخن رانی

دورشد زود،این چنین می گفت:

تو سخن  گفتنت      نمی دانی!

=

همرهان مات  ،   از چنین توهین

گفته اند     او جنون به سر دارد

آدمی ساده است و       نا پخته

از کلامش           خرد نمی بارد

=

پشت آن حکمتی        نهان دارد

گفت عارف مرا به   او کار است

چون ندانیم           راز اظهارش

پس جدائی از اوچه دشواراست

=

این یکی بار         با تعجب گفت

توچه خواهی زمن،چه  بی تابی

تو ندانی        ز خوردن و گفتن

پس بگو تو  چگونه می خوابی؟

=

گفت ،  بعد از نماز فرض عشا

من بخوانم         کلام حق خدا

جامه ی خواب      بر تنم بکنم

آنچه رسم است   ، آورم بر جا

=

گفت بهلول  ،  این یکی را نیز

برتو پوشیده است  ، هم غایب

بهترین کار       اینکه من بروم

ماندم بیخود      و چه نا جالب

=

داد عارف تحملش       از دست

از گریبان گرفت      او را سخت

گفت  ،   من هیچ هم نمی دانم

یاد ده تو       فقیر چرکین بخت

=

چون که گفتی ومعترف شده ای

رهنما می شوم      تو را اینگون

آنچه گفتی       فروع مطلب بود

اصل مطلب    بدان ز من اکنون!

=

لقمه     ،    باید حلال برداری

هر حرامی     بلای جان گردد

صد ادب هم   اگر در آن باشد

عاقبت   موجب     زیان گردد

=

گر سخن گفتنت      ریا باشد

در نهان        قهر نا بجا گردد

ور غرضمند و     با جفا باشد

آن سخن کاری   بی بها گردد

=

وقت خوابیدنت      چنان باید

دل ز بغض و حسد رها داری

کینه را هم         کنار بگذاری

تا رضا از خدا      بدست آری

=

عارف از او      تشکری بنمود

از نصیحت که   پر زپند و بیان

هم تعجب      برای عارف بود

هم شگفت و  قبول همراهان