پرنده عشق

برادر ارجمند سید هادی محمدی ⚘⚘⚘
از راهنمایی شما بسیا ر متشکرم واز اینکه در نظر شما استعداد دارم بسیار سپاس گزارم ⚘

برادر گرامی عباسعلی استکی⚘⚘⚘
از نظر شما بسیار متشکرم

ساختار و قالب شعر نیمایی
فرم شعر نیمایی
شعر نیما با وجود حفظ وزن عروضی، محدود به تکرار یکسان و هم‌اندازه هجاها و ارکان عروضی نیست. در واقع بر خلاف شعر کلاسیک که مصراع‌ها در تعداد هجا و ارکان هم‌اندازه بودند، مصراع‌های شعر نیمایی با توجه به معنا کوتاه و بلند می‌شوند.

همچنین شعر نیمایی یا آزاد مقید به تکرار قافیه در پایان هر بیت نیز نیست بلکه هر کجا نیاز به قافیه بندی احساس شود، از آن استفاده می‌گردد. قافیه به قول نیما، «زنگ مطلب» است.

شعر در قالب نیمایی به جای «ابیات» از چند «بند» تشکیل شده که گاهی این بند‌ها با کمک قافیه به هم پیوند می‌خورند. هدف از این تغییرات، نزدیک شدن زبان شعر به موسیقی طبیعی کلام و اجتناب از محدودیت‌ها و یکنواختی‌های شعر سنتی فارسی است.

میخوای ماشینت از طلا باشه؟ با این شغل ثروتمند شو!!! همین الان کلیک کن
میخوای ماشینت از طلا باشه؟ با این شغل ثروتمند شو!!! همین الان کلیک کن



محتوای شعر نیمایی
آنچه درون مایه قالب شعر نیمایی را تشکیل می‌دهد مسائل اجتماعی و سیاسی است. شاعر از مفاهیم انتزاعی و دور از اجتماع فاصله گرفته و هر چه بیشتر به مسايل انسانی زمانه خودش پیوند خورده است. شاعر شعر آزاد از طبیعت، تجربیات فردی، احساسات، عشق و… برای سرودن اشعارش بهره می‌برد و شخصا در شعر حضور دارد.


عناصر سازنده شعر نیمایی یا شعر آزاد
۱. اهمیت به جامعه در شعر نیمایی
در قالب شعر نیمایی می‌توان اهمیتی که شاعر برای جامعه قائل است را به خوبی مشاهده کرد. در این نوع شعر، شاعر درباره دغدغه‌های اجتماعی می‌نویسد و خودش را در قبال جامعه مسئول می‌داند. در شعر نیمایی مسائل اجتماعی و سیاسی پررنگ هستند. این موضوع در اشعار کلاسیک کمتر دیده می‌شود.
۲. نوع نگرش در شعر
با نصب رایگان این اپ جون حیوونتو بیمه کن مشاوره تصویری با دامپزشک
با نصب رایگان این اپ جون حیوونتو بیمه کن مشاوره تصویری با دامپزشک


شعر نیمایی شعری است که نگرش عمیق و ژرف به مسائل انسانی دارد. جزئی نگری، پرداختن به طبیعت و مادی بودن شعر نیمایی، وجه تمایز آن با اشعار ذهنی‌گرا و کلی گوی شعر کلاسیک است. در اشعار نیمایی ابهام وجود دارد و خواننده را وادار به تفکر می‌کند. دید فلسفی و متفکرانه با زبانی نمادین در اشعار نمادین حضور پررنگی داشته و برای درک بهتر آن به دقت، تفکر و تحلیل نیاز است.
۳. جایگاه واژه‌های محلی و طبیعت
نیما در شعرهایش از واژه‌های محلی مانند داروگ، میم رز، چماز و سیولیشه استفاده کرده است. همچنین طبیعت یکی از عناصر پررنگ در اشعار این شاعر معاصر است. شاعران پیرو این سبک نیز با توجه به اقلیم جغرافیایی که دارند، بار‌ها از این روش برای سرودن اشعار نو استفاده کرده‌اند.
۴. زبان سمبلیک و رویکرد روایی
در قالب شعر نیمایی از زبان سمبلیک برای رساندن مفهوم استفاده شده است. در واقع نیما تحت تاثیر مکتب سمبلیسم غربی، به نمادگرایی و نوآوری در شعر فارسی پرداخت. همچنین در قالب شعر آزاد، شاعر رویکردی روایی دارد و شعر را مانند یک داستان شنیدنی بیان می‌کند.
۵. استفاده از آواها، صدا‌ها و صور خیال
در اشعار نیمایی استفاده از آوا‌ها و صدا‌ها آزاد است. شاعران این سبک از صدا‌های پرندگان و جانداران و حتی اشیای بی‌جان مانند ساعت و سنگ برای هویت بخشیدن به اشعارشان استفاده می‌کنند. دیگر نکته جذاب اشعار نیمایی استفاده از صور خیال است. جان بخشی به اشیا را به وضوح می‌توان در این سبک شعر مشاهده کرد. از جمله این جان بخشی‌ها در شعر‌های نیما می‌توان به استخوان آرزو، ساحل آشوب و عطسه شب اشاره کرد.
۶. ساختن واژه‌ها و ترکیبات نو و تکرار مصرع‌ها
نیما و پیروانش به دلیل انتخاب یک سبک هنجار گریز، واژه‌های جدید و متفاوتی را برای اشعارشان استفاده می‌کنند. این واژه‌ها در ذهن خود شاعر خلق شده‌اند. خنده‌ناک، دوزخ آرا و نازک آرا از جمله واژه‌های نو و جدید نمیا در شعر هستند.

تکرار مصرع‌ها نیز از دیگر نکات قابل توجه این سبک شعر است. شاعر گاهی در ابتدا و انتهای شعر مصراع خاصی را تکرار می‌کند. این تکرار شعر را غنی‌تر و منسجم‌تر کرده و توجه خواننده بیشتر به آن جلب می‌شود.



شاعران پیرو قالب شعر نیمایی
از چپ به راست: احمد شاملو، نیما یوشیج، سیاوش کسرایی، هوشنگ ابتهاج


مثال‌های معروف شعر نیمایی یا آزاد
از جمله مثال‌های معروف اشعار نیمایی می‌توان به این موارد اشاره کرد.
تو را من چشم در راهم
تو را من چشم در راهم شباهنگام
که می‌گیرند در شاخ ” تلاجن ” سایه‌ها رنگ سیاهی
وزان دلخستگانت راست اندهی فراهم
تو را من چشم در راهم.
شباهنگام، در آن دم که برجا دره‌ها، چون مرده ماران خفتگانند
در آن نوبت که بندد دست نیلوفر به پای سرو کوهی دام
گرم یادآوری یا نه، من از یادت نمی‌کاهم
تو را من چشم در راهم
(نیما یوشیج)



زمستان
سلامت را نمی‌خواهند پاسخ گفت:
سر‌ها در گریبان است.
کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن و دیدار یاران را
نگه جز پیش پا را دید نتواند
که ره تاریک و لغزان است
و گر دست محبت سوی کس یازی
به اکراه آورد دست از بغل بیرون
که سرما سخت سوزان است
نفس کز گرمگاه سینه می‌آید برون ابری شود تاریک
چو دیوار ایستد در پیش چشمانت
نفس کاین است پس دیگر چه داری چشم
ز چشم دوستان دور یا نزدیک
مسیحای جوانمرد من‌ ای ترسای پیر پیرهن چرکین
هوا بس ناجوانمردانه سرد است… آی…
دمت گرم و سرت خوش باد
سلامم را تو پاسخ گوی در بگشای!
منم من میهمان هر شبت لولی وش مغموم
منم من سنگ تیپا خورده رنجور
منم دشنام پست آفرینش نغمه ناجور
نه از رومم نه از زنگم همان بیرنگ بیرنگم
بیا بگشای در بگشای دلتنگم
حریفا میزبانا میهمان سال و ماهت پشت در، چون موج می‌لرزد
تگرگی نیست مرگی نیست
صدایی گر شنیدی صحبت سرما و دندان است
من امشب آمدستم وام بگذارم
حسابت را کنار جام بگذارم
چه می‌گویی که بیگه شد سحر شد بامداد آمد
فریبت می‌دهد بر آسمان این سرخی بعد از سحرگه نیست
حریفا! گوش سرما برده است این یادگار سیلی سرد زمستان است
و قندیل سپهر تنگ میدان مرده یا زنده
به تابوت ستبر ظلمت نه توی مرگ اندود پنهان است
حریفا! رو چراغ باده را بفروز شب با روز یکسان است
سلامت را نمی‌خواهند پاسخ گفت:
هوا دلگیر در‌ها بسته سر‌ها در گریبان دست‌ها پنهان
نفس‌ها ابر دل‌ها خسته و غمگین
درختان اسکلت‌های بلور آجین
زمین دل‌مرده سقف آسمان کوتاه
غبار آلوده مهر و ماه..
زمستان است…
(مهدی اخوان ثالث)


زمستان است اخوان ثالث


قایقی خواهم ساخت

قایقی خواهم ساخت
خواهم انداخت به آب
دور خواهم شد از این خاک غریب
که در آن هیچ کسی نیست که در بیشه عشق
قهرمانان را بیدار کند.

قایق از تور تهی
و دل از آروزی مروارید،
همچنان خواهم راند
نه به آبیها دل خواهم بست

نه به دریا ـ پریانی که سر از آب بدر می آرند
و در آن تابش تنهایی ماهی گیران
می فشانند فسون از سر گیسوهاشان

همچنان خواهم راند
همچنان خواهم خواند

«دور باید شد، دور
مرد آن شهر، اساطیر نداشت
زن آن شهر به سرشاری یک خوشه انگور نبود
هیچ آئینه تالاری، سرخوشیها را تکرار نکرد
چاله آبی حتی، مشعلی را ننمود
دور باید شد، دور
شب سرودش را خواند،
نوبت پنجره هاست.»
همچنان خواهم راند
همچنان خواهم خواند

پشت دریاها شهری ست
که در آن پنجره ها رو به تجلی باز است
بامها جای کبوترهایی است، که به فواره هوش بشری می نگرند
دست هر کودک ده ساله شهر، شاخه معرفتی است
مردم شهر به یک چینه چنان می نگرند
که به یک شعله، به یک خواب لطیف

خاک موسیقی احساس تو را می شنود
و صدای پر مرغان اساطیر می آید در باد

شراب شعر چشمهای تو
من امشب تا سحر خوابم نخواهد برد
همه اندیشه ام اندیشه فرداست
وجودم از تمنای تو سرشار است
زمان در بستر شب خواب و بیدار است
هوا آرام
شب خاموش راه آسمان ها باز
خیالم چون کبوترهای وحشی می کند پرواز
رود آنجا که می یافتند کولی های جادو گیسوش شب را
همان جا ها که شب ها در رواق کهکشان ها خود می سوزند
همان جاها که اختر ها به بام قصر ها مشعل می افروزند
همان جاها که رهبانان معبدهای ظلمت نیل می
سایند
همان جا ها که پشت پرده شب دختر خورشید فردا را می آرایند
همین فردای افسون ریز رویایی
همین فردا که راه خواب من بسته است
همین فردا که روی پرده پندار من پیداست
همین فردا که ما را روز دیدار است
همین فردا که ما را روز آغوش و نوازش هاست
همین فردا
همین فردا
من امشب تا سحر خوابم نخواهد برد
زمان در بستر شب خواب و بیدار است
سیاهی تار می بندد
چراغ ماه لرزان از نسیم سرد پاییز است
دل بی تاب و بی آرام من از شوق لبریز است
به هر سو چشم من رو میکند فرداست
سحر از ماورای ظلمت شب می زند لبخند
قناری ها سرود صبح
می خوانند
من آنجا چشم در راه توام ناگاه
ترا از دور می بینم که می آیی
ترا از دور می بینم که میخندی
ترااز دورمی بینم که می خندی و می آیی
نگاهم باز حیران تو خواهد ماند
سراپا چشم خواهم شد
ترا در بازوان خویش خواهم دید
سرشک اشتیاقم شبنم گلبرگ رخسار تو خواهد
شد
تنم را از شراب شعر چشمان تو خواهم سوخت
برایت شعر خواهم خواند
برایم شعر خواهی خواند
تبسم های شیرین ترا با بوسه خواهم چید
وگر بختم کند یاری
در آغوش تو
ای افسوس
سیاهی تار می بندد
چراغ ماه لرزان از نسیم سرد پاییز است
هوا آرام شب
خاموش راه آسمان ها باز
زمان در بستر شب خوابو بیدار است
(فریدون مشیری)

سخن آخر
در قالب شعر نیمایی طول مصراع‌ها با هم برابر نیست و کوتاه و بلندی مصراع ها بر اساس معنای شعر شکل می‌گیرد. همچنین قافیه جایگاه مشخصی ندارد و بر اساس نیاز می‌تواند در پایان بندها قرار گیرد. شعر نیمایی از کلی‌گویی و مفاهیم ذهنی و انتزاعی شعر کلاسیک فاصله گرفته و شاعر با تجربیات شخصی خود از مسايل اجتماعی یا مسائل روزگار خود می‌گوید. از جمله شاعران مطرحی که پیرو سبک نیمایی بوده‌اند می‌توان به شاعران مشهوری چون سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، منوچهر آتشی و مهدی اخوان ثالث اشاره کرد.

برادرارجمند قربانعلی فتحی ⚘⚘⚘
از نظر شما بسیار متشکرم

💐💐

مشخصات شعر نیمایی که علاقه داشتید را برایتان نوشتم مطالعه کنید خوب است موفق باشید .

بسیار از لطف شما متشکر هستم

برادر ارجمند محمدرضا زارع ⚘
از راهنمایی وسخنان دل گرم کننده وامید بخش شما برایم
بسیار سپاس گزار هستم