تصویر دروغین عشق

سلام به همگی
و بانو رحیمی ارجمند

بدون شک پتانسیل قلم خانوم رحیمی بالاست و پیشرفت خوب ایشان در قوالب مختلف گواه این حرف میباشد. اما دراین شعر مسائلی وجود دارد که لازم میدانم عرض کنم.
سپید با احساسی ست و شاعرانگی قابل توجهی دارد
(هرچند شبیه سوگنامه است و بسیار مرگ محور!) اما کار شاعر فقط بیان احساسات نیست، بلکه بیان هنرمندانه ی احساس درکنار تصویرسازی و اجرای ایده هاست که شعر را میسازد.
زبان مابین شعر دیروز و امروز قرار گرفته و تصاویر چندان تازه و بکر یا خلاقانه نیست. در پایان کلام دچار تکرار معنایی-مفهومی میشود و بدلیل محدودیت کشف و شهود، کمرنگ بودن آشنایی زدایی و عدم تنوع (ایده، لحن، بیان، معنا) تاحدودی یکنواخت ادامه پیدا میکند. شاعر میتوانست با رعایت ایجاز جلوی این تکرار و اضافات را بگیرد.
به عنوان مثال: سه بار واژه ی مرگ، سه بار قلبم، دوبار آوار، و بکار بردن قبر و گور که هردو یک معنی دارند...عدم رعایت چنین مواردی به متن ضربه زده است.
نکته ی دیگر، ترکیب های معناآفرین هستند که از ابهام به گنگی میرسند:
شاید این آوار...از دوش روح عریانم بردارد؟!
مرگ نزدیک قلب است و از نفس دور؟!
خیلی متوجه ی ارتباطات نشدم، که این به معنی عدم پیوند منطقی و درست بین تصاویر و واژگان است. اتفاقی که شگفتانه ای را رقم بزند نیفتاده و بشخصه اتصال خفیفی را میان اجزا میبینم. این پرداخت های اضافی نه تنها کمکی به انتقال مفهوم نکرده، بلکه تزاحم تصویر هم بوجود آورده است.
ناگفته نماند؛ تصاویر شعر بیشتر اثباتی اند تا اتفاقی.
آه!... کاش راحت بود (ای کاش)
پوشاندن ردای آرام بخش مرگ
بر تنِ زخمهایم
سینه ام قبریست
و قلبم
زنده ای در گور
گویا مرگ
نزدیک است به قلبم
اما از نفسهایم دور
لوح ساده گیم را (سادگی ام)
آویخته بر
دیوار کهنه ی قلبم
شاید این آوار
تصویر دروغین عشق را
از دوش ِ روح عریانم
بردارد...
اساسن استفاده ی کلیشه وار از کلمات بدون تغییر در اسلوب و رفتار به کارگیری آنها، نمیتواند در فرآیند سودرسانی به متن قرار بگیرد.
شعر قبل از ترصیع لفظی، نیازمند زبانی سالم است. اولویت و اهمیت صحت زبان و قواعد از تناسبات و آرایه های لفظی بیشتر است.
سلامت زبان تعاریف مختلفی دارد که از مهمترین آنها:
نزدیکی زبان شعر به دکلاماسیون طبیعی کلام است.
(البته بشرطی که خاص و متفاوت باشد)
یعنی اسلوب چینش واژگان مخاطب را با تکلف و تصنع زبان روبرو نسازد و مخاطب به همان راحتیِ نقش کلمات در سخنان روزمره با نقش کلمات در زبان شعر نیز مواجه شود.
سلامت زبانی، عدم سرپیچی از دستور زبان به جز در جهت آشنایی زدایی از زبان روزمره و برای انجام شگرد یا بازیهای زبانی هدفمند و شاعرانه است.که باعث میشود مخاطب با جانمایه ی شعر و اتفاقِ شاعرانه، سریع تر و ساده تر ارتباط برقرار کند. این نوع سلامت زبانی شعر را از ابهام بیمورد و پیچیدگی غیر ضروری دور میسازد.
بطور خلاصه؛ سلامت طبیعی زبان در هر متنی کاربرد درست کلمات از نظر معنا، تاکید و یادآوری و رابطه ی معقول کلمات و همنشینی درست واژگان است.

شاعر نباید با ارائه ی توضیح واضحات از مسیر اصلی شعر دور شود و بدون وسواس و مفید گویی، تمرکز ادبی خود را از دست بدهد. موانع و سنگلاخ، انسجام کلام را میگیرد و جریان شعر را دچار سکته میکند. توصیه میکنم بازنویسی یا ویرایش را جدی بگیرید و برای ارسال شعر هیچ عجله ای نداشته باشید.

و اما در آخر:
براهنی برای برساختن تئوری فراتاریخی ذات‌ گرای شعرش علیه ایده ی نیما به ترویج دکلاماسیون طبیعی کلام میتازد و مینویسد: شاعر کسی ست که دکلاماسیون طبیعی کلمات را به هم میزند و دکلماسیون غیرطبیعی کلمات را به وجود می‌ آورد.
نبض قلمتان سبز، موفق باشید، یاحق