با عرض سلام و خسته نباشيد خدمت تمامي دوستانم در انجمن ادبي شعر ناب و مخاطبان عزيزي كه خارج از سايت اين مصاحبه را با شاعر گرانقدر جناب آقاي
علی اصغر اقتداری (حرمان) مي خوانند
جناب آقاي علي اصغر اقتداري(حرمان) کارشناس ادبیات، خالق و دو مجموعه شعر به نام های "زمزمه های خاکستری" و "ازدل به کاغذ" هستند كه ویراستاری بیش از بیست کتاب رمان و شعر را در کار نامه ی هنری خود دارند
- شعر ناب ، سلام لطفا خودتان را براي مخاطب ها معرفي كنيد و بفرماييد متولد چه شهري هستيد؟؟
- سلام بر شما وتمام کسانی که به اهالی شعر بها می دهند
به روایت شناسنامه ام متولد هزار وسیصد وسی وپنج(1335) در یکی از روستاهای سبزوار با فاصله ی بیست وپنج کیلومتری تا همین
شهر و در خانواده ی پایین تر از متوسط به دنیا آمدم
در خانه ای که دیوار هایش از خشت رنج ونداری بر پا شده بود، با پدری زحمت کش که یادش هیشه سبز است ومادری که نیمی از بار زندگی را به دوش می کشید وهمراه وهمپای او در آراستن سفره ی بی رونقمان کار وتلاش می کرد تحصیلات ابتدایی را تمام کردم وبرای ادامه ی آن به سبزوار رفتم
• شعر ناب ، تعريفتان از شاعر چيست؟ شاعر چه شاخصه هايي دارد كه ديگران ندارند؟
- اول از شعر بگویم ! از نظر من شعر انباشته های اندوه شاعر است که مدت ها در ضمیر ناخود آگاه او صیقل می خورد ودر اثر تلنگری یا پیدایش بهانه ای از عمق جان او فوران می کند وبر صفحه ی کاغذ نقش می بندد
وشاعر در یک کلام :دیوانه ای است که هذیان های معنی داری می گوید وهمین هذیان ها بر دل اهالی درد می نشیند ! دیوانه ای که حرف های هشدار دهنده اش عاقلان را به تحسین وا می دارد ! منتها این دیوانه بایدخودش را برای سوختن آماده کند و ققنوس وجودش را به آتش درد هایش بسپارد وآن قدر بسوزد تا از خاکسترش ققنوسی جوان سر بر آورد!
واما مسئولیت شاعررا از نگاه نظامی بزرگ ببینیم:
پیش وپسی بست صف کبریا
پس شعرا آمد وپیش انبیا
شاعر مرتبه ای دارد که بعد از مقام انبیا قرار می گیرد وچه رسالت سنگینی!شاعری که در کاخ رویاهای خود لمیده واز هوای آلوده ی اجتماعش بی خبر است ؛ شاعری که از کنار فریاد های فروخورده ی زیر پا مانده ها هیچ حسی در او بر انگیخته نمی شود ! شاعری که با غارتگران مادی و فکری مردم زمان خودش همراه و هم گام باشد ، شاید بتوان اورا شاعرنامید امابه پیامبری می ماند که به امت خود پشت کرده است!
• شعر ناب ، از کی احساس کردید که می تونی کلمه ها رو با اسلوب خاصی کنار هم بگذاريد و اون ها رو به شعر تبدبل کنيد؟ برای شاعر شدن با چه مشکل هایی رو به رو شدید ؟
- هنوز در مکتب بودم که خواندن ونوشتن را از پدر وپدر بزرگ مرحومم که مکتبداربود ،آموختم . اولین شعری را که خواندم وبرجانم نشست بیتی از حضرت حافظ بود
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا
کتاب موش وگربه ی عبید زاکانی وکتاب عاق والدین را در همان مکتب خواندم .....
کلاس ششم ابتدایی بودم که احساس کردم می توانم کلماتی را به صورت موزون بیان کنم
برای شاعر شدن ، یعنی برای گذار از نظم وورود به دنیای شعر خیلی طول کشید ولی روح تشنه ی من همیشه در پی آموختن بود هر کتابی را که می گفتند می خریدم هر نقدی را که می شنیدم با جان ودل استقبال می کردم
در واقع ورود واقعی من به دنیای شعر از سال شصت وهشت بود وآن هم با ورود به انجمن ادبی ابن یمین سبزوار که در همان سال تشکیل شده بود ومن هم از اعضای اولیه ی آن بودم
کسی به شما کمک کرد یا فکر می کنید شاعری یه احساس ذاتی هستو شعرحتما باید تو ذات یه شاعر باشد؟
شاعری موهبتی است الهی وهیچ کس نمی تواند برای کسی نسخه ی شعر بپیچد تا فردی را شاعر کند باید آن استعداد خدادادی باشد تا تلاش وهمت شاعر با آن درهم آمیزد وشاعر شود بعد از این مرحله راه نمایی ونقد اساتید وخواندن و خواندن است که می تواند در اعتلای شعر موثر باشد خواندن شعر کلاسیک ومرور اشعار قله نشین های ادب پارسی ودرک موقعیت زمانی خودشاعر هم می تواند گام های موثری برای پیش رفت او قلمداد شود
•شعر ناب ، سبک شعری که انتخاب کرده ايد چی بوده و می شه توضیح بدهيد چرا این سبک؟ جز این سبک چه سبک دیگه ای را می پسندید؟
- سبک شعری من ، سبک شاعران دهه ی هفتاد وهشتاد دوران انقلاب است گرچه به سبک هندی علاقه ی زیادی دارم ولی در سرودن شعری به آن سبک ناتوان بوده ام امروزه بیشتر به نئو کلاسیک می اندیشم واز سبک پست مدرن که شعر را به بیراهه می برد خوشم نمی آید
•شعر ناب ، حتما حتما اسم شاعران شهرتان را مي دانيد خوندن شعر هايشان تا چه حد به شما در گفتن شعر کمک کرده است ؟
- شهرستان سبزوار شاعران توانمندی دارد از جمله دکتر حسن دلبری که نام و آوازه اش در سراسر ایران پیچیده وشاعران دیگری چون حسین شنوایی،حسن نصر، جواد جعفری نسب ، محمد رضا فرامرزی ، مرتضی دولت آبادی وشاعران جوان وموفق دیگری،که آینده ی خوبی در انتظارشان است
طبیعی است که در یک محیط شعری همه از همدیگر بهره می برند ومن هم مستثنی نبوده ام
•شعر ناب ، شاعری که همیشه مورد تحسین شما بوده چه شخصي است؟
- از گذشتگان سهراب ، فروغ ، اخوان ، شاملو واز امروزی ها به قیصر امین پور عشق می ورزم
•شعر ناب ، فکر می کنید فرق شعر قدیم با شعر های امروزي که تنوع زیاد تری دارند چه چيزي ست؟ کدوم رو ترجیح میدی؟
- اتفاقا تنوع شعری در شعر کلاسیک از شعر زمان حال بیشتر است شاعران آن روز در انواع قالب ها شعر می گفتند وچون از دربار شاهان ارتزاق می کردند تمام کوششان در پدید آوردن شعری بود که بر شعر دیگر شاعران بر تری داشته باشد وهمین مساله بر اعتلای شعر بی تاثیر نبوده از طرفی دیگر شعر عرفانی از زبان بزرگانی چون مولانا ،سنایی ،حافظ وعطار ودیگران هم بر غنای شعر می افزوده است . شعر امروز هم حرف هایی برای گفتن دارد
شاعران موفق وآینده داری داریم واگر از این بلبشوی که گاهی می افتد بتوانیم به شاه راه اصلی شعر بر گردیم می توانیم در صفحه های تاریخ ادبیات آینده ردّ پایی از شعر موفق این دوران را به ثبت برسانیم. گرچه دکتر شفیعی کدکنی معتقد است که بعد از انقلاب شعر به معنای واقعی کلمه نداریم!
•شعر ناب ، اولین شعری که گفتید را یادت هست ؟ اون موقع چند ساله بودی والان نظر خودت درباره اون شعرچيست؟
- آن چه را در آن روز ها شعر می نامیدم اکنون جز و سیاه مشق هایم هم نمی دانم حدود دوازده سال داشتم که پی بردم ذهنی موزون دارم فقط برای دوستان جوانی که به کارهای ضعیفشان هم ممکن است علاقه ای زیادی داشته باشند عرض کنم که تمام شعر های دوران جوانی ام را که مشتمل بر چهار دفتربود با دست خودم آتش زدم فقط یک شعر از آن زمان ها دارم که به زودی در سایت خواهم گذاشت!چرا این کاررا کردم به خاطر این که به این باوررسیده بودم که این شعر ها نمی تواند مبین شناسنامه ی شعری من باشد
•شعر ناب ، در اشعارتان چقدر سعي كرده ايد مردم را سهيم كنيد؟؟
- سوال خوبی است ،مگر می شود شاعر باشی وبا مردم نباشی ؟ مردم ستون های اصلی ساختمان شعر اند ،هیچ ساختمانی بدون ستون سر پا نمی ماند شاعرباید از کوچه ی احساس مردم عبور کند با شادی هایشان شاد وبا ناراحتی هایشان اندوهگین شود .
شاعر زبان اهالی درد است آن ها که درد خودرا نمی توانند بیان کنند شاعر این وظیفه را بر دوش می کشد
مگر می شود بی درد شعر بگویی !شعری که با احساس ودرد های مردم بیگانه باشد مشتی الفاظ بی مغز است که باید در زباله دانی تاریخ جای بگیرد!
•شعر ناب ، از نظر تو چه چیزی باعث پیشرفت شعر فارسی می شود ؟ تمرین ؟ خواندن شعر یا سرودن ؟
- دومورد اول بیشتر تقدم دار ند اول باید آمادگی سرودن داشته باشی تا بتوانی شعر بگویی نه در شعر که در هر هنر دیگری باید تلاش کرد وصیقل خوردوبعد وارد دنیای شناخته شده وناشناخته ی آن شد این کنکاش وتلاش هر چه بیشتر باشد ره آورد او از این سفر های مبارک افزون تر خواهد بود
•شعر ناب ، آيا سروده ي سياسي و اجتماعي داشته ايد؟؟
- این را شما ودیگران باید جواب دهند دراین مدت که در خدمت عزیزان نابی بوده ام بیشتر آن چه را ارائه داده ام حول همین محور ها بوده است برای نمونه چند بیتی را که خوانده اید عرضه می کنم
ای خوب مردم ای جنوبی های شعرم
من از شمایم !ای شمای گُر گرفته
چه تقسیم شگفتی ! دشت وجنگل سهم بعضی ها
واما سهم من خاری که بخشیدند بر پایم
سفره ی یغما به پهنای وطن گسترده است
هر چه می خواهی ببر ای ترک ! وقت خواب نیست
بوی معاویه در شهر پیچیده مانند طاعون
ای کاش ! می شد بیابیم از جنس عدل آشیانی
•شعر ناب ، مضامین اشعارتان از چه حسی لبریز شده است؟
-تخلص شعری من (حرمان) است تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل
بارها ودر جاهای مختلف دربرابر این سوالقرار گرفته و گفته ام که از نظر من ،شعر یعنی درد وهر جا دردی باشد پرچم شعر من در آن جا بر افراشته می شود وگفته ام که اگر شعری از عنصر درد بر خوردار نباشد به گردویی شبیه است که مغز ندارد! فقط زحمت شکستنش برای ما می ماند. شعر بی درد ،به باغ زیبایی می ماند که گل های کاغذی به بار می آورد پس به قول اخوان
چرا باید تحمل ،آب یاری کردن باغی کاز آن گل کاغذین روید
•شعر ناب ، به چه دليل در انجمن ادبي ناب فعال شده ايد و آيا به خواسته هايتان رسيده ايد؟؟؟
- گویا یکی دوباردعوت شده بودم وقتی آمدم ، آن را از دیگر سایت ها بهتر یافتم دوستان مجازی این جا ومدیریت دمخور با اهالی سایت را ،دوست داشتنی تر دیدم وبیشتر کار هایم را در همین جا ارایه داده ام گرچه در سایت های دیگری هم بوده ام اما بعد از آمدن به اینجا حضورم در آن سایت ها خیلی کم رنگ شده است
•شعر ناب ، آيا در سايت ادبي ناب چقدربه معقوله ي اموزش شاعران جوان و نقد و ويرايش اشعار آنها توجه مي شود؟؟
- ببینید مقوله ی آموزش بحثی دراز دامن را می طلبد. در این جا کارهای خوبی انجام می گیرد ولی به نظر من کافی نیست ودر حد همین سایت خوب است چرا که روزانه شعر های زیادی ارایه می شود ووقت زیادی می طلبد تا همه ی آن ها را بخوانی برای نو آموزان روش های دیگری هم وجود دارد که خودشان باید دست وپا کنند
این که زیر اکثر شعر ها نوشته شود خوب بود زیبابود دست مریزاد ! کافی نیست البته ظرفیت نقد شونده ها هم باید افزایش یابد در همین سایت دوستی بعد از این که نقد کوتاهی بر شعرش داشتم شعری در هجو من گفت ! فقط لطف کرده بود وفحش خواهر مادر را در هجوش نگجانده بود! حالا چگونه می شود به این عزیز، نقطه ضعف هایش را گوشزد کرد؟
•شعر ناب ، ديدگاه شما دربارهی وضعيت نقد ادبی در ايران چيست؟
- دراین باره زیاد اطلاع ندارم ولی در بعضی از سایت ها که احتمالا از بود جه های دولتی استفاده می کنند کار بیشتری روی اشعار شاعران انجام می گیرد مثلا هر هفته شعر سه شاعر توسط منتقد آن هم از راه تلفن مورد بررسی قرار می گیرد البته متضمن هزینه های نیز هست هم برای آن سایت وهم برای فردی که شعر ش نقد می شود
•شعر ناب ، از ديدگاه شما يك منتقد بايد چه ويژگیهایی داشته باشد؟
- منتقد در مرحله ی اول باید به زوایای آشکار وپنهان شعر آشنایی داشته باشد وبعد با اصول نقد بیگانه نباشد ،منصف باشد ، تند برخورد نکند ، اگر به معایب شعر می پردازد حسن های آن را نیز بیان کند مطالعه کند وووووو
•شعر ناب ، شما در هنگام سرودن شعر چقدر به مخاطبانتان فكر میکنيد؟
- مخاطب اولین چیزی است که فکر مرا به خود معطوف می کند شعر بی مخاطب مثل کالای بی خریدار است وروی دست شاعر باد می کند !اگر شعر برای مخاطب نباشد نیاز به مطرح کردن آن احساس نمی شود البته احساس وهدف شاعرنباید به خاطر مخاطب تنزل کند شاعر کسی است که فراتر از نرم عادی جامعه سخن می گوید
•شعر ناب ، مؤلفهی اندوه در شعر شما چه جايگاهی دارد و چرا نگاه شاعر ايرانی بيشتر معطوف به فراق و جدايی است؟
- شعرهای موفق من بیشتر با شناسنامه ی اندوه شناخته شده اند شادی ها زود گذرند این درد ها هستند که تا درمان نشوند از خاطره های زخم خورده از روزگار محو نخواهند شد از طرفی شعر درد حس وعاطفه ی خواننده را بیشتر درگیر می کند تاشعر شاد به قول قیصر:
درد نام دیگر من است
•شعر ناب ، نظر شما نسبت به بحران مخاطبی كه شاعران ما با آن دست و پنجه نرم میکنند چيست؟
- شعر امروز متاسفانه به خاطر بلبشویی که در این بازار به وجود آمده کم کم از اصالت ورسالت خود دوری گزیده است مخصوصا این اواخر که فقط به تبعیت از فرمالیست های روسی همه ی هدف شاعر در تزیین فرم خلاصه می شود وردپای محتوا خیلی کم رنگ شده است من منکر زیبایی وفرم در شعر نیستم ولی هزار شعر فرم گرا به اندازه ی یک شعر که هم از آرایش فرم بهره مند است وهم از محتوی برایم ارزش ندارد
شاعر امروز دارد از مردم ودرد های آن ها جدا می شود از زبان مردم حرف نمی زند با عواطف آن ها بیگانه شده است واین است که بحران مخاطب پیش می آید
•شعر ناب ، با توجه به تحركاتي كه طي ده سال اخير در شعر كشورمان صورت گرفته، فضاي شعري ايران را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
- تا اندازه ای در سوال قبل جوابتان را دادم اگر بخواهیم آینده ای موفق برای شعر امروز متصور بشویم باید شاعران با مردم آشتی کنند وبر سر سفره ی درد دل های آن ها بنشینند گوشی برای شنیدن وچشمی برای شنیدن دست وپاکنند تا شعر شان رنگ موفقیت را ببیند
•شعر ناب ، چرا شاعران در دورهی ما منزوی شدهاند، البتّه خود شما هم از اين امر مستثنی نيستيد.؟؟؟
- مشکل ترین سوال همین است ومن در جای دیگری به اندازه ی یک مقاله در این مورد حرف داشته ام فقط باید بگویم که شاعران ما به یک یاس اجتماعی مفرط دچار شده اند به این معنی که جایگاهی برای شعر شان نمی بینند شعری که روزگاری تازیانه ای بود بر گرده ی دولتیانی که نسبت به مردم وخواسته های به حق آن ها کوتاهی می کردند امروزه هیچ بهایی به آن داده نمی شود اگر نگاه کنیم در شعر شاعران امروز کمتر رد پایی از سیاست واجتماع به چشم میآید چرا که آن را بیهوده می پندارند در مورد خودم هم این قضیه صدق می کند این شعر هایی که می بینید مال سال ها قبل است
•شعر ناب ، چه چيزي توی دلت هست که تا الان درباره شعر خواستی بگوييد و نگفتید؟
- فکر می کنم که کفتنی ها را گفتم
•شعر ناب ، حرف اخر ؟؟؟ُُ
- هیچ ! فقط کوشش وتلاش ومردم مداری را به خودم ودیگر دوستان شاعر توصیه می کنم واز روده درازی در این پرسش وپاسخ عذر خواهم . درودتان باد!
انجمن ادبي سايت ناب ، مديريت و شخص مدير جناب آقاي سید حاج فکری احمدی زاده(ملحق) از وقتي كه براي جوابگويي اين سوالات به خرج داديد صميمانه تشكر مي كند و برايتان آرزوي موفقيت دارد
ياحـق
مدیریت
خادم اهل قلم سید حاج فکری احمدی زاده(ملحق)