روز قیامت اقوامی هستند که با داشتن حسناتی مانند کوههای مکه، امر می شود، ایشان را به آتش ببرند گفته شد: یا رسول الله آیا نمازگزار بوده اند؟ فرمود آری نماز می خواندند و روزه می گرفتند و پاره ای از شب را به عبادت مشغول بودند، لیکن هرگاه بر اینان چیزی از دنیا پیدا می شد خود را بر آن می افکندند، یعنی رعایت جهت حلال و حرام را نمی کردند.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: به من امر شد که قوم خود را بترسان و بگو: داخل مشوید در خانه ای از خانه های من (یعنی مساجد) و حال آنکه برای بنده ای از بندگان من حقّی نزد شما باشد که به او ظلم نموده اید به درستی که تا در محضر من به نماز ایستاده او را لعنت می کنم تا آن حقّ را به صاحبش برگرداند.
و نیز پیغمبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: خدای را ملکی است که هر شب بر بیت المقدس ندا در می دهد: هر کس حرامی بخورد خدا هیچ عملی را از او نمی پذیرد نه واجب و نه مستحب.
منبع: گناهان کبیره، ص۲۸.
--------------------------------------------------------------------------------------
آثار خطرناک مال حرام
هر چه آثار معنوى و مثبت و پرفایده در خوردن مال حلال است ، ضدّش در مال حرام است . ترک نماز واجب ، ترک نماز شب ، قساوت قلب ، بىمیلى به حقایق اصیل ، تاریکى دل ، سرسختى نشان دادن در مقابل حق ، کسالت روح ، ظلمت جان ، سستى در دین ، دست زدن به کارهاى زشت و ناشایست و بسیارى از امور شیطانى به طورى که قرآن مجید و روایات مىگویند ، از آثار شوم حرامخوارى است . وَلَمَّا ذَکَرَ صلىاللهعلیهوآله : الحَریصَ عَلَى الدُّنْیا قالَ : رُبَّ اَشْعَثٍ أَغْبَرٍ مُشَرَّدٍ فى الأَسْفارِ مَطْعَمُهُ حرامٌ وَمَلْبَسُهُ حَرامٌ وَغَذى بِالْحَرامِ ، یَرْفَعُ یَدَیْهِ فَیَقُولُ : یا رَبِّ یا رَبِّ فَأَنّى یُسْتَجابُ لِذالِکَ.
وقتى نبىّ اکرم صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه سخن از حریص به دنیا پیش آورد فرمود : چه بسا آشفته ، گرد آلوده ، خانه به دوش و آوارهاى از این شهر به آن شهر و از این سفر به آن سفر که خوراک و لباس و تغذیهاش با حرام است و دست به دعا برمىدارد و یا رب یا رب مىگوید ، چگونه این آدمى که غرق در حرام است دعایش مستجاب شود ؟
عَنِ النَّبِىِّ صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه أَنَّ لِلّهِ مَلَکاً عَلى بَیْتِ الْمَقْدَسِ یُنادى کُلَّ لَیْلَةٍ مَنْ أَکَلَ حَراماً لَمْ یُقْبَلْ مِنْهُ صَرْفٌ وَلا عَدْلٌ .
از نبىّ بزرگ صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه نقل شده : خدا را ملکى است بر بیت المقدس هر شب فریاد مىکند : هرکس حرام بخورد مستحب و واجبى از او پذیرفته نیست !!
وَقالَ صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه : مَنِ اشْتَرى ثَوْباً بِعَشَرَةَ دَراهِمَ وَفى ثَمَنِهِ دِرْهَمُ حَرامٍ لَمْ یَقْبَلِ اللّهُ تَعالى صَلاتَهُ مادامَ عَلَیْهِ مِنْهُ شَىْءٌ .
و نیز پیامبر عزیز صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه فرمود : کسى که پیراهنى را به ده درهم بخرد و در آن ده درهم درهمى از حرام باشد ، تا وقتى چیزى از آن پیراهن بر اوست خدا نمازش را قبول نمی کند .
وَقالَ صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه : کُلُّ لَحْمٍ نَبَتَ مِنْ حَرامٍ فَالنَّارُ أَوْلى بِهِ .
و نیز آن حضرت فرمود : هر گوشتى از حرام بروید ، آتش به او سزاوارتر است .
وَقالَ صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه : مَنْ أَصابَ مالاً مِنْ مَأْثَمٍ فَوَصَلَ بِهِ رَحِماً أَوْ تَصَّدَقَ بِهِ أَوْ أَنْفَقَهُ فى سَبیلِ اللّهِ جَمَعَ اللّهُ لَهُ ذلِکَ جَمیعاً ثُمَّ قَذَفَهُ فى النّارِ.
و نیز آن رهبر بزرگ فرمود : کسى که از طریق گناه به مالى برسد و با آن صله رحم کند ، یا صدقه بدهد ، یا در راه خدا انفاق کند ، خداوند همه آن اموال را جمع کند و با صاحبش به آتش جهنّم اندازد .
عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام : إِذَا اکْتَسَبَ الرَّجُلُ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ ثُمَّ حَجَّ فَلَبّى نُودِىَ لا لَبَّیْکَ وَلا سَعْدَیْکَ وَإِنْ کانَ مِنْ حِلِّهِ نُودِىَ لَبَّیْکَ وَسَعْدَیْکَ.
امام صادق علیه السلام فرمود : مرد وقتى از غیر حلال کسب مال کند و با آن به حج برود و تلبیه بگوید ، به او گفته میشود : لا لبّیک و لا سعدیک و اگر از مال حلال باشد ، لبّیک او را جواب میگوید .
وَعَنْهُ علیه السلام : کَسبُ الْحَرامِ یَبینُ فى الذُّرِیَّةِ .
و نیز حضرت صادق علیه السلام فرمود : مال حرام آثارش در نسل آشکار میشود .
مىگویند : حجّاج بن یوسف ثقفى که در پلیدى و خباثت نظیر نداشت به کوفه آمد و آنجا را از طرف عبدالملک مقرّ حکومت خود قرار داد ، به او گفتند : در این شهر ، افرادى مستجاب الدعوه هستند . گفت : همه آنها را کنار سفره من حاضر کنید ، همه را آوردند . به آنان گفت : غذا بخورید ، آنها هم از آن سفره خوردند .
سپس به آنان گفت : بروید . چون رفتند ، به اطرافیانش گفت : با این غذاى حرامى که اینان خوردند ، مطمئن باشید که دیگر دعایشان مستجاب نخواهد شد !!
چه نیکوست که انسان توجّه داشته باشد که مدّت اقامتش در دنیا بسیار کم است و عمر هم چون برق زودگذر است ؛ این عمر کوتاه و زودگذر به این نمىارزد که انسان براى یک لقمه نان و یک یا دو دست لباس و یک خانه ، خودش و اهل و عیالش را به حرام آلوده کند و دست به ربا و رشوه و غصب و دزدى و تجاوز و غارت ببرد ، در حالى که خداى بزرگ روزى انسان را از حلال قرار داده و آدمى را از حرام نهى کرده است تا کى باید گرفتار دام دنیا باشیم و تا چه وقت باید دچار اسارت هوى و هوس بوده و عمر گرانمایه را به بی خبرى سپرى کنیم ؛ آخر براى این شکم ناقابل و بدن بی مقدار ، چرا باید آلوده به گناه و تجاوز شویم و شکم و شهوت را به جاى خدا معبود خود گرفته و تمام لحظات خود را در فرمان آن دو تمام کنیم !!
مگر ارزش شکم و قیمت شهوت چه اندازه است ، که آن دو را با خدا عوض کرده و به سعادت ابدى و همیشگى خود ضربه هاى غیر قابل جبران وارد کنیم .
کارى نکنیم که روز توبه دیر شود و وقتى به خود آییم که یک جو براى ما سود نداشته باشد و التماس کنیم که خدایا ! ما را به دنیا برگردان تا مؤمن شده و عمل صالح بجاى آریم و در جواب ما بگویند : ساکت باش ، برگشتنى براى تو نیست ، وقت جبران خطاکارى گذشته .
بیایید تا فرصت داریم از عمر پرقیمت خود در راه خدا وبراى خدا استفاده کنیم و این چند صباح محدود را خرج حضرت دوست کرده ، با انجام کارهاى خداپسندانه تمام کنیم و به قول فیض کاشانى آن مست جام وحدت :
وقت آن است که جوینده اسرار شویم
روح را پاک برآریم زآلایش تن
عشق را کاش بدانیم کدام است دکان
جاى آن دارد اگر صد دل و صد جان بدهیم
گره دل نگشاید به سر انگشت خرد
کار عشق است بیا از پى این کار شویم
*
بگذاریم تن کار و دلِ کار شویم
پیشتر زان که اجل آید و مردار شویم
تا دو صد جان به کف آریم و خریدار شویم
قابل مرحمت یک نظر یار شویم
کار عشق است بیا از پى این کار شویم
از رسول بزرگوار اسلام صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه نقل شده که نخوردن یک لقمه حرام نزد خداوند، از دو هزار رکعت نماز مستحب بهتر است .
امام صادق علیه السلام فرمود : رد کردن یک درهم به صاحبش که راضى نیست پیش انسان بماند ، نزد حق با هفتاد حج قبول شده برابر است .
پیامبر اکرم صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه فرمود : قومى وارد قیامت میشوند که حسنات آنها مانند کوههاى تهامه است ، ولى آنان را به آتش میبرند . عرض کردند : در پرونده آنان نماز هست ؟ فرمود : آرى . گفتند : روزه دارند ؟ فرمود : آرى ؛ حتّى در پرونده خود نماز شب هم دارند ، ولى آنچه باعث به آتش رفتن آنها است ، این است که در برخورد به مال دنیا رعایت حلال و حرام خدا را ننمودند!!
و نیز از آن حضرت نقل شده که فرمودند : از طرف حق به من امر شد که قوم خود را بترسان ، به آنان بگو : داخل مسجد میشوید در حالى که از بندهاى از بندگانم بر گردن شما حقّى است که با حبس این حق به او ظلم شده ، تا زمانى که در مسجد ، در حال نماز در محضر من ایستادهاید ، من شما را لعنت می کنم .
آرى ، این چند روزه محدود دنیا باید با دقّت و مراقبت و بیدارى و محاسبت زندگى کرد تا در پیشگاه حق از صالحین شویم و به فرموده امام صادق علیه السلام :[ ثُمَّ مَنْ رَعى عِلْمَهُ عَنِ الْهَوى وَدینَهُ عَنِ الْبِدْعَةِ وَمالَهُ عَنِ الْحَرامِ فَهُوَ مِنْ جُمْلَةِ الصَّالِحینَ ]سپس هرکس علمش را از هوى و دینش را از بدعت و مالش را از حرام حفظ کند پس او از جمله صالحین است .
[ قالَ النَّبِىُّ صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه : طَلَبُ الْعِلْمِ فَریضَةٌ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ وَمُسْلِمَة وَهُوَ عِلْمُ الأَنْفُسِ ]
امام صادق علیهالسلام مىفرماید ، پیامبر عزیز اسلام صلىاللهعلیهوآله فرمود :
طلب دانش بر هر مرد و زنى واجب است و آن شناخت نفس است .
-------------------------------------------------------------------------------------
حدیث (1) امام هادى علیهالسلام:
اِنَّ الحَرامَ لا یَنمى وَ اِن نَمى لا یُبارَکُ لَهُ فیهِ وَ ما اَنفَقَهُ لَم یُؤجَر عَلَیهِ وَ ما خَلَّـفَهُ کانَ زادَهُ اِلَى النّارِ؛
به راستى که حرام، افزایش نمىیابد و اگر افزایش یابد، برکتى ندارد و اگر انفاق شود، پاداشى ندارد و اگر بماند، توشهاى به سوى آتش خواهد بود.
کافى، ج 5، ص 125، ح 7
حدیث (2) امام صادق علیهالسلام :
إذا أرادَ أَحَدُکُم أَن یُستَجابَ لَهُ فَلیُطَیِّب کَسبَهُ وَلیَخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّهَ لا یَرفَعُ إِلَیهِ دُعاء عَبدٍ وَفى بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛
هر کس بخواهد دعایش مستجاب شود، باید کسب خود را حلال کند و حق مردم را بپردازد. دعاى هیچ بندهاى که مال حرام در شکمش باشد یا حق کسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمىرود.
بحارالأنوار، ج93، ص321، ح31
حدیث (3) پیامبر صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه :
اَلصُّلحُ جائِزٌ بَینَ المُسلِمینَ، إِلاّ صُلحا أَحَلَّ حَراما وَحَرَّمَ حَلالاً؛
صلح میان مسلمانان جایز است، مگر صلحى که حرامى را حلال یا حلالى را حرام کند.
الفقیه، ج3، ص32، ح3267
حدیث (4) پیامبر صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه :
أَلا وَإِنَّ اللّهَ حَرَّمَ الحَرامَ وَحَدَّ الحُدودَ وَما أَحَدٌ أَغیَرُ مِنَ اللّهِ وَمِن غَیرَتِهِ حَرَّمَ الفَواحِشَ؛
بدانید که خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود را مشخص کرده است و احدى غیرتمندتر از خدا نیست و از غیرت اوست که زشتىها را حرام فرموده است.
امالى صدوق، ج1، ص348
حدیث (5) امام صادق علیه السلام :
اَلغُلامُ... یَتَعَلَّمُ الحَلالَ وَالحَرامَ سَبعَ سِنینَ؛
فرزند... را در هفت سال سوم (از چهارده سالگى به بعد) حلال و حرام یاد دهید.
کافى، ج6، ص47، ح3
حدیث (6) امام باقر علیه السلام :
وَاللّهِ لَحَدیثٌ تُصیبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ وَحَرامٍ خَیرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ؛
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حدیثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه که آفتاب بر آن طلوع و غروب مىکند براى تو بهتر است.
محاسن، ج1، ص227، ح157
حدیث (7) امام على علیه السلام :
إذا رَغِبتَ فِى المَکارِمِ فَاجتَنِبِ المَحارِمَ؛
اگر خواهان مکارم و بزرگوارى ها هستى از حرام ها دورى کن.
نهج البلاغه، خطبه 178
حدیث (8) امام على علیه السلام :
إذا رَغِبتَ فِى المَکارِمِ فَاجتَنِبِ المَحارِمَ؛
اگر خواهان مکارم و بزرگوارى ها هستى از حرام ها دورى کن.
نهج البلاغه، خطبه 178
حدیث (9) پیامبر صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه :
یا عَلىُّ وَلِلعالِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: صِدقُ الکَلِمِ وَاجتِنابُ الحَرامِ وَأَن یَتَواضَعَ لِلنّاسِ کُلِّهِم؛
یا على دانشمند سه نشانه دارد: راستگویى، حرام گریزى و فروتنى در برابر همه مردم.
التوحید، ص 127
حدیث (10) پیامبر صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه :
مَنْ أَعْرَضَ عَنْ مُحَرَّمٍ أَبْدَلَهُ اللّهُ بِهِ عِبادَةً تَسُرُّهُ؛
هر کس از حرام دورى کند، خداوند به جاى آن عبادتى که او را شاد کند نصیبش مىگرداند.
بحارالأنوار، ج 77، ص 121، ح 20
حدیث (11) پیامبر صَلِّی الله عَلَیهِ و آلِه :
تُفْتیکَ نَـفْسُکَ، ضَعْ یَدَکَ عَلى صَدْرِکَ، فَإنَّهُ یَسْکُنُ لِلْحَلالِ وَ یَضْطَرِبُ مِنَ الْحَرامِ دَعْ ما یُریبُکَ اِلَى ما لا یُریبُکَ، وَ اِنْ اَفْتاکَ الْمُفْتُونُ، اِنَّ الْمُؤمِنَ یَذَرُ الصَّغیرَ مَخافَةَ اَنْ یَقَعَ فِى الْکَبیرِ؛
قلبت (وجدانت)، حقیقت را براى تو مىگوید. دستت را بر روى سینهات بگذار، زیرا قلبت از حلال، آرامش و از حرام تشویش پیدا مىکند. آنچه تو را به تردید مىاندازد ـ هر چند که صاحبان فتوا، فتوا دهند ـ رها کن و به سراغ چیزى برو که تو را به تردید نمىاندازد. مؤمن از ترس گناه بزرگ، گناه کوچک را هم رها مىکند.
کنزالعمّال، ح 7306
حدیث (12) امام على علیه السلام :
اَحْسَنُ الآْدابِ ما کَفَّکَ عَنِ الْمَحارِمِ؛
بهترینِ ادبها آن است که تو را از حرامها باز دارد.
معدن الجواهر، ص 59
حدیث (13) امام على علیه السلام :
حُسْنُ الْخُلْقِ فى ثَلاثٍ: اِجْتِنابُ الْمَحارِمِ وَ طَـلَبُ الْحَلالِ وَ التَّـوَسُّعُ عَلَى الْعِیالِ؛
خوش اخلاقى در سه چیز است: دورى کردن از حرام، طلب حلال و فراهم آوردن آسایش و رفاه براى خانواده.
بحارالأنوار، ج 71، ص 394، ح 63
حدیث(14) حضرت فاطمه (س):
اَزهَدُ الناسِ مَن تَرَکَ الحَرام ، اَشَدُّ الناسِ اِجتهاداً مَن تَرکَ الذُّنوب؛
زاهد ترین مردم کسی است که حرام را وانهد، کوشاترین مردم تارک گناهان است.