سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

اعضای آنلاین

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

جمعه 31 فروردين 1403
    11 شوال 1445
      Friday 19 Apr 2024
        به سکوی پرتاب شهرت و افتخار ،نجابت و اقتدار ... سایت ادبی شعرناب خوش آمدید مقدمتان گلباران🌹🌹

        جمعه ۳۱ فروردين

        پست های وبلاگ

        شعرناب
        تضاد و پارادوکس
        ارسال شده توسط

        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)

        در تاریخ : دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱ ۱۷:۳۵
        موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۴۲۳ | نظرات : ۴۰

        بسم الله الرّحمن الرّحیم
         
        هنگامی که در یک مصراع یا بیت، واژگانی به کار رود که به دلیل یا اعتباری، بر خلاف یکدیگر باشند، آرایه تضاد(طباق، تطبیق، تکافو) شکل می گیرد. سیاه و سفید، روز و شب، کم و زیاد، شادی و غم و ... همگی واژگان متضاد هستند.
        اما تضاد را انواعی ست که در ادامه تشریح می گردد:
        1. تضاد معنایی: در این نوع تضاد، برای مشخص کردن معنی لغات، از واژه ای استفاده می شود که در تقابل با آن قرار دارد. مثال:
        -بگویم تا بداند دشمن و دوست
        دشمن با دوست در تقابل و بنابراین در تضاد هستند.
        -پایان شبِ سیه، سپید است
        سیه با سپید در تقابل و بنابراین در تضاد است.
         
        2. تضاد واژگانی: در این نوع تضاد، واژه متضاد تنها دارای پیشوند منفی ساز است. مثال:
        با هوش و بی هوش، توانا و ناتوان، دارا و ندار و ...
         
        3. تضاد ضمنی: در این نوع تضاد، در واقع دو واژه با هم تضاد ندارند، اما با گذشت زمان و کاربرد در محاورات عامیانه، آنها را متضاد می دانیم. مثال:
        فیل و فنجان: اختلاف در اندازه دو چیز
        قرمز و آبی: این دو رنگ هیچ تضادی با هم ندارند اما با توجه به رنگ پیراهن تیم های پایتخت، اگر در کوچه و بازار از هرکس بپرسید متضاد رنگ آبی چیست، می گوید قرمز.
         
        4. تضاد مدرّج: مدرّج به معنی درجه درجه شدن است. برای حالاتی به کار می رود که بتوان آن را درجه بندی کرد. مثال:
        گرم و سرد، داغ و یخ، کوتاه و بلند
         
        5. تضاد مکانی: شامل دو بخش می شود: اول شامل جهت های جغرافیایی می شود. مثال:
        شمال و جنوب، شرق و غرب، شمال شرقی و جنوب غربی
        دوم شامل پدیده های طبیعی می شود.مثال:
        دریا و ساحل، دریا و صحرا، جنگ و صحرا و ...
         
        6. تضاد فعلی: در این تضاد، دو فعل که یکی حالت منفی دیگری ست به کار می رود. مثال:
        دیدن و ندیدن، رفتن و ماندن، خوردن و نخوردن.
        در این نوع تضاد دقت داشته باشید که گاهی محتوا به گونه ای می شود که دو فعل که در ظاهر در تضاد نیستند، متضاد تلقی شوند. برای مثال در ادبیات عرفانی همیشه پُرگویی مذموم بوده و پُر شنیدن ممدوح است. بنابراین گفتن و شنیدن نیز در تضاد قرار می گیرند.
         
        7. تضاد نمادین: در این نوع تضاد، دو واژه هیچ تضاد ظاهری با هم ندارند؛ اما هر یک، نمادِ مفهومی است. برای مثال جغد و هما هر دو پرنده هستند و هیچ تضادی با هم ندارند، اما جغد نماد شومی و هما نماد بخت است. بنابراین در تضادّ نمادین با هم قرار دارند.
        همچنین «سنگ» هیچ تضادی با «موم» ندارد. اما یکی نماد سختی و دیگری نماد نرمی است و از این لحاظ در تضاد نمادین با یکدیگر هستند.
         
        8. تضاد مجازی و کنایی: در این نوع تضاد، باز هم دو واژه در تضاد ظاهری قرار ندارند، بلکه به واسطه اینکه هر کدام مجاز یا کنایه از مفهومی است، آن را متضاد می دانیم. مثال:
        تو را صد بار گفتم من ولی یک بار نشنیدی
        «صد بار» مجاز با علاقه عددیه و نماد کثرت است و «یک بار» مجاز با علاقه عددیه و نماد قلّت است. پس صد و یک در تضاد با هم هستند.
        یا
        یکی را به سر بنهد تاج بخت
        یکی را به خاک اندر آرد ز تخت
        مصراع اول کنایه از خوشبختی و مصراع دوم کنایه از بد بختی است و بنابراین در تضاد هستند.
         
        متناقض نما(پارادوکس): اگر واژگان متضاد را در یک زمان به چیزی نسبت دهیم، حاصل، آرایه متنقاض نما یا پارادوکس خواهد بود. دقت کنید که دو واژه متضاد حتما باید در یک زمان بر چیزی عارض شوند. مثال:
        دانای بی خِرَد را از عشق گفتم اما
        گوشِ کَرَش شنید و راحت گذشت از ما
        در بیت فوق «دانای بی خرد» ترکیب پارادوکسی است. یعنی همزمان با اینکه فردی داناست، بی خرد هم است. در مصراع دوم نیز «گوشِ کرش شنید» باز هم پارادوکس است. یعنی همزمان با اینکه گوشش کر است، می شنود.
        اما اگر برای مثال بگوییم دانا، بعد از عاشق شدن، بی خرد شد، دیگر پارادوکس نیست. چون در یک زمان واقع نشده است. در این مفهوم، تنها تضاد میان دانا و بی خرد وجود دارد.
         
        با تشریح آرایه های تضاد و پارادوکس، مهمترین مباحث صنایع بدیعی را مطرح نموده و به پایان رساندیم. امید است که در مجالی فراخ، به شرح صنایع بیانی بپردازم.

        ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
        این پست با شماره ۱۲۸۸۲ در تاریخ دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱ ۱۷:۳۵ در سایت شعر ناب ثبت گردید

        نقدها و نظرات
        زهرا حکیمی بافقی (الهه ی احساس)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۲۰:۴۹

        حافظ آن ساعت که این نظمِ پریشان می‌نوشت

        طایر فکرش به دام اشتیاق افتاده بود


        درود خندانک


        و همچنان خداقوت خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        چهارشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۱ ۰۶:۳۴
        سلام و عرض ادب خدمت استاد گرانمایه خانم حکیمی بزرگوار
        حضورتان مایه مباهات است.
        قدردان الطافتان هستم.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۳
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        محمد رضا خوشرو (مریخ)
        چهارشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۱ ۰۰:۰۲
        درودها
        توضیح تضاد در شعر مطلب خیلی مفیدی بود
        مثال های نام برده شده بسیار عالی بود .
        خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        چهارشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۱ ۰۶:۳۶
        سلام و عرض ادب برادر عزیزم جناب خوشروی بزرگوار
        نظر مبارکتان مایه دلگرمی است.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۵
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        علی نظری سرمازه
        دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱ ۱۸:۲۲
        درود احسانی عزیز
        آموختیم
        خندانک خندانک خندانک
        چه قدر تضاد داشتیم و خبر نداشتیم!!
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۰۸
        سلام و عرض ادب جناب نظری گرانقدر
        درس پس دادم خدمتتان
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۳
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        علیرضا شفیعی
        دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱ ۱۹:۳۶
        درود بر جناب استاد احسانی فر عالیقدر خندانک
        سپاس از این همه دقت در ارائه صنایع بدیعی خندانک خندانک خندانک خندانک
        انواع صنایع ادبی چون الطاف شما بی انتهاست خندانک خندانک خندانک خندانک
        خداوند به شما سلامتی ، آرامش و آسایش عطا فرماید تا در محضر شما همه دوره ها بگذرانیم خندانک خندانک خندانک خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۰۹
        سلام و عرض ادب اخلاقی مرد بزرگ شعر ناب
        حضورتان مایه افتخار و نظر مبارکتان مایه دلگرمی ست.
        قدردان الطافتان هستم.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۳
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        آرمان پرناک
        دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱ ۲۰:۴۷
        درود بر استاد عزیزم
        سپاس از شما
        خندانک خندانک خندانک خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۱۰
        سلام و عرض ادب آرمان عزیزم
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندت برادرم خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۳
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        فرشید ربانی (این بشر)
        دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱ ۲۱:۱۹
        درود بر شما بابت مطلب ارزشمندتان خندانک خندانک خندانک خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۱۰
        سلام و عرض ادب آقای ربانی بزرگوار
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۳
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        آرزو عباسی ( پاییزه)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۰:۴۰
        درود و عرض ادب و خدا قوت استاد گرانقدرم خندانک خندانک
        سپاس از لطف و زحمات بی‌دریغ‌تان 🙏 خندانک
        در پناه امن الهی پاینده باشید و برقرار خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۰۸
        سلام و عرض ادب خواهر ادیب و بزرگوارم
        حضورتان مایه افتخار است.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمند و دعای خیرتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۳
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        رحیم فخوری
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۰:۴۷
        درود واحترام خدمت استاد احسانی فر ارجمند
        شما دریای ادب هستید
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۱۱
        سلام و عرض ادب بزرگمرد دلنشین شعر ناب
        از محضر ادیبان بزرگی چون شما کسب فیض کردم.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۴
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        رحیم فخوری
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۰:۴۷
        تقدیم به استاد احسانی فر گرانسایه خندانک خندانک خندانک خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۱۱
        عرض ادب مجدد
        سپاسگزارم از گلهای صفابخش وجودتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۴
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        فاطمه یاراحمدی ،روشنا
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۱۰:۱۷
        درود و عرض ادب استاد
        سپاس از آموزش ارزشمندتان
        پاینده باشید 💐💐
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        چهارشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۱ ۰۶:۳۴
        سلام و عرض ادب خانم یاراحمدی گرانقدر
        حضورتان مایه افتخار است.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۴
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        محمد گلی ایوری
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۱۵:۳۹
        سلام و عرض ادب و ارادت جناب استاد احسانی فر عزیز و گرامی
        خوشحالم که در عافیت و سلامت در بوستان ادب، شهد افشانی می فرمایید
        سپاسگزارم از این مطالب ارزنده ای که به اشتراک می گذارید
        پاینده باشید
        خندانک خندانک خندانک خندانک
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        چهارشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۱ ۰۶:۳۵
        سلام و عرض ادب خدمت سایه نشین حریم امام رئوف(ع)
        قدردان الطاف مدامتان هستم.
        حضورتان مایه افتخار است.
        سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۴
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        بتول رجائی علیشاهدانی(افاق)
        دوشنبه ۱۹ دی ۱۴۰۱ ۱۱:۳۸
        درود و عرض ادب و احترام استاد بزرگوار
        بسیار عالی بود
        واقعا خسته نباشید
        سایه پرمهرتان بر سر ما مستدام خندانک خندانک
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۵
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۲
        درود بر جناب احسانی فر عالیقدر و عزیزم خندانک
        یکی از بهترین پست های آموزشی که از شما خواندم. خندانک
        بسیار شیوا، منسجم و راهگشا بود. خندانک
        به لطف پروردگار حکیم، پاینده بمانید تا همواره از قلم درخشان شما بهره مند شویم. خندانک خندانک خندانک
        فاطمه انصاری مراسخونی
        جمعه ۳۰ تير ۱۴۰۲ ۱۷:۵۷
        سلام و درود
        تشکر فراوان
        تقدیم با احترام
        خندانک خندانک خندانک
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۷:۳۶
        درود بر شما
        موفق باشید و سربلند
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
        سه شنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱ ۰۸:۱۲
        سلام و عرض ادب خانم راحیل بزرگوار
        سپاسگزارم از حضور ارزشمند و دعای خیرتان خندانک
        ارسال پاسخ
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شاهین زراعتی رضایی (آرمان)
        شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ۱۲:۱۴
        خندانک خندانک خندانک
        خندانک خندانک
        خندانک
        ارسال پاسخ
        تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.



        ارسال پیام خصوصی

        نقد و آموزش

        نظرات

        مشاعره

        کاربران اشتراک دار

        محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
        کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
        استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
        0