شهیدوارانه سر بیفشان

سپاسگزارم دوست عزیز و ارجمند

حضرت دوست جناب خواجه زاده ی عزیز و ارجمند
با سلام و آرزوی صحت و شادابی و شادکامی
اوّلا: دقت بفرمائید که:
{ایمان و باور} اگر چه به هم نزدیک هستند و در یکدیگر اثر  دارند، تا حدّی که بعضی همچون شما، هر دو را به یک معنا، قلمداد می کنند، لیکن معنایی متفاوت با یکدیگر دارند . ایمان امری است که موطنش قلب  است و باور امری است که خواستگاهش عقل و خرد است.
ایمان،  از "امن" گرفته شده است. و به معنی خود را در پناه کسی یا چیزی در امنیت دیدن است. 

"باور"، همان اندیشه‌هایی است که منجر به "اعتقاد" آدمی می‌شود، یعنی شناختی که با خرد ، گره بخورد.

بنابراین، شناخت و باور داشتن چیزی، هر چند صحیح و درست باشد، دلیل بر "ایمان" آوردن به آن (امنیت خود را در پناه آن دیدن) نمی‌گردد.
 ابلیس لعین، خودش وجود خدا و معاد را باور داشت و حتی برای انحراف بندگانش، به عزت خدا قسم خورد، اما ایمان نیاورد.

حکمت شماره ی ۲۱۸ از نهج البلاغه حضرت مولی الموحّدین علیه السلام:
《وَ قَدْ سُئِلَ عَنِ الْإِيمَانِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلَامُ الْإِيمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْكَانِ》
مبیّن این نکته است که[[ باور]] از لوازم و ارکان [[ ایمان]] است امّا تمامِ ایمان نیست.
ثانیا: در مصرع مورد اشاره هیچ همزه ای از کلمه ی {{تَلَألؤ}} حذف نشده است. بلکه هر دو همزه در خوانش شعر تلفظ می شوند. آنچه صورت گرفته است اتصال همزه ی دوم از این کلمه به کلمه ی بعدی است . برای اینکه بهتر موضوع اتصال را متوجّه شوید به این مثال دقت بفرمایید . در مصرع ذیل: 
((دلم آکنده از اندوه شده ست))
که می خوانید:
((دلماکنده  ازَندوه شده ست))
حرف میم از کلمه ی ((دلم)) بی آنکه حذف شود به کلمه ی بعدی متصل شده است اما در (( از اندوه]] همزه ی ملفوظ از کلمه ی (( اندوه )) حذف شده است
در مصرع مورد اشاره ی شما نیز [[ تَلَألؤ آکنده تَر]] بی آنکه همزه ای از کلمه ی ((تَلَألؤ)) حذف شود {{ تَلَألؤاکنده تَر}} خوانده می شود.

سلام
ساده تر عرض کنم . ممکنست بنده یک رویداد را باور کنم اما به آن مومن نباشم

برای معنای ایمان و باور بر اساس توضیحاتی که لطف فرمودید، به نتیجه رسیدم و سپاسگزارم از راهنمایی شما. اگرچه منظور شاعر را آنگونه که هدف ایشان بوده است، نه آنگونه که در سروده نگاشته شده، نهایتاً چنین دریافتم:

ای تابش باورِ قلبی که برمدار باور عقلی استی ...

یا

ای تابش ایمانِ قلبی که بر مدار ایمان عقلی استی ...

...

امّا «ایمان» دقیقاً یعنی «باور»

«باورِ قلبی» می‌شود «ایمانِ قلبی» و «باورِ عقلی» هم می‌شود «ایمانِ عقلی»

یعنی دو نوع باور داریم، باورِ قلبی و باور علقی

یا به عبارت دیگر، دو نوع ایمان داریم، ایمان قلبی و ایمان عقلی ...

اگر جز این است، خواهشمندم بنده را آگاه نمایید، مثلاً لطفاً بفرمایید حال که فرمودید در لغت عرب، «ایمان» باورِ قلبی است، باور عقلی چه کلمه‌ای می‌شود؟

باز هم گمان می‌کنم مثالی که عنایت داشتید:

((دلم آکنده از اندوه شده ست))

وارد نیست!

اگر بخواهیم بجای همزه واجی دیگر(مثلاً همین میم که شما اشاره فرمودید) را در نظر بگیریم، جایز است که مثال اینگونه باشد:

دلم مملؤ از اندوه شده ست

خوانشِ درست:

دلمّملو ع از اندوه شدست

بس واضح است «میم» در پایانِ «دلم» با تشدید تلفظ می‌شود.

حال اگر بخواهیم مانند روشِ شما بخوانیمش:

دلمملو ع از اندوه شدست

و برای مثال با همزه به عبارت «دو نوع ایمان» جمله‌ی خودم در چند پاراگراف بالاتر اشاره می‌کنم:

«دو نوع ایمان داریم»

که خوانده می‌شود:

«دُنُع عیمان داریم»

یا

«دُنُ عّیمان داریم»

و با روش خوانشِ مانند مصرعِ مورد نظر این سروده:

«دُنُ عیمان داریم»

مسلماً شنونده نمی‌تواند «نوع» را تشخیص دهد... همانطور که «لُع» در «تلألؤ» را ...

از سویی، این قاعده‌ای آشناست که اگر واج فصل مشترکِ دو واژه‌ی همسایه، همانند باشد، یک واج با تشدید خواهیم داشت.

در «تلألؤ آکنده‌تر بیفشان» این قاعده رعایت نشده است، و تلاش برای تلفظِ درست تشدید، وزن را به هم می‌ریزد.

درود مانای عزیز. بله دقیقا. و این به خاطر این است که ایمان امری است فراتر از باور.

جناب خواجه زاده ی عزیز
در اینکه ایمان امری فراتر از باور است حکمت شماره ی ۲۱۸ از نهج البلاغه کافی است.
در مورد همزه ی کلمه ی ((تَلَألؤ)) اولا : توضیح دادم که هیچ حذفی صورت نگرفته است . ثانیا: حضرتعالی آنگونه که از مطالبتان بر می آید بر این گمانید که دو نوع همزه داریم (( همزه ی ملفوظ و همزه ی غیر ملفوظ)) نه اینگونه نیست در میان حروف الفبای فارسی حرف {{ه}} بر دو نوع است {{ ملفوظ و غیر ملفوظ}} اما همزه همواره ملفوظ است و همزه ی غیر ملفوظ نداریم . منتها این همزه گاهی اوقات به اقتضای اختیارات شاعری یا اختیارات وزنی حذف می شود. و گاهی اوقات بی آن که حذف شود به ماقبل یا مابعد خود وصل می شود . در [[ تَلَألؤ آکنده تَر]] همزه ی آخر از کلمه ی تَلَألؤ بی آنکه حذف شود به کلمه ی بعد متصل شده است . و مثال برای موردی که همزه حذف می شود هم همان[[ از اندوه]] است که (( ازَندوه)) خوانده می شود.
ثالثا: گیریم [[ به فرض محال]]طبق نظر شما همزه در مصرع مورد اشاره ی شما حذف شده باشد [[ که نشده است]] باز هم هیچ ایرادی ندارد . چون حذف حرف همزه طبق قواعد علم عروض و باقتضای اختیارات شاعری یا وزنی ، جایز است.
و در این که (( دلم آکنده از اندوه شده ست )) را تبدیل به [[ دلم مملو از اندوه شده ست ]] کرده اید، اگر چه از نظر معنا یکسان باشند و در نثر محاوره ای و غیر ادبی هم ایرادی بر آن نباشد اما ادیبان فرهیخته از اینچنین خبطی به شدت می بپرهیزند.
در مورد مثالی هم که از خودتان عرض کردید یعنی [[ دو نوع ایمان]] = [[ دو نوعیمان]] = [[ دو نوایمان]] هم به همین ترتیب است. ممکن است فردی که ادیب فرهیخته و فرزانه ای نباشد در سرودن شعری مرتکب چنین خبطی شود و مثل مردم کوچه و بازار سخن بگوید . اما حذف حرف [[عین]] جز در کار طنز روا نیست . و در آثار جِدّ فقط افراد ناشی و کم سواد مرتکب چنین خبطی می شوند. علت روایی حذف حرف {{عین }} در کار طنز هم این است که خود این کار می تواند دستمایه طنزیت اثر ادبی باشد . و من نمونه هایی سراغ دارم.
 و اشتباه فاحش دیگری که نمی دانم چرا جناب خواجه زاده ی عزیز مرتکب شده اید این است که مصرع مورد بحث را اینگونه ترجمه کرده اید :
{{ ای تابش باورِ قلبی که برمدار باور عقلی استی ...

یا

ای تابش ایمانِ قلبی که بر مدار ایمان عقلی استی ...}}
حال آن که جمله موجود در این مصرع اصلا جمله ی ندائیه نیست . سر و کَلّه ی حرف ندای [[ای]] را از کجا در این مصرع پیدا کرده اید خدا می داند !!!!!!!!!

در حکمت 218 هیچ اشاره‌ای به تفاوتی میانِ «ایمان» و «باور» نشده است.

شما مهربان، در پاسخ نخست‌تان چنین نگاشته‌اید:

«بنابراین، شناخت و باور داشتن چیزی، هر چند صحیح و درست باشد، دلیل بر "ایمان" آوردن به آن (امنیت خود را در پناه آن دیدن) نمی‌گردد.»



در این متن و با توجه به این بحث، آوردن «شناخت» و «باور» در کنار یکدیگر، یک سفسطه‌ی زمخت دارد.

«مَعْرِفَةٌ» که به معنای «شناخت» می‌باشد در این موضوع و موضع، هیچ ارتباطی به «باور» ندارد و تفاوتِ آن با «ایمان» هم‌طراز با تفاوتش با «باور» است.

بگذریم از اینکه در دنیای سخن، واژه‌نامه‌ها حرف آخر را می‌زنند نه کتب مذهبی. در هر واژه‌نامه‌ای که بگردید، ایمان و باور هم‌معنی اند.
در زبانِ عربی هیچ واژه‌ای که به تنهایی معنای «شناخت عقلی» بدهد ندارید، اگر دارید چیست؟

باورت دارم.
به تو ایمان دارم.

تو را می‌شناسم، امّا باورت ندارم.
تو را می‌شناسم، امّا به تو ایمان ندارم.

هر دو به معنای این است که چشم بسته و بدونِ حساب‌گری تو را پذیرفته ام، یا برعکس، با اینکه می‌شناسمت در قلبم اعتمادی به تو نیست.



مسلماً بخشِ نخستِ مصرع در حال منادا قراردادن «فروغِ ایمان» ... است.

وگرنه، چیست که معنایی هم داشته باشد، خواهشاً بفرمایید تا ایمان بیاورم؟

درباره‌ی همزه‌ی حذف شده، باز که به ریسمان سفسطه توسل می‌کنید. آیا شما همان آقای حاج‌محمدی که «خویْ اله‌ت» را مردود می‌دانست، حتی با اینکه مقاله هم برایشان ارائه نمودم اید؟

آنجا که جایش بود و وارد، آن را مردود دانستید و برایم داستانِ زایشِ علمِ بلاغت را روایت نمودید.
و اینجا که هیچ ارتباطی ندارد اختیارات شاعری اختراع می‌کنید.


به هر روی، سروده‌تان زیباست و مانند بیشتر اوقات از خواندن این شعرتان نیز بسیار لذت بردم. هم می‌شد از فزونی‌ها گفت و هم از کاستی‌ها. امّا هر چه بگویم از بزرگواری و شاگردنوازی‌تان کم است.

باری بیشتر ابراز ارادت و سپاس از توجه شما استاد ارجمند می‌کنم

جناب خواجه زاده ی عزیز سلام مجدد
اولا کاربران محترم سایت غالبا فرهیختگانی فاضل و اندیشمندند و خود بخوبی در می یابند که چه کسی متوسل به سفسطه و مغلطه می شود
ثانیا در تفاوت ایمان و باور همین بس که نقطه ی مقابل ایمان کفر است و نقطه ی مقابل باور شک و دو دلی و ظن است. ثالثا: کسی که اندک اطلاعی از بحث مقولات فلسفه دارد اذعان می کند که این دو از دو مقوله ی جداگانه اند .
رابعا این که می فرمایید : (( در زبانِ عربی هیچ واژه‌ای که به تنهایی معنای «شناخت عقلی» بدهد ندارید)) بیانگر میزان اطلاع شما از زبان عربی است .و ای کاش توانایی خواندن و درک دو کتاب بدایه الحکمه و نهایه الحکمه از علامه ی طباطبایی را می داشتید تا در می یافتید که [[المعرفه العقلیه]] چیست
خامسا عزیز جانم می دانم که از قواعد علم عروض سر در نمی آورید . به همین خاطر به شما توصیه می کنم که با انگشتان دستتان تعداد هجاهای [[ «خویْ اله‌ت»]] را بشمارید و بعد با قوافی غزل من مقایسه کنید تا در یابید که قوافی محاذی نیست.

و جناب خواجه زاده ی عزیز
اگر اهل سفسطه نیستید و‌ جِدّا در پی جستجوی حقیقتید به تفسیر المیزان ذیل آیه ی چهارده از سوره ی نمل:
[[وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ ]]
مراجعه کنید و همچنین معنا و مفهوم کفر جحودی در آثار شهید مطهری را بررسی کنید تا در یابید ایمان امری فراتر است از باور. و تا در یابید قرآن چگونه فرعونیان را که آنچه را که باور یقینی داشتند انکار می کردند، کافر توصیف می کند.

اهل سفسطه نیستم.
ممنون که توجه داشتید و دوستانه گپ زدید.

سپاسگزارم بزرگوار زنده باشید

درود بر شما زنده باشید

سلام علیکم
ممنون و سپاسگزارم

و درود بر شما بزرگوار شاداب باشید ان شا الله

سپاسگزارم سرکار عالی را زنده باشید و موفق

درود در خدمت هستم عزیز