بچه آهوها

سلام

و

چقدر این شعر دوست داشتنی است و سرشار از صداقت ، صداقتی که بی گمان ستون اصلی هر شعری ست اگر‌چه شعر را احسنه اکذبه و اکذبه احسنه گفته اند ولی آن مال روزگار مدیحه سرایی بود ولی در دورانی که شعر بیان احساسات راستین قلب آدمیان است پس صداقت بی تردید از عناصر اصلی آن است و همین صداقت در بازسازی تصاویر ذهنی شاعر است که به ناگاه هر مخاطبی را به دنبال خویش می کشاند و با خود همراه می کند و بهترین دلیل می شود برای ارتکاب شعری که از بن جان می جوشد .
غزلی با قافیه ای سخت و شمایلی سخت تر هم چون آثار پیشین شاعر ش که نکته سنج است و باریک بین و به زیبایی می تواند حریم شعر را حتی در هنگام نوشتن سخت ترین هجوها و نقدها رعایت کند ، حریمی که آلودن اش بی گمان اولین و اساسی ترین ضربه اش را شاعران حقیقی خواهند خورد .
طبق معمول در غزل و هر نوع دیگری باز هم به بررسی تقارن ها و موازنه ها نشستم و دیدم که الحق و چقدر به سزا این قرینه سازی ها رعایت شده است و هر واژه ای ما به ازایی در برابر خود دارد و هر تصویری را خیالی دیگر کامل می کند .
از دیگر مشخصه های اصلی این غزل نازنین ترکیب زیبای واژه ها و عبارات مدرن است به کلاسیک ، اتفاقی که اگر همه گیر شود شاید بتوان اندکی از دین خویش به ادبیات کلاسیک را پرداخت ؛
ترکیباتی همچون اتوخورده ، سیگار شان ، دور از هیاهوها ، گیج است ، به زیبایی با کلمات و ترکیبات کلاسیک گره خورده اند و جلوه ای خاص به غزل بخشیده اند و در عین حالی که شعر را در سلیقه ی خواص حرفه ای می نمایانند ، بر ذوق مخاطب عام نیز خوش می آید و پسند می افتد و همین است آن حلقه ی گمشده که در بیشتر اشعار نمی‌توان باز یافت اش ...
در قیاسی مع الفارق اتفاقی درست شبیه غزل های حضرت حافظ که علاوه بر سلیقه ی سخت گیر خواص بر دل خوش ذوق هر عامی مردی نیز می نشیند و دلربایی می کند و بی گمان این خصیصه به دست نآید مگر از راه بودن در هیاهوها و دیدن آن چه که این روزها دیدن اش و در عین حال دریافتن حقیقت در درون اش و تمیز دادن حق و باطل از میانه اش کاری صعب است و طاقت فرسا چرا که نمی دانم خوشبختانه بگویم اش یا متاسفانه ، فضای مجازی اجازه ی هر نوع برخورد نزدیک و حقیقی را سلب کرده است و بی تردید در این گونه از آشنایی ها ، حق مطلب ادا نمی شود و شناخت آن گونه که باید اتفاق نمی افتد و در ادامه همین عدم شناخت صحیح زمینه ساز رویدادهای بعدی می گردد و از قضا چون شناخت حقیقی نیست پس شرم و حیایی هم در میان نیست تا هر کسی به میزان داشتن آن ، در برخورد با دیگران راهی میانه برگزیند تا آن گاه که حق از باطل عیان گردد .
اما نکته ی آخر این که استفاده ی شاعر از استعاره ها تا بدان جا ی پیش رفته است که سر از سرزمین سمبل ها و نمادها در آورده است و درست این جاست که حتی اگر شاعر قرینه ای هم برای استعاره و شناخت طرفین آن ارائه ندهد ، امر بر مخاطب مشتبه نمی گردد چرا که به دلیل میزان بالای کاربرد استعاره به نماد تبدیل شده است که این امر را می توان در گرگ ، آهو ، شغال و … که بسیار هم خوش نشسته اند‌ و تمیز از کار در آمده اند .
و
حرف آخر م طبق معمول سپاس گزاری بی شمار است از شاعر که اگر چه دیر به دیر شعر ی را منتشر می کند ولی هر گاه که انجام اش می دهد به نحو مطلوب و احسن انجام می شود و مخاطب را به اندازه ی تمام نبودن های اش از ادراک و عرفان لذت سرشار می کند و با افروختن آتش تفکر در جان اش تا روزها ذهن او را به خویش مشغول می دارد که این عین انتظاری ست که از هر شعری می رود و دیگر آن که سپاسی دوباره به جهت جسارت شنیدن نقد و بازگذاشتن آن پنجره ی سبزی که هر کسی را این روزها توان اش نیست و بی تردید اگر کسی برای شناخت و ادراک آگاهی های بیشتر و در نهایت تمیز حق از باطل چه در شعر و چه در هر باب دیگر ی ، اندک تلاشی داشته باشد ، بی نیاز از نقد و نظر دیگران نیست و چه خوش گفت حضرت جانان حافظ نازنین :

سر ما و در ميخانه که طرف بامش
به فلک بر شد و ديوار بدين کوتاهي

قطع اين مرحله بي همرهي خضر مکن
ظلمات است بترس از خطر گمراهي ...

آن گرگ پیری که رمید از دست آهوها
کز کرده است این جا کمی دور از هیاهوها

سلام .....

این گرگ پیر شاعرست ، و آن شغال اتو خورده که دل از بچه آهوها برده چه بسا بنده باشم . از این متلک مرموز که بگذریم ، بحث شعر از روابط انسانی فراتر است ، هرگز به خود اجازه نداده ام که شعری را به دلیل غرضها و مرضهای شخصی شهید کنم ، خاصه آنکه آن شعر لعبتی دل انگیز باشد و به زیور قاعده و تخیل آراسته .... شعری که خواندم و زودتر از من خانمم و خواهرم خوانده و کامنت نوشته اند ، از کارهای خاص و قوی ست که در این چندوقت مطالعه نمودم .

دلیل :
۱- سهولت ارتباط با مخاطب ، بطوریکه با نمادهای این شعر که بسیار خوش نشسته اند قادر به ساختن تصاویر نزدیک و همسان با ذهن شاعر خواهند بود

۲- شبکه ی به هم پیوسته از کلمات همتبار و نظایری که رعایت شده اند که علاوه بر آراستن ساختار ، به مدد معنا هم آمده اند

بعنوان مثال در همان ابتدای شعر ، گرگ / شغال / میش و آهو با هم در ساخت تصاویر و رساندن منظور شاعر و همراه نمودن مخاطب بسیار موفق عمل کرده اند

۳- در حالی که زبان آرکاییک و زبان امروزی و شاخصه های آن عمدتا با هم بیگانه اند ، اما خط بخیه و پیوند این دو لهجه در این شعر به هیچ عنوان مشخص نیست و زبان کاملا یکدست و طبیعی جلوه میکند .

۴- در مباحث اجتماعی ایرانیان تعاریف و حدودی برای \"روشنفکر\" کمتر دیده ام ، اما بخصوص در آثار شریعتی و جلال آل احمد ، تعاریف و پارامترهایی برای \" روشنفکر نما \" بکار رفته اند از جمله : ظاهر شیک و ذهن خالی
استفاده از کیف و عینک و پیپ و .. نشستن در کافه ها و کنج ها و سفارش قهوه و سیگار و ... اعتقاد به روابط باز و داشتن دوستان اجتماعی از جنس مخالف و گوش دادن به موزارت و بتهوون و رد کردن دین و خندیدن به غیرت های رادیکال و .. و .. و ... اصطلاح معروف \" آروغ روشنفکری \" هم در نقد این گروه سر زبان افتاد . ( هرچند همین گروه در تاریخ تحولات دو قرن اخیر در ایران و جهان ، فارغ از خوب و بدش و فارغ از بحث اینکه بازیگر اصلی بودند یا عروسک خیمه شب بازی ؟ بسیار تاثیر داشتند )
در این شعر نیز به تبع نقدی که بر عارفان اهل قال از طرف اولیای اهل حال میشد از قدیم و به تبع نقدی که بر روشنفکرنمایان بی فکر در این چند دهه انجام شده ، شاعر با استفاده از تعابیری چون \" شغال اتو خورده \" / سیگار کنج لب / نعل یابو و توخالی به مصاف این گروه رفته ست . و صرف نظر از اینکه مرز میان \"فلسفه دان\" و \" فلسفه خوان \" را اغلب نقد کنندگان و نقد شوندگان نمیدانند و کسی که صدها جلد کتاب فلسفه خوانده و صاحب تریبون و رسانه است را ممکنست فیلسوف بدانند ، اما شعر به علت همراهی با باور اکثریت و وارد شدن از بابی معمول و طبیعی ، در کار خود موفق بوده است . ( راستی بنده اعتقادم بر اینست اگر بخواهیم روشنفکر و فیلسوف شویم باید علاوه بر تسلط بر تعاریف قدیم خود نیز صاحب تعاریف جدید باشیم . مثلا اگر کسی از خدا و دین و حکومت و روابط و جنسیت و حقوق و کار و تکلیف و حق و ... تعاریف تازه ای ارائه بدهد میتوان او را فلسفه دان نامید . وگرنه فلسفه خوان است . که البته آن نیز با ارزش است چون بهرحال اهالی مطالعه عزیزتر از اهالی جمودند )

۵- در بیت چهارم شعر به اوج خود میرسد ، و آن تشخیص رندانه ی شاهین ترازوست . چون ارزیابی و تعیین وزن واقعی شخصیت کسی که ظاهرش مرتب و باطنش مشوش است ، رُخ دارد اما مُخ ندارد ، حجم دارد اما فاقد جرم میباشد ( مثل بادکنک ) سخت و دشوارست . و تعیین عیار و چگالی شخصیت آنها برای ترازوها دشوار است ، آنچنان که شاهین روی ترازو هم مستاصل میشود . در واقع اگر باقی شعر را شروعی برای رسیدن به این شاهبیت بدانیم گزاف نگفته ایم . براستی که ضربه و اثربخشی نهایی اثر در این بیت اتفاق افتاده است .


و اما سخن آخر همانا دعوت از همه ی کاربران شریف این سایت است به خواندن شعر و برایشان مهم نباشد که شعر را چه کسی و به چه منظوری گفته است ؟ زیبایی را باید ستود ... و میبینید برغم آنچه پیش آمده شغال پیشه گی نکردیم ( چون بین شیر و شغال تفاوت بسیار است ) خانوادگی به تحسین قلمی پرداختیم که از صاحبش توهین شنیدیم .


مانا
۳۱ فروردین ۱۴۰۰
حاجی آباد هرمزگان