هالتر بزنم

درودی بر استاد احمدی زاده عزیز و گرامی، جناب هداوند بزرگوار ، استاد مانای پر جنب و جوش و فعال و همه اساتید و سروران محترم
در مورد افراغ اندیشه برداشت های خاص خودم را دارم
تصورم آن استکه در بیشتر سروده ها مثلا سروده های استاد مانا و دوستانش
تخیل احساسی وجود دارد که بعضا بر اساس اطلاعات شخصی یا عمومی بوجود می آیند
ولی در افراغ اندیشه
تخیل عقلانی و حکمت آمیز موج میزند و موجب برانگیختگی احساس میشود
و سایر مشخصات این قالب عظیم و شگرف
که چون قلم کمترین قاصر و گاهی تند است عین نقد و بررسی همین موضوع که توسط استاد بانو عجم تدوین شده را ارائه مینمایم امید که مفید واقع شود:

افراغ اندیشه نقد بانو عجم

جمیله عجم(بانوی واژه ها)
۲۲ ساعت پیش

بانام ویادخدا و
درودبرشما استاداندیشمند وآگاه جناب احمدی زاده عزیز

مثل همیشه کوتاه امابسیارزیبا وسرشارازمعنابود
برطبق گفته های خودتان درمورد افراغ اندیشه که درجایی اشاره کرده بودید :
🌼افراغ اندیشه یعنی آنچه را که می اندیشم , بنویسم و به زبان خاص خودم اندیشه ام را به جای آنکه به نقطه ای مبهم و کور نزدیک کنم ؛ به گونه ای استخراج کنم که قابل رویت باشد.
این زبان سبک خاص خود را دارد و به هیچ کس شبیه نیست, من نیامدم شبیه این و آن بنویسم , من باید خودم و نوشته های خودم و تفکر و احساس خودم باشم و نه دیگران ؛ حتی در مقابل افراغ اندیشه دیگران.من هیچ کس نیستم الا خودم.هدف از افراغ اندیشه بیان این است که احساست مانند اثر انگشت متعلق به خود انسان است.به نظرم نباید سعی کنیم که مثل دیگران بنویسیم باید سعی کنیم زبان خاص خودمان را داشته باشیم.به جای اینکه اندیشه ای را که داری به ورطه ی فراموشی بسپاری آن را روی کاغذ یا هر چیز دیگری بیان میکنی یا افراغ میکنی.\\\"))
🌼واقعا هم قلم شما خاص خودتان است وزبان شعری متفاوتی دارید وهرکس بااشعارشما آشناباشد به محض دیدن شعرتان می فهمدکه شعرازشماست
🔷️افراغ اندیشه همانطورکه ازنامش هم پیداست براندیشه وتفکرپشت شعربسیارتاکید دارد درعین اینکه تصویرهم دارد
الان این کوتاه شماهم همین ویژگی رادارد واندیشه ای قوی پشتش هست که ذهن مخاطب رابه خوبی به بازی می گیرد واورابه چالش می کشاند تابه به عمق ومعنای اصلی شعربرسد...
علاوه براینکه چندتصویرهم درشعرهست:
♦️بنداول :
دراز کش در نادانی
خفته است!
خوابیدن به حالت درازکش یعنی لم دادن وبی خیالی خوابیدن درازکش بودن درنادانی تصویری زیباپرازکنایه است که اینگونه نادانی چقدرهم ضربه می زند به اطرافیان یعنی برایش مهم هم نیست که این نادانی چه بلایی ممکن است سربقیه بیاورد شکل خوابیدنش هم ازاردهنده است پاهاشودرازکرده ومانع عبورومرور راحت دیگران است روی گنداین نادانی اش همه راهم آزارمیدهد ...
♦️بنددوم:
بوی تعفن عقلش
هوای باغچه همسایه را
لجن مال می کند.
این بند هم یک کنایه قوی دارد
یعنی این بیشعوری و ادعای عاقل بودن بوی گندش بلندشده
وهوای اطراف راهم آلوده کرده

♦️وبندآخرهم که درواقع مثل رباعی ضربه ی آخرراشاعرزده
همسایه برای نجات باغچه اش
صدها نهال اندیشه می کارد.
کاشتن نهال اندیشه بسیارتصویربکروزیبایی است
یعنی بوی گندوتعفن این بیشعوریها و این بی عقلیها جوری هوای اطراف راآلوده که همسایه صدها نهال کاشته تابلکه هواتصفیه شود...
🧊فقط یک نکته به نظرم آمدوآن اینکه کلمه ی همسایه دوبارپشت سرهم تکرارشده که می توان یکی راحذف کرد تاشعریکدست تروزیباترشود
به این شکل:
دراز کش در نادانی
خفته است!
بوی تعفن عقلش
هوای اطراف را
لجن مال می کند.
همسایه برای نجات باغچه اش
صدها نهال اندیشه می کارد.
🍂🍁🍂🍁🍂
امان ازنادانی که نه تنها خودانسان رانابودمی کند بلکه براطرافیان هم تاثیرگذاراست وباعث آزارواذیت بقیه هم میشود ...
امان ازهوای لجنی بیشعوری که همه جا را آلوده وخراب می کند
نمونه اش دراطرافمان زیاداست مثل همین جنگی که درهمسایه گی مان براه افتاده وتاوان بیشعوری یک عده راباید مردم مظلوم غزه بپردازند .....
یک عده نفهم ازخدابی خبر دنیارلجنی وآلوده می کنند ویک عده برای تمیزکردنش بایدزحمت بکشند و بیاندیشندکه چگونه این خرابکاریهارادرست کنند واینگونه هست که آرامش ازتمام جهان می رود .....
وقتی که هوای اطرافمان آلوده باشه نهال های اندیشه ای که کاشته میشه هم آنجورکه بایدبه ثمرشایدننشیند...
🌻یاداین ضرب المثل معروف افتادم
بنی آدم اعضای یکدیگرند
که درآفرینش زیک گوهرند
بدون شک رفتارو تصمیم گیریها ونفهمیهای ما انسانها بر هم تاثیرمی گذاردو بیشعوری که دیگرازهمه چیزبدتر است به قولی یک آدم دیوانه یک گرهی می اندازد که صدتاعاقل نمی توانندبازش کنند وتروخشک کنارهم می سوزند به خاطربی عقلی ونفهمی یک نفر
حالا خوبه همسایه عاقل باشه ونهال اندیشه بکارد ودنبال راه حل درست باشه وای به زمانی که همسایه هم خودش نادان باشه دیگه غوزبالاغوزه عین الان دنیای اطرافمان 😔

مکتب افراغ اندیشه هایتان پرفروغ بادتاهمیشه
ببخشید که کمی فضولی کردم استادبزرگوارم

محمد باقر انصاری دزفولی
۱ ساعت پیش
سلام استاد عزیز
برداشتم از شعر زیبای شما این می باشدامیدوارم مورد قبول باشد

این شعر که به نظر می‌رسد از نوع طنز تلخ و انتقادی باشد، به برخی مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اشاره دارد. در اینجا تلاش شده تا با استفاده از تصاویری مبالغه‌آمیز و اغراق‌آمیز، وضعیت‌های مختلف را به نقد کشیده و به نوعی بر مشکلات جامعه و تناقضات موجود در آن اشاره شود.

تفسیر ابیات:
\\"سر پیری معرکه گیری بکنم\\":

این قسمت می‌تواند به فردی اشاره کند که در سنین بالا، زمانی که باید از زندگی آرام و بی‌دغدغه برخوردار باشد، به دنبال برگزاری \\"معرکه\\" و جلب توجه است. این \\"معرکه‌گیری\\" ممکن است به نوعی نشان‌دهنده رفتارهایی باشد که هدفشان فقط نمایش خود و جلب توجه است، حتی اگر از نظر زمانی یا شرایط زندگی مناسب نباشد.

\\"پولدار و سرمست شوم\\":
در اینجا به تمایل فرد برای به دست آوردن ثروت و لذت بردن از آن اشاره شده است. این بخش نشان می‌دهد که فرد می‌خواهد به دنبال ثروت بی‌حد و مرز برود تا از آن لذت ببرد، که شاید نوعی تمایل به تجمل و فریبندگی در دنیای مدرن باشد.

\\"هالتر وطنی بخرم\\":
هالتر، که به معنای دستگاه ورزشی است، در اینجا ممکن است نماد قدرت‌نمایی یا تلاش برای به دست آوردن قدرت باشد. \\"هالتر وطنی\\" می‌تواند به نوعی اشاره به فرهنگ، محصولات یا نمادهای ملی داشته باشد که به شکل نمادین استفاده می‌شوند. به نظر می‌رسد فرد می‌خواهد از نمادهای \\"وطنی\\" برای تقویت وضعیت اجتماعی و اقتصادی خود بهره ببرد.

\\"آمپول و دوپینگ سر کشیده\\":
این تصویر به استفاده از روش‌های غیرقانونی و تقلبی برای رسیدن به موفقیت و برتری اشاره دارد. دوپینگ معمولاً در ورزش برای افزایش عملکرد به صورت غیرمجاز استفاده می‌شود، و اینجا نماد تلاش فرد برای رسیدن به اهداف خود با استفاده از روش‌های ناصواب است.

\\"قرص سر دستش بزنم\\":
این بخش ادامه همان ایده است که فرد به دنبال راه‌های سریع و ناصحیح برای رسیدن به اهداف خود است. \\"قرص\\" در اینجا ممکن است نماد داروها یا مواد مخدری باشد که افراد به منظور تسکین دردهای روحی یا جسمی خود به آنها متوسل می‌شوند.

\\"خدا کند زیرِ ها لَش تِر نزنم\\":
اینجا فرد به نگرانی خود از عواقب این راه‌های ناصحیح اشاره می‌کند. \\"زیرِ ها لَش تِر نزنم\\" ممکن است به معنای احتیاط در مواجهه با پیامدهای منفی این مسیر باشد. به نوعی، فرد نگران است که در مسیرهای اشتباه گرفتار نشود و از عواقب آن پشیمان نشود.

\\"وطن فروشی نکنم\\":
در این بخش، فرد به خطری اشاره دارد که ممکن است در جستجوی ثروت و قدرت، اصول و هویت ملی خود را فدای آن کند. \\"وطن فروشی\\" به معنای خیانت به میهن است و اینجا فرد از خود می‌پرسد که آیا در این مسیر به ارزش‌های اخلاقی و ملی خود وفادار خواهد ماند یا نه.
جمع‌بندی:
این نوشته بامعنی ترکیبی از طنز، خودانتقادی و اعتراض به برخی رفتارهای اجتماعی است که در دنیای مدرن بیشتر دیده می‌شود. فردی که به دنبال ثروت و قدرت است و به روش‌های غیرمجاز یا فریب‌کارانه متوسل می‌شود، اما در عین حال نگران عواقب این مسیر و تهدیدهایی است که ممکن است به هویت یا اخلاقیات او آسیب برساند.

شاعر به نوعی به نقد جامعه‌ای می‌پردازد که در آن تلاش برای به دست آوردن ثروت و قدرت در اولویت قرار گرفته و فرد ممکن است برای رسیدن به این اهداف، ارزش‌های انسانی و ملی خود را قربانی کند. این نوشته به دلیل استفاده از زبان پر از استعاره و تصاویر زبانی، نوعی نقد اجتماعی است که با طنز و اغراق، مخاطب را به تفکر در مورد رفتارهای شخصی و اجتماعی وامی‌دارد.
هزاران درود بر شما .وطن فروشی کار خوبی نیست ...استاد درست فرمودید

با احترام به ساحت بلند شعر و ادب ایران زمین
با درود به ناخدای کشتی ناب جناب ملحق ارجمند
و با درود به صاحب اثر جناب استکی عزیز

قبل از گشودنِ پنجره‌ای به ماهیتِ اثرِ بالا، یک پنجره‌یِ سبز بدهکارِ صاحبِ این صفحه هستم و از قبل مجوزش را از جنابِ ملحق بزرگوار گرفته‌ام که با یک مقدمه‌ی کوتاه به شرحِ هر دو می‌پردازم.

همیشه با احترام به ساحت بلند شعر و ادب ایران زمین آغاز می‌کنم و هر گاه به نام ایران زمین می‌رسم مو بر اندامم سیخ می‌شود به جهت جفاهای بسیاری که عمدا یا سهوا - در گذر زمان و در عرصه‌های مختلف - از فرهنگ و اصالت و هنر گرفته تا جغرافیا - بر غرورِ پر شکوهِ این مامِ همیشه سرفراز رفته است. و اسف‌بار تر آنکه کاری از دستم بر نمی‌آید جز انکه هر بار با ملک‌الشعرای بهار همنوا بشوم که؛
"ای خِطه‌ی ایرانِ مهین ای وطن من
ای گشته به مهر تو عجین جان و تن من
... وَ ...
دردا و دریغا که چُنان گشتی بی برگ
کز بافته‌ی خویش نداری کفنِ من"

سالهاست عضو کوچکی از خانواده‌ی ناب هستم.
دفترم انگشت شمار شعر دارد و جز به هنر والای سرودن و زیبائیهایش فکر نمی‌کنم. گاها نقدی مخالف یا موافق می‌نویسم بدون قصد و غرض.
از حاشیه و حاشیه سازی دورم که بسیار بیزارم از پچ‌پچ و زمزمه‌های پیرامونش...
و اما...
کمتر از یک سال پیش شرحی بر غزلی گشودم و طبق عادت کمی هم راجع به زیبائی‌ها و ویژگی‌های غزل نوشتم.
پس از آن جناب استکی عزیز دو بیت (به زعم ایشان قطعه) با پی‌نوشت -به اشتراک- تقدیمِ کمین کردند؛
"غزل ، غزل خداحافظی را خوانده است
به پیچ و خم عروض و قوافی مانده است
نگو که سراسرش پر ز حس و حکمت است
نفس ز هنر بریده و بی ره رانده است

پ. ن.: احساس و اندیشه تنها در یک قالب
شعری نمی گنجند
(عباسعلی استکی)

همان موقع از محضرِ جناب ملحق عزیز کسبِ اجازه کردم تا پنجره‌ای سبز باز کنم پیرامون ماهیت و محتوای این تقدیمی اما به دلایلی منصرف شدم تا امروز.
در این بداهه که نه رنگ قطعه دیدم نه بوی غزل شنیدم، لطافتی هم نیافتم! آنچه دستگیرم شد پروپاگاندایِ خاصِ جناب استکی بود که البته اولین بار نیست با این شیوه‌ از جانبِ ایشان روبرو می‌شوم که به زعم کمین اگر سیاستمدار می‌شدند قطعا یک سیاستمداری نا موفق می‌بودند.
اگر چه در پاسخ به بعضی کامنت‌های مربوط در آن صفحه، از غزل و غزلسرائی جانب‌داری می‌کنند اما لااقل دو مصرعِ پایانیِ این بداهه‌یِ تقدیمی بر عرایضِ کمین صحه می‌گذارد که چندان دلِ خوشی به تغزل ندارند و شیفته‌ی سرودن در قالبی تازه هستند! نه تنها سلیقه‌ی جناب استکی، بلکه سلیقه‌ی هر عزیزی برایم محترم است که چگونه ودر چه فالبی بسراید. اما شیوه‌ی تبلیغِ پدرِ سایت ناب و اینکه چرا مرا نشانه رفته بودند مدتها برایم قابل هضم نبود...

دلنوشته... یا افراغ اندیشه...؟!
برای آنکه به ماهیت این سوال بپردازم ناچار شدم به این بهانه نمونه‌ای دیگر از آثار جناب استکی در اینجا بیاورم.

۱- دلنوشته:
میخواهم "سر پیری
معرکه گیری" بکنم
پولدار و سرمست شوم
هالتر وطنی بخرم
آمپول و  دوپینگ سر کشیده
قرص سر دستش بزنم
خدا کند
زیرِ ها لَش
تِر نزنم
وطن فروشی نکنم
(عباسعلی استکی)

۲- افراغ اندیشه:
خودم
"موقع تشییع جنازم"
"به پیراهن مشکیم می نازم"
خودت
که مرتب از مرگ میسرایی
موقعی که در احتضاری
چیزی داری  بهش بنازی؟
یا فکر میکنی در این بازی
همه چیز را می بازی؟
(عباسعلی استکی)

هرچه تلاش کردم شاخصی برای تمیز این دو قطعه نیافتم. اولی "دلنوشته" و دومی "افراغ اندیشه"
هر دو را فقط به این بهانه آوردم اما چیزی دستگیرم نشد لذا به محتوای اولی که حیّ و حاضر است می‌پردازم.

به یاد دارم بچه که بودم هر وقت به دروغ قسمی یاد می‌کردیم، یا حین صحبت در جمله‌ای ناشایست نام خدا یا نامی متبرکه می‌بردیم، (مثل همین جمله که در متن دلنوشته‌ی بالا آمده؛
"خدا کند
زیرِ ها لَش
تِر نزنم")
بزرگترها خصوصا مادربزرگم که خدایش بیامرزاد با غیض می‌گفت؛ "استغفرالله! زبانت را گاز بگیر بچه...!
اگر مادر بزرگم زنده بود و می‌شنید حتما با غضب نگاه می‌کرد و می‌گفت؛ برای "تِر زدن" یا "تِر نزدنت" پای خدا را چرا وسط می‌کشی؟! لااقل بجای "خدا کند" امیدوار باش!
شاید جناب استکی اولی را با توجه به محتوایش در شان و مقام "افراغ اندیشه" ندیده‌اند!
شاید هم من معنای دلنوشته را درست نفهمیده‌ام.
به هر حال بنده بعنوان یک خواننده فضیلتی در این نوشته نیافتم. تنها چیزی که دستگیرم شد "فروغِ اندیشه‌یِ" جناب استکی بود که این بار تحت عنوان "دلنوشته" رقم خورده است.


با احترام
ابراهیم هداوند
۸ آذر ماه ۱۴۰۳
 

سلام

و من نیز همین ابتدا عرض کنم که درست است مانا به زندگیش یک بیت غزل نسروده، اما غزل را آبروی شعر می داند. اگر غزل را از تاریخ ادبیات حذف کنیم، از شعر جز همین " اراجیف مانا " چیزی بر جای نمی ماند. سپید می سرایم اما نه از این جهت که غزل را شعر نمی دانم. بلکه از این جهت که با سپید، راحت تر توانستم تغزل ایجاد کنم. آن هم برای منی که ۳۷ جلد کتاب عروض خواندم، ولی هنوز تفاوت میان رمل و هزج را نمی دانم. و اگر یکی از من بپرسد، دقیقا زحافات چه معنا دارد؟ دور نیست که همان لحظه ریق رحمت را سر بکشم. از طرفی امثال ابراهیم هداوند را نعمتی برای این سایت می دانم. که اگر امثال ایشان نبود، چگونه می توانستید مانا را با ده دبه عسل هم تحمل کنید؟؟

اما جناب استکی_ فارغ از افراغ _ مردی شریف و سخی ست که همواره رهین محبت شان بوده و هستم. اگرچه بنده نیز کلا نمی توانم تمایزی میان آنچه نام افراغ بر آن می گذارند، با دلنوشته قائل شوم. و علیرغم توضیحاتی که بسیاری دوستان نوشتند، هنوز خود را راضی نکرده ام که بگویم در شعر شاملو و صالحی و گروس و سهراب، اندیشه و عمقی نیست. اما افراغ سرشار از معانی عمیق و چند لایه است!

و گلایه ای دیگر هم دارم که میان کاربران مغالطه بسیار رایج است:

مغالطه ی مسموم کردن چاه : هرکس افراغ را نفهمد حتما نفهم است

مغالطه ی تله گذاری: شما آدم فهمیده ای هستید و بی شک می فهمید که تفاوت افراغ با سپید چیست؟

مغالطه ی " دو راهی مجهول " : هرکس با سایت مشکل دارد، خدانگهدار

مغالطه ی " پس چه ایسم " :
_ چرا کودکان بلوچ مدرسه ندارند؟
_ چرا از کودکان غزه نمی گویی؟

بارها و بارها شاهد بودید که کاربری دلسوز و فعال برای همین سایت ( و باقی سایت ها ) بودم و هستم. اما تا از وضعیت سایت گله کرده ام، بماند .........


حالا به این صفحه برگردیم:

میخواهم "سر پیری
معرکه گیری" بکنم
پولدار و سرمست شوم
هالتر وطنی بخرم
آمپول و دوپینگ سر کشیده
قرص سر دستش بزنم
خدا کند
زیرِ ها لَش
تِر نزنم
وطن فروشی نکنم


آیا در این شعر ، کلمات هالتر / پیری و معرکه گیری/ تر / و وطن فروشی، شعر و دلنوشته ساخته اند یا ادبیات پشت خاور ایسوزو ؟

آیا اگر شعر را کلامی مزین تر از متن بدانیم، کدام زیبایی در این کار نهفته است؟

آیا می توان این کلمات را نقدی و کنایتی به عملکرد برخی ورزشکاران دانست که به خاطر شرایط ناجوری که بر آن ها تحمیل شده، از ایران رفته و برای جایی دیگر بازی می کنند؟ اگر این چنین است ما چه خاکی سرمان کنیم که مثلا شعر مانا را در کشورش قصابی می کنند که " آقاجان سیاسی نگو " بعد اگر بروم در سلیمانیه یا بیروت چاپش کنم، نامم " خائن به وطن" است و احتمالا تر زده باشم ؟ چرا هیچ یک از مسئولین ما یک بار نگفتند والا بلا تقصیر از ماست که ده میلیون ایرانی فرار کردند و عمده ی باقی هم دنبال راه فرارند؟ از بالاترین مقام تا حتا مدیر همین سایت، چرا یک بار نگفت: کوتاهی از ماست. پیشنهادتون چیست؟

جناب استکی بنده منظور افراغ تان را فهمیدم. هرچند ادبیاتی چاله میدانی داشت. و هرچند استالین وار معتقدید" هر که با ما نیست، دشمن ماست " باور کنید ما معترضان بیشتر از موافقان اگر ایرانی نباشیم، کمتر نیستیم. اگر می بینید، تعداد شاعر معترض یا شعر معترض کم است، چون راه ورود بر آن ها بسته شده. تریبون دست شماست و برای ما تنها اینستاگرام مانده که آن هم فیلتر است.

سر پیری
معرکه گیر میدان منیت شده ام
هالتر بی هوا را بالای سر می برم
زیر بیرقی که با خلیج و خزر بیگانه است
..
آه
فرصت نمناک نامی شدن !


آیا اینجوری شاعرانه تر نبود؟؟

دوستدارتان: مانا 💙💙💚💚💙💙💙💚