منظره ی سخاوت ریرا

با سلام.

پیرامون یک سپید عالی همیشه دوست داشتم صحبت کنم.بعضا به اشعار دوستان سر می زدم و می خواندم.اشعار خوب زیاد بودند.و به وحدت کلمه نقد،تا توانستم نقاط بارز اشعارشان را بر می شمردم.اما همیشه منتظر یک سپید عالی بودم.دوستان خوب شاعر شعر ناب،اینجا،جایی است که باید یک سپید عالی را بخوانیم.
پیرامون تکنیک های شعر سپید حرف زدن حوصله و وقت زیادی می طلبد.قبل از هر چیزلازم است بدانیم آیا غیر از نبود وزن وقافیه، مشخصه های دیگری هم وجود دارد که بتوان آنها را به عنوان " معیار" یا " قاعده" برای شعر سپید فرض کرد؟ اصولاً چنین چیزی در شعرسپید امکان دارد؟ به نظر می رسد تنها چیزی که می تواند به عنوان معیار ، در شعر سپید قابل پذیرش باشد، نبود وزن عروضی و قافیه است. دیگر مشخصه هاي آن می توانند در تقویه فرم و ادبیت آن مؤثر باشند.
بنابر این،به نظر می رسد هیچ معیار ثابتی نمی توان برای آن فرض کرد. هر آنچه به عنوان قاعده برای شعر بیان کرده اند، با تغییر شرایط فکری و زبانی، قابل تحول می باشد.
چنین به نظر می رسد نام بردن از بعضی چیز ها به عنوان تکنیک به این معنا نیست که این عناصر، هیچگاه تغییر پذیر نیستند و نمی توان آنها را با روش جدید تر معاوضه کرد بلكه به این مفهوم است که شعر سپید با ترکیب از این اصول به مرحلهء عالی تری از کمال در فرم می رسد. موسیقی درونی، تکرار، قرینه سازی، ایجاز، ترکیب سازی، رنگ ، حرکت، کلمه شناسی، تناسب، دستور زبان، تقطیع، شکل نهایی، منطق شعری، شکل ذهنی و ...از عناصر تاثیرگزار در خلق یک سپید عالی می توانند کمک کننده باشند.
به این بند از شعر بانو طالب زاده دقت کنید:

ماه ، بیزبانست و تیشه میزنند ابرها ..
میترسم
از دفینه ی احساسی
که سنگ بزهناک شمایل انسان
میشکند هر گاه ...

یکی از عناصر تاثیرگزار،آهنگ است. که می تواند کلمه ها را باهم مرتبط سازد. قافیه، تجنیس، تضاد وطباق از عناصری می باشند که آهنگ کلمه ها را تامین می نمایند. مثل اهنگی که در این شعر دیده می شود:
بین " تیشه" و " ابر" تضاد به مشاهده می رسد. همچنان واژه های " تیشه و " سنگ" و " میشکند" تناسب وجود دارد.نیز هم برای "ماه"و "ابر" و " احساس" .وجود چنین آهنگ برخاسته از موسیقی درونی، به هماهنگ ساختن کلمه ها کمک شایانی رسانده و میان آنها الفت برقرار کرده است.

برای جنگل تنها،
مه سنگین بارورم ..
که شعله میزند
به انبساط سبز روشن هر برگ ..

شاعر در هنگام سرایش این بند، پرندهء خیالش را در جنگل پرواز داده است. چیزی که در جنگل وجود دارد همین نوع رؤیا هاست؛ مه ،شعله های آتش،سرسبزی،برگ و .... فضای واحدی که شاعر در ذهنش آنرا پرورانده، همه، در آوردن کلمه ها مناسب و همخون، کمک کرده است. پس همخونی کلمه ها در این شعر زادهء فضای ذهنی شاعر است.اما نه یک فضای شخصی.بعضا ممکن است شاعر یک فضای شخصی از ذهنش را با آوردن چندواژه در شعر بیافریند،که از مخاطب بخواهد با او هم خیال شود و با او به این فضا بیاید.مثلا هیچ وقت عقابها روی درخت لانه نمی کنند و همیشه روی ارتفاع یا روی سخره ها و از این دست...حال اگر شاعر تصویر عقاب را که روی درخت لانه کرده باشد،ترسیم کند،یک فضای ذهنی شخصیست که باید با پرداختهای بسیار سخت،بتواند مخاطب را با خود همراه کند.اینگونه است که آن سپید عموما به شکست منتهی می شود.درست عکس بند انتخابی.

زبان در عین پیچیدگی از پیوستگی نیز برخوردار می باشد. عاطفه وتخیل در زبان واحد به تلاقی هم می رسند .معنای واحد،در پیوستگی شعر کمک کننده است.محتوای یک شعر هم می تواند در ایجاد پیوند میان واژه ها نقش داشته باشد. چه اين كه واژه ها، بنیه و اساس یک شعر را تشکیل می دهند. دوستان خوبم هر مفهومی برای بیان، واژهء خاص خود را می طلبد. در صورتی که یک شعر در مفهوم واحدی سروده شده باشد، طبعاً کلمه ها آن هم به نوعی از پیوستگی و خویشاوندی برخوردار خواهد بود. چنانچه در اثر فوق می بینیم. این اثر از آغاز تا انتهای آن پیام واحدی دارد.. شاعر مسیر مشخصی را می پیماید.از وقتی که شعر آغاز می شود تا هنگامی که پایان می یابد، خواننده در خط معینی حرکت می کند. شعربا یک هدفمندی شروع و با همان هدفمندی به غایت خود می رسد. این گره خوردگی عناصر، توام با جهت منطقی شعر به پیش می رود. شعر شکل حلقه و یا زنجیری را پیدا می کند که هردو سوی آن بهم دیگر گره خورده اند. برای روشن شدن مطلب به کلیت شعر نگاهی بیاندازیم:
شعر با خزان و شب و سرخی در بند اول شروع می شود،در بند دوم شاعر از واژه جنگل و مه کمک می گیرد.شعر ادامه پیدا می کند و ما در بند سوم شاهد واژه های مسافران و هیاهو هستیم .بند چهارم با اقیانوس آراسته می شود همچنین نمی توان از واژه های دل و پروانه چشم پوشی کرد.برای بند پنجم شاعر از غم و خیال کمک گرفته و بند ششم از وقار رنگها.بند هفتم به روشنی مشخص است که واژه های شب و آرامش و آغوش چه تصویر خیال انگیزی را تقدیم می کند.بند آخر هم که ماه و ابر و احساس.
همانطور که دیدید علاوه بر محور افقی،محور عمودی هم به خوبی از پیوستگی واژه ها برخوردار بوده و هست.


با سپاسمندی.

سلام
هرچه از زیبایی شعرتان بنویسم کم است . اما از قلمی که چنین مستانه می خرامد ، توقع دارم به نگارش و نوشتار درست کلمات بیشتر توجه کند . افعال استمرار چه مضارع و چه ماضی را باید جدا نوشت :

می نویسم
می خوانم
می ترسم و ....

یعنی میخوانم و میترسم خلاف دستور است


دوم پیشوند نفی ( بی ) را هم جدا می نویسند :
بی مثال
بی مرز
بی زبان
و....


از آنجا که قلم شما را دوست دارم و ساحت تان برایم شریف و قابل احترام ، تصمیم گرفتم این را در پیام خصوصی خدمت عزیزتان عارض شوم . و از آنجا که شما نیز طینتی پاک و پذیرا دارید ، از نشر علنی آن استقبال نمودید .

همین طور برخی کلمات دو بخشی که صورت صحیح آن جدانویسی ست :

من که ( منکه اشتباه است )
این را ( اینرا اشتباه است )
و ‌...


به علت خروج از ایران و کار در کوهستانهای اقلیم کوردستان دسترسی به نت ندارم مگر گاهی که با وای فای بنده خدایی آن هم در شهر ، بتوانم سری به سایت و تلگرام بزنم

جسارت بنده را ببخشایید

مانا