غزل شماره ۲۲

درود بزرگوار
از دل که بر آمد به دل می نشیند
سراینده از احساسات عاشقانه خود میگوید
سروده دست به دامان معشوق میشود
معشوق زمینی نیست
ولی گفتگو آب و رنگ عرفانی ندارد
مناجاتی بسیار زیبا و رندانه است
مناجات از این جهت که:
هر گوشه میروم که بیابم حقیقتت را
در جنگ ِ با جهان بِسِتانم غنیمتت را

هر گوشه میروم که نباشم در این هیاهو
تا جویمت مگر وَ برم حظ ِّ خلوتت را
.......
شاعر بدنبال حقیقت معشوق و احقاق حق از دست رفته اوست
خدا پسندی رندانه
چقدر بزرگواری
چه حد صداقت و سادگی در این کلمات نهفته است
شاید سراینده عارف قهاری است
ولی تقیه میکند
با این وجود حدی بسیار اعلایی از خدا پرستی را به نمایش میگذارد
سراینده به قالب شعر خود ایراد گرفته
که چنین است و چنان
ولی باید گفت که آفرینش سروده ها توسط دل
در درجه اول ربط مستقیمی به عقل و استدلال ندارند
و این موارد در مراتب بعدی قرار میگیرند
جنگ با جهان یا اعلام جنگ جهانی
ستاندن غنیمت
حظ خلوت
طاووس واژه ها
ماه صورت
و غیره که در هر مصرع از این سروده فاخر
خلق شده و منحصر به فردی آنرا ثابت میکند
سروده ای که نه به زهد زاهد آلوده است
و نه به سرگشتگی عارف
بلکه صداقت قلمی خدا پرست را معرفی میکند
والسلام

سلام بنظر می رسد درین اثر وزن اندیشی نموده اید مرحوم مولانا روحی له الفدا فرمودند
رستم از این بیت و غزل ای شه و سلطان ازل
مفتعلن مفتعلن مفتعلن کشت مرا
قافیه و مغلطه را گو همه سیلاب ببر
پوست بود پوست بود درخور مغز شعرا

کل غزل را بیاورم

رستم از این نفس و هوا زنده بلا مرده بلا
زنده و مرده وطنم نیست به جز فضل خدا

رستم از این بیت و غزل ای شه و سلطان ازل
مفتعلن مفتعلن مفتعلن کشت مرا

قافیه و مغلطه را گو همه سیلاب ببر
پوست بود پوست بود درخور مغز شعرا

ای خمشی مغز منی پرده آن نغز منی
کمتر فضل خمشی کش نبود خوف و رجا

بر ده ویران نبود عشر زمین کوچ و قلان
مست و خرابم مطلب در سخنم نقد و خطا

تا که خرابم نکند کی دهد آن گنج به من
تا که به سیلم ندهد کی کشدم بحر عطا

مرد سخن را چه خبر از خمشی همچو شکر
خشک چه داند چه بود ترلللا ترلللا

آینه‌ام آینه‌ام مرد مقالات نه‌ام
دیده شود حال من ار چشم شود گوش شما

دست فشانم چو شجر چرخ زنان همچو قمر
چرخ من از رنگ زمین پاکتر از چرخ سما

عارف گوینده بگو تا که دعای تو کنم
چونک خوش و مست شوم هر سحری وقت دعا

دلق من و خرقه من از تو دریغی نبود
و آنک ز سلطان رسدم نیم مرا نیم تو را

از کف سلطان رسدم ساغر و سغراق قدم
چشمه خورشید بود جرعه او را چو گدا

من خمشم خسته گلو عارف گوینده بگو
زانک تو داود دمی من چو کهم رفته ز جا

نمیدانم شاید مشکل از آن چهارپاره شروع شد که به قصد اثبات وارد خودآگاهی شدید عزیز من ما به دنبال ناخودآگاهیم وحی الهی به قلب شاعر. قرآن مجید می فرماید وَأَوحىٰ رَبُّكَ إِلَى النَّحلِ أَنِ اتَّخِذي مِنَ الجِبالِ بُيوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمّا يَعرِشونَ مرحوم مولوی فرمودند

شاه پرسیدش که باری وحی چیست
یا چه حاصل دارد آن کس کو نبیست

گفت خود آن چیست کش حاصل نشد
یا چه دولت ماند کو واصل نشد

گیرم این وحی نبی گنجور نیست
هم کم از وحی دل زنبور نیست

چونک او حی الرب الی النحل آمدست
خانهٔ وحیش پر از حلوا شدست

او به نور وحی حق عزوجل
کرد عالم را پر از شمع و عسل

این که کرمناست و بالا می‌رود
وحیش از زنبور کمتر کی بود

نه تو اعطیناک کوثر خوانده‌ای
پس چرا خشکی و تشنه مانده‌ای

یا مگر فرعونی و کوثر چو نیل
بر تو خون گشتست و ناخوش ای علیل

توبه کن بیزار شو از هر عدو
کو ندارد آب کوثر در کدو

هر کرا دیدی ز کوثر سرخ‌رو
او محمدخوست با او گیر خو

تا احب لله آیی در حساب
کز درخت احمدی با اوست سیب

هر کرا دیدی ز کوثر خشک لب
دشمنش می‌دار هم‌چون مرگ و تب

گر چه بابای توست و مام تو
کو حقیقت هست خون‌آشام تو

از خلیل حق بیاموز این سیر
که شد او بیزار اول از پدر

تا که ابغض لله آیی پیش حق
تا نگیرد بر تو رشک عشق دق

تا نخوانی لا و الا الله را
در نیابی منهج این راه را

بله شاعر نحلست و باید بدنبال وحی باشد و همانطور که نحل در تولید عسل نقشی ندارد و علت معده است نه تام باید زمینه اتصال خود با عقل فعال یا جبرئیل را فراهم کند که رسول اکرم به حسان بن ثابت فرمود لا تزال يا حسان مويدا بروح القدس ما نصرتنا بلسانک

سوالی از جناب عطاالهی پرسیدم و پاسخی بسیار نیکو فرمودند سلام بس است چقدر تصاویر زیبا پشت سر هم احسنت مرحوم عباس میرزا گویا سوالی در ذهنشان پدید آمده بود در اثر برخورد با پیشرفتهایی که در طرف مقابل میدید و شکستهایی که خورد که چه شد شما پیشرفت کردید و ما عقب مانده ایم. راز این دست آثار چیست مردم اندر حسرت شعری چنین سلام جناب آزاد ، اگر دنبال راز شعر هستید باور کنید شاعران خودشان هم نمی دانند ، اساسا طبعی خدادادی است ، تصور کنید ماشینی به شما داده اند که جواهر تولید می کند یا مثلا دستگاه چاپ اسکناسی که شما را متصدی آن قرار داده اند و وظیفه شما این است که کاغذ اسکناس و مواد لازم دیگر را با بهترین کیفیت درون آن قرار دهید و از خروجی دستگاه اسکناس تحویل بگیرید ، حالا چه اتفاقی درون دستگاه می افتد لا اقل من نمی دانم دنبال فهمیدنش هم نیستم که می ترسم دستگاه را باز کنم و دیگر نتوانم سر هم کنم ، تنها سعی می کنم بهترین مواد را درون دستگاه قرار دهم تا بهترین نتیجه حاصل شود ( البته شعر با اسکناس و جواهر قابل قیاس نیست و مثال بنده تنها برای تقریب ذهن است) .

یکی دو بیت این اثر را بکاوم و عزت زیاد

دستی تو غرق ِ خواهش وُ قلبی تهی چو دیدی
از آنِ من بُوَد چو که گم کرده الفتت را
آیم به صد امید ِ رهایی از این گدایی
از بس شنفته ام به جهان وصف مِکنَتت را

ظاهرا نه کلام آهنگ خوبی دارد نه جمله بندی طبیعیست نه صور خیال چندانی دارد کافیست نظم را به نثر تبدیل کنید تا ادعای من ثابت شود واو را هم که باز باضمه نوشتید بنظرم به فرض که تمایل به ابداع وزن که کار شاقی هم نیست دارید قبل از سرودن اثر دویست سیصد بیت آزمایشی درآن وزن بسرایید تا وزن کاملا ملکه شود برایتان بعد وارد اثر اصلی شوید تا بتوانید ناخودآگاهانه بسرایید با تمام این تفاصیل دو بیت طاووس و ابر را منهای مشکلاتی که برخی از آنها ذکر شد دوست داشتم

در آخر دوبیتی ای از مرحوم باباطاهر می آورم ساده روان عمیق در همان وزن تکراری مفاعیلن

دل عاشق به پیغامی بسازد
خمار آلوده با جامی بسازد

مرا کیفیت چشم تو کافیست
ریاضت کش ببادامی بسازد

سلام به اهالی شعر ناب
این اولین بار است که پنجره نقدی را در این محفل شریف اشغال می کنم و به امید خدا که دیگر توفیق این اتفاق را نیابم که کار من نبوده و نیست و از آنجا که نام بنده به میان آمده است شاید و شاید که این امر لازم بود .
آنچه جناب آزاد در نقد خود از قول بنده آورده اند همان طور که نوشتند جواب بنده به سوال ایشان بود و باید بگویم که نظر شخصی این کوچک بعد از تجربیات این چند سال شاید شاعری و تفکر در باب چیستی شعر بود و نظری است که رد و تاییدش با رد و تایید کنندگان است ، در مورد مابقی نقد جناب آزاد بنده نظری ندارم که صاحب نظر نیستم.
تا مدتی پیش در این سایت وزین اساتید بزرگواری بودند که نظرشان راهگشا و حل کننده اینگونه اختلافات بود و به هر دلیلی حالا کمتر حضور پیدا می کنند و سبز بودن این نظر هم به دلیل نقدی است که به ما اهالی این محفل شریف وارد است که چرا قدر هنر و دانش اساتید را نمی دانیم ، البته سخن بسیار است و ابعاد سخن نیز وسیع پس کلام را همین جا تمام می کنم .
در پناه حق