حق مرگ

شاعر درخواست نقد دارد !!!!!
چه را نقد کنم آنه ی عزیز ؟
شعرت محشر معناست .
اما چشم ...

سلام
دستخط مانا :

تقریبا همه ی ما حالا به الوان و الحان مختلف می دانیم که شعر نیاز به تنفس دارد و همین تازگی طلبی باعث شده که جریانات مختلف ادبی سر برآورند که واکنشی طبیعی به این تقاضای بحق بوده است . اما شوربختانه بسیاری از این جریانات که در محتوا و ساختار و تغییر قالب و لهجه و .. رخ نمودند ، شایستگی لازم را در جهت سیراب نمودن مستسقیان ادب نداشته و مثل موسیقی های خیابانی فقط هفته ای دوام داشتند . برای همین است که مردم همچنان برای رفع نیاز روحی شان به دفاتر کهن سر می زنند و هنوز شعرهای سنتی و نیمایی و سپید ستارگان شناخته شده را مطالعه می نمایند . اما شعری که در این صفحه به قلم بی ادعای پرستو پورقربان خواندم . فارغ از تعصبات قبیله ای ( که واقعا ندارم ) شعر را بسیار مقرون به کمال دیدم . تازگی در محتوا و ساختار را کاملا می توان حس کرد و از آن بهره مند گشت .

شعر با عبارتی سجلی شروع می شود :

نام: درد
نام مادر: برزخ
تاریخ تولد: از وقتی که نمیدانم

ارتباط درد و برزخ بسیار کمک کرده است . و وهم عامدانه ای که در درج تاریخ تولد درد ( که همپای خلقت است ) درج شده ، شاعرانگی این قسمت را تضمین کرده است .

دوستان ما دو نوع منطق قائلیم . یکی منطق علمی ست و دیگری منطق ادبی . مثلا وقتی بگوییم از آسمان ابری باران می آید ، منطق علمی اش مشخص است . ولی اگر از آسمان نیلوفر ببارد ، به منطق ادبی متوسل شده ایم . وقتی می گوییم تعریف شعر امروز با دیروز تفاوت کرده است و شاعران سپید مقفا و موزون را از لوازم واجب شعر نمی دانند و تنها به مخیل بودن آن اتکا می کنند . ( کاری به صحت و سقم این ادعا ندارم )


روی جلد شناسنامه ام خالکوبی دستان خداست
دائم نوازش میکند سرنوشت افسارگسیخته ام را ...
میخواهم حقم را بگیرم
مرگ...


ما همه با عبارت " مرگ حق است " آشناییم . بماند که همواره در نقد همین جمله گفته ام " زندگی حق است " .. حالا شاعر در اینجا احساس می کند حقش را یعنی مرگ را به او نمی دهند . چرا که اگر واقعا به مرگ می رسید در برزخ درد نمی ماند . شعر در این قسمت توانسته است همزمان که باردار نوعی ایدیولوژی ست ، مخاطب را در ادراک حالات درونی شاعر یاری کند . اما شاعر چگونه می خواهد حق خود را بگیرد ؟

نامه آورده ام،
دست خط زمین است
به امضای شخص حضرت عزرائیل
که شاکی بود،
میگفت دست و پای مرا هم بسته ای
بس که میمیری و تمام نمیشوی ...!

فکر کنم اینجا هم جریان گرفتن حق نیاز به معرفی نامه و پارتی بازی دارد . فضای شعر بشدت القا کننده و در عین زیرکی نقد کننده ی بوروکراسی و روابط حاکم بر فضای مدیریتی و گزینشی ماست . وقتی نامه از زمین اورده شده پس مقصد آن آسمان است . شاعر با نامه ای ممهور از جناب ملک الموت کلافه ، رسما تقاضای مرگ دارد . مرگی نه با شیوه ی معمول ، بلکه مرگی راستین که شاعر را به کلی از برزخ درد برهاند . زیرا مرگی که شاعر آنرا کافی نمی داند فقط تمام شدن خود اوست و درد همچنان باقی ..


هدف از نوشتن این جستار فقط ترغیب دوستان بود به خواندن این شعر وگرنه با شلوغی و عدم تمرکز و بی حالی که دارم ، خود بیش از همه مستحضرم به ضعف آشکار تالیفم و امیدوارم صاحبان فن بر من ببخشایند


مانا
کرج ۲۱ تیر ۱۴۰۰

سلام به آنه ی عزیزم
یادته باهم یه مکالمه ای درباره شعر داشتیم
آخرش به این نتیجه رسیدیم که شعر خودش باید بیاد دنبال ما که شعر بشه
نه اینکه ما بریم دنبالش!
دقیقا توی این شعر همین اتفاق برای شما افتاده!
درواقع آنه جان اگر بخوایم شعر و تعریف کنیم میگیم
وسیله ای برای رسوندن احساسی زنده و خیال انگیز  با کاربرد زبانی فشرده و برگزیده به سبب  توان آوایی و القایی و همچنین معناییش که البته همراه با بکار گرفتن کنیک های  ادبی ای چون وزن ساختاری(مثل همین کلاسیک خودمون)  ، ثبت احساس تو یه لحظه از زمان گذرا، در جوار دو عنصر  اندیشه و خیاله که با استفاده از  کلمات جاری میشه چیزی که من همیشه معتقدم توی شعرای آنه هست و خواهد بود  بنابرین از همینجا میرسیم به  چیستی و چرایی شعر !
  نام: درد

نام مادر: برزخ

تاریخ تولد: از وقتی که نمیدانم

 

روی جلد شناسنامه ام خالکوبی دستان خداست

دائم نوازش میکند سرنوشت افسارگسیخته ام را ...

میخواهم حقم را بگیرم

مرگ...

نامه آورده ام،

دست خط زمین است

به امضای شخص حضرت عزرائیل

که شاکی بود،

میگفت دست و پای مرا هم بسته ای

بس که میمیری و تمام نمیشوی ...!

شعرت با یک شروع جذابی داشت که منِ مخاطبو وادار کرد که شعرتو تا اخر بخونم و چیزی که منو توی مسیر شعر نگه داشت که تا اخرش پیش برم
ارتباط عمودیِ قوی اون بود در کل داخل شعر جنبه های زیبایی شناسی نقشی اساسی داره. وقتی از اندیشه و تخیل در کنار هم  یاد می شوه بدون شک یادآور فن بیان در ادبیاته و فن بیان از  ویژگی های بلاغیه یک اثره و البته تکمیلش در کنار معنا و محتوا، نقشی موثرتری هم داره . هر اتفاقی که در شعر حادث می شه توی ز بان جاری می شه ، حتی شکل یا صورت شعر هم بنظرم از زبان  جدا نیست و جدا هم نمیشه

و اما تصوير که توی  مكاتب و ديدگاههاي گوناگون تعاريف متعددي دارره
فرماليستها تصويرو جوهر اساسـی شـعر و عامـل اصـلي تـأثير سـخن میدونن  سورئاليستها هنر رو نتيجه خيال و تخيل ميدونن و میگن که
عنصر بنيادين شعر تخیله چون  بدون تخيل چيزي بـه نـام شـعر وجـود نـداره
یا مثلا نمادگراها معتقدن تنها خيال هنرمند قادره انتـزاعهـاي
بزرگ و مفاهيم والا و اون جهانی رو توی امور ناچيز روزمره پیدا کنن
خيال بايد با زمينة عاطفي و نگرش مخصوص همراه باشه تا بتونه تصويرسازيهای نویی رو به نمايش بذاره بدون اینکه متن نيازمند اون تصويرها باشه مثلا همینجا که نوشتی:
لطفا عفو کنید

تمام دارایی ام اینجاست

در کوله پشتی باران،

/کوله پشتی باران/ چقدر جدید و زیبا بود آنه جانم و دقیقا منظورم همین بود

چکه چکه با قطره هایش عبادت کرده ام

حاصلش نیایش نامه ای است که از این پس

در گوش نوزادان به هنگام تولد خوانده میشود...

بگیرید

و اعدام کنید.

این به نفع شقایق ها هم هست

چین و چروکشان را منبسط کرده ام

تا بمانند و نمیرم

این قسمت از شعرت میتونست زیبا تر باشه و بنظرم با یه ویرایش ریز شعریتش بیشتر میشه و اما پایان بندی خیلی زیبات

استخاره چرا؟

برای حاجت خیر وداع جایز نیست،

باید به حرمت بندگی

از جایی به بعد

چمدان بست ...

زمانيكه شعر، به محور عمودي پايبند باشه ساختار اون جوریه که از آغـاز تـا
پايان شعر، وحدت انديشه و خيال در يك حركت ممتد شاعرانه به هم مـرتبطه. بـديهيه كه در نظريههای جديد شعر امروز، شـعر از
پرداختن به توضيح و نتيجهگيري و صدور حكم نهايي منع شده است؛ مسئلهاي كه توی  شعركلاسيك زیاد بنظر من رعایت نمیشه شـاعر شـعر كلاسـيك،به خصوص در ابيات پاياني همه زورشو میزنه نتيجة شعر رو ب مخاطباش بگه  شايد از مهمترين علل گرايش به نتيجهگيري توی شعر همین تلاشيه كه  براي خلق ارتباط بين عناصر و واژهای شعرمون میکنیمه
در کل شعر خیلی زیبایی بود و از همه شعرایی که تا به الان از قلم پر احساست خوندم اصولی تر بود
وچقدر خوشحالم که اینقدر زیبا مینویسی
موفق باشی و قلمت نویسا
ببخشید اگه پر حرفی کردم😊❤