پست های وبلاگ

سلام استاد زراعتی اندیشمند


روح جلال آل احمد و همه رفتگان ازین دیار فانی
در رحمت و مغفرت الهی شاد



مختصری از بیوگرافی جلال آل احمد


«جلال آل احمد» نویسنده ، روزنامه‌نگار و فعّال اجتماعی در آذرماه سال ۱۳۰۲ ه . ش هم‌عصر و همسایه‌ی دیوار به دیوارِ نیما یوشیج ، در خانواده‌ای مذهبی متولّد شد. پدرش از روحانیانِ آن زمان ولی مخالفِ تحصیلِ پسرش در دبیرستان‌های دولتِ شاهنشاهی بود. ولی او برخلاف عقیده‌ی خانواده‌اش ، به مدرسه‌ی دارالفنون ، برای کسب سواد و برخوردار بودن از دانش که حقّ ِ طبیعیِ او و هر انسانی بود ؛ رفت و توانست دیپلم بگیرد.

جلال در جوانی با «احمد کسروی» ، تاریخ‌دانِ ایرانی و «محمدحسن شریعت سنگلجی» آشنا شد و به خواست پدرش برای تحصیل در علوم دینی به نجف اشرف سفر کرد. او مدّت سه ماه را در نجف همراه برادرش زندگی کرد و با تفاوت‌های اساسی در تفکّراتِ آرمان گرایانه اش نسبت به دین و مسائل اجتماعی - سیاسی و زیستی و فرهنگی و هنریِ جوامع ، به ایران بازگشت. او در آن زمان ، مثل اکثر دانشجویان به حزب توده ، پیوست و به این دلیل از سوی خانواده هم طرد شد.

«جلال آل احمد» تحصیل در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی در دانش‌سَرای عالی تهران را آغاز کرد و تا مقطع دکترا آن را ادامه داد.

جلال آل احمد در این دوران خفقانِ سیاسی مجموعه‌ی «دیدوبازدید» را منتشر کرد که شامل داستان‌های «دیدوبازدید عید»، «گنج‏»، «زیارت»،‏ «افطار بی‌‏موقع» ، «گلدان چینی» ،‏ «تابوت» ، «شمع قدی»، «تجهیز ملّت» ،‏ «پستچی‏» ، «معرکه» ، «ای لامسبا / لامذهبا!» و «دو مرده‏» بود.

این داستان‌ها اغلب روایت زندگانی پُر فراز و نشیبِ مردمانِ آن دورانِ پُر‌تلاطم هستند و نویسنده اغلب با زبانی طنزرئال و کُمیک ، مسائل اجتماعی و برخی از رفتارهای سنّتی و خرافه‌گرای جامعه‌ی آن زمانی را روایت و نقد می‌کند.

جلال آل احمد در دهه‌ی بیست تا سی ، علاوه بر نوشتنِ داستان‌هایش پژوهش و ترجمه‌ی آثار بین‌المللی را نیز آغاز کرد. او با روزنامه‌ها و نشریات مختلفی همکاری داشت و با قلم نثر توانایش بر جامعه‌ی روشن‌فکریِ آن زمان تاثیر گذاشت.

«جلال آل احمد» ، نویسنده‌ی مآثربیانِ معاصر ایران در عرصه‌ی سیاست نیز فعالیت داشت. او با پیوندِ تنگاتنگِ ادبیات و سیاست وارد صحنه‌ی پرآشوب اجتماعی آن دوران شد. او در سال ۱۳۲۶ دومین اثرش ، با نامِ : «از رنجی که می‌بریم» را منتشر کرد که شامل هفت داستان کوتاه است.
این نویسنده طی داستان‌های این کتاب وضعیت نابسامان زندانیان سیاسیِ آن زمان را نشان داد و مسائل اجتماعی را به تصویر کشید. در همین زمان‌ها بود که از حزب توده نیز کناره گیری کرد و در سال ۱۳۲۷ با «سیمین دانشور» ، اولین بانوی داستان‌نویس ایرانی صاحب رُمان « سووشون » آشنا شد.

«سیمین دانشور» تحصیل‌کرده‌ی رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران بود و به داستان‌نویسی و ترجمه‌ی آثار مشغول بود. او آثار «جلال آل احمد» را همواره مطالعه‌ می‌کرد و باعث آرامش روحی و روانی او پس از فراز و نشیب‌های خانوادگی و اجتماعی‌اش شد. «جلال آل احمد»، در همین سال کتاب «قمارباز» اثر «فیودور داستایِفسکی» را از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کرد.

«جلال آل احمد» در پایان دهه‌ی سی به طرفداری از «محمد مصدّق»، سیاست‌مدار و حقوق‌دان فعال در زمینه‌ی ملّی شدن صنعت نفت در ایران ، سخنرانی کرد. او در این دوران علاوه بر فعالیت‌های سیاسی‌اش در جبهه‌ی ملّی، ترجمه‌ی آثار فرانسوی را نیز ادامه داد . او جامعه‌ی ادبیات ایران را با نویسندگان بین‌المللی آشنا کرد و آثار افرادی همچون «آندره ژید» و «ژان پل سارتر» را به فارسی ترجمه نمود. اوضاع سیاسی و اجتماعی آن دوران ایران بر سرنوشت و قلم نویسندگان آن دوره بسیار تأثیرگذار بوده است . خفقان و آشوب اجتماعی درون‌مایه‌یِ اصلیِ داستان‌های آن زمان شد.

«جلال آل احمد» دو اثر « سرگذشت کندوها » و « مدیرِ مدرسه » را در سال ۱۳۳۷ نگاشت و بار دیگر جامعه‌ی اطرافش را در قالب داستان روایت کرد . او پس از این دو اثر، کتاب «غرب‌زدگی» را نگاشت که توجه «سید روح‌الله خمینی» را به خود جلب کرد.

«جلال آل احمد» به همراه «علی‌اکبر کنی پور»، شاعر و نویسنده‌ی ایرانی به مکّه نیز سفر کرد و داستان سفرش را در سفرنامه‌ی «خسی در میقات» منتشر نمود.

«جلال آل احمد» به همراه سیمین دانشور در دهه‌ی سی چند ماه به اروپا سفر داشت که از فرانسه و ایتالیا بازدید کردند. در این سفر «سیمین دانشور» در دانشگاه بیروت سخنرانی کرد و آ‌ن‌ها با هنر و سینمای این کشورها بیشتر آشنا شدند.

در این سال‌ها «بهمن محصص»، نقاش و مترجم مشهور ایرانی اثر «صندلی‌ها» از اوژن یونسکو را به فارسی ترجمه کرده بود و به «جلال آل احمد» هم پیشنهاد ترجمه‌ی آثار این نویسنده را داد. او نمایشنامه‌ی «کرگدن» را که در سال ۱۹۵۹ میلادی منتشرشده بود را به فارسی ترجمه کرد که «انتشارات مجید» این اثر را اولین بار در سال ۱۳۷۶ ه . ش منتشر کرد.

«جلال آل احمد» ادامه‌دهنده‌ی راه «محمدعلی جمال‌زاده» پدر داستان نویسی ایران و «صادق هدایت» صاحب بوف کور بود و خود بر قلم «نادر ابراهیمی» و «غلامحسین ساعدیِ» نمایشنامه نگار تأثیر گذاشت.

جلال آل احمد در ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ ه . ش در چهل‌و شش سالگی به گفته‌ی خانواده اش براثر مصرف بی‌رویه‌ی دارو درگذشت درحالی‌که گروهی ازجمله برادرش «شمس آل احمد» بر این باور بودند او چون تبعید هم شده بود ؛ به دستِ ساواک کشته شده است .

او وصیت کرده بود که جسدش را در اختیار دانشجویانِ پزشکی برای تشریح قرار دهند که این کار صورت نگرفت و او را در شهر ری به خاک سپردند. هم‌اکنون منزل شخصی او و «سیمین دانشور» که در اسفند سال ۱۳۹۰ ش درگذشت به موزه‌ی «سیمین و جلال» تبدیل‌شده است.

نامه‌های این دو نویسنده‌ی فاخر و تأثیرگذار به یکدیگر در سه‌جلد به همت «مسعود جعفری جزی‌» گردآوری‌شده است که نامه‌های آن‌ها را هنگامی‌که «سیمین دانشور» برای تحصیل به آمریکا رفته بود را پوشش می‌دهد.

کتاب «سنگی بر گوری» نیز اتوبیوگرافی‌ «جلال» است که روایت بخشی از زندگی‌اش است.


سبک داستان‌نویسی جلال آل احمد منحصربه‌فرد است. زبان محاوره و عامیانه‌ی او در داستان‌ها جذّابیتِ فوق‌العاده‌ای دارد.

شخصیت‌پردازی‌های‌ دقیق و واضح به‌همراه مهارت در گنجاندن نکات سیاسی - اجتماعی در ضمن داستان، تسلط وی بر نویسندگی را نشان می‌دهد. «مدیر مدرسه» مهم‌ترین داستان‌ جلال آل احمد محسوب می‌شود که حول وقایع مدرسه‌ای در اطراف شهر تهران شکل می‌گیرد.

جلال آل احمد در این داستان ضمن توصیف مشکلات دانش‌آموزان و معلمان ، به نقد مسائل اجتماعی می‌پردازد.


داستان‌ها‌ی جلال آل احمد به‌ترتیب سال چاپ
عبارت‌اند از:


- دید و بازدید : در سال ۱۳۲۴ چاپ شد و ۱۰ داستان کوتاه را در برمی‌گرفت ؛ اما در چاپ هفتم ، ۱۲ داستان در آن گنجانده شد. محتوای کتاب که به زبان طنز نوشته شده به انتقاد از مسائل اجتماعی و باورهای قومی می‌پردازد. جلال آل احمد این کتاب را زمانی نوشت که نثر او خام بود و هنوز تجربه نویسندگی چندانی نداشت.


- از رنجی که می‌بریم : در سال ۱۳۲۶ نوشته شد و محتوای آن هفت داستان را در بر می‌گیرد. استفاده از تشبیهات ساده در متن داستان، تصویرسازی‌های آن را زیباتر کرده است. جلال آل احمد این داستان را دو سال بعد از دید و بازدید نوشت. این دو سال فرصتی بود تا نثر او به انسجام و پختگی برسد.


- سه تار: با ۱۳ داستان کوتاه در سال ۱۳۲۷ نوشته شد که در آن ناکامی‌های قشر فرودست جامعه را به تصویر می‌کشد.


- زن زیادی: در سال ۱۳۳۱ چاپ شد و دارای یک مقدمه و ۹ داستان کوتاه است. جلال آل احمد کاراکتر و شخصیت طبقات و اقشار مختلف جامعه ی خانم ها از مرفّه و تجدّدطلب تا سنّتی و فقیر را در این داستان‌ها به تصویر کشیده است.


- سرگذشت کندوها : اولین داستان نسبتاً بلند جلال آل احمد است که محتوای آن با عبارت حکایتیِ «یکی بود یکی نبود» آغاز می‌شود و به مبارزات سیاسی سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۱ می‌پردازد.


- مدیر مدرسه: در سال ۱۳۳۷ نوشته شد و داستانی نسبتاً بلند است که خاطرات فرهنگی جلال آل احمد را در بر می‌گیرد. این داستان روابط افراد در مدرسه با یکدیگر و با جامعه را گزارش می‌دهد. نثر نویسنده در این کتاب به پختگی و اطمینانِ کامل رسیده و همچنین اندیشه‌ و عقیده او شکل نهایی به خود گرفته‌ است.


- نون‌ و القلم : داستانی تاریخی که محتوای آن به اوایل دوره‌ی حکومت صفویان می‌پردازد و نویسنده آن را در سال ۱۳۴۰ ه .ش نوشته است.


- نفرین زمین: در سال ۱۳۴۶ نوشته شده و به جریان اصلاحاتِ ارضی ، پرداخته است.


- پنج داستان: دو سال پس از مرگ جلال آل احمد در سال ۱۳۵۰ چاپ شد.


- چهل طوطی اصل: در سال ۱۳۵۱ با کمک سیمین دانشور چاپ شد و ۶ داستان کوتاه قدیمی از طوطی‌نامه را در بر می‌گیرد.


- سنگی بر گوری: رُمانی کوتاه که در سال ۱۳۶۰ و بعد از مرگ جلال آل حمد چاپ شد. محتوای این کتاب که آخرین اثر داستانی جلال آل احمد محسوب می‌شود، به تنهایی های جلال آل احمد می‌پردازد.


جلال آل احمد سفرهای زیادی به پیرامون ایران و خارج از ایران داشت و سفرنامه‌هایی که می‌نوشت ؛ حاصل مشاهدات عینیِ او در مسافرت ها بوده است.


- جلال تحصیلات مردم‌شناسی نداشت ؛ اما نکته‌بینی و ظریف‌اندیشی اش که در بیان مشکلات روستائیان و شرح فرهنگِ عامه و سنّتی مردم جاهای مختلف ایران در سفرنامه‌های او دیده می‌شود ؛ استعداد و تیزبینیِ وی را به تصویر می‌کشد.


- ویژگی مهم سفرنامه‌های جلال آل احمد ، غلبه‌ی احساسات بر قلمِ نویسنده است. «خسی در میقات» از مهم‌ترین سفرنامه‌هایی است که جلال آل احمد در آن سفر حجِ خود را شرح می‌دهد. سفرنامه‌های دیگر جلال آل احمد شامل «اورازان»، «تات‌نشین‌های بلوک زهرا» ، «جزیره خارک درّ یتیم خلیج فارس» و «سفر به ولایت عزرائیل» می‌شود.


- برخی از آثار جلال آل احمد که در آن اندیشه را هدف قرار داده است ؛ صورتِ تحلیلی دارند. بارزترین اثر تحلیلی او کتاب «غربزدگی» است که در آن به شرحِ عللِ عقب‌ماندگیِ کشورهای شرقی و علّتِ توجّهِ خاصِ ایرانیان به کشورهای غربی می‌پردازد. او در این کتاب ، تنها راهِ مقابله با فرهنگِ غربی را روی آوردن به اصولِ اسلام می‌داند.


- کتابِ « در خدمت و خیانت روشنفکران » اثر دیگر جلال آل احمد است که در آن نظرات روشنفکران، دیدگاه‌ها، روش‌های اندیشه و عمل به‌همراه دیگر خصوصیات آن‌ها را تحلیل می‌کند. کتاب‌های تحقیقی و مقالات دیگر جلال آل احمد شامل «گزارش‌ها»، «حزب توده بر سر دو راهی»، «هفت مقاله»، «سه مقاله»، «کارنامه سه‌ساله»، «یک چاه و دوچاله»، «گفتگوها» و «ارزیابی شتابزده» است.


- ترجمه‌های زیادی از جلال آل احمد باقی مانده است که «قمارباز» فیودور داستایوفسکی ، «بیگانه» آلبر کامو ، «دست‌های آلوده» ژان پل سارتر ، «بازگشت از شوروی» آندره‌‌ژید ، «سوء تفاهم» آلبر کامو ، «مائده‌های زمینی» از آندره‌ژید ، «کرگدن» از اوژن یونسکو ، «تشنگی و گشنگی» از اوژن یونسکو ، «عبور از خط» ارنست یونگر ، تلخیص و بازنویسیِ داستانِ کهنِ «چهل طوطی» با همراهیِ خانم سیمین دانشور را شامل می‌شوند.


مقبره‌ی جلال آل احمد در شهر ری ، خیابان عروجی ، مسجد فیروزآبادی است یادشان تا ابد گرامی

درود وعرض ارادت خدمت جناب ارمان بزرگوار وفرهیخته
ممنون بابت اشتراک این پست
ترغیب شدم زندگی جلال ال احمد رو بخونم ..
موفق باشید وپایدار

درود بر شما استاد بزرگوار
جالب بود

درودبرشما شاهین جان عزیزم دوستتتتتتتتتتتتتتتدارم عزیزدلم بسیار جالب وعالی بود 🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
💙💙💙💙💙💙💙💙
🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
💐💐💐💐💐💐
🌼🌼🌼🌼
💟💟💟
❤️❤️
❤️

من می خواهم زندگی ام در سطح خودم شاهکار باشد
این جمله بسیار ارزشمند است
خداوند متعال هم بر این اساس ما را محاسبه می کند
اساتید متعهد و کاردرست نیز بر این اساس می سنجند دانش پژوهشان را در هر مقطعی
هیچوقت تلاش کسی که 100 است و 102 بشود با کسی که زیر 10 بوده و 50 بشود قابل قیاس نیست هر چند که نمره اش بیشتر باشد
تلاش ما در این دنیا برای تعالی ارزش دارد و محاسبه می شود بی شک

سلام و عرض ارادت جناب زراعتی اندیشمند
مطلب قابل تاملی بود ممنونم
من آن قسمت زندگی جلال که در همسایگی نیما بوده را نیز دوست دارم
هر روز سری می ‌زدیم؛ آرام بود و چیزی نمی ‌خواست و در نگاهش همان تسلیم بود، و حالا ... .

چیزی به دوشم انداختم و دویدم. هرگز گمان نمی ‌کردم که کار از کار گذشته باشد. گفتم لابد دکتری باید خبر کرد یا دوایی باید خواست. عالیه خانم پای کرسی نشسته بود و سر او را روی سینه گرفته بود و ناله می ‌کرد: «نیمام از دست رفت!».

آن سر بزرگ داغ داغ بود؛ امّا چشم‌ ها را بسته بودند؛ کور‌ه‌ای تازه خاموش شده. باز هم باورم نمی‌ شد. عالیه خانم بهتر از من می ‌دانست که کار از کار گذشته است؛ ولی بی تابی می‌ کرد و هی می پرسید: «فلانی! یعنی نیمام از دست رفت؟».



و مگر می‌شد بگویی آری؟ عالیه خانم را با سیمین فرستادم که از خانۀ ما به دکتر تلفن کنند. پسر را پیش از رسیدن من فرستاده بودند سراغ شوهر خواهرش. من و کُلفتِ خانه کمک کردیم و تن او را، از زیر کرسی درآوردیم و رو به قبله خواباندیم.

گفتم«برو سماور را آتش کن؛ حالا قوم و خویش ها می ‌آیند» سماور نفتی که روشن شد، گفتم رفت قرآن آورد. لای قرآن را باز کردم؛ آمد: «و الصافّات صفّا»

پیرمرد چشم ما بود . جلال آل احمد

درود بر شما
موفق باشید و سعادتمند

درود بر شاهزاده خانوم ژرف اندیش و نیک اندیش
سپاس بیکران برای گلباران

درود جناب زراعتی گرامی
جالب بود
من همیشه با جمله از ماست که بر ماست که درداستان کباب غاز بوداگر اشتباه نکنم به ایشان درود فرستادم
🌹🌹🌹🌹
درضمن بازدم ساواک گرم نکشته فقط تعبیدکرده

درودتان باد جناب استاد زراعتی ادیب گرانقدر 🌞
ایران مفاخر علمی و ادبی معاصر و غیر معاصر فراوان دارد
ولی متاسفانه هیچگاه از این بزرگان تجلیل
نمی شود،
دریک دوره از تاریخ که دیگر تکرار نخواهد شد اساتید و نام آوران صاحب سبک و توانا با هم هم دوره بودند
و چه عالی است که از زنده یاد جلال آل احمد یادی شد مطالب ارزشمندی در این صفحه خواندم
زنده باد 👏👏👏👏💯💯🌸
صمیمانه سپاسگزارم
نویسا مانید وسبز باشید و سرفراز
🌱🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌱

🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
💙💙💙💙💙💙💙💙
🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
💐💐💐💐💐💐
🌼🌼🌼🌼
💟💟💟
❤️❤️
❤️🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌺🌺🌺🌺🌺
🪻🪻🪻🪻
🌼🌼🌼
🥀🥀
💮

سلام و درودها بر ادیب اندیشمند و پژوهشگر و زیباقلم جناب زراعتی بزرگوار

خیلی عالی بود این نوشتار و خیلی خوشحال شدم که یادی کردید از این مرد بزرگ و دانشمند جلال آل احمد که خیلی به قلم زیبا و کتابهاشون علاقه دارم و تقریبا همه کتاب ها و مقالات ایشون رو مورد تورق قرار دادم و بسیار لذت بردم از غرب زدگی تا تات نشین های بلوک زهرا از زن زیادی تا مدیر مدرسه و داستان های جذاب و خواندنی ایشون و بسیار خاطره دارم از قلم ایشون و برای من همیشه مفرح ذات هست حتی خواندن چندباره آثار این مرد بزرگ ظلم های زیادی نسبت آل احمد صورت گرفته و چه تهمت ها و زخم زبان ها که به این مرد آزاده نزدن...امیدوارم روح ایشون قرین رحمت الهی باشه

سپاس که یادی کردید از این بزرگمرد دوستداشتنی

اما چون متنتون رو بادقت خوندم فقط یک نکته عرض میکنم که با بکاربردن کوچه...چپ اصلا موافق نیستم

موید باشید و سلامت
💐💐💐💐💐💐