من دیر به دنیا آمده ام ...!

سلام

و

این مطلب حاوی ابراز احساسات و شادمانی و در عین حال نقد شعر است ...

هیچ اتفاقی نمی توانست تا این اندازه دلچسب و شیرین باشد در این روزهای تلخ به جز دیدار دیگر بار مرد پشت کوهی ، رفیق نازنین مان مسعود احمدی ...
این اتفاق بی گمان نیک ترین فال است و در راستای پویایی بیشتر و تداوم اعتلای روز به روز سایت ناب تأثیرگذار خواهد بود و مسعود با دل پاک و بی ریا و صبر و حوصله ی ایوب وار خویش می تواند حلقه ی مفقود در اتفاقات سایت باشد که همانا وجود کسی ست که بتواند همه را در کنار هم نگاه دارد و از بروز بدگمانی ها پیشگیری کند و مسایل ایجاد شده کمتر نیاز به ارجاع به مدیریت عزیز سایت خواهند داشت با وجود او و مهربانی های اش ...
اما در خصوص شعرهای مسعود همیشه نقدهای فراوان داشته و خواهم داشت و به یقین هیچ کسی به اندازه ی مسعود از قلم سلمان مولایی تاب و عتاب ندیده است ولی این امر نه تنها او را هیچ گاه دلزده ، مکدر و ناامید نکرد بلکه عاملی بود برای تلاش های فراوان اش و نیز محکم تر شدن رفاقت مان ...
نقد این شعر هم بماند برای مجالی دیگر که و این پیام را دوست دارم فارغ از نقد و بحث تنها به خوشآمد گویی به مسعود و شناساندن او به دوستانی که نمی شناسندش اختصاص دهم و تیک نقد را هم به همین دلیل فعال می کنم ...
اما اکنون که تیک نقد را از آن چه نوشته بودم برداشتند و فارغ از این که هیچ گاه بدون نقد و بررسی نظری را ارسال نکرده ام ، انتظار داشتم که تنها به احترام مسعود احمدی این اتفاق نمی افتاد چرا که در سخت ترین قوانین نیز همواره استثنایی می توان قائل شد ولی بی نیاز از این استثناء و به سبب رعایت قوانین به نقد شعر نیز می پردازم ...

این سپیده ی سپید طلیعه ی قلمی ست که واژه به واژه گل دادن اش را دیده ام و به عنوان اولین شعر پس از مدت ها دوری ، بهترین انتخاب ممکن است چرا که حاوی اطلاعات مهمی از شاعر برای خواننده است ، داده هایی که به شخصیت ، عقاید ، محل رشد و البته ویژگی های سبکی قلم شاعر ، اشاراتی ویژه دارند و مخاطب را برای آشنایی با شاعری صاحب سبک و قلمی منحصر به فرد آماده می کند .
آن چه در این شعر بسیار به چشم ام آمد سیر صعودی شعر بود که در طول شعر تداوم داشت و تا انتها نیز در همان صعود ماند و در اوج پایان پذیرفت به این معنا که بندهای اول نشانه ای بودند از شعرهای آغازین شاعر و هر چه شعر پیش رفت نشانه های تکوین و تکامل در آن ظهور کرد که درست منطبق بود با کمال پله به پله ی قلم شاعر در طول این سال ها که می توانم شهادت دهم که بر اثر فروتنی وصف ناپذیر و عطش سیری ناپذیر شاعر در آموختن حاصل آمده است .
یکی از موارد مهم موجود در این شعر استفاده از اسامی خاص است که در اکثر آثار شاعر دیده می شود و نحوه ی استفاده ی از آن ها نشانگر آن است که شاعر درکی درست از واقعیت تاریخی این اسامی داشته و آن گاه با مخیل کردن و یا با هنجارگریزی توانسته است این نام ها را رام کرده و به گونه ای در طبیعت کلام جای دهد که ساز خود را نزنند که این اتفاق فرخنده در شعر تنها با تکرار و تمرین بی شمار از سویی و افزودن معرفت های تاریخی ، فرهنگی ، فلسفی و ... از سوی دیگر روی خواهد داد و اگر یکی از این دو بال کوتاه باشد و ناقص به هیچ عنوان امکان پرواز در اوج را به قلم شاعر نخواهند داد .
از دیگر نشانه های سبکی خاص شاعر که در این شعر نیز دیده می شود می توان به بازی های مخیل کلامی با واژه های یکسان در ظاهر و متفاوت در معنا ، اشاره کرد که روشن ترین نمونه ی آن ماه پا به ماه است و در این گونه از هنر نمایی شاعرانه همواره خطر خروج از شعر و سقوط به حیطه ی سخنان قصار یا کاریکلماتور وجود دارد و تنها راه عبور از این پیچ تند همان‌گونه که نوشتم بازی های مخیل کلامی است بدان معنا که صرف یافتن این تناسب های لفظی و به کار گرفتن آن ها کمکی به شعر نخواهد کرد بلکه استفاده ی همراه با تصویر و تخیل از آن است که امتیازی خاص به شمار خواهد رفت .

سخن آخر اما این که طبق معمول تنگی مجال جای جولان بیشتری باقی نمی گذارد اما لاریب فیه با شعرهای مسعود قرار است کلی کیفور شویم و من نیز بی دغدغه ی ناراحتی و تکدر و زودرنجی و سوء تفاهم ها ی مرسوم شاعران آن چه را که بایسته و شایسته بیابم خواهم نوشت ...

سلام .... از اینکه اینجا میبینمت خیلی خوشحالم مسعود جان ، آمدنت نفسم را تازه کرد . اتفاقا در انچه که قبلا رخ داد مانا چون تازه آمده بود فقط نظارت میکرد تا چیزی بیاموزد و نهایتا به لطایف الحیل آموزه ای به اشتراک بگذارد . و فکر کنم لازمست حالا که آمده ای با هم طرحی نو دراندازیم . بهرحال بهت خوشآمد میگویم از طرف خودم و دوستانم
و اما شعر :

همانطور که حضرات نازنین مستحضرند ، نام مانا با تاریخ و اسطوره تلفیق شده و شاخکهای این حقیر با کوچکترین مطلبی که بوی هیستوریا و آرکاییک از ان متصاعد شود ، به جنب و جوش و وجد و سماع میافتند . شعر در خط سیر عمودی اش طریقی پلکانی پیش گرفته ، یعنی شاعر معنا و منظورش را بسان گنجی بر بلندایی قرار داده و همراه با جمیع مخاطبان برای کشف این منظور مسیر را اندک اندک بالا میرود . بهمین جهت اگر بخواهیم نموداری هندسی از خط روایی این اثر بدست بدهیم ، آن نمودار پلکانی و با شیب ملایم صعودی خواهد بود . تا به لب مطلب برسیم که شاعر بعنوان شاهدی در زمانها و مکانها اگرچه خواهان تغییراتی در رویدادهای تلخ بوده که اندکی شوکران حوادث و قوانین را رقیق کند ، اما همیشه از فضا و زمان عقب یا جلو مانده و نتوانسته در سیر تاریخ و اجتماع دخالت کند . و شبیه داستان های دریغ که از رستم و سهراب و سیاوش و رومیو و ژولیت خوانده ایم ، آنچه هم از این سطور بر جا میماند تنها دریغ است . که چرا اینگونه نشد ؟؟
به خط سیر صعودی شعر از کلمه تا معنا اشاره کردم .اما این خط سیر ملایم ناگهان ریتمش عوض میشود :

قرار بود به امیرکبیر خبر دهم
که آنروز به حمام نرود
به رضاخان بگویم
که هیچگاه
پوتین اش را واکس نزند
قرار بود استخوانی باشم
که در گلوی بیست و هشت مرداد گیر کنم
و عفو ملوکانه ای ،
که فاطمی را
از طناب دار ، نجات دهد...!


اشاره ی شاعر به اتفاقات تاریخ معاصر از دیدگاهی نشنال . اما من احساس میکنم مسعود عزیز غیر از گلوی بیست و هشت مرداد ، سه تای دیگر را خیلی ساده و نزدیک به متن نوشته است ، هرچند لطف کار در هنجارشکنی و عادت زدایی ست و شاعر هم از پس این مهم برآمده اما در ساده سرایی این خطوط تا بدانجا پیش رفته که شعریت کار قربانی سوژه ی بسط معنا شده است و مانا این بندها را که اتفاقا خطوط مورد علاقه ام هم در این قطعه ی شریف بودند ، نیازمند بازنویسی مسعودانه میبیند .

مورد دیگر که برایم جالب بود ، قدرت شاعر در خلق تصاویر تازه است که هرچند این روزها به شکل انبوه عرضه میشوند اما کمتر تصویری میتواند با ذائقه ی دیرپسند ایرانیان جور شود در این شعر درختی که به سیزده بدر میرود ، نمونه ای موفق از نوآوری در آفرینش تصاویر است . و ماه پابه ماه ، را یکی دو جا دیگر ( از جمله شعری از حدیث عبدلی ) دیده ام و نمیتوانم به تازگی آن فتوا دهم .
و پیشنهادات کوچکی هم دارم که شاید به زعم بنده به آرایش بهتر شعر کمک کند و البته بکارگیری آنها قطعا با سلیقه ی خودتان است :
_ حذف چند واژه ی "من" از شعر
_ استفاده از ترجمان به جای ترجمه ( ترجمان جیغ آن درختم که ویلا شد )

_ تعمیر این بند :

همیشه شخم خورده ...
من همان شعری هستم
که شاعرش را قورت داده...
خورشیدی ، که آفتابش را
پشت کوه جا گذاشته ...
پروانه ای که دلبسته ی پیله اش شده...

چهار فعل پشت سر هم‌با حذف " است " به قرینه ی لفظی ، به لهجه ی شعر آسیب زده . شاید لازم بود فعل آخر را کامل مینوشتید که زیپ کلام را کشیده باشید . یا مثلا به این شکل :

و آن پروانه ی بی پندارم
که به پیله اش دل بسته است ( یا دل بست ) یا دلبسته ی پیله اش شد

....

فارغ از اشکالات کوچکی که از سلیقه ی شخصی ام برمیخواست در مجموع شعر را موفق و بدیع و سرشار دیدم . و دیدگاه نشنال شاعرش را هم دوست داشتم . و نمیتوانم‌ خوشحالی و شعف بامدادی ام را از آمدنت به این محفل باصفا پنهان کنم . و در یک حرکت انتحاری فاصله اجتماعی را لگدکوب نموده و برای بغل کردنت مهیا میشوم . مسعود جان قدمت روی دیده ، خوش آمدی