توبه ی بیجا

درود بانو شعله گرامی
این غزلتان هم زیباست هرچند احتیاج به چکش کاری
دارد تا بهتر شود .
دوستان به خصوص جناب فریاد به خوبی نقد کردند مضافن عرض می کنم،دربیت اول بین رود و دریا مراعات نظیر وجود دارد.و در بیت دوم تلمیح به داستان لیلی و مجنون به زیبایی به کار رفته، در جای دیگر استفاده از واژه ( توبه) آرایه تکرار است و به زیبایی بیت افزوده و همچنین واچ آرایی ش در بیت پایانی نشان از موفقیت شما در خلق این غزل زیباست.
اما با این وجود تکرار جزئ دوم ( جا). در سه قافیه عیب ایطای خفی را بوجود آورده که شایسته است اصلاح شود.
ایطا: ایطا عیبی است که در قافیه شدن کلمات مرکب پیش می آید و آن وقتی است که قافیه براساس تکرار جزء دوم کلمه مرکب باشد و بر دو قسم است: ایطای جلی و ایطای خفی.
مانند: نکورویان ، گل رویان، پری رویان... که قسمت دوم یعنی \"رویان\" قافیه در نظرگرفته شود.(ایطای جلی)
گریان و خندان که \"ان\" قافیه درنظر گرفته می شود (ایطای خفی)
هرچند ایطا در شعر پارسی گاها استفاده می شود(به خصوص ایطای خفی) اما باید توجه شود که توصیه نگردیده است و خالی از ایراد هم نیست!

با احترام به ساحت بلند شعر و ادب ایران زمین

قصد واکاوی اثر را ندارم اما دلم نیامد به نکته ای که گویا از دید دوستان پنهان مانده اشاره ای نکنم.
در این بیت؛
"خواستم از تو و عاشق شدنم توبه کنم
توبه کردم که بر این توبه ی بی جا ماندم"
"توبه" فارغ از معنی لغوی؛ عهدیست که آدمی با خود و یا با خدای خود می بندد.
با توجه به مضمون عاشقانه ی غزل و نیز مفهوم دیگر ابیات؛ در این بیت شاعر عهدی می بندد که بر آن عهد نمی ماند. (عهد یا توبه ی خود را می شکند)
اگر منظور شاعر همین باشد باید در بیت مذکور از حرف اضافه ی "در" استفاده کند؛
"توبه کردم که در این توبه ی بیجا ماندم"
"بر" عهد ماندن یعنی به عهد خود وفا کردن و تصمیم خود را عملی کردن
و "در" عهد ماندن یعنی ناتوانی در تصمیم و ماندن در کار.
به زعم کمین در اینجا باید فرقی بین "بر" و "در" باشد.
با احترام منتظرم تا از نظر اساتید و صاحبنظران بیاموزم.

و اما میخواهم این بار بجای پرداختن به ساختار و محتوای اثر؛ به شناخت و معرفی قلمِ صاحبِ اثر بپردازم.
بانو "شعله" شاعریست "بداهه سُرا".
بطور کلی اغلب شعرا قادر به "بداهه" سرودن هستند. یعنی میتوانند قبل از فراهم بودن بستری ذهنی، راجع به یک موضوع - از چند بیت تا ده ها بیت - شعر بگویند. اما این همه ی آن چیزی نیست که میخواهم به این شاعر گرامی نسبت بدهم. به عبارتی معنا و مفهوم "بداهه سُرایی" در این چند جمله نه می گنجد و نه خلاصه می شود.

روزگاری در حوزه ی موسیقی؛ خوانندگانی که به مرتبه ی والایی از هنر خوانندگی می رسیدند، برای کسب مهارت بیشتر یا به تعبیری جهتِ تکمیل دانش خود از محضر نوازندگانِ قَدَرِ "هم دوره"ی خود نیز بهره می بردند تا به آشنایی با "ردیف سازی موسیقی" به مهارت "آوازیِ" خود بیفزایند. فی المثل استاد "محمدرضا شجریان" علاوه بر فراگیری "ردیف آوازی" از محضر اساتیدی چون "نورعلی خان برومند" و "عبدالله دوامی"، خود را شاگرد اساتیدِ نوازنده ای چون "استاد احمد عبادی" و "استاد جلیل شهناز" می داند.
اغلب این نوازندگان آهنگساز نبودند و تئوری موسیقی را نمی دانستند. اما با "ردیف موسیقی ایرانی" که آن را نسل به نسل و سینه به سینه می آموختند، آشنایی کامل داشتند. اینان "بداهه نوازانی" چیره دست و خلاق بودند و با درک والایی که از مقامهای موسیقی ایرانی داشتند، در اکثر برنامه ها و کنسرت ها به عنوان "تک نواز" و یا "همنواز آواز" به نوازندگی می پرداختند که آثار جاودان و یادگاری از ایشان بجاست.

به نظر کمین بانو(م جلیلی)"شعله"؛ شاعریست "بداهه سرا"
خیلی با علم عروض آشنایی ندارند که امیدوارم به زودی با فراگیری این مهم به کارنامه ی دانش خود بیفزایند. اما درک قابل ملاحظه از شعر، گوش آشنا به موسیقیِ شعر و نیز خلاقیت ایشان در استفاده و بکارگیریِ آرایه های ادبی موجب شده است تا دست به خلق آثاری قابل توجه و ماندگار بزنند.
غزل فوق که در "بحر رمل" سروده شده است مصداق بارزیست بر این ادعا که قلمِ شاعر با قابلیت ها و گوشِ او با زیر و بمِ نغماتِ "رمل" کاملا آشناست. گویی این میراث با ارزش (بداهه سرایی) نسل به نسل و سینه به سینه گشته تا به وارث بر حق و خَلَفَش رسیده است.


با احترام
ابراهیم هداوند
۱۴/ ۰۶/ ۱۳۹۹