چوب خدا

درود بر شما و احساس نابتان!

اجازه بدهید اندکی موشکافانه، به بیت های غزل زیبایتان نگاه کنیم:

_غزل پراحساس و زیبایی سرودید.

_ارتباط افقی و عمودی غزل عالی است.
همراه با تصویرسازی ناب!

_از آرایه های ادبی و صور خیال، در این غزل،
به زیبایی و درستی استفاده شده است.

_ عنصر غم در بیشتر بیت ها موج می زند.

_وزن شعر روان و دلنشین است:
فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن‌‌
(رمل مثمن محذوف)
البته به کیفیتی که ذیلا خواهد آمد، در دو مصراع، اندکی از وزن خارج شده اید.

1_
ای خدا دیدی چه با ما می کند این آشنا؟ 
می بُرد تیغ غمش ، هر لحظه رگهای مرا 

_تیغ غم، اضافه ی تشبیهی زیبا.
_تیغ و بریدن مراعات نظیر.
2_
خون چو فواره برون می شد ز رگهای تنم 
کاش میگفتی خدا قیمت ندارد جان ما 

_تشبیه زیبایی در این بیت نهفته است؛
همراه با تصویرسازی ای، دردناک.
3_

دل شده دیوانه از کار جهان پر ز رنگ 
گو بسوزاند در آتش این دل دیوانه را 

_آتش و سوزاندن، مراعات نظیر.
_این بیت حکایت تلخ درون شاعر را می رساند.

4_
مطربا نِی زن که حال قلب ما را تار نیست 
اشک می ریزد ز چشمم از غم در این نوا 

_مراعات نظیر زیبایی است بین واژه های موسیقی:
مطرب؛ نی؛ زدن (نواختن)؛ تار؛ و نوا.

_ مصراع دوم بیت چهارم، لغزش وزن وجود دارد. یک هجای کوتاه کم دارد. اگر به انتهای (غم) ضمیر (م) اضافه کنیم و مصراع دوم بیت چهارم را به این شکل زیر بنویسیم، وزنش درست می شود:
اشک می ریزد ز چشمم، از غمم در این نوا

5_
شمس تبریزی و حافظ می کنند توصیف عشق 
شمس از عشق زمینی حافظ از عشق خدا

_مراعات نظیر:  
(شمس تبریزی) و (حافظ) و نیز جمع و تفریق.

_در مصراع اول بیت پنجم نیز، لغزش وزن هست. در فعل (می کنند)، (نند: هجای کشیده است.) به عبارتی، یک هجای کوتاه اضافه دارد که باید وزن ویرایش شود. زیرا اگر (می کنن) بخوانیم، عامیانه می شود.

6_
از غم دل یک شبِ عمر و جوانی دود شد 
ای بسوزی دل! تو سوزاندی جوانی را چرا؟

_عبارت (یک شبِ) اگه به معنای قید (یک شبه) باشد، باید به طریق اخیر نگارش یابد؛ اما، در صورتی که عمر و جوانی، به شب تشبیه شده باشد، نگارش آن، به همان شیوه ی اول، درست است. ولی با توجه به صفت شمارشی (یک)، و محتوای شعر، بعید می دانم که چنین تشبیهی باشد و بهتر آن است که (یک شبه)، نوشته شود.

_در عبارت ندا و منادای (ای بسوزی دل!)
تشخیص و نیز حدیث نفس زیبایی نهفته است.

_در جمله ی تو سوزاندی: با توجه به این که شناسه ی (ی) در فعل (سوزاندی) هست، احساس می کنم اگر ضمیر (تو) را نیاوریم، زیباتر و بهتر است.

_سوزاندن و دود هم مراعات نظیر.

7_
بعد ویران کردنم قصر هوس را ساختی 
چرخ ویران میکند قصری که در خون شد بنا

_قصر هوس، تشبیه.

_چرخ: استعاره از آسمان و روزگار.

_ویران کردن چرخ: تشخیص.

_این بیت در کل، تصویرسازی نابی دارد.

8_
بشنو از مجنون حکایت را تو ای قتال عشق 
می خوری روزی تو هم چوب خدا را بی صدا 

_ بیت مقطع غزل، بیتی، بسیار زیباست.
مصراع اول آن، تضمین دارد به بیت زیبای مولانا:
(بشنو از نی چون حکایت می کند)
و مصراع دوم آن، تلمیح به ضرب المثل:
(چوب خدا صدا ندارد)

در کل، غزل بسیار نابی بود و از خوانش آن لذت بردم.

موفق باشید.