اینجانب در آبان 1392 که مصادف با ماه محرم بود تصمیم گرفتم به استقبال قصیده ی قراء حضرتِ کسایی مروزی(ره) بروم تا دل سروده ای را به نظم در آورده و تقدیم حق پرستان و دوستداران علی(ع) و اهل بیتِ خاندانِ عصمت و طهارت نمایم .
هم چنین سعی گردید تا گامی هر چند کوچک و ناچیز در راستای پیوند و همراهی شعرای قرن حاضر با شعرای توانمند گذشته برداشته شود، از طرفی به قول حضرت استاد اقتداری تضمین از شعر شاعری اصولن یک الی دو بیت صورت می پذیرد ولی بنده به همان دلیلی که در بالا عرض کردم با 10 بیت و یک مصرع از حضرت کسايي اين قصيده را تقدیم دوستان گرانقدر می کنم که جمعاً 28 بیت میشود و چون خواستم خواندن قصیده برای عزیزان راحتر باشد، در ابتدا معنای لغات را آورده ام.
تا چه در نظر آید...
مهنا. [ مُ هَ نْ نا ] (ع ص ) مهناء. گوارا. گوارا گردیده . گوارا شده . باعافیت . خوشگوار. گوارنده
مطرا. [ مُ طَرْ را ] تازه و تازگی کرده شده و گاهی مجازاً به معنی مصفا و آبدار.
مولی : عبد. مملوک . غلام . غلام آزادشده
مولا : کسی که غلامی را آزاد کرده است(آزاد كننده) - رب
محاجا . مجادله . مناقشات
معادا. [ مُ ] (از ع ، اِمص ) با کسی عداوت داشتن
از بَـر کن ای نگــارا...،این شــعـرِ غــــم فــزا را
آوردم از کســــــــایی...، آن شــــــــاعـرِ تـوانا
ماهی ست از خراسان...، شـد رهنمونِ راهَـم
بشـــناختم اگـــر من...، خـــود دشمـنـان طاها
یاور مــراســـت یاران...، آن خـوبِ رَهنـــــمایم
زیبـــاســت گــر قصـــیده، باشــد از او..، مُهَــنا
درهرکجا که هســتی، درغم به شور و مستی
«پیوســـته آفرین کن، بَراهـلِ بیـتِ زهرا(س)»
رفتـــم به کارِ تحقیـــق، جـز خاندان احمـد(ص)
هرگـــز ندیــده قـــومی، دیـن را کــنـد مُطَـــــرَّا
هرکس به فکــــرِ نان و هـر کس به فکـرِ کودک
بازی گـــرفتـــه دیــن را...، تنــــهـا بـرای دنیــــا
دیـــو اَر گرســنه باشـد، آری به دین نَهَــد ســر
کافِـــر بخــوانـد عالَــــم...، رونـق دَهـــد مُصــلا
خـواند نمـاز و گـــویی...، هیـــچ اســت در بَرِ او
دنیــا و هســــتی آن...، غـــوغـــای چــرخِ مینـا
شـرحِ رسـول (ص)گوید...،آری حـدیثِ مـولا(ع)
بَـر منبــــری بَـر آیـد...، گفتــــــارِ اوســــت زیبــا
مـن آنچــه را ســـــرودم...، تاریــخ، دیــده آن را
جـای طـــلا نشسـتند، بس خـار و خـس، مُطـلا
آن قــاریان قــــرآن...، خیـــــلِ نمـــــاز خـــوانان
بَــر پـا نمـــــوده بــودنـد...، آن ظـــلمِ کـــربـلا را
امشب دلم بر آن شـد...، خــواند که از کسـایی
اشعــارِ نغـــز و زیبـــا...، مطلــوب حــق تعـالی
« بیــــزارم از پیـــــالـه...، وز اَرغــــــوان و لالـــه
مـا و خــروش و نالــه...، کُنـــجی گـرفتـــه مـأوا
دســت از جهـــان بشــویم، عزّ و شـرف بجـویم
مـــدح و غـــزل نگــویم...، مَقتَــل کنـم تقـاضـــا
میـــراث مصـطــــفی را...، فــرزند مـرتضـــی را
مقـتـــــــول کــــــــربلا را...، تـازه کنـــــــم تـــولّا
آن نازش محمّــــد (ص)...، پیغمبـــــر مــــــؤبَّـد
آن ســــیّدِ ممجّـــد...، شمـــع و چـــــراغ دنیــــا
آن میـــــرِ ســــــر بریـده...، در خـاک خــوابَنیـده
از آب ناچَشــــــیده، گشــــته اســـــیرِ غــوغــــا
تنهـــا و دل شکســـته بَر خویشــتن گِــرســــته
از خـان و مـان گُسـســته... وز اهـــل بیـت و آبا
از شــهـر خویش رانده...، وز مُلــک بر فشـــانده
مـــولی ذلیــــل مانده...، بَـر تخــتِ مُلـــکِ مــولا
مجـــــروح خیـــره گشــته...، ایام تیــره گشـــته
بَدخـــواه چیــره گشــته،.. بی رحـم و بی محـابا
بی شـــرم شمــرِ کافــر..، ملعــون ســنان ابتـر
لشــــکر زده بـرو بَـر...، چــون حاجیـــان بَطــحـا
تیــــغ جفـــا کشـــیده...، بـوقِ ســـــتم دَمیـــده
بی آب کــــرده دیــــده...، تازه شـــده معــــادا»
تُف بَر زری و سـیمی...، تُف بَر مَقــام و عنـــوان
کـــز بهـــرِ آن جنـایت...، ظلــم و جفـــا و دعـــوا
ســــیلی ز خون چه جاری...، وقتی که نانجیبان
بر زیــــر پا نهـــــــادند...،عهــــــدِ غدیــرِ خُـــم را
لعـنت به آنکـه دین را، ســرمایه ی هـوس کـرد
از بهـــــرِ نان و آبی...، بَر نیــــزه بُـرده ســــرهـا
من مانده ام در این کـار...، با دوسـتان چه باید؟
با خیــــلِ دشـــمنانی...، با مـا کــه در مُحـــاجا
حافـظ چه خـوب فرمود...، در کارگـاه هســـتی
«با دوســــتان مـروّت ...، بـا دشــمـنـان مُــدارا»
طارق به اســــمِ اَعظــم...، سـوگند بَـر خــداوند
پَــرده نشـــینم آیـد...، دیـن زو شــــود كه احیـــا
از : كتاب ماه را بايد تماشا كرد و رفت (ص٢٩٤) طارق خراساني
پ . ن
وی به سال ۳۴۱ هجری قمری در مرو به دنیا آمد. در آغاز شاعری مداح بود و مدح سلاطین زمان خود را میگفت ولی دراواخر عمر از این کار پشیمان شد. چنانکه از اشعارش بر میآید، شیعی مذهب بوده است. از اشعارش حدود ۲۰۰ بیت باقی مانده است. وفات او را اندکی بعد از سال ۳۹۴ هجری قمری ذکر کردهاند.
قصیده ی زیبای کسایی مَروَزی در شرح ماجرای خونبار کربلا آن هم اواخر قرن چهارم هجری قمری ، به لحاظ بررسی ماجرای کربلا بسیار حائز اهمیت است چرا که وی بدون هیچ غرض و مرضی به واقعه ی کربلا نگریسته و زمانی قصیده ی خود را سروده است که حدود سیصد و اندکی سال از ماجرای شهادت سیدالشهداء و شهداء گرانقدر کربلا می گذشته است ، لذا قصیده ی کسایی بهترین منبع و مأخذ برای مطالعه ی ماجرای کربلاست