محفل

درود
غزلی خوب خواندم و لذّت بردم.
دست مریزاد
و سپاس.
• چنانچه «که از» در مصراع «کلامی که از دلم جوشد دوای درد جانکاه است» بصورت ’کز‘ نوشته شود بهتر است؛ چون به حکم وزن باید چنین خوانده شود: کلامی کز = مفاعیلن / دلم جوشد = مفاعیلن /...

• «قلم در دست طوطی وار نویسد هر چه گوید دل»؛
در جایِ میمِ مفاعیلنِ رکنِ سوم، دو هجای کوتاه آمده (رایِ «وار» + نونِ «نویسد»):
قلم در دس = مفاعیلن / تْ طوطی‌وا = مفاعیلن / [اگر رایِ «وار» را اضافه فرض کنیم:] نویسد هر = مفاعیلن / چه گوید دل = مفاعیلن.
چنان‌که ملاحظه شد، یک هجای کوتاه اضافه بر وزن داریم.
شاعر به روش‌های گوناگون می‌تواند این لغزش را برطرف کند ولی اگر به حفظ همین کلمات اصرار دارد، کافیست با جابجایی دو نیم‌مصراع، یکی از آن دو هجای کوتاه را به پایان مصراع بکشاند. در این صورت آن هجای اضافی از تقطیع ساقط شده و درنتیجه آن لغزش وزنی رفع می‌شود؛ چنین:
نویسد هرچه گوید دل قلم در دست طوطی‌وار.

موفّق‌تر باشید