غزّه ..

به نام یگانه‌پروردگاری که سرایش آموخت

درود بر شما جناب دکتر مهدی پور ارجمند🌺

سپاس از اشتراک شعری پرشکوه؛ سرشار از شعور و معرفت🌺

غزلی شیوا و رسا؛ مملو از آرایه‌های ادبی گیرا.🌺

نمونه را، با توجّه به تنگنای وقت، به این بیت اشاره می‌کنم؛ امید که نمودار خرمنی از زیبایی‌های طلایی باشد!

ای سعی عطشناکِ سراسیمه ی زمزم
از تشنه‌لبان جوی، فراسوی صفـا را


_ «سعی عطشناکِ سراسیمه ی زمزم»:
آرایه‌ی استعاره‌ی پنهان و تشخیص.

_ بین واژگان «سعی»؛ «زمزم»، «عطشناک»، «تشنه‌لبان» و «صفا» آرایه‌ی مراعات نظیر جاری است.

_ همان‌گونه که می‌دانید، «جوی» چند معنا دارد: ۱_ بن مضارع از مصدر جستن. ۲_  فعل امرِ بدونِ حرف «ب‌» از مصدر جستن. ۳_ نهر.
در این‌جا مفهوم «فعلِ امر» را رساناست و در معنی «نهر»، با واژگان «سعی»؛ «زمزم»، «عطشناک»، «تشنه‌لبان» و «صفا»، ایهام تناسب دارد.


✍ آرایه‌ی ایهام تناسب:

آرایه‌ی ایهام تناسب متشکل از آرایه‌های «ایهام» و «تناسب» است؛ به این شکل که: هرگاه واژه‌ای در متنی بیاید که دارای دو یا چند معنی باشد و در مفهومی که مورد نظر نیست، با یک یا چند واژه‌ی دیگرِ همان متن، تناسبی را فرایاد بیاورد، آرایه‌ی ایهام تناسب شکل می‌گیرد.

در پایان، دو بیت از سروده‌های خودم را (از کتاب نوای احساس) همراه با پاورقی آن، پیرامون آرایه‌ی ایهام تناسب نمونه می‌آورم؛ امید که مفید باشد!🌺

کاشکی می‌تاخت بر شطرنجِ دل، شبدیزِ مِهر
مات می‌شد بانوی دل، با دمِ پرویزِ مِهر

کاش می‌شد کامِ جان، شیرین از آن، گل‌بوسه‌ای
کز لبِ گلگونِ تو، می‌ریخت بر کاریزِ مِهر

_ «مات»:
۱_ حيران، شگفت‌زده، گيج، متعجب، حيرت‌زده، مبهوت.
۲- تيره و تار، رنگ‌پريده، رنگ‌رفته، كبود، كدر.
۳_ شهمات (اصطلاح بازی شطرنج)
در این‌جا از واژه‌ی «مات» مفهومی که در شماره‌ی یک آمده مورد نظر است و در مفهوم شماره‌ی سه (اصطلاحی در بازی شطرنج) با واژه‌ی «شطرنج» ایهام تناسب دارد.

_«شیرین»: ۱_ طعم شیرین. ۲_ نام همسر خسرو پرویز.
«گلگون»: ۱_ سرخ‌رنگ؛ به رنگ گل سرخ. ۲_ نام اسب شیرین.
«شیرین» و «گلگون» در اینجا مفاهیم اولشان مورد نظر است و در مفاهیم دومشان با هم آرایه‌ی ایهام تناسب دارند.

_ با توجّه به آنچه گذشت و بر اساس مفاهیمی که ذیلا خواهد آمد، بین واژگان«شیرین» و «گلگون» با واژگان «پرویز» و «شبدیز» نیز، آرایه‌ی ایهام تناسب جاری‌ست:
پرویز: به معنای پیروز و فاتح، نام خسرو دوم شاهنشاه ساسانی، مشهور به «خسرو پرویز» پسر هرمزد چهارم و نواده‌ی انوشیروان.
شبدیز: شب‌رنگ، سیه‌فام، نام اسب خسرو پرویز. در این‌جا از «پرویز» و «شبدیز»، مفاهیم مجازی آن‌ها مورد نظر است؛ یعنی:
شبدیز: در این‌جا اسب.
پرویز: در این‌جا‌ پادشاه.

_ ضمنا ترکیبِ «شطرنج دل» تشبیه بلیغ است و با توجه به توضیحاتی که گذشت، واژگانِ شبدیز: (مطلقا اسب) و پرویز: (مطلقا شاه) با «شطرنج» مراعات نظیر و با واژه‌ی «مات» ابهام تناسب دارند.

🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺

شب جمعه است؛ فاتحه و صلواتی نثار شهدای غزه و تمام آسمانی‌های پاکمان:
🙏اللهم‌ صل علی محمد و آل محمد🙏

🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺