شمع نورانی

سلام و عرض ادب آقای جاویدان عزیز و بزرگوار
دو دوبیت دلنشین سرودید که اگر بر ابیات هر کدام بیفزایید، غزل هایی زیبا خواهد شد.

اگر بخواهیم سختگیرانه به محتوای دو بیت اول نگاه کنیم، می شود عرائضی تقدیم کرد:

شما در جایگاه عاشق هستید و می سرایید. اما در مصراع اول، خود را شمع دانستید و شمع نماد معشوق است که پروانه ی عاشق، گِردِ آن طواف می کند و پر و بال می سوزاند. البته شما می توانستید در مفهوم کلی، خود را در جایگاه معشوق در نظر گرفته، می سرودید؛ حال که چنین نشد، چنان مشکلی پیش آمد.

در مصراع دوم نیز، تلمیحی به داستان خسرو و شیرین داشتید. خسروی که در ابتدا شیرین را متکبّرانه می خواست. اما در ادامه عشق شیرین او را پاکبازی سینه چاک کرد؛ تا حدی که هنگام مرگ، نوایی از او بر نخاست تا مبادا شیرین از خواب بیدار شود.

مصراع سوم نیز تلمیحی به مولانا است که:
هفت شهرِ عشق را عطار گشت
ما هنوز اندر خمِ یک کوچه ایم

در مصراع دوم، دو حالت در فرایند عاشقیِ خسرو بیان گردید. اینکه شاعر کدام حالت را مدّ نظر دارد، از مصراع سوم مشخص می شود.
در یک نگاه پیمودن هفت شهر عشقی که مولانا پاگیر یک کوچه آن است، علاوه بر اینکه دارای آرایه اغراق است، بیانگر این است که در مصراع دوم، حالت دوم خسرو(پاکبازی و سینه چاکی) مدّ نظر شاعر بوده است.

در مصراع چهارم هم بیان شد که هفت شهر عشق، پر است از عاقل!
تضاد میان عقل و عشق در ادبیات ما، قدمتی بسیار زیاد دارد که نمونه هایش را در آثار بزرگان به وفور می توان یافت. اما پر بودن شهر عشق از عاقل، پارادوکس دارد. شاید عدم زمینه چینی برای حضور عُقلا در شهر عشق، نکته ای اختلافی باشد. به زعم حقیر بهتر بود که مقدمه ای برایش آورده می شد.

وزن این دو بیت رجز مثمن سالم یا
«مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن» است.
رجز است چون بر رکن «مستفعلن» استوار است.
مُثَمَّن است چون در هر بیت هشت مرتبه تکرار رکن داریم.
سالم است چون هر چهار رکن در هر مصراع به صورت کامل آورده شده و چیزی از آن کسر نشده است.

موفق باشید