پست های وبلاگ

سلام

گزینی کاشته می شود با آرزوی گزیدن...

 

نگارنده البته گفته شود به نظریه مقوله و میزان هلیدی زیرچشمی نگاهی داشته scale and categories  و همچنین مبانی کلی واجشناسی.

 

بی ری گفت : 

گفتار یا کلام زمانیکه بصورت نوشتار در می آیند اگر آن گفتار 

بر خط باشد یعنی روشن تر خوانش آن کاشته مبتنی بر تولید اندام های گویایی بی هیچ تغییری در ساختمندی همانگونه شنیده شود ، مقوله نثر را در شمول خود قرار می دهد.

برای نمونه یک کاشته از پژواره می کارم که موضوع روشن ترشود.

 

Scale and categories
به ساخت آن می شود سپس به درونمایه آن...

 

سهم تو از -من- یک عمر فرار بود....و سهم من از تو ،هزار بهار انتظار!
این اثر دارای دو بند مسقل یا همان جمله مستقل ( جهت درک ناآشنایان با این نظریه) سپس یک در پی یک حرف ربط همپایه آمده است و بعد از آن یک بند مستقل .
بند مستقل در استقال نحوی و معنایی نیازی به چیزی دگر برای عینیت بخشی ندارد .

در اینجا تکرار دو هم پایه اتفاق افتاده است .بند اول+ و+ بند اول( ج هسته + و + ج هسته) ه و ه.
تا اینجا این ساخت ازنظر علم زبانشناسی ، نحوی یک نثر است.

 حال به درونمایه آن می نگریم: در هر دو بند مستقل نوعی مفهوم پارادوکسیکال برقرار است نسبت به هم از طریق آن حرف ربط که تکرار دو همپایه را ممکن کرده است و بهم تسری می یابد.
 یک عمر فرار...هزار بهار انتظار .جنبه شاعرانگی در اینجا اتفاق می افتد .
آیا پژواره شاعر نیست؟
پژواره شاعر است اما در ساخت شعری دچار مشکل است و آن حس شاعرانگی در تلاطم همین قالب سپید سر در گم و بی ساخت مانده است.همین.
آیا دو سجع (انتظار و بهار )می تواند نمود یک ساخت شعری شود؟
خیر نمی تواند باشد زیرا ما نثر مسجع داشته ایم فقط ایشان در تلاشند که آن طبع شعری را به نحو اکمل بیان کنند که نهایت آن دام نثر است.این اثر
 از نظر مفهوم سازی، اغراق سازی ، انتقال حس و آنچه که کلا قالب سپید در پی آن است ، داراست.
شعر همیشه ساختمند است بر اساس توانمندی های هر زبان.اینگونه نیست مثلا تصویر سازی و ارتباط عرضی و عمودی مدلول شعر باشد.هر متن ادبی حتی یک نوشته معمولی آن موارد را داراست . غیر از این باشد برقراری ارتباط با متن دچار مشکل می شود تا چه رسد به بررسی ادبی و زبانشناختی آن .همین امر سبب شده است که تمیز گونه های ادبی با آغاز کار نیما سرنگون شود و شاملو ناجی روح فردوسی!
یک نکته از نظر واجشناسی افزوده شود: جریان بر خط تولید آوایی این نوشتار مبتنی بر تولید گفتار است و این موضوع متون ادبی نثر را شامل می شود...نه شعر را.

جریان بر خط در واجشناسی همان تولید گفتار است که هر گویشوری بدان تسلط دارد.

تا اینجا پس ملاک ساخت شعری صور خیال ، کلا آرایه های ادبی و لفظی نیست یا انتخابهای آنان بر محور همنشینی و جانشینی.مثلا پاییز می تواند تا بینهایت جمله ( با انواع آن) 

با استفاده از آن ابزارهای ادبی نثر بکارد آنهم برگفته از طبع شعری .

نکته ای حائز اهمیت است:

تا نیما هم نقشهای زبانی در آفرینش گونه های ادبی روشن بود هم و از بعد از شاملو بی آنکه نگرشی علمی و واقعگرا بدان شود مرزها درنوردیده شد که اکنون بنده می توانم یک جمله بکارم و کل فارسی زبانان نتوانند نثر یا شعر بودن آنرا پذیرند یا نپذیرند...این پخت از آن آش دم کشیده است.

بگونه ای دگر ما اگر در ساخت شعری تحول می داشتیم این وضع موجود نبود .

برای مثال کاشته های شاملو و ترجمه های ادبی از زبانهای خارجی را بنگرید اگر به پیام این کاشته نرسیدید یقین بدانید که ویترینتان را باید بشویید!

اصلا ترجمه های ادبی و دیالوگ ها بهمراه قطعه هایی جدا شده از رمانهای خارجی و فارسی را هم بنگرید ببینید یوسف در ته چاه با خدا به نتیجه می رسد که تاجری گذر کند تا از تاریکی رهایی یابد یا نه ....

 

 

پاییز