داستان کوتاه گونه ای از ادبیات داستانی است که نسبت به داستان بلند (رمان) حجم کمتری دارد ولی باید قابلیت تبدیل شدن به داستان بلند را داشته باشد.
در بیشتر موارد نویسنده برشی از زندگی و یا حوادث را مینویسد. البته در بعضی از داستان های کوتاه نویسنده به جنبه های مختلف زندگی یک یا چند شخصیت می پردازد اما ایجاز بسیار مهم است و باید از نوشتن موارد حاشیه ای خودداری کند.
داستانک یا داستان کوتاه کوتاه، داستانی به نثر است که باید از داستان کوتاه، کوتاه تر باشد به زبان ساده تر، داستانک به داستانی بسیار کوتاه گفته میشود که شامل یک صفحه یا حتی چند كلمه يا سطر است .
داستانک نیز به دلیل مدرن بودنش توان تبدیل را هم داراست ، برای تبدیل داستان کوتاه به داستانک لازم است که نویسنده بخش اصلی داستان کوتاه را در نظر بگیرد و آن را خلاصه کند.
داستانک از طرح اولیه ای که برای نوشتن یک رمان و یا داستان کوتاه در ذهن نویسنده شکل می گیرد هم کوتاه تر و خلاصه تر است. ایجاز مهم ترین صنعت ادبی در نوشتن داستانک است و نویسنده ای که می خواهد داستانک بنویسد حتما باید از نحوه ایجاز اطلاع داشته باشد تا با چیدن درست و مناسب کلمات داستانک را شکل دهد.
گاهی در آن از بسیاری از آرایه های ادبی استفاده شده ولی نباید آن را با قطعه ادبی اشتباه گرفت زیرا داستان و حکایت کننده یک مسئله است.
در بیشتر موارد داستان از جایی شروع میشود که تعادل زندگی برهم خورده.
در اين نوع داستانها طرح چندان پيچيده و تو در تو نيست. تمرکز روي يک حادثه اصلي است. از خصوصيتهاي ديگر داستانهاي مينيماليستي محدوديت زمان و مکان است. به دليل کوتاهي حجم روايت داستان، زمان رويداد و حوادث بسيار کوتاه است. اغلب داستانهاي مينيماليستي در زماني کمتر از يک روز، چند ساعت و گاهي چند لحظه، اتفاق ميافتد. چون زمينه داستانها ثابت است و گذشت زمان بسيار کم است. تغييرات مکاني هم بسيار ناچيز و به ندرت رخ ميدهد. به همين دليل اغلب يک موقعيت کوتاه و برشي از زندگي براي روايت داستاني انتخاب ميشود.
نویسنده در این داستان ها يک لحظه خاص از زندگي شخصیت داستان را به نمايش ميگذارد و اين همان زمان مناسب براي تغيير و تحول است.
آنچه در طرح اين گونه داستانها مهم است انتخاب لحظه وقوع حادثه است. چون هر برشي از زندگي نميتواند تمامي اطلاعات طرح را منتقل کند.
درونمايه داستانهاي مينيماليستي اغلب دغدغههاي کلي انسان است: مرگ، عشق، تنهايي و... و کمتر به روايت رويدادهاي اقليمي ميپردازد.
انديشههاي سياسي و فلسفي و اعتقادي راهي به دنياي اين داستانها ندارد. چرا که کوتاهي حجم داستان اجازه پرداختن به اين انديشهها را به نويسنده نميدهد.
در داستانهاي مينيماليستي همه عناصر داستان در حداقل خود به کار گرفته ميشوند.
"داستان برق آسا" نیز نوعی از داستانک است که حجم آن بین 250 تا 750 کلمه است.
"داستان ناگهانی" هم نوعی دیگر از انواع داستانک است که حجم آن از داستان "برق آسا" بیشتر می باشد.
پایان
منابع:
دیدگاه های محمّدرضا بهرامی حصاری
دیدگاه های مسعود ناظم رعایا
دیدگاه های جمال میرصادقی
دیدگاه های مهدی حجوانی
ادبیات داستانی. موسسه فرهنگی ماهور
مایه داستان. موسسه انتشاراتی سوره
نمونه ای از داستان مینیمال
عشق او رفته بود.از شدت نا اميدي خود را از پل " گلدن گيت" پرت کرد.
از قضا چند متر دورتر دختري به قصد خودکشي شيرجه زد.
دو تايي وسط آسمان همديگر را ديدند.
چشم در چشم هم دوختند.
کيمياي وجودشان جرقه اي زد.
عشق واقعي بود.
فهميدند.
سه پا با سطح آب فاصله داشتند.
جی بوستل
#سایت_ادبی_تخصصی_شعر_ناب
از قضا چند متر دورتر دختري به قصد خودکشي شيرجه زد.
دو تايي وسط آسمان همديگر را ديدند.
چشم در چشم هم دوختند.
کيمياي وجودشان جرقه اي زد.
عشق واقعي بود.
فهميدند.
سه پا با سطح آب فاصله داشتند.
جی بوستل