سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

يکشنبه 11 آذر 1403
  • شهادت ميرزا كوچك خان جنگلي، 1300 هـ ش
1 جمادى الثانية 1446
    Sunday 1 Dec 2024
    • روز جهاني مبارزه با ايدز
    مقام معظم رهبری سید علی خامنه ای و انقلاب مردمی و جمهوری اسلامی ایران خط قرمز ماست. اری اینجا سایت ادبی شعرناب است مقدمتان گلباران..

    يکشنبه ۱۱ آذر

    پست های وبلاگ

    شعرناب
    آموزش بحرهای عروض در شعر ایرانی (جلسه سوم)
    ارسال شده توسط

    مهدی محمدی

    در تاریخ : دوشنبه ۱۹ تير ۱۴۰۲ ۰۲:۳۵
    موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۴۰۱ | نظرات : ۵۲

    بسم الله الرحمن الرحیم
     
    با سلام و عرض ادب خدمت فرهیختگان عزیز و ارجمندم
     
    در خدمت شما هستم با سومین جلسه از آموزش بحرهای عروض در شعر ایرانی. خدا را شاکرم بار دیگر توفیق حضور در جمع شما مهربانان برایم حاصل شد.
     
    در دو جلسه گذشته به تعریف وزن و بحر پرداختیم و گفتیم بحرها بر این اساس که ارکان آن ها از یک نوع افاعیل باشد یا از چند نوع به دو نوع متفق الارکان و مختلف الارکان تقسیم می شوند.
     
    بحرهای متفق الارکان : هزج ، رجز ، رمل ، وافر ، کامل ، متقارب ، متدارک
     
    بحر مختلف الارکان داریم : طویل، مدید، بسیط، منسرح، مضارع، مقتضب، مجتث، سریع، جدید، قریب، خفیف، مشاکل
     
    در این جلسه می خواهیم در خصوص بحر متقارب صحبت کنیم. بحر متقارب اصلاً ایرانی است و بعداً از شعر ایرانی به شعر عرب نیز راه یافته است. بحری است که ارکان آن مبتنی بر <<فعولن>> و زحافات آن است. یعنی اگر ما در وزنی رکن فعولن را پیدا کردیم اول از همه ذهنمان به سمت بحر متقارب می رود.
     
    با چهاربار تکرار فعولن خواهیم داشت :
    فعولن فعولن فعولن فعولن : بحر متقارب مثمن سالم.
    متقارب می گویند چون از رکن فعولن در این بحر استفاده شده است. مثمن می گویند چون هر بیت آن دارای هشت رکن می باشد یعنی در هر مصرع چهار رکن. و سالم می گویند چون رکن فعولن سالم هست و در حقیقت در آن اثری از زحافات فعولن نیست.
     
    شعری را که بانو نرگس زند در جلسه گذشته بعنوان نمونه آوردند مطالعه می کنیم:
    جهان را بدیدم وفایی ندارد                        
    فعولن فعولن فعولن فعولن
     
    جهان در جهان آشنایی ندارد
    فعولن فعولن فعولن فعولن
    اگر تمام مصرع ها را تقطیع کنید مشاهده می کنید که هر مصرع از چهار بار تکرار فعولن ایجاد شده است.
     
    تا اینجا فکر می کنم مطلب ساده بود و پیچیدگی خاصی نداشت. برای اینکه به این بحر مسلط شویم لازم است زحافات فعولن را نیز بشناسیم.
     
    تعریف زحافات : زحاف در لغت به معنی دور شدن از اصل هست. در علم عروض با یک سری تغییرات در افاعیل اصلی زحافات را می سازیم. در این درس می خواهیم با یک سری تغییرات در فعولن، به زحافات آن و وزن های دیگر برسیم.
     
    محذوف : به حذف هجای بلند آخر می گویند.
     
    برای مثال اگر از <<فاعلاتن>> هجای آخر(تن) را حذف کنیم <<فاعلا>> باقی می ماند که همان <<فاعلن>> هست. بنابراین فاعلن محذوف فاعلاتن است. {فاعلاتن مربوط به بحر رمل می شود و بعداً توضیح می دهم.}
     
    همچنین با حذف هجای آخر <<فعولن>> به <<فعو>> می رسیم که همان <<فَعَل>> است. بنابراین<<فَعَل>> محذوف <<فعولن>> می باشد.
     
    حالا می خواهیم با استفاده از محذوف فعولن، وزن جدید بسازیم.
    فعولن فعولن فعولن فعل : بحر متقارب مثمن محذوف
    متقارب گویند چون <<فعولن>> رکن اصلی آن است. مثمن است چون هر بیت آن هشت افاعیل دارد. محذوف است چون از <<فَعَل>> که محذوف <<فعولن>> می باشد، استفاده شده است.
     
    شاهنامه ی فردوسی، بوستان سعدی، گرشاسب نامه ی اسدی توسی، ساقی نامه ها و بیشتر اشعار حماسی مثل حمله حیدری از باذل مشهدی در این وزن سروده شده اند. بیشتر در قالب مثنوی از این وزن استفاده شده است. اما در سایر قالب ها نیز سروده شده است. بیشتر مضامین حماسی را به خود اختصاص داده است اما در سایر مضامین از جمله اخلاقی و عاشقانه نیز از این وزن استفاده شده است.
     
    تمرین) چند شعر از شاهنامه ی فردوسی و بوستان سعدی را بررسی نمایید.
     
    نکته ) با حذف هجای آخر <<مفاعیلن>> به <<فعولن>> می رسیم بنابراین<<فعولن>> محذوف <<مفاعیلن>>  است. باید دقت کنید که محذوف مفاعیلن که در حقیقت از زحافات مفاعیلن هست را با بحر متقارب اشتباه نگیرید! مفاعیلن مربوط به بحر هزج می باشد و بعداً توضیح خواهم داد.
     
    فعول / فعل : در گذشته دانشمندان علم عروض در پایان یافتن یک مصرع در اینکه با هجای بلند باشد یا با هجای کوتاه تفاوت قائل می شدند برای همین نام های متفاوتی می گذاشتند. برای مثال متقارب مثمن مقصور که در حقیقت همان متقارب مثمن محذوف است با این تفاوت که هجای آخر آن به جای فعل، فعول می باشد.
     
    اثلم : از دیگر زحافات فعولن اثلم است و به حذف هجای اول کوتاه در فعولن اثلم می گویند. با حذف هجای اول کوتاه <<عولن>> باقی می ماند که همان <<فع لن>> هست. بنابراین <<فع لن>> اثلم فعولن می باشد.
     
    فع لن فعولن فع لن فعولن : بحر متقارب مثمن اثلم
    چون هر مصرع از چهار رکن تشکیل شده و رکن اصلی فعولن می باشد و از فع لن که اثلم فعولن است استفاده شده است به آن متقارب مثمن اثلم می گویند.
    این وزن بسیار خوش آهنگ است و یک وزن دوری محسوب می شود یعنی در میانه ی مصراع توقف داریم و هجای پایانی نیم مصراع به جای هجای بلند می تواند هجای کشیده نیز باشد.
     
    اشعار نمونه بحر متقارب مثمن اثلم :
     
    1)
    سنگی چو گوهر، بستیم بر دل
    از صبر دیدیم در بحر ساحل
    (بیدل دهلوی)
     
    2)
    جمعند خوبان چون دسته گل
    وز ناله عاشق تنها چو بلبل
    (مشتاق اصفهانی)
     
    3)
    آیین تقوی ما نیز دانیم
     لیکن چه چاره با بخت گمراه؟
    (حافظ)
     
    4)
    چندان‌که گفتم غم با طبیبان
    درمان نکردند مسکین غریبان
    (حافظ)
     
     
    خلاصه مطالب ) در این جلسه به بحر متقارب پرداختیم. بحر متقارب مربوط به فعولن و زحافات آن می باشد و به آن تقارب نیز می گویند. <<فعل>> محذوف، <<فعول>> مقصور و <<فع لن>> اثلم ، زحافات فعولن می باشند البته زحافات دیگری نیز وجود دارد.
     
    فعولن فعولن فعولن فعولن : بحر متقارب مثمن سالم
    فعولن فعولن فعولن فعل : بحر متقارب مثمن محذوف
    فع لن فعولن فع لن فعولن : بحر متقارب مثمن اثلم
     
    تمرین) اشعاری در اوزان فوق بیابید یا بسرایید.
     
    با آرزوی توفیق. پیروز باشید و پاینده.

    ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
    این پست با شماره ۱۳۶۳۵ در تاریخ دوشنبه ۱۹ تير ۱۴۰۲ ۰۲:۳۵ در سایت شعر ناب ثبت گردید

    نقدها و نظرات
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    دوشنبه ۱۹ تير ۱۴۰۲ ۱۹:۲۲
    خندانک
    درودبرشما جناب محمدی عزیز خندانک
    خسته نباشید خندانک
    کلاس درس خوب وپرباری بود
    خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۰:۳۷
    درود بر بانوی گلواژه ها خندانک

    متشکرم از لطف و حمایت سرکار بانو خندانک

    کمی تشویق نمایید بیشتر بیایند شعر دوستان، البته اساتید که استادند و نیازی به این آموزش ها ندارند اگر ناخواسته مطلبی نوشته شده بود که اشتباه باشد یاری ایشان قطعاً به کار خواهد آمد و راهنمایی ایشان مفید برای بنده و شعر دوستان این صفحه خواهد بود

    تابنده باشید به مهر و یگانگی خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    سه شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ ۰۰:۴۸
    🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵
    🩵💙💙💙
    💙💙💙
    🩵🩵
    💙
    سیاوش آزاد
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۰۶:۱۴
    سلام
    یک) هر شعری سروده شود درین ۱۹ بحر خواهد گنجید؟
    دو) زحاف هم دقیق نفهمیدم چیست ؟ در نقدها گاه می دیدم اشکالی که به برخی آثار شاعران وارد می شد این بود که دچار زحاف شده است
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۲۳
    با سلام و عرض ادب استاد سیاوش آزاد عزیز و ارجمندم خندانک خندانک

    جواب یک) خیر. هفت رکن داریم متفق الارکان، اگر این هفت رکن را با هم ترکیب کنیم متخلف الارکان متولد می شوند. به وضوح شمار اوزان بیش از این هاست. در بحث اوزان متفق الارکان نیز ارکان سه هجایی و چهار هجایی و پنج هجایی داریم که از چینش هجای کوتاه و بلند حاصل شده اند و عبارتند فعولن، فاعلن، مفاعیلن، فاعلاتن، مستفعلن، متفاعلن و مفاعلتن و بعضی از اوزان مثل مفعولات را که هجای کوتاه در پایان قرار دارد در این بین نمی بینیم اما در بحرهای مختلف الارکان حضور دارد. عقیده شخصی خودم را بخواهم بگویم شمار اوزان بسیار زیاد است اما به این معنی نیست که تمام این اوزان خوش آهنگ است ممکن است با طبع و سلیقه ی ایرانی چندان سازگار نباشد. اما بنده معتقد هستم اوزان خوش آهنگ زیادی هست که کشف نشده است. برای همین هست که بنده در جلسه قبل عرض کردم حضورتان برای اینکه بدانیم کجای کار هستیم و گذشتگان ما چه کرده اند لازم هست بحرها را یاد بگیریم و بعد قطعاً با توان بیشتر می توانیم راه ایشان را ادامه دهیم. بنده معتقدم در پایان این دوره با پیگیری و تلاش فرهیختگان ارجمندم این امر ممکن است که علاوه بر یادگیری شیوه نامگذاری اوزان، بتوانند اوزان خوش آهنگ بسازند و با آن شعر بسرایند که در هیچ کدام از بحرهای فوق نگنجد.

    جواب دو) این جلسه در حقیقت معرفی بحر متقارب بود. بنده حتماً زحافات را به طول کامل بحثش را خدمتتان عرض خواهم کرد. زحاف همانطور که عرض شد به معنی دور شدن از اصل هست. بعنوان مثال اگر اصل بحر تقارب فعولن هست و اصل بحر رمل فاعلاتن، ما یک سری تغییرات در این اصل ایجاد می کنیم که باعث می شود از اصل خود دور شود. برای مثال فع لن، از فعولن گرفته شده است اما خودِ فعولن نیست. یا مثلاً فعل یا فعول، این ارکان که در حقیقت از فعولن اشتقاق شده است را زحافات فعولن می گوییم. اینکه چطور زحافات را می سازیم و بحث کاملش را ان شاء الله در آینده بررسی خواهیم کرد.
    در خصوص قسمت دوم سوالتان که اشکال در خصوص زحافات نامبرده شده است تا حدودی درست هست. گویا در شعر عرب، شاعر مجاز هست در یک مصرع از وزن اصلی استفاده کند و در مصرع بعد از زحافات آن استفاده نماید. دلیل مجاز بودن این استفاده هم روشن است نزدیک بودن زحاف به وزن اصلی است. اما در شعر ایرانی وزن تمام مصرع ها یکسان است. بنابراین اگر در یک مصرع از زحافات استفاده شده باشد در تمام مصرع ها نیز باید از همان زحاف استفاده شود. همین بحث را ببریم به شعر نو و مدرن، می بینیم که تا چه اندازه زحافات می تواند به تنوع موسیقایی و باز گذاشتن دست شاعر در امر سرودن کمک نماید. این مسئله ای است که حتی نوسرایان و مدرن سرایان و نیمایی سرایان از آن غفلت کرده اند، چیزی که ما عملاً در شعر سپید می بینیم این هست که وزن و قافیه کلاً کنار گذاشته شده است درحالی که نیما معتقد به وزن و قافیه بود.

    با تشکر فراوان بابت سوالات بسیار عالی. خندانک خندانک
    امیدوارم که خوب توضیح داده باشم.
    ارسال پاسخ
    سیاوش آزاد
    سیاوش آزاد
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۳۷
    سپاس از نکات ارزنده ای که مرقوم فرمودید
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۳۸
    سپاس از حضور فرهیخته و ادیبانه یتان خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    جواد کاظمی نیک
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۰۷:۵۲
    درودبرشما مهدی جان عزیزم بسیار پرمفهوم بود احسن برشما مثل همیشه پرمفهوم و مفید واموزنده بود احسنت برشما 💐💐🌹🌹🌹🌹🌹🌹💐💐
    ❤️❤️❤️❤️🪷🪷🪷🪷🪷
    🌹🌹🌹🌹🌹💐💐💐
    🪻🪻🪻🌼🌼🌼🌸
    🌺🌺🌺🌺🌺🌷
    🍀☘️🌱🌹💐
    🌿🌿🌿🍁
    🪴🪴🪴
    🏵🏵
    💟
    🌺🌺🌺🌺
    🌼🌼🌼
    🏵🏵
    💐🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
    🌺🌺🌺🌺🌺
    🪻🪻🪻🪻
    🌼🌼🌼
    🥀🥀
    💮🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۳۲
    درودها و سپاس بیکران جواد جان عزیز خندانک خندانک

    اول تشکر کنم به خاطر مهر بی پایان تان خندانک

    در خصوص مصاحبه ای که داشتید، خیلی عالی بود دوست عزیزم. امیدوارم که بر پله های ترقی بدرخشید و هر روز بالاتر بروید.

    در خصوص شعر و هر کاری مطمئن باشید که با تلاش و علاقه موفق می شوید. اگر فکر می کنید واقعاً به شعر علاقه دارید مطمئن باشید با تلاش نیز موفق می شوید. اما در خصوص استعداد، استعداد بالذات کم و بیش در وجود همه خدای متعال قرار داده است و من فکر می کنم علاقه به هنر ذاتی انسان هست و البته بنده قسمتی از استعداد شما را در شعر توصیف کشف کردم. البته نمونه های شعر توصیف خیلی کم هست که بخواهم معرفی کنم خدمت تان. اشعار سپید بنده هم به طور کامل شعر توصیف نیست اما زبان شعر بنده تلفیقی است که گاهاً از زبان شعر توصیف استفاده می شود. آنچه مبرهن و مشخص است در شعر توصیف، توصیف پدیده ها و اجزاء به زبان شعر صورت می گیرد. مثال زیبایش را هم در آن داستان آغل که نوشتید به حضورتان رساندم. این زبان توصیف است که اگر با شعر تلفیق شود تبدیل به شعر توصیف می شود. شعری کوتاه سروده بودید کلبه ی تنهایی، شعر بسیار خوبی بود. البته تلاش و گذشت زمان در هر کاری تضمین موفقیت هست مثلاً همان نقاشی ساختمان که کاری است بسیار هنرمندانه، آیا یک روزه کسی می تواند نقاش ساختمان بشود؟ بنابراین شعر و شاعری یا داستان نویسی نیز به زمان و تمرین و تلاش نیاز دارد.

    سپاسمندم. تابنده باشید و پاینده خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۵:۳۸
    قربونت عزیزدلمممم دوستتتتتتتتتتتتتتتدارم مهدی جان عزیزم بله درست آدم یک شبه شاعر نمی‌شود ویک هم نقاش نمی‌شود بنده ۱۰سال هست که نقاش هستم .......🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️💐💐🌹🌹🌹🌹🌹🌹💐💐
    ❤️❤️❤️❤️🪷🪷🪷🪷🪷
    🌹🌹🌹🌹🌹💐💐💐
    🪻🪻🪻🌼🌼🌼🌸
    🌺🌺🌺🌺🌺🌷
    🍀☘️🌱🌹💐
    🌿🌿🌿🍁
    🪴🪴🪴
    🏵🏵
    💟
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۵:۳۹
    ممنونم که توجه داشتی عزیزم واینکه بنده همه تلاشمو خواهم کرد که درشعر توصيف هم پیشرفت کنم🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️💐💐🌹🌹🌹🌹🌹🌹💐💐
    ❤️❤️❤️❤️🪷🪷🪷🪷🪷
    🌹🌹🌹🌹🌹💐💐💐
    🪻🪻🪻🌼🌼🌼🌸
    🌺🌺🌺🌺🌺🌷
    🍀☘️🌱🌹💐
    🌿🌿🌿🍁
    🪴🪴🪴
    🏵🏵
    💟
    قربانعلی فتحی  (تختی)
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۰۸:۲۰
    درود بر شما جناب محمدی. عزیز

    بسیار عالی و

    ارزشمند است خندانک

    خندانک خندانک خندانک خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۳۳
    درودها استاد فتحی عزیز بی نهایت متشکرم خندانک خندانک

    همچنین باب گفتگویی که در خصوص شعر باز کردید بسیار ارزشمند و مفید است قطعاً عذرخواهی بنده را پذیرا باشید که به دلیل مشغله فراوان و کمبود وقت نتوانستم به حضور برسم.

    تابنده باشید به مهر و یگانگی خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    نرگس زند (آرامش)
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۰۹:۳۷
    درود وعرض ارادت خدمت استاد بزرگوار خندانک خندانک
    خدا قوت وخسته نباشید خندانک
    برای ارسال تمرین ها دوباره خدمت میرسیم خندانک
    در پناه حق محفوظ باشید خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۳۵
    درودها بانو زند فرهیخته و ادیب گرانقدر خندانک

    بله تمرین ها را حتماً انجام دهید. و مطالب را سعی کنید فرا بگیرید. از این جا به بعد مطالب تلنبار شود یاد گرفتنش مشکل می شود و ممکن است از نیمه راه برگردید. تلاش، تکرار و تمرین موفقیت تضمین هست. بعضی جاها نیز حفظ کردن خیلی کارآمد هست.

    موفق باشید و تابنده به مهر خندانک
    ارسال پاسخ
    علی نظری سرمازه
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۰:۲۴
    درود جناب محمدی
    عالی خندانک
    خندانک خندانک
    خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۳۶
    درودها استاد نظری عزیز خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک

    بی کران سپاسگزارم و ارادتمند خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    رحیم فخوری
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۲:۴۷
    درودتان استاد محمدی عزیز خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک
    خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۴:۳۷
    درودها استاد فخوری عزیز و مهربان و پر تلاش و باهنرم خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک

    حضور شما استاد گرانقدرم قطعاً مایه مباهات و فخر است برای شاگرد کوچکتان.

    استاد جان درود به قلم شریفتان، عجب گلستانی به پا کردید خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک

    زهازه خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    محمد اکرمی (خسرو)
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۳:۵۸
    درود جناب محمدی بزرگوار
    واقعا اموزنده و عالی بود
    خندانک خندانک خندانک خندانک
    تمرین:
    زمانه نبشته دگرگونه داشت
    زَ ما نِ/ نِ بِش تِ/دِ گَر گو/نِ داشت
    ل - -/ ل - -/ ل - -/ ل -
    فعولن فعولن فعولن فعل
    چنان کاو گذارد بباید گذاشت
    چِ نان کو / گُ ذا رَد/ بِ با یَد/گُ ذاشت
    ل - -/ ل - -/ ل - -/ ل -
    فعولن فعولن فعولن فعل
    (بیتی از شاهنامه ، بخش سهراب)
    خندانک خندانک خندانک خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۱۸
    درودها و سپاس بیکران جناب اکرمی عزیز شاعر فرهیخته و ادیب گرانقدر خندانک خندانک

    متشکرم به خاطر بررسی وزن بخشی از شاهنامه البته مقصود از بررسی بوستان سعدی و شاهنامه فردوسی صرفاً تقطیع نبوده بلکه تورق در این دو کتاب قطعاً نعمت بزرگی است که نصیب سروران ارجمندم شده است.

    تابنده باشید به مهر و یگانگی خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۵:۳۹
    🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۱۸
    درودهای مجدد جواد جان عزیز بی نهایت سپاسگزارم خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۳۱
    قربونت عزیزدلمممم ❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️
    ❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️
    ❤️❤️
    ❤️
    افسانه پنام (مولد)
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۸:۴۹
    سلام و درود جناب محمدی بزرگوار
    ممنونم بابت این پست خوبتون؛واقعا مفیده بوده برام
    چون بندخ فقط متقارب سالم و محذوف آن را میدانستم
    و اثلم از شما آموختم.
    یادم خواهد ماند لطف شما را خندانک
    سلامت وتندرست در پناه خداوند باشید خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۱۸
    درودها بانو پنام. متشکرم. تابنده باشید به مهر و یگانگی خندانک
    ارسال پاسخ
    نرگس زند (آرامش)
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۹:۱۲
    به دیدار و گفتار جان پرورش
    بِ دی دارُ گف تارِ جان پَر وَ رَش
    ن__/ن__/ن__/ن_
    سراپای من دیده و گوش بود
    سَ را پایِ مَن دی دِ گوش بُد
    ن__/ن__/ن__/ن_
    بیتی از حضرت سعدی ..
    ممنون از زحمات شما خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۳۷
    درودها بانو زند فرهیخته و گرانقدر خندانک

    تمرین اول صرفاً تقطیع نبوده است. بلکه بررسی اشعار بوستان سعدی و شاهنامه فردوسی که قطعاً نعمت بزرگی است و نصیب شما عالیقدر فرهیخته شده است. و این که عیناً مشاهده فرمایید چندین شعر را که بله در همان وزن مذکور سروده شده است. و تمرین دوم نیز اشعاری در هر سه وزن مذکور نیز خواسته شده است. البته می توانید بداهه سرایی کنید. معنا و مضمون شعر فعلاً برایمان اهمیت ندارد بلکه وزن شعر است که اهمیت دارد. می توانید در همین صفحه در هر سه وزن بداهه سرایی نمایید. بنده خود پیش قدم می شوم.


    دلا از غم تو برم ره سوی دوست
    فعولن فعولن فعولن فعولن
    بحر متقارب مثمن سالم

    بیا تا بخوانیم همراه باد
    فعولن فعولن فعولن فعل
    بحر متقارب مثمن محذوف

    بی آرزویت، دل را شکستم
    فع لن فعولن، فع لن فعولن
    بحر متقارب مثمن اثلم


    ضمناً در تقطیع مصرع دوم به نظر می رسد دچار اشتباه شده باشید.

    سراپا/ ی من دی/ده و گو/ش بود

    که نوشته اید <<دی یِ>>

    علاوه بر این، بود را هم می توان <<بُد>> تلفظ کرد و هم <<بود>>. چون هجای آخر مصرع هجای کشیده باشد یا بلند تفاوتی نمی کند. خندانک
    ارسال پاسخ
    نیلوفر تیر
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۱۹:۱۶
    درود جناب محمدی و عرض سپاس خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۳۸
    درود و سپاس بیکران بانو تیر فرهیخته و ارجمند خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    يکشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۲ ۲۱:۳۲
    💐💐🌹🌹🌹🌹🌹🌹💐💐
    ❤️❤️❤️❤️🪷🪷🪷🪷🪷
    🌹🌹🌹🌹🌹💐💐💐
    🪻🪻🪻🌼🌼🌼🌸
    🌺🌺🌺🌺🌺🌷
    🍀☘️🌱🌹💐
    🌿🌿🌿🍁
    🪴🪴🪴
    🏵🏵
    💟
    🌺🌺🌺🌺
    🌼🌼🌼
    🏵🏵
    💐🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
    🌺🌺🌺🌺🌺
    🪻🪻🪻🪻
    🌼🌼🌼
    🥀🥀
    💮
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۰:۳۴
    درود و سپاس بیکران جواد عزیز خندانک خندانک خندانک خندانک

    ممنون محبتت رفیق تابنده ام خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    سه شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ ۰۰:۴۸
    قربونت عزیزدلمممم ❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️❤️
    ❤️❤️❤️
    ❤️❤️
    ❤️🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️
    نرگس زند (آرامش)
    سه شنبه ۲۰ تير ۱۴۰۲ ۱۷:۳۶
    ۱-دگر در دلم عشق شایدنباشد
    ن_ _/ن_ _/ن_ _/ن_ _
    بحر متقارب مثمن سالم
    ____________________
    ۲-زمان در نقابی نهان از یاد
    ن_ _/ن_ _/ن_ _/ن_
    بحر متقارب مثمن محذوف
    ___________________
    ۳-تنها بمان بی همتابه دنیا
    _ _/ن_ _/_ _/ن_ _
    بحر متقارب مثمن اثلم
    __________________
    اشعار بداهه خدمت استاد محمدی ..
    ممنونم از زحمات شما
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۱:۰۶
    سلام و عرض ادب بانو زند فرهیخته و ادیب گرانقدر خندانک

    متشکرم که با وجود زحمت این تمرین را انجام دادید. البته از نوزده سالگی البته وزن را یاد گرفتم البته آن زمان خیلی علاقه به شعر داشتم و این علاقه از خیلی وقت پیش در من وجود داشت منتها نمی دانستم چطور باید شعر بگویم و نمی دانم شعرا چطور شعر می گویند. حالا شاید از اول یا دوم ابتدایی که الفبای فارسی را یاد گرفتم این علاقه در من وجود داشت و گاهی چیزهایی نیز بر کاغذ می نوشتم. علی ای حال آن زمان ها اینترنت نبود، فضای مجازی نبود به کتب دسترسی نداشتم و داشته ها و نداشته هایم محدود بود به مدرسه و کتب درسی، بعداً در دبیرستان کامپیوتر خریدم و گوشی و بعداً اینترنت و خلاصه یک pdf بیست و چند صفحه به زحمت از اینترنت پیدا کردم که هجای کوتاه و بلند و کمی از قواعد تقطیع را آنجا نوشته بود و در اینترنت هم آنزمان مطلب نبود و آن پی دی اف هم به زحمت پیدا کردم. حالا که این مطالب را می نویسم تجربه هشت نه سال سابقه فعالیت ادبی در فضای مجازی و فاعلاتن فاعلاتن کردن هست اولین غزلم را در نوزده سالگی سرودم. بیت اولش این گونه است <<باغبان باغ غمش بی انتهاست/باغ ما را فارغ از بی دردهاست>> بعداً تقریباً چهار پنج سال پیش مقاله ای نوشتم در خصوص وزن که چندین هزار بیننده داشته تا امروز و از زمان آن مقاله تا امروز نیز حجم مطالعه و فعالیت ادبی ام به مراتب بیشتر شده است.

    نمی خواهم گلایه کنم. بنده این مطلب را نوشتم در بحر متقارب. جلسه بعدی هم تقریباً آماده است. شاید این مطالب هیچ جای دیگر پیدا نشود و کسی هم نتواند مسلط و شسته و رفته مطالب را بیان کند. چنانکه تا امروز حداقل بنده به چشم خودم نخورده است. حتی در همان مقوله تقطیع نیز بنده تا زمانی که آقای احسانی آن آموزش ها را در سایت گذاشتند و انصافاً هم خیلی خوب و کامل بود حتی کتب وزن را هم مطالعه کرده بودم به خوبی ایشان ندیده بودم. البته استقبال پر شوری از مطالب آموزش آقای احسانی از طرف نابیون به عمل آمد و خیلی ها وزن یاد گرفتند. خیلی ها حتی اشعار زیبایی را هم با آموزش های وزنی ایشان سرودند که واقعاً جای تقدیر دارد. در هر صورت می گذریم.


    دگر در دلم عشق شایدنباشد : دگر در/دلم عش/ق شاید/نباشد
    کاملاً صحیح است. فعولن فعولن فعولن فعولن. بحر متقارب مثمن سالم.


    زمان در نقابی نهان از یاد : زمان در/نقابی/نهان از/یاد
    فعولن فعولن فعولن/فع

    یاد هجای کشیده محسوب می شود اما با توجه به اینکه در آخر مصرع قرار گرفته است آن را با هجای بلند معادل سازی می کنیم. همانطور که ملاحظه کردید در آخرین رکن دچار لغزش وزنی شده اید. و لازم است یک هجای کوتاه قبل از هجای کشیده آخر مصرع بیاورید. بعنوان مثال)
    زمان در نقابی نهان تر زِ یاد


    تنها بمان بی همتابه دنیا : تنها/ بمان بی/ همتا /به دنیا
    فع لن /فعولن/ فع لن/ فعولن
    بحر متقارب مثمن اثلم

    از نظر تقطیع کاملاً صحیح است. اما یک نکته کوچک لازم است یادآوری نمایم که وزن در بحر متقارب مثمن اثلم دوری محسوب می شود، یعنی یک مکث در میانه ی مصراع باید وجود داشته باشد.

    بعنوان مثال) تنهاترم من، تنهاتر از تو
    که این مکث با یک ویرگول هویدا می شود. مشابه غزل اخیرتان که در میانه ی مصرع ها مکث داشتیم و ویرگول گذاشته باشید نکاتی در شعرتان وجود داشت که شرایط را برای نوشتن مساعد ندیدم. یک نکته اش همین مورد بود که عرض کردم. نکته ای دیگری نیز داریم در مورد چند وزنی بودن برخی اشعار که به لطف خداوند در این سلسله جلسات مطلبش را خصوص اشعار چند وزنی عرض خواهم کرد. ولی تا همین جا فکر می کنم پاداش زحمت و حضور سرکار بانو را داده باشم.

    با سپاس بیکران خندانک
    ارسال پاسخ
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۱:۱۴
    از آنجا که احساس می کنم سرکار بانو زند به سرودن ترانه هم علاقه دارند پیشنهاد می کنم در بحر متقارب مثمن اثلم حتماً ترانه ای بسرایید. این وزن برای ترانه سرایی عالی است. تفاوت این ترانه با ترانه قبلتان چشم گیر خواهد بود. من این را تضمین می کنم. وزن خیلی ساده و راحتی هم دارد. در بعضی از مصرع ها هم من این اختیار را به شما می دهم که از ویرگول استفاده کنید یا استفاده نکنید به دلخواه دستتان را باز می گذارم. سرودن ترانه راحت تر است که چون می توانید کلمات و با زبان گفتاری بیاورید. هر طور دلبخواهتان هست بسرایید با زبان نوشتاری یا با زبان گفتاری، ترانه ای که عوام پسند باشد و موضوعش عام و محتوای آن قابل فهم و فراگیر، ساده باشد.

    تابنده باشید به مهر خندانک
    ارسال پاسخ
    نرگس زند (آرامش)
    نرگس زند (آرامش)
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۷:۵۸
    درود وعرض ارادت خدمت استاد عزیز وگرامی خندانک
    بسیار سپاسگزارم از شما ودعا گویتان هستم وتا اخر عمر خودم رو مدیون تمام معلم ها واساتید میدونم مخصوصا استادان گرامی ناب که دسترنج شون رو بدون هیچ چشم داشتی در اختیار ما قرار میدن ..بله من هم ناراحت هستم که چرا انقدر کم از آموزش شما استقبال شده ..البته شاید استفاده می کنن ولی چراغ خاموش خندانک
    به هر حال بنده واقعا از صمیم قلب برای شما واساتید گرامی ارزوی توفیقات ویژه وسلامتی دارم .
    واینجا هستم که فقط پیشرفت کنم..
    در مورد تمرین ها هم بله الان کاملا متوجه شدم ..حتما رعایت میشه .
    باز هم براتون ارزوی بهترین ها رو دارم خندانک خندانک خندانک
    نرگس زند (آرامش)
    نرگس زند (آرامش)
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۷:۵۹
    بله حتما در اولین فرصت انجام میدم امیدوار کار خوبی از اب دراد خندانک
    باز هم لطف کردید با تمام مشغله ای که دارید برای ما وقت صرف می کنید خندانک
    موفق باشید خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    چهارشنبه ۲۱ تير ۱۴۰۲ ۰۸:۱۴
    درود مجدد و سپاس بیکران بانو زند فرهیخته و گرانقدر خندانک
    فاطمه انصاری مراسخونی
    چهارشنبه ۲۸ تير ۱۴۰۲ ۲۲:۴۴
    با سلام و احترام
    خندانک خندانک خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    دوشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۲ ۱۵:۲۹
    سلام و سپاس بیکران خندانک
    ارسال پاسخ
    محسن ابراهیمی اصل (غریب)
    سه شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ ۰۰:۴۵
    فعولن فعولن فعولن فعولن
    بحر متقارب مثمن سالم
    دلا تا به کی، از در دوست دوری
    گرفتار دام سرای غروری؟
    نه بر دل تو را، از غم دوست،دردی
    نه بر چهره از خاک آن کوی، گردی
    ز گلزار معنی، نه رنگی، نه بویی

    شیخ بهایی

    فعولن فعولن فعولن فعل
    بحر متقارب مثمن محذوف

    شنیدم که در روز امید و بیم
    بدان را بنیکان ببخشد کریم

    شیخ بهایی

    فع لن فعولن فع لن فعولن
    بحر متقارب مثمن اثلم

    چندان كه گفتم غم با طبيبان
    درمان نكردند مسكين غريبان

    حافظ


    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    دوشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۲ ۱۵:۳۱
    درودها بر محسن جان عزیز و گرانمهرم خندانک خندانک خندانک خندانک

    بی نهایت سپاسگزارم عزیز خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    سه شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ ۰۰:۴۸
    خندانک 🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
    💙💙💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵🩵🩵
    💐💐💐💐💐💐
    🌼🌼🌼🌼
    💟💟💟
    ❤️❤️
    ❤️💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵
    🩵💙💙💙
    💙💙💙
    🩵🩵
    💙
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    دوشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۲ ۱۵:۳۱
    خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    پیام مفخم
    يکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ ۱۴:۰۴
    باسلام و تشکر از شما که بی منت و با اخلاص تمام قبول زحمت کرده اید
    نه درخواست دارم نه خواهم پشیزی
    دلا آشنایی ندارم به تیزی (منظور تندی ) (خودم) در بحر متقارب مثمن سالم

    توانا بود هر که دانا بود زدانش دل پیر برنا بود(فردوسی) در بحر متقارب مثمن محذوف
    آمد بهاران در بخت یاران
    باید که خواهی طالع زجانان ( خودم ) در بحر متقارب مثمن اثلم
    همینجا از سطح شعر عذرخواهی می کنم ولی در دو مورد خواستم حداقل با مواردی که خارج از عرف تا اندازه ای بود خودم چیزی گفته باشم هرچند کم مایه خندانک خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    دوشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۲ ۱۵:۳۳
    سلام و عرض ادب شاعر فرهیخته و گرانمهرم آقا پیام مفخم عزیز خندانک خندانک

    ابتدائاً به خاطر تاخیر در پاسخ عذرخواهی می نمایم.

    بسیار عالی بودند اشعاری که در این صفحه به یادگار گذاشتید. بی نهایت از شما ادیب گرانمهرم سپاسگزارم

    تابنده باشید به مهر خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    پیام مفخم
    يکشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ ۱۵:۳۷
    جناب محمدی باسلام و تشکر مجدد دیدم گله مند بودید به درستی که چرا از کلاس و کارگاهی که دایر کرده اید استقبال نمی شود . بنده به شخصه خودم دنبال چنین مطالبی بودم به خصوص در محیط زنده که وقتی سوال کنیم کسی یا کسانی در موردش بحث کنند و خیلی سریع تر آدم رفع اشکال می شود و از یکی از دوستان که شما زیر شعرشون نقد نوشته بودید جای این کارگاه را پیدا کردم و خلاصه ادرسش سر راست نیست و اگر دوستان در شعر ناب بتوانند لینکی به مطلب شما در صفحه اول قرار بدهند یا لینک را در کارگاه ها بگذارند و یا حتی اگر لینک اینترنتی موجود است که بشود به دوستان دیگر در جای دیگر انتقال داد و به مطلب شما راهنمایی شود می دانم که خیلی ها هستند که استقبال می کنند فقط بندگان خدا مثل من جای مطلب را نمی دانند . خندانک خندانک خندانک
    محسن ابراهیمی اصل (غریب)
    محسن ابراهیمی اصل (غریب)
    دوشنبه ۳۰ مرداد ۱۴۰۲ ۰۲:۵۵
    سلام بزرگوار خندانک
    جوینده مثل من وشما یابنده است
    راستی هر گاه خواستید با پیام در خصوصی هم می توانید با ایشون در تماس باشید و مشورت کنید ایشون حتما جوابتون رو میدن
    موفق باشید🙏
    ارسال پاسخ
    پیام مفخم
    پیام مفخم
    شنبه ۴ شهريور ۱۴۰۲ ۱۷:۱۸
    ممنون جناب ابراهیمی گل خندانک خندانک خندانک
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    دوشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۲ ۱۵:۳۷
    با سلام و عرض ادب مجدد و مهر فراوان شاعر فرهیخته و گرانمهرم آقای پیام مفخم عزیز خندانک خندانک

    بنده صحبت شما را کاملاً تایید می نمایم. ای کاش مدیریت کمکی در این خصوص می کردند.

    متشکرم از لطف و مهر بیکران تان خندانک خندانک
    دلتان تابان خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    دوشنبه ۶ شهريور ۱۴۰۲ ۱۵:۳۸
    سلام مجدد محسن جان عزیز و گرانمهرم خندانک خندانک

    بله و البته پیام خصوصی بهتر است و اینگونه متوجه می شوم پیامی برایم آمده است.

    تابنده باشید به مهر ایزدی خندانک خندانک
    تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.



    ارسال پیام خصوصی

    نقد و آموزش

    نظرات

    مشاعره

    کاربران اشتراک دار

    محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
    کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
    استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
    1